10 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

NX di MirE Veli a um. — Ze a. İ Beler olacaktır. — > | erler ARETLER . Lise programları değişirken 5 Önümüzdeki sene içinde Tür- kiğe maarifinde yeni hamlelerin ini göreceğiz. Reşit Gali - Maarif vekâletindeki mana - #1 Senç kafasının, inkılâp ruhu * Man kültür ve terbiyede kayıtsız, ! Yarsız hâkimliği demektir. Maarif vekâleti kültürün bel #miğini tezkil eden Jizelerle e- bir surette alâkadar olmek - » Meselâlise hocalıklarına Avrupad tahsil görmüş (agreje- lr) in tercihi baştan sonuna ka - & maarif hayatımızda medeni bir inkılâbı ifadesidir. Lise ted- un keyfiyet üstünlüğünü işa» €imezi bir zarurettir. Maarif eti kültür ve terbiye işimin Yalnız hocayı yenileştirme ile olup ine kani değildir. Madde, bim Program meselesi de onun göz Ölüme aldığı işlerden biridir. Bu- İçin liselerde programlarında | ik surette bir çek değiş- # Li # Yakılâp Taaarifinin hedeflerini Hali, fırkasının programı azık bir & tayin etmektedir. Binaen- v*yh terbiye ve kültür gayele - Tihe gidecek yol fırka osaslarının hayatlağtrlması olacaktır. Bu esaslara göre Türkiye dür- milletleri arasındaki ahenge Macaletır. Fakat ayni zamanda kütlenin hususiyetini de muhafa- Xa edecektir. Fırka programının terbiye si - İâsetinin teferrüstma ait noktala- » işaret etmek istemiyorum. Bu - ünkü terbiye ve tedris usulleri - sna prönsipe nazaran ne kas A mmvaffaktır? Bunun lehinde “ylenecek fazla sözümüz yek - tir. Bizzat tadil kararını veriş . inkılâp ve medeniyet ter - Hiyesinin verimini kâfi görmemek i # 4 Bizim münevver yetiştirme ww Mümüzde eskidenberi kabul e- ' dülmiş bir tarz vardır. Bu terz ih- Ba Virag ademmı kinci plâna atar. tarz yalnız ihtisası inkâr et- | Mez hayatını da inkür eder. Hel İh le lv di! ki münevverin relü, ilmin ro- i İhsanları hayali bir âleme sü- Me ermasi değildir. İlim insanla - | Mamtnda bir yük değil hayatın İn açan ansktardır. Halbu - kip İzim tarzlarımıız mütemadi - münevve;leri (O (mücerret) e ş hayalinkâr etmiştir. Hal, cemiyet hakkındaki bilgile « #tamımatan inkâr etmiştir denile- bilir, Ayın;ştayn nazariyesini bilme- Mek ir Bse mezunu için ayıp te- edilir. Fakat bu yene bir is- nasıl hazırlanacağı, vergi nasıl itiraz edileceği - , hattâ bir istida sure- Yazamazsa, hiç hayret edilmez VE bu noksanlık yüzünden uğrı - zararlar bile mazur görü: Ni Nice münevver gördüm, bana Yunan sitelerinden, sitelerde kaidelerinden bahsetti - akat Türkiye cümhuriyeti - let prensipleri, hâkimiyet gile halkında doğru dürüst Pete bahsettiler, r, biyolojiden bahsetti - | i “ümle bile söyliyemediler. gencler gördüm, bunlar, kirayadan > dünyanm sosyal mese- k Strafında (o konuşmayı bile Balan, buldular, hattâ bu mev- deği bir ilim meselesi olarak İ. müsbet bir düşünce mevzus En ei İtriyat Sanayii neden | günden güne | aşağılaşıyor ? Sanayi birliği rtriyat sanayiinin günden güne inhitata uğradığını (iddia etmektedir. İ Birliğin tetkikalına göre birçok tacirler ehliyetsiz oldukları halde stviyat sanayii ile uğraşmaktadır - lar, Ayni zamanda Paris, Londra isimleri vererek başka memlekette ! yapılmış şekilde mallarmı satmak tadırlar. Sanayi birliği buna mani olmak İ için hükümetten bazı temenniyat - ta bulummağa karar vermişlir. | Bu temenniler ıtriyat sanayiinin fenni bilgisi olanlar tarafından ya pılması ve bu evsafı haiz olmıyan İlara ispirto inhisarından ispirto ve rilmemesidir. Bundan manda yer » li mallara muhakkak surette (İs - tanbul) markasının vurulmasıdır. —— ma 'Taşlanmayüzünden . 2869 lira isteniyor Yataklı vagonlar şirketi hâdise- si tahkikatına dün devam edilmiş- tir. Hâdise etrafında, son isticvap * lar yapılmaktadır. Yataklı vagon lar şirketinin bulunduğu binanın bir katında bulunan “Loyit Tri - yeslino,, kümpanyası, bir istida vermiş, bunda taşlanma hâdisesi i esnasında 2,000 liralık zarara uğ- radığını bildirmiştir. Li Tahkikat neticesinin, önümüz - deki hafta içerisinde tespiti muh temeldir, u olarak bile kabul etmediler. Fa- kat bu münevverler her gün buk-, randan ve dünya işlerinden, dün- ya frrkalarından bol bol dem vur- dular, “4 Vakıa diyeceksiniz ki mektep- lerde orla tahsil çağında bulunan vatandaşlar yurt bilgisi çkurlar. | Şüphesiz ki son iki sene içinde | yurt bilgisi tedrisatı yepyeni bir istikamet aldı. Âfet Hanrmefen- dile, Halk Fırkası umumi kâtibi Recep Beyefendinin kitapları bil- İ gili bir vatandaş yetiştirmek için | İâzam olan bülün malzemeyi top- laraıştır, Fakat orta mektep sene- İeri bu iki cildi haftada bir saatle başaracak bir kalde değildir. Or. ta tehsil gören vatandaşlar dev - letin gözle görülür, elle tutulur teşkilâtını pek iyi tanıyabilirlerse ne mutku! Fakat biz daha nazari, daba açık tabirile söyliyelim Türk inkılâbınmn fikir ve felsefesini er- ta mektep sınıflarmda değil, lise sınıflarında biraz daka geniş sa- atler içinde anlatabiliriz. Bugün - kü liselerimizin buna ihtiyacı var- dır. Nitekim maarif vekâletinin kabul ettiği bir esasla bugün lite sınıflarında de inkılâp ve devlet bilgisi verilmektedir. Fakat bu gelecek seneden itibaren kalka » İ caktır. Halbuki Mös sinrflermm daha sonra 508yoloji ile birleşmek üzere bu bilgiye büyük amma bü- : yük bir ihtiyacı var. Türk inkılâbının ve kültürünün kökleşmesi için ders saatleri ara- sında riyaziye, fizik, kimya ka - dar da vatan bilgisine yer ver » mek mecburiyetindeyiz. Sadri Etem > 7 Mekteplerde Tek kitap Bu usul kabul olun-! duktan sonra da | fiatlar kalacak mı?) Alınacak makine- ler için dün Rusyaya gitti Memleketimizde yeniden kuru lacak mensucat fabrikaları için Seviyet Rusyadan almacak maki- nalar hakkında hükümetimiz namı Jik mektep kitaplarının önümüz deki sene alacağı vaziyet hakkın- da maarif vekâleti ile temas etmek na tetkikler yapmağa memur edi- len sanayi heyeli akşam Çiçerin vapurile Rusyaya hareket etmiştir. Gidenler Hereke Fabrikası Müdü- rü Resat, Devlet Sanayi Ofisi Mü- İ şavirlerinden İbrahim Kemal ve üzere Ankaraya giden ve memleke timizde mektep kitapçılığı yapan Türk kitapçılığı limitet şirketi sa- hipleri İbrahim Hilmi, Ahmet Ha- lit, Mecdi Devriş, Beylerle Kana - at ve Tefeyyüz kitaphaneleri sahip Feshane Fabrikası Müdürü Şevket | leri dün Ankaradan şehrimize dön Turru" Beylerdir. Heyet Rusyada müşlerdir. bir ay kadar kalacak ve fabrika"| O Kitapçılar maarif vekâleti ile lar hakkında daha evvel memleke-| vâki olan temaslarından memn tim, dikat yapmış olan Sovi-| görünmektedirler. Kitapçılar ile yet mütehass:slarile birlikte alına” görüşen bir muharririmize kitap - cak makinaları seçeceklerdir. Bu çılardan bir zat şu izabatı vermiş - müddet zarfında Rus mütehassıs» | tir; ları tarafından fabrikaların esas) o— Vekâlet önümüzdeki sene - projeleri de hazırlanmış bulunace» | den itibaren tek kitap usulünü ğliçin bir ay kadar gonra mütehas- prensip olarak kabul etmiştir. An- sıslarımız Soviyet mütehassıslerile | cak bu tek kitap hemen bir sene birlikte memleketimize dönecek | zarfında tatbik edilmiyecektir. Zi- ler,Ruslar projeleri tetkik için İkİ ra kitapçılarm elinde 150 bin lira tisat Vekâletina vereceklerdir. Avukatlar Kazanç kanunu bazı noktalarına itiraz ediyorlar Avukatlar, dün öğleden sonra baroda umumi bir toplantı yapmıs lardır, Celseye rais Halil Hilmi Bey ri- | yazet etmiş, yeni kazanç kanunu! lâyihasının avuketlera ait kısmı görüşülmüştür. Bu mevzu ctrafın- da toplantıda hazır bulunanlar söz söylemişler; neticede bazı tadilât yapılmasmın baroca temenni edil. mesi, bu hususta alâkadar makam lara müracaat olunması kararlaş- tırılmıştır. Evvelce de yazdığımız gibi, avu / katların itirazlarını mucip olen noktalar, kendilerinin muhtelif şi- nıflara ayrılmalarına 85a$ olan çi- het, almacak vergi mikdarları ara sındaki nispet, bunun tespiti ve a- haması şekilleridir. Dünkü celsede, bundan başka | adliye meslek mektebinden mezun olanların muayyen müddetle hâ - kimlik ettikten sonra avukatlık ya pabilmeleri meselesi de konuşul - muş, buna at itirazlar dinlenilmiş, bu meselenin başka bir toplantıda esaslı surstte tetkikine karar ve - rilmiş, toplantı bitmistir. Şehrimizde dolar düşmesi ve ziyanı İstanbul borsasında dün de do - lar üzerine hiç bir muamsle elma”) “* kararlaştırılmıştır. Heyetin ye *! mıştır. Esasen Avrupanm ve Amerika» nın büyük borsalarından da sarih biç bir fiat gelmemiştir. Birçok tacirler deların bu çüp - heli vaziyeti üzerine hiç bir mua- mele yapamamaktadırlar. Ticaret odası doların bu vaziyetinden zi- yan eden tacirler hakkındaki tet- lıktan fazla stok mevcuttur. Vekâ- let kitapçıları bir anda mahvetme si muhtemel olan böyle âni bir ka rardan çekinmektedir. Bunun için tek kitabı üç sene den beş seneye kadar olan bir müd det zarfmda ve tedrici surette tat bik edecektir. Bu sene için tarih ve yurt bilgisi kitaplarının tek ola rak basılması kararlaştırılmıştır. Filhakika bu ki'aplardan mev- cut olan stoklar kitapçıların sarr- rma okkaya çevrilmektedir, Bu yüzden 15 bin liradan fazla bir zarar mevcuttur. Ancak kitap- çılar bu iki eserin kendileri tara - fından basılması mukabilinde bu haklarından ferağat edebilecek - i lerdir. Gelecek seneden / kitap için müsabaka ilân edilecek | ve birinci kazananın kitabı tek ki tap olarak basılacak, ikinci ve ü- , güncüye de nakdi mükâfat verile- i cektir. Maarif vekâleti Pazartesi günü bu mesele hakkındaki toplantıyı ' nihayete erdirecek ve gelecek haf i ta zarfında neticeyi ilân edecektir. Gayrimübadiller | tar i ve bono işi Gayri mübadiller idare heyeti dün cemiyet merkezinde toplan - mış, Ankaradan dönmüş olan üç kişilik heyeti dinlemiştir. Heyet Ankaradaki mesaileri o hakkında idare heyetine bir rapor vermiştir. Bu rapor gayri mübadillerin ya - pacakları umumi bir toplantıda o- kunacaktır. Bu toplantmın gelecek cuma gü nü saat 15 te Halkevinde yapılma niden bono tevzii için maliye ve- kâleti nezdinde yaptığı teşebbüs müsait bir şekilde karşılanmamış» tır. Vekâlet eldeki bonolar bitme- dikçe yeniden bono çıkarmıyaca » ğı cevabını vermiştir. pe İadeler ğ İnhisarlar Vekili Bir müddettenberi şehrimizde”) itibaren her| “SUHBETLER .. Besim Ömer Paşa Önümde 379 sahifelik bir kitap var. İsmi “Vilâde fenni,.. Müelli - fi Dr. Besim Ömer paşa. Bu isim, bana çocukluk za manlarrmı hatırlattı ve bu kitap, yalnız bir çalışmanın, olgun, fay“ dalı bir yemisi gibi, içime haz ver« di. N | Eline doğduğum Besim Ömer beyi, Besim Ömer paşa olarak ta- rıdım. O zamanlar bana saygıde- ger, bilgi adamı içliliğini veren i- ki kişi vardı. Besim Ömer paşây- la, senelerce evvel gözünü dünya- ya yuman doktor Celâl İsmail pa- şa. Celâl İsmail paşayı hastaları ve talebeleri arasında (gördüm. Ölünceye kadar işi başında, bil » ginin verdiği bir dinçlikle çalı - şan bu doktorumuzu, elinde yeti » şenler ünle yadederler. Daha çok uzun yaşamasını di- lediğimiz Besim Ömer paşa, tam manasiyle bilgi adamımızdır ve Aİ çalışması, yetişeceklere tek örnek: deye gösterilecek kadar değerli- dir. Doktor Besim Ömer paşa, yük- sek ülkülü bir öğreticidir. Onun, memleketimiz dektorluğuna yap- tığı iyilikler saymakla tükenmer. Doğum bilgisi, memleketimizd- Besim Ömer paşayla başlar de: - sek, sözü büyülterek söylemiş c - mayız. Bir taraftan hastaların. dirlik düzenlik vermeğe çalışır ken, başka taraftan öğreticiliği » hız vermiş ve gereyi gibi, duru » dinlenmeden okumuş, fakültem' * ze, kütüpaneler dolusu kitap k:- diye etmiştir. Doktor Besim Ömer paşan'a bir kıymeti de, tam bir profesö.c yakışan bir çalışışla, faydelılı; :« na son vermeyişidir. Son yazdığı 279 sahifelik “V:- lâde fenni,, seneler ve seneler © mek verdiği Tıp fakültesi kütü - panesinde - nesilden nesle geçe, cek - bir eser olacaktır. Ünlü, değerli oprofesörümüz bugün 70 yaşındadır. Bu eser, yıl- i maz bir çalışmanın da âbidesidir. | Besim Ömer paşayı, bütün dünyaya “Türk profesörü,, deye, göğsümüzü gererek gösterebili - riz. Besim Ömer ismiyle, Türk doktorluğu övünmelidir. | Selâmi İzzet 16 Mart şehitleri için ihtifal (| 16 mart ihtifali proğramını he-' zırlamak üzere vilâyet, fırka, be «' lediye, Kolordu, Halkevi murah - hasları Halkevinde toplanmışlar - dır. Hazırlanan proğrama göre, 15 mart perşembe günü saat onda E- yüpte 16 mart şehitlerinin kabri başında bir merasim yapılacaktır. Evvelâ müftü Efendi türkçe bir dua okuyacak, sonra fırka, şehir, gençlik namına birer hitabe söyle necek, muzika matem havası ça - lacak, bir manga havaya üç defa ateş edecektir. Son olarak asker ve mektepliler bir geçit resmi yapa - caklardır. Öğle üzeri de Eyüp ca- müinde bir mevlât okunacaktır. Blumar nezaman 10 Mart 1918 l — düşe kanununun muaddel şekli ve mektebi mülkiye kanunu bugünkü meclisi meb'usanda müzakere edileceklir, i — Meclisi umumli vilâyet vali. vekiif izzet Beyin riyâzetinde . toplanmış AĞI vg fevka'hde bütçelere dair Tiğzakeratta bu » kikatını henüz ikmal etmediğin «| bulunan Gümrük ve İnhisarlar | Tusmuştur. den İstanbul piyasasının ne kadar ziyan ettiği henüz meçhuldür, ap vekili Ali Rana Bey bu akşamki Hirenle Ankaraya; dönecektir. d diy İ via. 5 w Sen.yirmi dört syat zarfında İstan- bul ve crarnda lekeli hümmne ZeuBabe ir 1 aş RM Ea re “715 Yal evelki VAKIT | a | “ iğ