8 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
Aceba suikast mı? Fransızlar şu bir iki sene içinde tam beşinci büyük vapurlarmı esrar engiz bir surette kaybettiler 16 ıncı Yıl * Sayı: 5389 Tahrir Telefonu: 24379 İran Saray Nazırının istifası İran şahı Rıza Han Pehlevi hazretlerinin saray nazırı Timur- taş Hanın son günlerde vuku bu- lan istifası muhtelif Avrupa mem- leketlerinde büyük bir alâka u - yandırdı. Bip halde ki Timurtaş Hanın çekilmesini İranın umumi siyasetinde esaslı bir değişiklik a- | lâmeti sayanlar bile vardır. Filhakika Timurtaş Hanın res- mi vazifesi saray mazırlığı idise de hakikatte bu zat memleket iş - | lerinde (Rıza Han Hazretlerinin en yakın bir müşaviri idi. Bu iti- barla İranda bilhassa beş altı se- | nedenberi yapılan ıslahat ve te - ceddüt hareketi hep Avrupa mem- leketlerinde Timurtaş Hanım ese- ri gibi telâkki ediliyordu. uydurma safhaya girm şlir. lunması lâzım gelmektedir. Lüzata ihdas edilerek kelim reketlerin başlıcaları | şunlardır: PAZAR, 8 «- Kânunusan' Dıl Cemivetinin faaliyeti" — Kelimeler toplanırken | olmıyacak | Ankara, (Vakıt) — Di Cemiyetinin farliyeti daha vazıh bir Dil derleme işinde bütün Türk kelimeleri toplanacaktır. Bir kelimenin lüzata girmesi için bu kelimenin garp Türkleri ara- sında kullanılan, ve yaşıyan kelimelerden biri ulması, yabut okuma yazma bilmiyen halk kütleleri içine kadar yayılmış bu- e kabul olunmıyacaktır. Ya'ı yabancı bir kelimenin mukabili olarak Türkçe asıldan bir kelime leri'tüigiliz lirast yarıya yükm düş bulunvrsa buna bazı ilâvelerle yeni bir kelime vücuda getirilecektir. (| Fransa ile itilâfımız o... Mevzuu bahsettiğimiz bu ha - Elli sene için mukavele : İranda inkıraz bulan Kaçar hanedanının saltanatı üzerine sırf sahsi teşebbüsü ile askerlikten başkumandanlığa yükselmiş olan Rıza Han Pehleyi naımma yeni bir saltanat rejimi kurulması, İ - randaki ecnebi kapitülâsyonlarr- Bun ilgası, mali ve iktisadi ıslahat icrası...» Hiç şüphe yok ki kapitülâs » yonlar ilgâsı İran için elde edi- len en büyük bir muvaffakiyettir. Bu muvaffakiyetin iyi semerele - ri her vakit görülmekte devam e- decektir. Esasen kapitülâsyonlar kilde bu memlekette ciddi slahat yapmağa imkân olamazdı. İranda kapitülâsyonların il - gasından sonra birinci derecede teşebbüs edilen şey mali ıslahat oldu. O zamana kadar İran ma - liyesi üzerinde İngiliz siyaseti hâ- kim bulunuyordu. Bu hâkimiye - tin icrasına da İngiltere bankası vasıta oluyordu. Timurtaş Han İranı ecnebi maliyesinin visaye - tinden kurtarmak için Alman mü- tehassıslarının idaresi altında bir milli banka tesis etti, Fakat bu mali tedbir, ayni zamanda İran Püraşma altın esasının tatbikini de istihdaf ediyordu. Fakat İran- da teşebbüs edilen bu mali ıslâ - Mâtın icrası tam cihan buhranmın k inkişaflarına tesadüf etti. Bun: an dolayı tabii bu ıslahattan gö Ze çarpacak surette iyi neticeler almamadı, Bilâkis cihan buhranı- Mm tesiri ile işlerde eskisine nis - betle daha ziyade darlık görüldü. Bu itibarla haddi zatında SüP - €siz iyi bir maksat ile müracaat &dilen tedbirden mütazarrır olan- ların aksi Propagandalarıma mü - sait bir zemin hazırlanmış oldu. ğer Hanım İranda başla- ici t arasında ticareti ha- risiyede bir nevi inhisar sistemi tatbik etmek tesebbe “© ran tediye e ebbüsü de vardır. iz açik olan m. zenesinde dai vi ri idi. B itibarı, Yeketlerden bi- | Oarla İran, Türki- yeden daha zor bir $ ulunuyordu. İran hükü ye imeti itha- ' Bütün masraflari lira taksit Borçlar: İtil için * Pariste “bulunan Nurullah 8. Osmanlr hükümeti borçları me- selesi hakkında - Pariste yapılan müzakerelerde hükümetimiz na * mma bulunmuş olan o Saraç oğlu Şükrü Bey dün akşamki trenle Ankaraya gitmiştir. Şükrü Bey bir hafta kadar ev - vel Paristen geldiği zaman, yolda hastalandığı için, şehrimizde bu - unduğu müddet zarfında Perap*- las otelindeki dairesinden dışarı çıkamamıştı. Bir hafta süren ol - dukça şiddetli bir soğuk algınlı - ğından sonra evvelki gün iyiles - miştir, Saraç oğlu Şükrü Bey Ankara - da müzakere safhaları ve imzala- nan itilâf hakkında hükümete iza- hat verecek, on beş gün sonra tek- rar Parise gidecektir, Şükrü Bey dün kendisile görü - gen bir muharririmize borçlar iti- Tüf hakkında yeniden şu izahatı vermiştir: «.- Pariste yapılan son müza - kereler kat'i bir neticeye varmış addedilebilir. Hazırlanan bir pren sip itilâfı geçen K.evvelde parafa e dilmiştir. Bunun için kat'i muka “ asına mani kalmamış - arafa edilen prensip itilâfı, üzerinde rana a y i giçin, Y* bel led edilecek bir nok t ile ihracat a; İk kalmamıştır. Şimdi teşkil edi - MS de tatbik et ay müvaze- | '# il bir tabırir komitesi hazırla” Ma içten diğ eği memleke: . ie üzerinde çalışmaktadır. ka dahilden e mutla » ilinde ile bar d tâbi tuttu. Bu mikdarı 107 milyon ye Em — olarak ithalât 8 milyona indirilmiştir. Tediya! : Meh, Haziranda, vani önümüzdeki ma met sar li senenin ilk aymda başlanacak r tr. Taksitler 700 bin Jira üzerin velenin imz tır, Çünkü Pi ıkarılmaşı şar- . usulün netice » tüccarları ihra - le senede 700 bin ödeyeceğiz 4 Borçlar: ielafında * Fraıtrzmmurahhası © | Mm. Döklozye den Fransız frangı ile olacaktır. Taksitlerin mikdarı hiç değişmi - yecektir. Mukavele elli sene için - dir. Bu taksitlerin içinde bütün masraflar da dahildir. Kat'i mukavele bir iki ay için - de imza edildikten sonra eski tah- viller yeni bir tahvil ile değiştiri: lecektir. Bu tahviller yüzde yedi buçuk faizli olacaktır. Bu tahvil - lere evvelâ “Unitürk,, adı veril - mesi düşünülmüştü, Şimdi bu isim den sarfmazar edilmişitir. Yeni tahvillere “Nouvelles obligation de la dette Turgue,, adı verilme- si düşünülüyor.,, Saraç oğlu Şükrü Bey, Pariste Osmanlı bankasının imtiyaz müd- detinin uzatılması mevzuu üzerin: | de yapıldığı söylenilen müzakere. ler hakkında da şunları söylemiş- tir; “— Osmanlı Bankasile cereyan eden müzakereler iyi bir safhada devam ediyor. İmtiyaz müddetinin ne kadar uzatılacağı mevzuu üze- rinde henüz bir karar vermiş de - ğiliz.,, Şükrü Bey müzakere mevzuu hakkında sorduğumuz suale şu ce- vabı vermekle iktifa etmiştir, “— Cümhuriyet Merkez Banka ! mızın mevcudiyeti ve haklarile kabili telif olmıyacak her hangi bir kayıt ve talep müzakere mev - zuu bile değildir.., dugünkü sayımız Sayıfa a yy di irdi ay) Çinde dökülen kanlar 4 ön iliz asker'erinin bir müdafa esit Çinliler bu feci harbin nasıl açıl'ığımı anlatıyorlar — Sayım 5 Kuruş —————— -— 1933 Idare Telelnna - 4370 | Her şey ucuzladı, İngiliz lirası düştü! im Neden şirketlerin fiyatları inmiyor ? Teletonşirketinden ingiliz srasının düştüğünden beri aldığı fazla paraların hesabı: sorulacak Hayat, beş on sene evvelkine nazaran çok ucuzladı, her şeyo günlere nisbetle ucuz... Fakat bir zamanlar İngiliz lirasının fırladı - ğından bahisle ücretleri iki misli, dört misli arttıran ecnebi şirket - tüğü halde on para indirmemiş - lerdir. ' Tarife komisyonu deniz tica- reti müdürü Zeki Beyin riyaseti altında limandaki nakliye vası - talarının ücretini tetkik © ediyor. Komisyon kömür fiatlarının ne derece ucuzladığını nazarı dikka» te alacak, fiatları indirecekmiş. Fakat bizce iş bununla kalma - malı. Şehirde tramvay, elektrik, © peniz Ticerei müdürü ve Tarife (Alt tarafı 7 inci sayfamızda) konilaronm .vejsi: RoMi 48. “İNER AAAAENERERENAEAEENELEEEAAANAEENEEEEEREEAEEEEEEEAEEAEEE EEE BEREN KAAKAREKE Kimlerdir? Hamiyet H. Bu 18 yaşındaki genç san'atkâr geçen sene bir müsabaka neticesinde parladı ra ve barlarda şarkı söyliyen ba nımların en genci. Yaşmı sordu ğum vakıt henüz on sekizine yeni girdiğini söyledi. Orta tahsilini bi- tirir bitirmez, Allahın kendisine bahşettiği “güzel ses, le hayatımı kazanmaya başlamış, | Şunu da bilhassa işaret etmek | isterim ki; kendisinde, musiki is «| tidadı, hemen hemen bütün musi-, ki mensuplarında görüldüğü gibi irsen intikal etmemiştir. Bu itibar la bu cihetten de bir istisna teşkil ediyor. Daha ilk mektep sıralarm- da iken ne vakıt bir şarkı söylese arkadaşlarının kendisini büyük bir | yanamamış ve: istekle dinlediklerini görürmü (Alt tarafı 7 inci sayfamızda, .....EEEAAEEEAEEEEAEANAEEREETEAEAEAENA AAA EEEEEEEEENEEEEE RENEE ABESE EEEAEAAE EAA Ramazan ve Karagöz Hamiyet H. Ailesinin arasında da bu ses güzel liğini ilk sezen teyzesinin kızı ol- muş. Şarkı söylerken bir gün da - — Karagö m, R mazanla aran n sil ? — Hiç sorma, hem'e ikiyüz kuruş borcum var, düknânının önünden geçemiyorum Hacıyvat,.,
