8 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi üncü cüzü çıktî 23 Dokuzuncu sene: No. 3117 Şehit Kubilây'a Menemen'de abide •nnınmuıııııııııiMinımnınnııııınnıunııınıiııııııunıııııııınııınıniMmmrıiHiııııııııııınM mnnmuuuııııuıınHmımııımıımımııımuııuiHiıiMimnıiMinmnınıııuH^ Gazi Hz. Bu Hafta Sonlarında Seyahate Çıkıyorlar Ergani dağlarındaki hazine! ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusTi: Istanbul, No 246 Telelon: Başmuharrlr: 22366 Tahrlr müdürü 23236. tdare müdurü: 22365. Matbaa: 20472 Ilân sahifelerimiz berkese açıktır. Cumhuriyet'te neşrettirilecek Uânlar Için dofrudan dofrruya idarehanemize dahi müracaat olunabilir. umhuriyet 8 Kânunusani 933 Hayat Ansiklopedisi Büyük bir küfüphaneyi bir arada evinize getiren en ffaydalı eserdir. Her evde bir iane bulunmak lâzımdır. Ankara 5 ikincikâmın (Başmuharririmizden) Güzel iş, temiz 19, iyi is bazan zâhirde biraz yavas yürüyor gibi görünse bile hakikatte esaslı ve yüksek olur. Menemen'de ağzı köpüren irticaın yakasm dan yakahyarak tartaklarken sehit düşen Kubilây'm büyük hâdisesi geçen gün ücüncü yıldönümünü doIanarak tarihin sinesinde adeta bir efsane gibi biraz daha eskimiş ol makla beraber onun hatirası kalp lerde taptaze yaşıyor, ve nihayet iste Kubilây namma Menemen'de ve hâdisenin cereyan ettiği yerde yükseltilecek abideyi kuvveden file çıkarmak hareketi de başlamrs buîunuyor. Bu abide Türk gençliğinin azmmden bir timsal olacaktır. Nasıl oldu idi hatırlarsınız: Me • nemen'de irtica ile inkılâp çarpıştığı zaman bu faciada muallim Kubilây'ın kurban gitmiş olmasını bütün vatan ve millet teessürlerie karşı larken Viyana'da tahsilde bulunan bir TUrk çocuğundan bir nida yükselmisti: Şehit Kubilây'a Menemen'de ve kanlı hâdisenin cereyan ettiği yerde bir abide yükseltelim diye. Ve bu teklifi yapan Türk çocuğu Kubilây abidesi teşebbüsüne bilhassa gençliğin ve gençliğe doğru ilerliyen Türk yavrularmın azına çoğuna bakılmıyarak verebilecekleri her mrktarla, hatta birer kurusla, hatta onar para Ue iştirak etmelerini çok aziz bir maksat gibi tebarüz ettiriyordu. Bu ayni zamanda yüksek kıymetli bir terbiye işi olacak, belki Türk gençliğinin inkılâpçı terbiyesinî tebarüz ettirmis bulunacaktı. Teklif yerinde idi. Derhal Tür kiye B. M. Meclisi Reisinin Başbuğ]uğu altında bir komite teşekkül etti, ve beyannamesini tnillete ilân ederek teberruat kabuiüne başla mıştı. Komite dahi beyannamesin de bu işte büh&ssa Türk çocuklannın alâkadarlığını istiyor ve onlarm Verecekleri mini mini bes veya bir kuruylann milyonlar değerinde kıy*neti olacağmı açık ve yüksek «öy lüyordo. \ Hakikat te işte hemen tamamen •e aynen demlecek veçhile böyle cev reyan ettL Bu işle daha ziyade Türk çocukları, yarının büyülderi olan bugünün küçükJeri alâkadar oldu Jar. Komite ahiren paralan toplı yan millî hankanın bu iş için verdi§i hesabı tetkik ederek damlıya idambya husule gelmiş olan gölü Igördü. Toplanan para mîktarı tam 19919 liraya baliğ olmvrştu, ve daha teberruat ta devam ediyordu. Ko mite mevcut miktan filiyat saha " «ında faaliyete geçmeğe, yani Menemen'de dikilecek abideyi hazırla mağa kâfi buldu, ve bu işin ehliyet ve liyakatle başarılmasını Cumhuriyet H. Fırkasmdan ricaya karar verdi. Artık Menemen'de Kubilây kbidesi yükselecek ve Kubilây me»'" «lesi yalnız mazive intikal etmis bîr (hâdise olnvakian kurtanlarak miiteBıadiyen Utikbale hitap eden ebedı bir hürriyet ve inkılâp heykeli olaeaktır. Mevcut para Menemen'in knütevazi hükumet konağı meyda nma dikilecek Kubilây abidesini ikmale kâfi gelmezse Türk çocuk larmm onun noksanmı tamamla • maktan âciz kalmıyacaklarıaa şüphe yoktur. Bu eser muhakkak ola rak hepsi inkı'âpçı Türk çocuklarınm eseri oknak meziyeti ile de kat kat yüksek kıymeti olacaktır. fnkılâp fedakârı muallim Kubilây'ı böyle bir abide ile ebedileştiren Türk çocuğu vatanm istikbal emniyetine bugünden hâkim olmağa başlamış olan kahramandır. Kubi'ây için Menemen'de bir âbide dikilmesini Viyana'dan gönderdlği mektupla teklif etmis olan Türk çocuğu orada kendi müfekkire ve hatırasma çok müessir olmuş bir bâdiseden bahsediyordu. O bir Avrupa memleketinde ecnebi kuvvet lerinra hakaretini famarlıyarak memleketinin şeref ve selâmetini kurtarmı? bir çocuk namma dikil • roi» bir abideden bahsediyordu ve bu hikâyeyi anlatırken ayni zamanda Türk çocuklarmın Kubilây na mraa yükseltecekleri abidenin kıy tneti çok yüksek olacağını da anlatmıs bulunuyordu. İste simdi o tekKfin sahibi Türk çocuğunun dedi ğı oluyor, yani Türk çocuklarmın ufak ufak himmet ve gayretlerile inkılâp fikrinin ebedî zaferine hevYUNUSSADÎ (Mabadi 2 Inci sahıfede). 200,000 ton saf bakır olduğu tesbit edildi Ergani'de 1935 te faaliyete geçilecek ve senede 20,000 ton istihsalât yapüacak Reisicumhur HzJ Çarşamba veya per şembeye hareket ediyorlar Ankara 7 (Telefonla) Reisi cumhur Hazretlerinin ba çarşamba veya perşembe gunü tetkik seyahatine baslamak üzere buradan hareket buyurmalan muhtemeldir. Gazi Hazretlerinin muhtelif yer lerde dil mes'eleleri ile mesgul o lacaklan tahmin edümektedir. İran İngiltere ihtilâfı İran hükumeti ısrar etmeğe karar verdi Yola çıkan heyetin reisi «Mes'ele dahilî mes'eledir, kimse karişamaz!» diyor Tahran 7 ( A . A . ) Cenevre'ye gitmekte olan tran heyeti reisi ve İran Adliye Nazırı, hareketinden evvel beya • natta bulunarak heyetin Cenevre'de icra edilecek müzakerelerin Arcy imtiyazımn feshi etrafında toplanmasma müsaade etmiyeceğini soylemistir. Mumailevh ilâveten demistir ki: «c Fesih keyfiyeti, dahilî bir mes'eledir, Mületler Cemiyeti de dahil ol • duğu halde ecnebil^nn ba meseleyi münakaşa etmeğe haklan yoktur.» Yeni bîr imtiyaz icin müzakerat açdmasma karar verfldiğî takdirde, İran hükumeti bu müzakerahn Tahran'da yapdması için urar edecektir. Saracoğlu Şükrü B. Iyileşti ve dün Ankara'ya hareket etti Bir tnçiliz gazetennin neşriyatı . Ergani ba^r madenTerinin bulundugu «ahayi gosterir bir panorama Hükumet Er etmektedlr. Hattm Ergani madeni • gani bakır ma ne varması için daha 85 kilometre denini faaliye ray fersi lâzımdır. Bunun için de 12 te geçirebilmei milyon liraya ihtiyaç vardır. için Malatya Bu insaat tedricen yapılmak suErgani simendi retile bir hayli uzun zaman sonra fer hattını biraı bitirilecekti. Halbuki madenin biran evvel iı*sa ettir evvel faaliyete geçebilmesi insaatm mek üzere 1] taciline bağlıdır ve bunda zaruret milyon liralıl vardır. Hükumet bunu nazari itibadahilî bir İstİk re alarak 12 milyon Iirahk bir U • raz yapmağa k» tikraz yapmağa karar vermiştir. Bu rar vermiştir. takdirde hat iki sene zarfında ta • Ergeni bakı mamen ikmal edilecek ve bu simenmadeni firkeu Ergaril şfrketi murdh rfîfer 1935 senesi haziranında Ergamurahhas azası fta* azası Mahmut ni'ye vâsıl olacaktır. İstikraz tamamile hükumete ait olacak, faizi ve Mahmut Nedim Nedim B. mukabili gene hükumet tarafından Bey bu mes'el« hakkmda bir muharödenecektir. Buna mukabil sirket ririmize şu izahatı vermiştir: her sene 20 bin ton sahife halinde « Şirketin faaliyete geçerek isbakır ve külliyetli miktarda kok ve tihsalâta baslıyabilınesi ancak si • mazot nakli için hükumete senede mendifer hattının yaptlmasına bağbir milyon lira verecektrr. lıdır. Hükumetle mukavelesi bulunan Isveç grupu Feyzipaşa Malatya ve Malatya . Ergani hattmı i Şirket senede 20 bin ton muşaffa 'Mabadi 5 incı saifede) London 7 ( A . A . ) Amele fırkasımn nasiri efkân olan Dafly Herald, Mançuri ve İran mes'elelerinin Mill^Her Cemiyetinîn, teskîlinden maksut olan vazifeyi tfaya dahü olup olmadığmm (.Mabadi S Inct sahifede) rr&n Şahı Rıaa Pehlevl Haıretler! Sanayiimizin zaferi alpekiş» millî mallara teşne olan İstanbul tarafmda da bir mağaza açb Saraeofltı ŞflkrD Bey Bir kaç gundenberi rahatsiz bu • lunan eski maliye vekili Saracoğlu Şükrü Bey dün tamamen iyilefmis ve akşam trenile Ankara'ya gitmiştir. Saracoğlu Şükrü Bry Ankara'da, borçlar mes'elesi üzerinde cereyan eden müzakerat etrafında hükumetle temaslarda bulunacak ve kat'î itilâfnamenin tanzhn ve imzası için yeniden salâhiyet alarak on beş gün sonra tekrar Paris'e gidecektir. Alâkadar menabiden alınan malumata göre Saracoğlu Şükrü Bey, Paris'te eski Osmanlı borçları mes'elesinin haricinde kalan diğer malî iselrin halli ile de mesgul buluna caktır. Bu arada Osmanlı Bankasının üç milyon tngiliz Iirahk döviz kredisi vermek mukabilinde imti yazınm 11 sene temdidi işinin de müzakere edileceği tahmin edümektedir. r Dünya Güzeli dün geldi Keriman H. Ankara'da gösterilen alâka ve teveccühe teşekkür ediyor Bursa güzeline verilecek hediyeler Bu sene Madrid'de yapılacak olan Avrupa guzellik müsabaka • sına asgari on beş millet istirak ede cektir. Müsabakayı tertip eden Ahora gazetesi, müsaba • kanm mükemme. bir şekiide icran için M. Maurice de Waleffe'nin emrîne mahkn bir meblâğ tahsis et • mistir. ' Dün, M. Maorice de Waleffe den aidiTimız yeni bir meHuota Türkiye gÜTeltik kraliçesmin, Mad rM'de büvük bir alâka ile beklen di^'ni bildirmek tedir. « TpeEîs» in Sultahamamı'ndakı anağazası dün saat rfört buçukta merasimle küşat edibniffcir. Küşat merasiminde lstanbul vilâyetinin bü yük memurları, ts Bankasi erkânı Iktısadî müesseseler müdürleri, gazeteciler, ve bir çok davetliler ha zır bulunmuşlardır. Davetliler mağazayı gezdikten sonra hazırlanan büfede izaz edilınislerdir. «Ipekis» in Sultanhamamı'ndaki mağazası gerek dahilî, gerekse har Başvekil Fırka Grupunda izahat verecek • Ankara 7 (Telefonla) Bu salı günü toplanacak olan fırka grupunda Basvekil tamet Paşanın kupon lar mes'elesi hakkmda azaya malu mat vermesi muhtemeldir. îpeöşin dün Snltanhamamı'nda açtıfı y^^ m a ğaza ye küsat resminde bulunanlardan bir grup ; c î fe küi Ribarile tstanbul'un en fik (Mabadi 5 inci sahıfeîe) IIIIMnilinilllllllllllllnlllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHniinillllllMIIIIIIIIIIUIUIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIMini Nazariyat.... «Zabıtai Belediye nizamnamesi> nin 82 inci maddesi: Bir Türk mascnu Beynelmilel icra heyetine reis intihap edildi tki senede bir toplanan beynelmilel Mason konvanı 8 inci içtimamı bu yaz şehrimizde aktetmişti. Bu defa beynelmilel Mason Cemiyeti icra heyetinin tebdili icap etmis ve Paris'te yapılan toplanbda Türkiye Masonluğunu temsQ eden sabık maliye sermiifettişlerinden Türkiye Ustadıazam rnuavini Raşit Bey beynelmilel icra heyeti riyasetine intihap edilmiştir. Bu intihap Türkiye'ye ve Türk Masonluğuna karşı gösterilen itimat ve takdirden dolayı pek ziyade memnuni yeti mucip olmuştur. Tramvay arabalarına daima hareket istikametinin sağ cihetinden ve arka kapısından binilip ön kapısından inilir. Hareket esnasında inip binmek, atlamak, basamaklarda veya arabantn aksamı hariciyesınde durmak, arabalar dahilinde sigara içmek, halkı iz'aç, ızrar ve elbisesini telvis edecek eşya ile arabalara binmek, pencereden baş ve kolunu çıkarmak, arabalar dahiline ve arabalardan harice tükürmek, sümkürmek veya ahar suretle telvis etmek, vatmanla konusmak, çarc kı "vlemek, ıslık çalmak memnadar* MösabaVa pek kısa bir zaman için temdit e dilmiştr Müsabakanın ne zamana kadar tem* dit edildiğini soran Bursa Oüzellik Kraliçesl Leman Sadullah Hanımın başka hanımlara bugünbir portresl Uik şu kadar söypılacağmı bir iki güne kadar yazacağız. liyelim ki, müsabakamızu» resira nefri müddeti pek kısa bir zaman için temO vakte kadar kayit muameîesi devam edecektir. dit edilmiştir. Bu müddetin ne vakit 4 üncü sahifede) biteceğmi ve müsabakanın ne vakit ya ] «Sokağı yıkayınıi !>> • »Yazan: ALt NACİ Sofya'da son günlerde cereyan eden müthiş bir tokak muharebesinin hikâyesi 3 üncü sahifede Ve tatbîkatı..