9 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

Cumhur Başkanlığı filarmonik or- Kestrası bugün, Dr. Pretorius'un idar resinde, memleketimizde ilk defa ola- tak alman bestekârlarından, büyük tek- nisiyen bestekâr Max Reger'in (bir Mozart temast üzerinde orkestra için varyasyonlar ve Füg) adlr meşhur ese- ini çalacaktır. 1873 de doğup 1916 da Layprigde ölen Max Reger, birçok org eserleri, — piyano — refakatli şarkılar, vokal eserler, çocuk - şarkıları, vokal düclar, erkek ve kadın koroları, muh- telit korolar, dint parçalar, kantatlar, Korallar, moteler, reklemler, iki ve dört el piyano eserleri, orkestra refakatli piyano eserleri, orkestra eserleri, piya- 'no ve orkestra refakatli korolar, solo e$ eserleri, konsertolar, sonatlar, oda vertürler, Bach, Mozart, Beethoven, Teleman, Hüller.. temleri üzerine var. yasyonlar, fügler yazmış, Bach kural- Jarını piyano eserleri halinde neşret- mek gibi birçok çalışmalar yapmıştır. 1920 de karısının başkanlığr altında merkezi Stutgard'da bir alman (Maks Reger cemiyeti) tesis edilmiştir. Bun- 'dan başka Weimar'da bir Maks Reger, arşivi vücuda getirilmiş ve Viyanada ayrıca bir Avusturya Maks Reger ce- miyeti kurulmuştur. Max Reger , müzikte geç klasizm vve geç romantizmle, yeni müziği bir. leştirmiş, programir müzik, ve opera» 'dan mutlak müziğe dönmüştür. O, bu itibarla muhtelif fiziyonomilerde Wag- kalmış olan - Serauss, Mahler, Pritener müsellesine karşı durmuştur. Max Reger, finee sahibi,” büyük bir kompozisyon teknisiyeni Bugün çalmacak olan Op. 132 var- yasyonlarında, esas tem, Mozart'ın, hayeti türk marşiyle biten La Majör sonatının ilk paraçsıdır. Reger; bunu esas tem olarak almış, ve ondan, hepsi biribirinden güzel fakat sekizincisi, ice Ta bakımından hepsinden güç sekiz varyasyon vücuda getirmiş ve eseri bir füg'le tamamlamıştır. Mozart bu eserde ilk defa birinci obuva, klarnet, ve birinci fagot'la işitilir. Son- za diğer sazlar girer. Kirişli - sazlar, urdinli ve surdinsiz olarak ikiye tak- #im edilmiştir. Reger temayı ilk teşi de nefis şekilde enstrümante etmiş, Müteakiben - varyasyonlara — girmi Temayı sekiz defa varye etmiş, ve ese- Ti, gene lametron tonalite etmiş ve ge- ne 6/8 mezoru ile yazdığı nefis bir füg- le bitirmiştir. Birinci kemanlarla ge: ilk tem teşhir ve tevsi' edildikten son- Ta, ikinci tem, ikinci ve üçüncü flütler ve klarnetler refakatinde solo flül ve obuva ile girer. Tevsiinde ilk temle ikinci tem aynı zamanda işitilir. Par- ga nihayetinde bu iki temle beraber Mozart temast aynı - zamanda işitili En sonda Mozart teması haşmetli bi ifade içinde , diğer tem parçalarının Tefakatiyle, başlar. Largo bir tempo 've Fortisimo ile nihayet bulur. Eserin, Max Reger 1873 -- 1916 icrası, 28 dakika sürmektedir. Varyasyon ve füg hakkında Birkaç Varyasyon; bir temin müteaddid Kerreler ekspoze edilmesinden ibaret, ve fakat her yeni teşhirinde melodisi müzik şeklidir. Bir tek saz için yazıl- diğt gibi orkestra için de yazılabi Bestekâr, tamamen kendi fantezi sine tâbi olarak ondan başlr başına bir eser vücuda getirebildiği gibi, varyas. yonu, sonat veya senfonide develop- man vasıtası olarak da kullanabilir. Hattâ, bu formlar vi parçalardan kaldırarak yerine varyasyon ikame edebi! Füg. esas bir tem, veya . tem üzerinde kontrapünklik Üslüblar, ses veya saz için yazılan polifonik bir bes- tedir. Üzerinde inşa edildiği temlere göre füg, Dubl veya olur. Füg- de temanın ekspoze edildiği bir expo- sition kısmı, sonra onun Developman'ı, daha snora bittiği final cümlesi vardır. Bugün dinliyeceğimiz füig, en sonunda, varyasyonun esas teminin üçüncü bir tem gibi istenildiği bir Dubl fügdür. Bugünkü konserde memleketimiz- de gene ilk defa olarak Şubert'in 1822 de bestelediği Rozamund adlı Singspie- Vin üçüncü ile dördüncü perdeleri a- rasındaki (Perdearası müziği) çalına- caktır. Bunlardan başka, 31 yaşında ölen Şubert'in, ömrü vefa etmediğinden do- dayı bitiremediği meşhur - Bitmemiş Senfoni'si çalmacaktır. Bugünkü konser Bugün halk konserlerinden onuncu- monik orkestrası tarafından müzik retmen Okulunda - verilecektir. Prog- ram şudür * Şef: Ernst Praetorius 1 — Franz Sehubert (1797 - 1828) senfoni si foni.) a) Allegro moderato b) Andante con moto 2 — Franz Schubert Rosamunde üçüncü antrakt 10 dakika dinlenme 3 — Max Reger (1873 -1916) Mozart'ın bir temi üzerine var « yasyonlar ve füg 2) Andante grazioso (tem) b) L'istesso tempo €) Poco agitato £) Con moto d) Vivace €) Çuasi presto 1) Söstenuto &) Andante grazioso h) Molto sostenuto i) Allegretto grazioso (füg) SON Gelecek knoser 16. 1. 1937 cumarte- Saat 15,30 da. ——— ——— Bibliyografya YURD Partimizin - bütün türk - köylerine hediye olarak göndermek üzere neşret- 'tiği bu çok faydalı köylü gazetesinin 15 ilk kânun tarihli 75 inci sayısı çık- mıştır. Bu sayıda Başbakanımızın — Hatay diyart için türk isteklerini anlatan unt. kıyle, on beş günlük hâdiselerin izahı ve ziraf öğütlerden başka donanmamı zın Akdeniz seyahatine dair güzel re- simler ve modern köy olarak tasarlan. mış olan projenin resim ve - krokileri yardır, ÇIĞIR Birinci kânun tarihli 45 inci sayı- S1 Hıfzı Oğuz Bekata, Doktor Ziyaet- 'tin Fahri, doktor Refik Berkman, Ce- mil Sena Ongun Miraç Katırcıoğlu, Hü. seyin Namık Orkun, Hasan Fehmi, Ke- mal Bekata, P. Wittek, Donunçiyo'nun 'YENİ ADAM 7 ikinci kânun tarihli 158 inci sa. 'da dolğun bir - münderecatla çık- mıştır. Bu sayıda Tamail Hakkı Balta- €t oğlunun “Yeni adam, , “devrimcimi sahtekâr mı?,, , “hayatım, başlıklı yazı. Jarından başka şu yazıları görüyoruz. “Andre Malrauz, , Hüseyin İspanya'da Muhtelit terbiye, Hüseyin Bozok: “na- zilerin müstemleke davası,, , Kerim Sadi “meşhur simalar, , Karl Ossetski, , Yahya Saim Ozanoğlu: “Reicheubach'a açık'mektub,, , Dış haberler, iç haber- ler, ekonomi ve kültür haberleri, HALK PİYESLERİ Temaşa edebiyatı üstadı Müsahib zade Celâl — tarafından yazılmış olan komedi, dram ve muzikli piyesler, 18 ayrı cild halinde Kanaat kütüphanesi tarafından tamamen bastırılarak satışa gıkarılmıştır. Aynaroz kadısı, Mum söndü, Bir ka. vuk devrildi, İstanbul efendisi, Kafes arkasında v. a aylarca temsil edilecek derecede bir rağbet görmüş ve her tarafta seyirciler tarafından candan alkışlarla karşılan- mış olan bu güzel eserleri, bugün oda- mızda kendi kendimize okumak imkâ. 'nına kavuşmuş bulunuyoruz. Güzel kâğıd üzerine basılmış olan cildlerin fiyatı $0 kuruş, âdi kâğıtlısı 40 kuruştur. Evlenme C. H. Partisi kalorifer memuru Kâ- zım Yay ile Fatma Enisenin evlenme töreni dün yapılmıştır. Gençlere iyi günler dileriz, ,Türkiye. GAZETA POLSKA DİYOR Kİ:; Polonyanın da Mon- tröyü imza eden devletlerin haklarından faydalanması- nt temin etmekle, türk hü- kümeti, merd türk milleti ve onun Büyük Şefi tarafın- 'dan elde edilen meşrü hak- lardan doğan sulh eserini Polonya menfaatlerine de teşmil etmiş bulunmakta- dir.>, Varşova, 8 (A.A.) — Polonya Ajan- ildiriyor * Yarı resmi gazete Polska diyor ki : * Boğazlar meselesinin halli, sami- mi bir şekilde sulhcu olan bütün dev. letler tarafından büyük bir memnuni- yetle kabul edilmiş, ve tecrübe edilmiş bağlarla Türkiyeye bağlı olan Polonya- da da sempati akisleri uyandırmıştı. Bununla beraber, deniz ticaretimi- zin boğazlardaki menfaatleri bakımın dan bazı şüpheler baki kalmıştı. Biz, ne Lozan, ne de Montrö görüşmelerine iş- tirak etmedik. Fakat bayrağımızın dün. zin yeni boğazlar sitatüsü karşısındaki menfaatlerini temin etmek endişesine düşmüş olmamız pek tabil idi. Polonyanın da anlaşmayı imza eden devletlerin haklarından faydalanacağı nt temin etmekle, türk hükümeti, merd türk milleti ve onun büyük şefi tarafım- dan elde edilen meşru haklardan doğan sulh eserini Polonya menfaatlerine de teşmil etmiş bulunmaktadır ANKARA ÖĞLE NEŞRİYATI Plük: Türk musikisi - ve halk garkıları. Dahilt ve hralet haberler. 1430 Muhtelif plâk neşriyatı Cümhur Başkanlığı” filarmonik orkestrast üyeleri tarafından kon- ser (Orkestra şefi: Dr. Protare yüs (M.M. M. den naklen) AKŞAM NEŞRİYATI 19.00 Türk musikisi ve halk şarkıları Ferit Tan ve arkadaşları) Türk musikisi ve halk şarkıları (Hikmet Rıza Sesgör arkadaşları) Konferans: Hayvan kullananla- rın mesuliyeti (Hüseyin Avni Göktürk: Hukuk fakültsci do çenti) Çocuklara Karagöz temsili (Kü- gük Ali) Ajans haberleri ve gazete hulâ- saları Mühtelif plâk neşriyatı Yarmki program ve İstiklâl marşı) izsa 13.50 1400 1530 19.30 2000 2020 2100 2120 2200 İSTANBUL ÖĞLE NEŞRİYATI 1230 Plâkla türk musiki 12.50 - Havadis, 1305 Plâkla hafif müzik, 13.25-14.00 Muhtelif plâk neşriyatı AKŞAM NEŞRİYATI 18.30 Plâkla dans musiki 1900 Şehir tiyatrosu komedi tarafından bir temsil, Türk musiki heyeti. Münür Nurettin ve arkadaşlar tarafından türk musikisi ve halk şarkıları, Saat ayarı: Örkestra. Ajans ve borsa haberleri ve er- tesi günün programı, Plâkla sololar Son. 2000 20.30 2100 22.00 22.30 23.00 ZAYİ Manisa mektebi sultanisinin altıner sınıfından ayrıldığıma — dair mekteb idaresinden almış olduğum mezkür müsteşarının konuşmaları (Başı 1. inci sayfada) Paris, 8 (AA.) — D. N. B. Ajansı bildiriyor : Dış işleri bakanlığı müsteşarı, dün yakın şarktaki fransız kuvvetleri — ku- mandanı general Oesinger ile müzake- rede bulunmuş, sonra Türkiye büyük elçisi ile iki saat konuşmuştur. 'Türk basınının sancak meselesinde ki şiddetli neşriyatının müzakerelere devam için havayı çok güçleştirdiği be- lirtilmektedir. Sanıldığına göre, Fransa 've Türkiye hükümetleri, bilâhare doğ- rudan doğruya görüşmelere - başlamak üzere, bugünkü müzakereleri Milletler Cemiyeti konseyinin toplantısına kadar talik etmek hususunda mutabık kalmış- lardır. Fakat her halde görüşmeler ke- silmemiştir. Görüşmeler devam edecek Paris, 8 (A.A.) — Havas Ajansı sildiriyor : Dış işleri bakanlığı müsteşarı B. Vi €no, dün, saat 18 den 20 ye kadar dış işleri bakanlığında Türkiye büyük elçi- #i B. Suad Davaz ile görüşmüştür. Salâhiyetli bir kaynaktan öğrenildi. ğine göre B. Vieno, Türkiye büyük el- çisinin dikkatini, türk basınında görü- len bazı makalelerin, sancak hakkında bir türk - fransız anlaşmasına mani ola- bilecek mahiyetinin şiddeti üzerine çek- Fransız hükümetinin bu meseleyi tina ile tetkik etmekte olduğu ve Tür- kiyenin de aynı tarzda bir tetkikte bu- Tunmasını görmekle - bahtiyar olacağı bildirilmektedir. BB. Vieno ve Davaz, görüşmelere de- vam edilmesi hususunda mutabık kal. mışlardır. Fransız hükümeti, eğer Tür- kiye de böyle bir teşebbüse mütemayil ise, Cenevreye 18 kânunda toplanacak konsey içtimamın taliki hususunda mü- racantta bulunulmasını kabul etmekte- dir. Havasın, Londradan bir haberi Lonra, 8 (A.A.) — Havas muhabiri bildiyor : İyi haber alan bir kaynaktan öğre- nildiğine göre, Türkiyenin Londra bü- yük elçiliği müsteşarı, sancak meselesi 'nin çabuk bir surette halli için İngilte- renin fransız hükümeti nezdinde tesir etmesini taleb zımnmda, bir kerre geçen hafta bir kerre de, dün, —dış işleri İnkilâp ve yeni adam İnkılâbin, polis ya » sağına dayanmıyan ge « niş kalkınma / eserleri « 'nin muvaffakiyet ölçü, Bir âletin verimi, o- 'nu kullanan işçinin €h » Tiyet, iyi niyet ve gay- retiyle mütenasibtir. Her nizam ve her kanun, ane — sü, memlekette yeni ru- — vaffakiyet —der cak ehil ellerde en iyi — hun yayılmasiyle yakın — hendesi Tandımanı verebilen bir — dan alâkalı bir seyir tas — nlinde Âletten başka bir şey — kib etmiştir. yetindeyiz. dir. Cemiyete yeni —— Rejimin faaliyet ve — — Dün, on bir nizam — getirmekle — yeriminin muhasebesini — Tz mesafeyi, yarın mükellef olan inkılâbın, 'nın gözden kal tereceği süratle mütenasip “olur. iyet “ve len hazırlıksız Tar için bu kaide daha bir şekilde mute - İnkılâp zorlan - anlaşıldığı nis bette hızlanır. Tereddi unsuru eski ve köhne bir nizamı yı karak yerine ileri ve i « Terletici bir nizam kur- muş ve kurmakta - olan türk inkılâbı, başlangı » cından itibaren, — yeni adam . yaratmak — işini bir an gözden kaçırmış değildir. Ancak yeni ruh kat sahaları se parmakla ve — Temanların yeni adam yaratmak işir — zamanlardaki sürat a5 « — Gene ık vasfinin aramı nin ne kadar — zaman, — Jığında en mühim âmil — yasına — anobluk — nac emek ve ideal istediği — olmuştur. . zariyle bakılmamalı, ve Sarkteğir. Cenheriyet . OU iRdir KU Va böyle bir eadlyayı,. MN tenberi her geçen yıl, tasdiknamemi kaybettim. Yenisini alş cağım. 'Tosya kazası orman muamelât memuru Talât Özdemir başlangıçta sayıları pek mahdud olan yeni adam. Jarın yurdda hendesi te- nasüble çoğaldığını göre dü. sundaki bakanlığı ile temasa gelmiştir. Paristeki ingiliz büyük Georges Klerek'e, Türkiye büyük el si müsteşarının bildirdiği tarzda görüşünün Fransa dış işleri bal na bildirilmesi için direktif vermiş, fa kat Türkiyenin ileri sürdüğü delille kendisine mal etmemiştir. Söylendiğine göre, İngiltere leri bakanlığı, Türkiye büyük - el müsteşarına, Türkiyenin endişel mübalâğalı olduğunu bildirmiştir. * Resmi mahfiller, Türkiyenin, mese lenin bu derece çabuk bir surete- de israr etmesini sürpriz ile kar; tadır. Zira, Türkiyenin itiraz Fransa - Suriye muahedesi, tatbik küine üç seneden evvel girmeyecektir. — di Milletler Cemiyeti kanaatler Cenevre, 8 (A.A.) — Havas Aj bildiriyor Milletler Cemiyeti mahtilleri, İ derun meselesinin Milletler konseyinin görüşlerinde sıraya masından önce, Türkiyenin çekilmesini ve yahud enerjik siyast askeri kararlar almasını mühtemel memektedirler. Bununla beraber, tatmin edilmezse, Türkiyenin kendi hatt — hareketini tamamen değiştirmesi — ihti — mali vardır. Türk mahfilleri, — Cumhur Atatürk'ün, sancak türk ahalisinin Su — riyeye ve umumiyetle arablara bağlı kal — masını menetmeye azmeylemiş bulun duğunu bildirmektedir. 'Türk murahhâs heyeti, muht darak, sancak gayri askeri bir hale. tirilerek, Türkiye ve Fransa tarafı birlikte garanti edilmiş bir “£ Lübnan - İskenderun muhtar devi 4 — Çarşamba: Ege eczanesi yaparken bu son dere » cede ehemiyetli nokta ması, verilecek hükmün i olması için şart. Se İakilâbm Tür irak etmiş en- telektüellerimizin mik « darı çok mahduddu. Ye- ni fikirleri, pratik tatbi- cek spesiyalistleri cek kadar azdılar. Mem- azzam. kalkınma yeni kadrolara olan ih « tiyacını karşılıyacak € « rınki imkânlarımızı he - sab ederken, dünkü ça « işmalarımızın bilânço * muvaffakiyet derecesi bizim için kâfi bir ölçü teşkil edemez. 5 — Perşembe: Sebat ve Yenişehir 6 — Cuma: İstanbul eczanesi 7 — Cumartesi: Merkez eczanesi B S fimız rani yet gen yeni adamlar sayı Te mütenasip olarak yılda katetmek bize bir sürat görünmeyebi » kaçırılma - Nizamlanma ve teş & kilâtlanma hususların « da aldığımız kararların isabet derecesi de gün biraz daha artmak « tadır. Yeni adam yetiş « tirme işine muvazi ola « Yak idare — mı sında, en büyüğünden en küçüğüne kadar, rol alan elemanların zamana a tecrübelenme ve göre #ülenme — derecelerinin - de ba hususta oynadı a naklede » gösterile « ir inkılâp memleke tinde, yukarda saydığı fa şal İK Ka dimda katlrğr şeyden önce, — cer ha renlitelerin dikte ete P düği asla unutulmamalı » hi