9 Ocak 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasî İcmal Muharrem Feyzi, Antakya tarıhı Ahmed Faık Turkmen. 6 ncı sahifede: Spor haberleri, Halka soruyoruz: Radyonuzda neler dinlemek istiyorsunuz? 7 ncı sahifede: Çocuk sahlfesi. 8 inci sahifede: Irakta sıvil havacüık, Balıkçılar arasında Kandemir. Onuçüncü İSTANBUL CAĞALOĞLU Q ilrinnilfânıın 1017 4îî4ı Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul,ffiıurfoeî ! 4.Î14/ nv,ı # « Telefon: Başmuharrir v+,,1, o^^rf. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa tasmı No 246 24290UtllTiaricSI 3 HU[lGIIUniJ[] İÜJI ve evi: 22366. nımhiırimt İctanhnl Pnst.a tiit.ıiKll • fstanböl. 24299 umhuriyet İngiliz tavassutu Dün Paris elçisine talimat verildi r KEMALi Yazan: Tekin AIA \ p Türk inkılâbı hakkında şüpdîye kadar yazılmış eserlerin en mükemmelidir. Fransız parlâmentosu t^eisi Herriot ve doktor Köprülü Fuad eser için birer mukaddeme yazmışlardlr. Her gencin elinde bir tane bulunmalıdır. Atatürk Ankaraya avdet etti Nihayet hakkımızı anlıyorlar Dün Pariste Sancak için müzakerelere başlandı Hükumetimiz bir proje tevdi ediyor Teklifin esası üç devlet federasyonu teşkiline aittir D. N. B. Ajansı bildiriyor: Dış İşleri Bakanlığı müsteşarı, dün Yakınşarktaki Fransız kuvvetleri kumandanı General Oesinger ile müzakerede bulunmuş, bilâhare Türkiye büyük elçisile iki saat konuşmuştur. Türk matbuatınm Sancak mesele sindeki şiddetli neşriyatının, müzakerelere devam için havayı çok güçleştirdiği tebarüz ettirilmektedir. Sanıldığına göre, Fransa ve Türkiye 'hükumetleri, bilâhare doğrudan doğruya müzakerelere başlamak üzere, bugünkü müzakereleri Cemiyet konseyinin içtimama kadar talik etmek hususunda mutabık kalmıştır. Fakat her halde müzakereler katedilmemiştir. [Arkast Sa. 9 sütun 3 fc] Paris Büyük elçimiz Suad Davaz Londra, hududda tahşi Projeyi bizzat M. Blum tetkik edecek dat yaptığımıza dair yaCenevre mehafili «Atatürk Sancağın Arablara Ian haberlere inanmıyor bağlı kalmasını men'e azmetmiştir» diyor Büyük Şef Başvekil tsmet tnönü ile hususî bir musahabe esnasında Fransa bir Türk Alsas Loreni mi Yaratmak istiyor? Dünkü Heyeti Vekile Kabine Çankayada Reisicumhurun riyasetile içtima etti saat 13,30 da Ankaraya avdet buyurmuş ve Çankaya köşkünde îcra Vekillerine riyaset etmiştir. Franstz Başvekıli M. Blum ve Ingüterenin Paris Elçisi Sir George Clergue „»» Londra 8 (A.A.) Havas mıiha biri bildiriyor: İyi haber alan bir mem badan öğrenildiğine göre, Türkiyenin Londra büyük elçiliği Müsteşarı, Sancak meselesinin çabuk bir surette halli için İngilterenin Fransız hükumeti nezdinde tesir etmesini taleb zımnında, bir kere geçen hafta, bir kere de dün, Dış İşleri Bakanlığile temasa gelmiştir. Öğrenildiğine göre, İngiltere hükumeti, Paristeki İngiliz büyük elçisi Georges Clarck'a, Türkiye büyük elçiliği Müsteşarının bildirdiği tarzda Türk noktai nazarınin Fransa Dış İşleri Bakanlığına bildirilmesi için talimat vermiş, fakat Türk esbabı mucibesini kendisine malet memiştir. lArkası Sa. 3 sütun 6 da] Eğer böyle birşey yapıAnkara 8 (A.A.) Cenulırsa bunun zamanla sulh bî Anadoluda seyahate çıkiçin bir tehlike teşkil mış bulunan Atatürk, hükuedeceği muhakkaktır. metin daveti üzerine bugün âlâ bu dakikada buna inanmak çok zor olmakla beraber eğer Fransa İskenderun Antakya ve havalisi için şimdiye kadar tutuyor göründüğü hattı hareketi değiş Jırmezse nihayet hâdisenin sarih manası bundan ibaret olacak, yani Fransa cenub hududumuzda bız Türklere mahsus bir Alsas Loren yaratmış bulunacaktır. Dostluğuna samımî olarak kıymet vermek istedığımız Fransanın hakıkaten akıl er" mez haksız ve isabetsiz bir siyasetle yaratmış olacağı bu Türk Alsas Lo ren'ınin Fransız Alsas Loren'ıne benzeyişi yalnız şekil itibariledir. Fransız Alsas Loren'inin Fransızlığı veya Âlmanlığı bugün bile münakaşa olunabilecek bir mevzu olduğu halde îskenderun Antakya ve havalisinden ibaret olan Türk Hatay ülkesi nin Türklüğünde en ufak tereddüd ve iştibaha yer yoktur. Fazla olarak biz İskenderun Antakya ve havalisinin Türkiyeye ilhakını değil, sadece Türk lük mahıyetini muhafaza edecek millî ve müstakıl bir varlığa sahıb kılınmasını istemekle iktifa eylemekte ve bunun için de Fransanm bize karşı almış olduğu taahhüd esasına istinad etmekteyiz. Pariste yapmış olduğumuz konfederasyon tekli file hem bu maksad temin olunmuş, hem Suriye teşekkülü en makul ve kâmil şeklile vücud bulmuş olacaktı. Fransa sulh ve insanlık esaslanna uygun olan bü yolu ihtiyar etmemekte ısrar eder göründüğü gibi bu sakim siyaseti yürümçk hesabma bize karşı suiniyetle hareket ettiğinin açık delillerini de vermeğç başlamıştır. İskenderun Antakya ve havalisinde Fransız taahhüdlerini yerine getirtmek istiyen Türkiyeye bütün cenub hududlarını değiştirtmek maksad lannm atfolunması ve Musul üzerinde İngiliz şüphelerini uyandıracak propa gandalara başlanmış bulunması bu fena niyetlerin açık alâmetlerini teşkil ediyor. Biz Musul üzerinde İngiltere ile meselemizi sarahat ve kat'iyetle halletmiş olduktan sonra Irak idaresıle en iyi münasebetler idame etmekte bulunuyoruz. Irak hududunda tam bir emniyet teessüs etmiş bulunmasmdan bilhassa pek ziyade memnun olduğumuzu her vesile ile tebarüz ettirmekten hali kalmadığımiz cihanın malumudur. Cumhuriyet Türkiyesi millî hududlarını millî misak esaslanna bağlamak gayesini takib etmiş ve bunu temin dahi eylemiştir. İskenderun Antakya ve havalisinde dahi o Türk bölgesinin millî mahiyetini mahfuz tutmaktan başka bir maksad takib etmediğimiz o r tada, herkesin gözü önünde bir hakikat Miişahid heyeti Sancakta böyle mi iş görecekti? Bitaraf larm etraf ındaki Fransız memurları halkla temasa imkân bırakmıyorlar Köylüler şehre bırakılmıyor, müşahidlerin Türklere sordukları suallere mütemadiyen Fransız zabitleri cevab veriyorlar, takibatm arkası alınmadı Milliyetçiler Madride girmek üzere... Dünkü muharebelerde millî kuvvetler payitaht civarında birçok kasabaları işgal ettiler Almanya ve Italyanm cevabları Pariste miisaid karşıland) «İtalya, Türkiye ile müzakereye hazır» Romanın Montreux muahedesini imzalamak istediği haber veriliyor Dün şehrimize gelen Times gazetesinin Roma muhabiri İngiltere ile İtalya arasındaki Akdeniz anlaşması hakkında İtalyan noktai nazarını anlatan bir yazısında diyor ki: «Buradaki noktai nazar, İtalya ile İngiltere arasındaki anlaşmanın ehemmiyetini azaltmak için fakat Avrupanın k a r şılaşmakta olduğu daha birçok ehemmiyetli işlerin mevcud olduğu düşünülerek bu pakttan mübalâğalı surette ümidlere düşrnemek lâzım geldiği merkezindedir. [Arkası Sa. 8 sütun 6 da] Madrid'de Monzares nehri kenarında muharebe Avila 8 (A.A.) Havas Ajansının muhabiri bildiriyor: Milisler dün şafakla beraber asilerin Casa del Campo mıntakasındaki mevzi lerine şiddetle taarruz etmişlerdir. Milisler bir süngü hücumu yapmışlarsa da iki ıııınııııtiMiııııııı ııııııııııı saat süren bir çarpışmadan sonra geri püskürtülmüşlerdir. Saat dokuza doğru, hükumet mevzi lerini şiddetle topa tuttuktan sonra asiler Humera ve Pozuela mmtakalannda [Arkası Sa. 9 sütun 5 te\ Fransa telâşa diiştii Miıııııııııtınıııııııııımıııııııııtııııııııııııııımıııınıııınııııııımııııııııııııı nnııııııııııııııııııııııııııııııiMiııl Adananın kurtuluş günü geçide iştirak eden Hatay [Önde elleri zincirli iki Hatay kızı vardır] Antakya 3 (Hususî muhabirimiz den) Müşahid heyet Sancağa geldiği saat polisler tarafından güzergâhında bu lunan bütün kahveler kapatıldı. Kendilerile Türklerden hiç kimse temas etmemiştir. İstihbarat dairesi her türlü tezahürat timsali: ve nümayişin menedileceğinî bilumum anasırın münasebettar olanlarına bildir miştir. Türk halkı sakin bulunmakla be raber içinden gelen bir hisle her şeye ha[Arkası Sa. 9 sütun 1 de] istanbul ve Ankara Paris, Alman filosunun ansızın İspanyol radyo istasyonları Fasmı işgal etmesinden korkmaktadır Dünden itibaren arabca neşriyata başladılar Ankara 8 (Telefonla) Ankara ve İstanbul radyolarının bundan böyle her gece muntazaman arabca neşriyat yap maları kararlaştırıldı. Ankara radyosu arabca neşriyata bu gece 19,5 ta başladı. İlk söz olarak bazı kaynaklann Türki yenin Suriye vahdetini parçalamak eme linde olduğunu işae ederek Türk ve A rab milletlerini birbirine düşman etmek istedikleri söylendi. Ve bu münasebetle Başvekilin bu mesele ile alâkalı bir nutku arabca olarak okundu. Yann geceden itibaren İstanbul rad yosu da arabca neşriyata başhyacaktır. îstanbul ve Ankara radyolan Sancaktan, Suriye, Irak ve Mısırdan gayet iyi dinlenmektedir. HURREM SULTAN Onu bütün dünya tanır. Ona İran Şahinşahlan kasideler yaz dılar, Lehistan Kralları yüz suyu döktüler, Venedik Dojları esirane saygılar sundular. Frenklcrin muhteşem ve büyük diye anageldiklcri Kanunî Sultan Süleyman ona evlâdını bile kurban edecek kadar esirdi. Hurrem Sultan, Avrupanm, Asyanın, Afrikanın mukadderatile yıllarca oynamış bir İmparatoriçedir. Tefrikamız onun yaşadığı devrin aynasıdır. Bu aynada binbir hakikat görülecek ve heyecandan heyecana düşülecektir. Pek yakında başlıyoruz YUNUS NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 4 U\ Alman ceb zırhlısı Amiral Scheer İspanyol sularında (Yazısı 8 inci sahifemizdedir)1