CUMHURIYET 9 tkincikânun 1937 Irakta sivil Havacılık ve imar faaliyetleri Yugoslav Bulgar paktı karşısmda Yunan gazeteleri Balıkçılar arasında Irakta, sivil havacılık gibi askerî tayyarecilik te Katimerini «Anlaşma, ileridedir; Irakın hava kuvvetleri de müstakildir istikbal için emniyet telkin ediyor» diyor Torik yüzünden binlerce . .^ Romanm Montreux muaile hayatını kazanıyor ahedesini imzalamak İktısad Vekâleti İstanbulda büyük bir balık konserve fabrikası kuracak istediği haber veriliyor [Baştaraft 1 inci sahıfede] ((Italya, Türkiye île müzakereye hazır» Basrada deniz tayyareleri Bağdadda ingilizce olarak çıkan Irak Tîmes gazetesinden: Irak, on iki asır evvel Harunerreşidin günlerini hatırlatan bir faaliyete sahne olmaktadır. O zamanki uğrak kervan yollannın gökleri, bugün mütekâsif bir hava yolculuğuna sahne olmaktadır. Umumî Harbden sonra Irak, Hindis tan, Avustralya, Batavya, Hindiçinî ve Japonya gibi garbden çok uzak ülkelere uzun hava seferleri yapmak cesaretini gösteren tayyarecilere kapılannı açan Irak, ilk merhalede, bu hava kahramanlannı sinesine basmakla işe başlamıştır. Bu kahramanlardan bugün bu uğurda hayatlannı kaybedenleri tebcil nekadar mukaddes bir vazife ise, bundan sonra faaliyete başlıyarak cihanın hava yolla nnı tesbit işini üzerine alan büyük tayyare şirketlerinin faaliyetlerini de o derece ehemmiyetle telâkki etmek lâzımdır. Bu mühim işe, împerial Ariways adlı Ingiliz şirketile Air France ve K. L. M. adlı Holanda şirketi önayak olmuşlardır. Bundan sonra kara teşkilâtına geçilerek benzin depolan, hava limanlan ve saire yapıldı. Hükumet te elinden geldiği kadar havacılığı teşvik etri. Bu meyanda Bağdad hava istasyonunun Londradaki Groydon istasyonundan farksız denebi lecek kadar modern bir istasyon olduğunu ve keza Basra hava limanının da dünyanın en modern tarzda inşa edilmiş ol duğunu zikretmek isteriz. Bundan maada halkın da havacılığa alışması için tedbirler ahndı. 936 senesinde açılan Misr Ainvork adlı tayyare şirketi Kahire ve Kıbrısa bir hava hattı tesis etmişrir. Rutbah hava is tasyonu da modern bir şekilde ıslah olunmuştur. Bağdad ve Basra hava limanla rının otelleri, lokantaları ve her tiirlü yeni istirahat esbabmı havi salonlan ve yazıhaneleri vardır. Bunlara ilâveten bir de millî hava rasad istasyonu açılmış ve en yeni âletlerle teçhiz olunmuştur. Bütün hava limanlarındaki memurin ve müstahdeminin kendilerine mahsus üniformalan vardır. Proje halinde olarak en büyük hava sefinelerini içine alabilecek kabiliyette bir hangann inşası da tasavvur edilmektedir. Şimdilik Irakta db'rt hava hattı faaliyettedir: Imperial Airvvays İngiltereden Hind yolile Avustralyaya yolcu taşımaktadır. Bittabi bu hattın Iraktan geçtiğini söylemeğe hacet yoktur. karargâhı Japonya ve Türkiye hava seferleri hep Iraktan geçecektir. Şurası da şayanı kayiddir ki Irak topraklarında uçan tayyarelerin inişlerin kolaylığı yüzünden çok az tehlikeye maruz bulunduklan muhakkaktır. Londra ile Bağdad arasındaki uçuş müddetini bir buçuk güne indirmek ve çok yakmda açılacak olan Amerika Uzakşark hava yolunu Türkiye, Arabis tan ve Irandan da geçirmek ıstikbaldeki projelerin başmda gelmektedir. Irakta askeri tayyarecilik (Irakta sivil tayyarecilik ilerledıği gibi hava ordusu da kuvvetlenmiştir. Irak hava kuvvetleri bazı neşriyatta yazıldığı gibi, Ingilizlerin idaresinde değildir. Ingiliz mandası kalktığı tarihtenberi Irak ordusunda Ingiliz müdahalesi kalmami}tır. Ordu ve havacılık tamamen müsta kildir. Üç sene evvel âsi Asurileri tenkil ederken ve son hükumet darbesi esnasında tamamile müstakil olarak hareket et miştir. Gerçi Irakta bir Ingiliz hava kuvveti varsa da bu kuvvet Irak hava ordu sundan ayrıdır. Irakta bulunmasının sebebi de Ingılterenin Hmd yolunun mu hafazasıdır. Kezalik bir Ingiliz heyeti askeriyesi de vardır. Bunun vazifesi de Irak ordusunda muallimlik etmektir. Bu as kerî heyet azasmın filî kumandaya işti rakleri yoktur.) Fransa telâşa düştü İmar faaliyeti Iraktaki imar faaliyetlerine gelince bunlar da son senelerde çok hızlanmışhr. Şehir yollarının genişletilmesi, parke döşenmesi, yeni hükumet binalannm inşası gibi faaliyetler çok artmıştır. Belediye tarafmdan yapılan bahçeler, parklar Bağdad ve bilhassa Basrada gözü okşamaktadır. Irak hükumeti en ziyade su işlerine ehemmiyet vermektedir. Basra artık temiz ve saf suya kavuşmuştur. Artık burada en kurak ve sıcak mevsimlerde bile su sıkıntısı çekilmiyecektir. Basra limanındaki ticarî faaliyet te günden güne tevessü etmektedir. Liman her türlü modern vesaitle mücehhezdir. Almanların ansızın İspanyol Fasını işgal etmesinden korkuluyor Bu sene zarfındaki hurma mahsulü iyi olmakla beraber fiatların düşkün olmasına rağmen geçen ay zarfında 118,000 ton hurma ihrac olunmuştur. Birkaç senedenberi bu mahsul üzerür de zürra ve fabrikatörlerin himmetile büyük iyilikler göze çarpmaktadır. Bilhassa Asfar ve şürekâsının yeni baştan kurdukK. L. M. adlı Holanda şirketi de Ba ları fabrika bugün Avrupa ve Amerikanın herhangi bir konserve ve kurutma fabtavyaya seferler açmıştır. Air France Fransadan Hindiçiniye rikalanna taş çıkartacak derecede mü kadar olan hava yolunu işletmektedir. kemmeldir. Irakta spor Bu şirket ayni zamanda Şam ile Bağdad Irak hükumeti sporlara da çok ehemarasında da bir hava hattı işletir. Luft Hansa havacılık teşkilâtı da çok yakında miyet vermektedir. Bilhassa tenis çok Irakı Almanyaya hava yolile bağlıya ilerlemiştir. Bundan başka bilârdo ve saire gibi oyunlara karşı da umumî rağbet caktır. vardır. Misr Airvvork Kıbns ile Bağdad ve Plâj hayatı ve yüzme sporlan her taKahire arasında haftada iki defa mun rafta ve bilhassa Basrada ilerlemiştir. Setazam seferler yapmaktadır. Ancak Kıbns seferleri kış mevsiminde tatil edilmek nenin muayyen mevsimlerinde «Lido günü» adile tertib olunan plâj eğlencele tedir. rine fevkalâde rağbet gösterilmektedir. Bu hava hatlan yalnız Iraklılann işine Irakta yeni yeni uyanan kulüb hayatı yaramakla kalmıyor. Ayni zamanda memlekete seyyah ta getiriyorlar. Irakı da gitgide içtimaî hayat ihtiyaclan ara dünyaya tanıtıyor, bu yüzden ticaret te sına girmektedir. inkişaf ediyor. Iraklı halkm da dünyayı Sinemalar, diğer eğlence yerleri ve ve başka milletleri tanımasına yardım e büyük otellerin tertib etmekte oldukları diyor. suvare danslar da çok enteresan bir hal almaktadır. Irakın havacılıktaki istikbali çok parlaktır ve bu memleket, istikbalin havacr Iığmda büyük bir rol oynamağa namzed Amerikada unutulan bir bir hale getirilmek üzere, her türlü tedbirkanun! leri almaktadır. Nevyork 8 (A.A.) Royter: Nev Hava yollarının inkişafı memlekete yorkta bir memur, unutulmuş olan bir kanun meydana çıkarmıştır. Bu ka büyük bir seyyah kafilesi celbedecektir. nun yabancı memleketlerde cereyan eÇünkü, Irakın âsan atikası, belki de Mı den muharebelere iştirak için kaydedisırmkinden daha zengindir. Bunlar haf len veya kayde teşebbüs edenler hakkında üç seneye kadar hapis ve 1000 riyat yapıldıkça meydana çıkacaktır. dolar para cezası derpiş etmektedir. Istikbaldeki projeler arasında memle Meksikoda isyan mı? ket dahilinde tesis edilecek hava hatlan Meksiko 8 (A.A.) Meksıko'da bir birinci plânda gelmektedir. Bundan baş isyan çıkmış olduğu kat'i surette tekzib ka gene istikbalin Asya, şark, garb, Çin, edilmektedir. Bütün Yunan gazeteleri Yugoslavya ile Bulgaristan arasında akdedilecek yeni muahedenin Balkan Antann nüfuzuna kat'iyyen halel getirmedikten başka Balkanlarda sulhun ebedileşmesine hizmet edeceğine dair makaleler yazmaktadırlar. Bunlar arasında Katimerini gazetesi ayni şekilde mütalea beyan ettikten sonra makalesini şu aşağıdaki sahrlarla bitirmektedir: «Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arasın son defa buradan geçmesi vesilesile statükonun ihlâli tehlikesine karşı iki devlet arasında mevcud ittifakın daima daha sıkı ve daha faal bulunduğu bir kere daha tesbit edilmiştir. Türkiye ile Yunanistan Balkan ittifakı çerçevesi dahilinde birbirinden aynlmaz bir kütledir. Bu iki devletin birbirini ikmal eden Vapurlara yüklenen torikler umumî menfaatleri Türk Yunan muahedesile pek güzel tebarüz ettirilmiştir. Beş alu senedir kışı ekseriyelle Yazın ise balıklar yağsız olduğu için Binaenaleyh Yugoslavya Bulgaris Büyükadada geçiriyorlar. Yazın Ada çift* yedi sekiz kuruşa düşer. O zaman tan muahedesi istikbal için bize daha zi lan dolduran zevk ve safa erbabı sonba sade İtalyanlar satm alır. Çünkü Yunanyade emniyet telkin etmektedir, diyoruz.» har gelip te şehre göç edince, onlar yazı lılar da bu balığı taze yer. Yani konserBulgarittan ne düşünüyormuf? geçirdikleri Karadenizden akın akm ge ve yapmazlar. İtalyanlann ise muazzam Dün şchrimize gelen Times gazetesi lirler, Adalara yerleşirler ve ta nisan ıp konserve fabrikaları vardır. tidasına kadar oralarda kalırlar. Başka balık ihrac ediyor muyuz? nin Sofya muhabiri yazıyor: Bilmem, birdenbire farkına varabil Tatlısu balıklarımız da var. Altı «Muvaffakiyetle neticelenen Yugos Iav Bulgar dostluk andlaşması müzake diniz mi, Adaların bu mevsimsiz zairleri yedi sene evvel bol bol uskumru da sa tardık. Torikler Adalara gelelidenberi relerinden bura efkân umumiyesi resmen kimlerdir? Bugün bana, zavallı toriklerin hazin uskumruya hasretiz. Malum ya büyük ancak geçen cuma günü matbuat vasıtamacerasmı anlatan balıkçıların piri hikâ balık küçüğü yutuyor. Hani o canım, sile haberdar edilmiştir. yesine işte böyle başladı. Ve irili ufaklı mis gibi çirozlar nerede? Bulgaristan, bütün Balkan devletlerile Ve karşıdaki torik yığınlannı gösteredostane münasebat idamesini arzu ettiği motörlerde derin bir sessizlik içinde başiçin Yugoslav andlaşmasının Türk, Yu başa ebedî uykulanna dalmış bahtsızları rek: Nah... diyor, işte bunların kannnan ve Rumen efkân umumiyesi üzerin göstererek devam etti: Kalırlar, diyorıîm amma, kalabi larında. Bir garib dünyadır bu. El elden de nahoş bir tesir bıraktığına dair olan haberler burada hayretle karşılanmıştır. lırlerseyi ilâve etmek daha doğru olur. üstündür. Birbirini kapan kapana. Bu avla uğraşan bir balıkçı ne kaMaamafih Bulgaristan sulh muahedesinin Adem oğlu rahat verir mi. havada uçan muslihane bir şekilde tadili ve Bulgaris kuşa saldırdığı gibi denizin dibine sinen zanır? Duruyor, mesleğinin sırrına fazla mctana müsavi hukuk bahşı hakkında me balığa da rahat vermez. Daha Karadenizden akın başlayınca müjde de yerişir rak edişimin sebebini anlamamış gibi, utalibinden vazgeçmediği gibi bunlar tanınmadıkça Balkan Antantına iltihak et ve torikler Adaya yerleşir yerleşmez k?. zun uzun yüzüme bakıyor. Nihayet, deyıklar oralara üşüşürler, bir avdır baş niz adamı değil mi, fazla üzmekten çe memek fikrindedir.» lar. Senin anhyacağın tam yedi ayda en kiniyor: aşağı dört milyon toriğin okuruz canma Bizde torik ihrac eden bellibaşh rahmeti. beş firma vardır. Onlann kazancını bileLâstik çizmeleri, moşamba elbisesi mem. Balıkçıya gelince; her balıkçı taiçinde bir garib kıyafete girmiş olan bu kımı yani iki kayıkta 30, 35 kiçi her yıllanmış deniz kurdu balık pullanndan türlü masraf çıktıktan sonra hasılatın yapınl pınl bir eldivene bürünmüş iri par nsını alır. Böylece satışa, berekete göre maklannı açarak hesabının arkasını ge her mevsimde bir balıkçının kesesine en tirdi: aşağı otuz, en fazla da yüz elli lira giLondra 8 (Hususî) Almann gemi Sade ttalya bizden yılda bir bu rer. Unutma ki yiyip içtiği de yanına kâr leri son zamanlarda sık sık Fastaki îs çuk milyon torik çeker. Yanm milyondan kahr. panyol limanlarını ziyaret etmekte fazla da Yunanistana gider. Günde iki Ya hasjlâtın diğer yansı? dirler. Bu haber bilhassa Fransada bü üç bin çiftten bir milyondan çoğunu da O da mal sahibinindir. Amma, inyük bir endişe uyandırdığından, Franbiz yeriz. Eh kokmasın diye denize dö saflı olmak için itiraf etmeli ki patron bu sız hükumeti bugün General Franko külenleri de caba... parayı oturduğu yerde cebine indirmiş nezdinde şiddetli teşebbüslerde bulun Sirkeci nhtımma kıçtan kara dizilmiş sayılamaz. Çünkü evvelâ sermaye onunmuştur. Almanların fırsattan istifade ederek Ispanyol Fasmı işgal etmelerin Yunan ve İtalyan balık vapurlannm dur. Bu da takım başına iki, üç bin liralık etrafında yaman bir faaliyet var. Silme takım taklavattır. Sonra da zarar ve ziden korkuluyor. L'Oeuvre gazetesi, Almanyanın İs cesine balık dolu motörlerden kuyrukla yan da onundur. Meselâ kayık batar, şu panyol fasına asker çıkarmak için ka nna yapışılarak torikler çifter çifter ge olur, bu olur, bunlan da patron sineye çebileler arasında tahrikât yapmakta ol milerin güvertelerine atılıyor. Güvertenin ker. duğunu yazıyor. bir kenannda duran tayfa da elindeki İtalyan kaptana soruyorum: Echo de Paris gazetesi de Almanla hortumdan şarıl şarıl fışkıran su ile bun Bunları nereye götürürsünüz, ne rm İspanyol Fasma külliyetli miktarda lara banyolannı yaptırıyor yaparsınız? asker çıkardıklarmı haber veriyor. Fakat heyhat.. Artık hiç birinde ne Doğru Tiryeste. Oradaki büyük Ingiliz kabinesi bu meseleyi tetkik kuyruğunu kıpırdatacak, ne ağzmı açacak fabrikada konserve yapılır. etmek üzere bu akşam fevkalâde bir hal kalmış. Ne konservesi olur? toplantı yapacaktır. Fransız hükumeti Seksen sekiz... Seksen dokuz... nin bu hususta İngütereye müracaat Yanımdaki balıkçı gülümsiyerek yut Doksan... ettiği söyleniyor. kunan kaptanm sözünü kesiyor: Kırkbeş... Kırkaltı... Kırk... Ton.. Ton.. Âlâ ton. Vakıâ asıl Almanya iki îspanyol gemisini Bu kıyı, sabahın bu erken saatinde bir ton orkinos bahğından olur amma, ko ihtilâlcilere satıyor mezad meydanı halinde. yunun bulunmadığı yerde geçiye abdurLondra 8 (Hususî) Akdenizdeki Torikler güvertede sepetlere konuyor rahman çelebi dedikleri gibi, bizim torikAlman filosu kumandanı tarafından Madrid hükumetine verilen mühlet bu ve ambara indiriliyorlar. Buradaki ame ler de mis gibi ton niyetine yeniyormuş.. sabah bitmiştir. Madrid hükumeti Al le de onlan muntazaman diziyor, her diîtalyan kaptan yanmyamalak türkçemanyayı tatmin etmediğinden, Alman zinin arasına bir tabaka buz yerleştirili sile devam ediyor: hükumeti musadere ettiği iki İspanyol yor ve gemiler, böylece, tıka basa balık Bu konservalann çoğu Amerikaya gemisini ihtilâlcilere satacağmı ilân et la dolunca demirlerini alıp Akdeniz yo sevkolunur. miştir. lunu tutuyorlar. Peki çiftini yirmi üç, nihayet yir İtalyan kaptan «jemmm: mi beş kuruşa aldığınız toriği konserve oAlmanların Ceutada ihrac Bereket versin bugün çok beklemi lunca kaça sahyorsunuz? hazırlıklan O hesaba aklım ermez.. Londra 8 (Hususî) Paristen bildi yeceğiz. Fiatlar da biraz indi. Düne kaBizim ihtiyar balıkçı gene atılıyor: rildiğine göre, İspanyol Fasmda Alman dar çiftini yirmi beş kuruşa alıyorduk. lar ihraç hazırlıkları yapmaktadırlar. Bugün yirmi üç.. Benim erer çelebi... Geçen sene Bizim balıkçı başı, kaptanm neş'esini gittim Tiryesteye gözlerimle gördüm, eBilhassa Ceuta limanmda bu maksadla büyük bir faaliyetin göze çarptığı haber yanda bırakıyor: limle hesabını yaptım. Alimallah yüzde verilmektedir. Amma, görüb göreceğin nimet te iki yüzden fazla kân var. bu kadardır sinyor. Fiatlann daha ineceFasa gelen Alman askerleri Yıllanmış deniz kurdunun hesabı yanRabat 8 (A.A.) İyi menabiden a ğini beklersen ağzını poyraza açarsın.. lış değildir. Ve bana dönerek anlatıyor: lınan haberler, son günlerde İspanyol Ve burada, artık, bu işin müjdesini Fası limanlarına takrıben 300 Alman Bizden başka torik ihrac eden vermek zamanı da gelmiştir: iktısad Veaskerinin çıkmış olduğunu teyid eyle memleket yoktur. Adalardaki hazinenin kâleti İstanbulda büyük bir balık kon mektedir. eşini Akdenizin hiçbir tarafında bula serve fabrikası kurmağı programma Diğer taraftan Mellilla civarmdaki mazsın.. Şaka değil bu, bir çift torik yudemir madenini Almanlar büyük bir varlak hesab sekiz kilo geldiğine göre, ithal etmiş bulunuyor. Önümüzdeki sene bu fabrikayı îstanbulda kurulmuş görefaaliyetle işletmektedirler. komşulara sade Adadan yılda sekiz mil ceğiz. Fransanm Burgos hükumetine yon kilo gıda veriyoruz demektir. Eh, Yavaş yavaş Sirkeci rıhtımından ay müracaati buna mukabil de cebimize iki yüz ellı rılırken, son yolculuk hazırlığında buluParis 8 (A.A.) Resmen bildirildi bin lira giriyor. Torik işile uğraşan ba nan toriklere bir daha bakıyorum. San ğine göre, Fransa hükumeti, İspanyol lıkçılarımız da üç bini bulur. Bunların Fasındaki makamatın Alman kıtaatını çoluk çocuklarını düşünürsek şöylece on ki onlar da bana bakıyorlar ve mırm mıyerleştirmek için hazırlıklarda bulun bin yurddaşın nafakasmı bundan çıkar nn mırıldanıyorlar: Adalarda yaza ettik te veda.. duğunu haber alması üzerine Burgos dığı anlaşılır. Sızhyor bağrımızdaki dağ hükumetine müracaat ederek 1912 Kara bahtlı mahluklar... Çamların Torik daima bu kıymeti muhafaza Fransız İspanyol muahedesinin ahkâgölgelediği Ada kıyılanndan Nevyork eder mi? rmnı hatırlatmıştır. Bu muahedeye gö Yok canım.. Bir zamanlar çiftini sofralarında şarab mezesi olmağa gidiyorre, her iki memleket te kendi toprak larına ecnebi kıtaatını sokmamağı ta yüz paraya da verdik. Çok şükür son lar.. ahhüd eylemektedirler. KANDEM1R senelere. îki senedir bu mevsim böyle. Maziyi tamamen unutturmak maksadile; İtalyada hiçbir zaman Ingiliz aleyhtarı propaganda mevcud olmadığı hakkmdaki iddialar garib olmakla beraber îtalyanın beynelmilel münasebatı iyileştirmek gayesini beslemekte olduğuna delil ad dolunabilir. İngiltere ile Italya arasındaki münasebatın tavazzuhundan sonra her iki devlet te yeni Lokarno muahedesine karşı tamamen ayni noktai nazarı besle mektedirler. Londra deniz muahedesıle Montrö muahedesi gibi mesail üzerinde İtalyan teşrıki mesaisinin yenilenmek ihtimalleri mevzuu bahsedılmekle ve Tür kiyenin İtalyaya karşı beslemekte olduğu «itimadsızlık ve hasmane bürudet» keli melerile tavsif olunan vaziyetini tadil e deceği umulmaktadır.» Yazı İtalyanin îspanya tamamiyeti mülkiyesine harfıyen riayet edeceği ta ahhüdünü işaretle bitmektedir. Diğer taraftan Morning Post gazetesi, daha ileri giderek, İtalyanin Türkiye, Yugoslavya ve Yunanıstanla temaslara başlamış olduğunu yazarak şöyle diyor: «İtalya bütün Akdeniz devletlerile münasebetlerini aydınlatmak için hiç vakit kaybetmemektedir. Herhalde bu sene içinde AkoV.nizde Fransanm da dahıl olacağı umunu bir anlaşma husule gele cektir. îtalya Montreux muahedesine girmeği düşünmektedir. Türkiye İtftlya arasında doğrudan doğruya resmî müzakereler açılmadan evvel aradaki dostluğu kuvvetlendırmeğe çalışılmaktadır. Çünk'i iki memleket arasındaki hissiyat pek tc iyi değildir.» İngiliz gazeteleriniüv. İtalya ile müzakerelere girişmis bulunduğumuza dair haberleri biraz erken addetmek mümkündür. Her şeyden evvel hatırlatmak isteriz ki zaten İtalya ile bizim aramızdaki münasebat hiçbir zaman bozulmuş değildi. Senelerce evvel imzalanan dostluk muahedesi temdid edilmiş ve yeni bir ticaret mukavelesi de imzalanmış bulunuyor. Bu meseleye dair Daily Telegraph'ın Roma muhabiri de gazetesine şu haberi göndermektedir: «Türk hükumetinin Çanakkaleyi as kerî hale ifrağ için vâki talebi üzerine toplanan Montreux konferansına gelın ce, bu hususta îtalya hükumeti Ankara ile doğrudan doğruya müzakerata giriş meğe hazırdır.» ' Italya konsey içtimaına geliyor ' Cenevre 8 (A.A.) Zecrî tedbirlerin tatbiktndanberi İtalyanin ilk defa olarak 18 kânunusanide Milletler Cemiye tinin mesaisine iştirak edeceği zannedil mektedir. Bir îtalyan gazetesinin mütalealart Roma 8 (A.A.) İngiliz îtalyan itilâfına tahsis ettiği salâhiyettar başmakalesinde Giornale d'İtalia gazetesi muhtelif Akdeniz meselelerine temas ettikten sonra Boğazlar hakkında şunları yaz maktadır: «Montrö meselesi İtalya ile Türkiye arasında doğrudan doğruya halloluna caktır. Türkiye siyaseten anlaşılmaz sebeblerle İtalyaya karşı soğuk bir husu met ve emniyetsizlik gösterdi. Bunun yan lış bir siyaset olduğunda hiç şüphe yok tur. Çünkü Yunanı İzmire saldıran ve kan ihtilâflarını tahrik eden îtalya de ğildi. Keza evvelce Türkiye hakimiyetına aıd olan Anadolu topraklarında yerleşen de İtalya değildir. (Makalenin bu son cümlesinden İskenderun ve Antakyanın kastedildiği anlaşılıyor.) İngiltere ve İtalyanin Akdenizdekı münasebatının tavazzuhu diğer devletlerle Akdeniz münase batınm inkişafına yol açacaktır.» Gazete, İtalyan Yunanistan müna sebatınm da mükemmel olduğunu kay detmektedir. (CUMHURIYET İtalyan gazetesinin Türkiyenm İtalyaya karşı lüzumsuz yere husumet göstermiş olduğuna dair mü taleasını doğru bulmağa imkân yoktur; çünkü Türkiye hiçbir vakit böyle bir his izhar etmiş değildir. Eğer İtalyaya karşı zecrî tedbirlere iştirak etmiş olmasından bu mana istimzaç ediliyorsa noktai nazar gene yanlıştır. Türkiye bunu, İtalyaya karşı bir husumet vesilesi olarak değil, sadece ve ancak Milletler Cemiyeti azalı ğının sevkettiği vecibeler neticesi olarak yapmıştır. Bunun haricinde gazetenin bize dair serdettiği mütalealan memnuniyetle karşılamak ve bizim de îtalya için çok sami, mî duygular beslemekte olduğumuzu tebarüz ettirmek lâzımdır. İtalyanin Montrö anlaşmasına girmesi ve zaten mev cud olan dostane bağlan kuvvetlendirmesi Türkiye hesabına daima mucibi memnuniyet bir hareket olur.)