3 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

* FAŞA 3 SONTESRİN 1936 SALI b - B. Musolini nin Milano nutku ve akisleri Evvelki gün, Roma üzerine yürüyüşün onbeşinci yıldönümü dolayısiyle B. Musolini'nin Milano'da Katedral meydanında 250.000 kişilik bir halk kütlesi önünde verdiği siyasi : nutuk, Avrupa memleketleri siyasi mahfillerinde ve gazetele_n_nd_e de- rin âkisler uyandırmıştır. Dün bir hülâsasını neşrettiğimiz bu nutbun âkislerini okuyucularımıza sunuyoruz : Londra, 2 (A.A.) — Sabah gazete- leri, B. Musolini'nin dünkü nutkunu, İngiltere ile bir uzlaşmaya varmağı is. tihdaf eden bir teşebbüs saymakta, fakat ayni zamanda B. Musolini'nin kullan- dığı kelimelerin şiddetine de işaret et- Mmeği unutmamaktadırlar. Royterin Roma muhabiri ayrıca di- yor ki: “B. Measolininin nutkundan bir par- çası, büyük bir sürpriz uyandırmıştır. Bu parça, Akdeniz büyük devletlerinden birisi olduğu halde Fransadan ihmalkâr bir lisanla bahseden parçadır. Macaris- tanın tadilci isteklerine İtalyanın yapa- tağı yardım hakkında ise, Roma proto- kollarını imza eden devletlerin Viyanada kuracakları konferansta küçük antant devletleri ile bir yaklaşma vücuda ge- tirmeğe çalışacağı sanılmaktadır. Bu. nunla beraber, bu tadilcilik meselesinin, küçük antant devletlerinin en hassas bu. lundukları noktayı teşkil etmekte oldu- ğu da unutulmamalıdır.” Taymis'e göre Taymis gazetesi İtalya - Ingiltere Münasebetlerinin iyileştirilmesi hakkın- daki italyan arzusunu hüsnü kabul et- Mmekte ve Akdeniz meselesi hakkında i- 3e şunları yazmaktadır: “B. Musolini öyle kelimeler kullan- Mıştır ki, insan filhakika Akdenizde has- Batan tehlikeli bir anlaşmazlık mevcud bulunduğunu sanabilir. Halbuki İngilte. re, italyan menfaatlerini hiç bir suretle haleldar etmek istememektedir. İngilte- Tenin arzusu kendi deniz yolunun emni- Yetini muhafazadan ibarettir.” Morning Post ise diyor ki: “B. Musolininin nutku, İngiltere ile İtalyayı birbirinden ayırarı hendeği ka- Patmak hususunda ciddi teşebbüsler yo- lunu açmaktadır. Bu nutuk, mühim inki- #$aflara bir başlangıç teşkil edebilir. İn- giltere hükümetinin B. Musolini tarafın- dan yapılan bu teklifi anlamamazlığa gelmesi için hiç bir sebeb yoktur. Öte taraftan sanıldığına göre İtalya dış işle- Ti bakanı Kont Ciano, İngiltere dış işleri bakanı B. Eden ile bir görüşme fırsatı a. Tamaktadır.” Deyli Meyl gazetesi de şöyle diyor: “İngiltere, İtalya ve Almanya ara - Sında bir anlaşma muhakkak sürette lâ- Zımdır. Eğer böyle bir anlaşma vücuda getirilemez ise, bu, medeniyet için bir felâket olacaktır.” Fransız mahfillerinin fikirleri Paris, 2 (A.A.) — Havas ajansı bil- diriyor: B. Musolininin nutku kaydı ihtiyat- h karşılanmıştır. Bu nutkun mühim par- Çalarının fransız - italyarı münasebetle- '_'inden ziyade, B. Musolininin bundan Sonra tatbik etmek niyetinde olduğu dış Biyasa hakkında olduğu kaydedilmekte- dir. Roma tarafından alınmış olan vazi- Yetin, Lokarno konferansı için yapılan başlangıç konuşmalarında bazı güçlük- ler çıkarması ihtimali gizlenmemekte ve ayrıca, B. Musolininin merkezi Avrupa ve Âkdeniz hakkındaki sözlerinin doğura- bileceği güçlükler de kaydedilmektedir. ünunla beraber umümiyet itibariyle Bü kanaat beslenmektedir?: “Bu nutkun ileri sürdüğü meselele- rin ehemiyetinden dolayı büyük bir dik- katle gözden geçirilmesinden sonradır ki hakkında salâhiyettar bir fikir yürüt- Mek mümkün olabilecektir.” Fransız gazetelerinin tefsirleri | Paris, 2 (A.A.) — Eko dö Pari, B. üsölininin nutku hakkında diyor ki: “Bu nutuktan sonra, Roma proto- kolları devletleri ile küçük antant dev- İetleri arasında bir konferans yapılabil. '_:_tsi imkânsız bir hale gelmiştir. Öte ta- İtizar - Dünkü sayımızım üçüncü say- fasında C.H.P. Parti Grupu Reis 'Yekili B. Hasan Sakanın resmi, r yanlışlık eseri olarak, Kamutay €is Vekillerinin resimleri arasın- neşredilmiştir. Özür dileriz. raftan eğer Musolini milletler cemiyeti için ölebilir, diyor ise, kendisine öyle ise acaba niçin milletler cemiyetinden çe- kilmedi diye sorabiliriz.,, Jurnal gazetesi B. Musolininin silâh- sız lanmayı, bölünmez sulhu ve millet- ler cemiyetini ham hayal olarak telâkki ettiğini tasvib ettikten sonra diyor ki: “Fakat eğer Musolini, bu fikrini kü- çük antanta da teşmil etmek isterse, ken- disine enerjik bir surette “orada dur,, diye bağırmak lâzımdır.” Pöti Parizyen diyor ki: “Belgrad Bükreş ve Prağ için, teda- füf bir cephe teşkil etmek için daha zi. yade sıkı bir surette birleşmekten başka çıkar yol yoktur.” Övr şöyle diyor: “İngiltere ve Fransa demokrasileri, daha sıkı surette birleşmeli ve orta ve küçük devletlere, Cenevre sulh teşkilâtı hakkında itimad vermelidir.” Popüler şöyle diyor: “Musolini, şimdiye kadar bu derece açık surette her türlü milletlerarası hu- kuku inkâr etmemişti. B. Musolininin nutku, kollektif sulhun organize edil- mesini her zamandan daha ziyade lü- zumlu kılmaktadır..” z Çekoslovakya'da heyecan Prağ, 2 (A.A.) — B. Muşsolininin Milânoda söylediği nutuk burada büyük bir heyecan uyandırmıştır. Çeske Slova gazetesi diyor ki: B. Musolini milletler cemiyeti ve mil- letlerarası hukuk müsavatı aleyhine bir idam hükmü vermiştir. B. Musolini sı- nırların Macaristan lehine tadil edilmesi lâzım geldiğini söylemiştir. Doğrudan doğruya bir sulh teklifi ancak İngilte- reye yapılmıştır. Pravo Lidu gazetesinin kanaatine gö- re, B. Musolininin Yugoslavyaya yaptı. ğı dostluk teklifi küçük antantı torpil- lemek yolunda bir teşebbüsten başka bir şey değildir. Bu itibarla, küçük antanta mensub devletlerin daha mütesanid bu- lunmaları lâzımdır. Çek sol cenah gazeteleri bu hususta çok ihtiyatlı lisan kullanmaktadırlar. Narodni Listi gazetesi küçük antantın, macar tadilciliğinin her hangi bir teşeb- büse karşı menfi vaziyetini isbat edece- ğini ümid etmektedir. Macar mahfillerinin memnuniyeti Budapeşte, 2 (A.A.) — Macar siya- sal mahfilleri, B. Musolininin nutkunu büyük bir iyetle karşılamışlar- dır. B. Musolini ilk defa olarak macar tadilciliği lehine bu kadar kati bir vazi- yet almaktadır. B. Musolini Yugoslav- ya hakkında sempati sözleri söylemiş olduğundan, Budapeşte hükümeti, Yu- goslavyanın bazı macar dileklerini kabul etmek hususunda güçlük göstermiyece. ğini tahmin etmektedir. Şamberi'de hâdiseler Şamberi, 2 (A.A.) — 200 faşist, İ- talyan yurdunda Roma üzerine yürüyü- şün yıldönümünü kutladıkları sırada bir takım hâdiseler olmuştur, Komünistler, yurdun önüne toplanmışlar ve faşistlerin otomobillerini çevirip durdurmuşlardır. Bunün üzerine &l kavgaları olmuş, bir kaç kişi hafifçe yaralanmıştır. Yarala- hanlar arasında Şamberi'deki italyan konsolosu ile faşistlerin Cenevre dele- gesi de vardır. Zabıta, intizamı iade etmiştir. Şamberideki italyan konsolosu B. Sardi, toplantıda halkın heyecanını u- yandıracak mahiyette nutuklar söylenil- miş olduğunu tekzibetmistir - ALMANYADA: Bir tayyare kazası Berlin, 2 (A.A.) — Frankfurt - Am- Main - Orfurt yolunda işliyen tayyare- lerden biri Turingen ormanına düşerek parçalanmıştır. On kişi ölmüş, üç kişi yaralanmıştır. * Berlin, — Afganistanın Paris elçi si Mehmed Haşim Han ziyaret maksa- diyle Berline gelmiştir. DIŞ HABERLER; İNGİLTEREDE; Lord Londonderri döndü Londra, 2 (A.A.) — Almanyada bir aylık seyahat yapmış ve bu münasebet- le B. Hitleri ziyaret etmiş olan Lord London-derri ditn Londraya dönmüş ve Almanyanın İngiltere hakkında bes- lediği dostluk hislerini büyük bir mem- nuniyetle müşahede ettiğini söylemiştir. * Londra, — Sunday Kronikl gazete- sinin bildirdiğine göre, son zamanlarda birçok tayyare meydanlarında ve mü- himmat fabrikalarından çıkan yangın- ların önüne gecmek için hükümet çok ciddi tedbirler almıştır. Bu yangınlar suikasda hamlolunmaktadır, — —. POLONYADA: « General Rydz - Smigly italyan ordusu şefini kabul etti Varşova, 2 (A:A.) — İtalyan ordu- su şefi general Goselsbi, umum? mü- fettiş Rydz - Smigly tarafından kabul edilmiştir. General Goselsbi Polonyalı generale, şimdiye kadar ancak mareşal Pilsudski'ye verilmiş olan italyan gö- nüllü D. N. B. lerinin madalyasını ver- miştir. AMERİKADA DENİZ İŞÇİLERİ GREVİ Nevyork, 2 (A.A.) — Milletler arası deniz işçileri birliği, pasifik işçilerine tesanüd göstermek için hemen grev ilâ- nını kararlaştırmıştır. Bu grev bütün amerikan bahriyesini felce uğratacak mahiyettedir. Grev, Baltimor'da yirmi geminin ha- reketine mani olmuştur. San Fransisko'daki birçok armatör-« ler, tayfaları tarafından bırakrlan ge- milerde hâdiseler ve bilhassa yangın çıkmasına engel olmak için Deniz kur- mayı reisine müracaat etmişler, amiral da cumur reisi izin verirse grev halinde bulunan gemilere “emniyet müretteba- tı” koyacağını bildirmiştir. Sabıkalı, şüpheli şahıslar seçimlerin sonuna kadar hapsolunacak Nevyork, 2 (A. A.) — Polis direk- törü bütün sabıkalılarla şüpheli şahıs- ların çarşamba sabahına, yani saylav ve cumur başkanlığı seçimlerinin sonu- na kadar hapsedilmelerini emretmiştir. Nevyork polisi bu sabah şehrin haydut, hırsız ve katil yatağı olan bütün kahve ve gazinolarında baskınlar yapmıştır. SON DAKİKA: Kıral Edvard bugün parlamentonun yeni , toplantı dev resini açacak Londra, 2 (A.A,) — Kıral yarın par- lâmentonun yeni toplantı devresini a- çacaktır. Mutad merasimde üç mühim | değişiklik olacaktır; 1 — Buckingham sarayından parlâ- mentoya gidecek alayda hiç bir kadın bulunmıyacaktır. 2 — Lordlar kamarsında iki taht ve Mısır parlamentosu veliahdlar için de bir sandalya buluna- cak yerde yalnız tek bir taht olacaktır. 3 — Kıral nutkunu okumadan evvel protestan olduğunu ilân edecektir. Çün- kü anane vechile her yeni hükümdar ya taç giyme vaktinde yahud da parlâ- mento ile ilk temasında hangi din ve mezhebte olduğunu bildirmesi lâzımdır. ingiliz -mısır andlaş- masının tasvibi hakkındaki görüşmele re başladı Kahire, 2 (A.A.) — Parlâmento in- giliz - Mısır andlaşmasının tasvibi hak- kındaki konuşmalarına başlamıştır : Kahire, 2 (A.A.) — Parlamentonun fevkalâde toplantısında, milliyetperver parti ingiliz « Mısır muahedesi müzake- relerinin parlamentonun mutat toplan- tısına talikini istemiştir. Bu üç ay zar- İspanyol ihtilâlcileri fında ingiliz parlamentosunun fikrini öğrenmek mümkün olacaktır. Meclis muhalefet tarafından verilen bir takriri büyük bir ekseriyetle redde- derek dış işleri komisyonunun bit ra- poru gelinceye kadar tatile karar- ver- miştir. Rapor pek yakında umumi he- yete gelecektir. Madridin cenubunda umumi ileri hareketine başladı Talevera, 2 (A.A.) — nasyonalist cenub ordusunun ilerleme hareketi bu sabah Navalkarnero, Sevilla la Nueva, Villaviose'den ileriye doğru başlamıştır. Bu iki nokta, Madridin Getaje tayyare istasyonunun takriben on beş kilometre garbinde ktadır. Bu itibaren tayyareler düşman mevzilerini bul Ç e Roma mahfillerinin B. Musolini nin bombardıman etmeye başlamıştır. Leş- kas askeri yolu boyunca çok mühim ha- reketler yapılmaktadır. Nasyonalist tay- yareler bundan başka, keşif tayyareleri tarafından yeni tesbit edilen bir marksist tayyare istasyonunu bombardıman et- mişlerdir. Marksistlerin zayiatı mühim. dir. nutku hakkındaki fikirleri Roma, 2 (A.A.) — Milano nutkunun Berlin görüşmelerinde hazırlanmış - ol- mayıp, daha önce de pekalâ irad edilebi- lecek bir nutuk olduğu burada kayde- dilmektedir. Akdeniz hakkındaki izahın ingiliz dostluğuna bir davet olduğu âşikârdır. Nutuk, sovyet aleyhinde değil, yal- nız komünizm aleyhinde bir umumi mü- cadele tavsiye etmektedir. Bu da ekono- mik ve sosyal plânda. Sovyetler birliği, İspanya ve küçük anlaşma hakkında hiç bir kayd yoktur. Fransa hakkındaki kısmı oldukça soğuk- tur. Parisi, zecri tedbirlerin tam tama- * mına tatbikinden dolayı muaheze etmek- tedir. Habeşistan fütühatının — tanınması meselesinin italyanlar için çok mühim olduğu aşikârdır. ÇükiR Musolini Almanyadan bahsederken “Şurasını hatırlatırım ki, Almanya Ber- lin mülâkatından önce esasen Roma im- paratorluğunu tanımış bulunuyordu. Bu- gün bolşeviklik aleyhine bayrak çek. mekliğimizde hayret edilecek hiç bir şey yoktur.,, demiştir. 4| IRAKTAKİ HÜKÜMET DARBESİNDEN SONRA : Yeni kabine Filistine yardıma devam edecek Londra, 2 (A.A.) — Küdüs'den Dey«' lâ Telgraf Gazetesine bildirildiğine gö re, yüksek arab komitesi dün yeni İrak hükümetinden bir tebliğ almıştır; İrak hükümeti bu tebliğinde Filistinde« ki arablar meselesine büyük bir ehemis yet verdiğini bildirmektedir. Bağdad Filistindeki arablara büyük yardımlar« da bulunmaya devam edecektir. İrak diş işler bakanı yakında Kudüse giderek a« rab şefleri komisyonu ile müzakereler de bulunacaktır. Bir Irak liderinin Roytere beyanati Kahire, 2 (A.A.) — Royter Ajansısı nın bir muhabiri ile görüşn tanınmış bir İrak lideri demiştir ki : “— İraktaki hükümet darbesi her halde uzun sürmeyecektir. Cafer Elas- kerinin katli milleti dehşet içinde bi« rakmıştır. Hükümetin devrilmesi bir avuç ordu erkânı tarafından ve ordudala yardım görmeksizin yapılmıştır. Üç ba kanın kabineden çıkarılması yeni hükü«s metin muhalefetten ürktüğünü göster« mektedir. Bağdatta şimdi hüküm süren intizam darbenin ani olmasının bir neti« cesidir. Fakat millet bu sarsıntının tesi rinden kurtulduktan sonra kanun ve a« dâletin yeniden kurulduğunu sanıya« rum, Kabileler sükünetlerini muhafaza ve hâdiseleri takib etmektedirler,” ROMANYA'DA: Hükümet mahfilleri kıralın Prag seyahati neticelerinden memnun Bükreş, 2 (A.A.) — Hükümet mah- filleri, kıralın Prag'a yaptığı yolculuk neticelerinden memnun görünmekte ve kendisinin yugoslav naibi ile yaptığı konuşmaların da pek yerinde olduğunu bilhassa kaydetmektedirler. Romanya ile Yugoslavya arasındaki anlaşma © kadar sağlamdır ki Çekoslovakya, müt- vtefiklerinin bir taraftan küçük antant, öte taraftan da Sovyetler Birliği hak« kındaki görüşlerine iştirak — etmiştir, Bu, müttefiklerden herhangi birinin Sovyet Rusya hakkında hareket ser- bestliğini muhafaza ettiği manasına ge- lir. Kıral, veliahdla birlikte Bükreş'e dönmek üzere Prağ'dan hareket etmiş- tir. Sıyasal mahfillerde heyecan uyandıran bir hâdise * Bükreş, 2 (A.A.) — Vaslui mıtw takasında bulunan Unestide, Zaranist milli partisi tarafdarları ile köylüler ara- sında kanlı çarpışmalar olmuştur. Köy- lülerden biri ölmüş, on dördü ağır ya- ralanmıştır. Bü hâdise siyasal mahfil- lerde çok büyük bir heyecan uyandır- mıştır. Dün şehrimizden ayrılan general Eidemann, general Asrm Gündüz ve B. Fuad Bulca ile birlikte Sovyet Rusya Assoaviyakhim kurumu başkanı korgeneral Eidemann dün sabah - Toros ekspresile Eskişehire gitmiştir. lerine vereceği ziyafette bulunacak ve tayyare hangarlarını gezecek gece eks- presle İstanbula hareket edecektir. General, orada hava kurumunun şeref-