3 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

B k F |. “r/ YA ON YEDİNCİ YIL. NO. 5486 ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR 3 SONTEŞRİN 1936 SALI Son haberlerimiz üçüncü sayfada BEREZ A HER YERDE 5 KURUŞ Başbetke Atatürkün nutku ile... « ,,Cumhuriyet yeni ve sağlamesasları ile, türk milletini emin ve metin bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl, fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibarı ile, büsbütün yeni bir haya- tın müjdecisi olmuştur.” Atatürk'ün 1936 nutku, çumhu- ! ihtilâfların anlaşmalarla hallolu - riyetin politika edebiyatı tarihin- de müstesna bir yer tutacaktır. Bu nutuk dahi, eskileri gibi, iki kıs- ma ayrılabilir: yapılmış ve yapıl- makta olanları tesbit eden kısım, yapılacak olanlar hakkında direk- tifler veren kısım! 1936 nutkun- da bütün memleketi hareketlendi- ren iş ve eser zenginliği bilhassa dikkate çarpıyor. Halk saadeti için çalışan Kamutay ve hükümet, inkılâbı ve devleti halka mal et- miştir. Zorla ve suniğ olmaksızın, inkrlâb istikrar bulmuştur; devlet ve halk birliği kurulmuştur. Bu nizamın mayası muhabbet ve iti- mad'dır ve onu, tamamen ve kati- yen, ÂAtatürk'e karşı hududsuz bir imanla, onun istediklerini başar- mak için sarfettiğimiz gayretlere borçluyuz. Şef yeni direktiflerinin başına kültür davasının yeni zaruretleri- ni geçirmiştir: memlekete daha çok mekteb lâzımdır. Yüksek tah- sili ve güzel sanatları kuvvetlen- dirmek mecburiyetindeyiz. Sonra türk milletinin kültür hürriyeti için çalışan iki büyük müessese, Tarih ve Dil Cemiyetleri, sây ve eserlerinin kıymetini cihanşümul- leştirmek yolunda durmaksızın ve zaman kaybetmeksizin, ileri git- melidirler. Çiftçinin toprağı olmalıdır. İs- tihsali makineleştirmek ve teşki- lâtlandırmak lâzımdır. Kredi ve satış için olduğu kadar, istihsal vasıtalarını köylüye öğretip kul - landırmak için kooperatiflerden istifade edeceğiz. Şef, hayatı ucuzlatmak ve icab ettikçe vergileri hafifletmek politikasına devam edilmekle be - raber, haznenin kudret ve intiza- mrı bahsinde ısrar etmiştir. Türki- ye'nin, her bakımdan, her gün da- ha fazla artan ihtiyaçlarını ancak haznenin kudreti ile karşılayabi- liriz. Bir medeniyet inşa etmekte ve bu inşayı, yakın uzak, belli bel- lisiz, bütün tehlikelere karşı koru- mak için cihazlanmaktayız. Atatürk'ün sulh dostluklarımı- za temas eden sözleri, Kamutayın coşkun tezahürlerine vesile teşkil etti. Emniyetinin müdafaası artık Türkiye'nin mesuliyeti altına gi « ren boğazlar hakkındaki cümlele- rin kıymeti. şüphesiz bütün dün- 'yada sulh ve hürriyet dostları tara- fından değerolduğu ehemiyetle karşılanacaktır: “Boğazlar artık tamamiyle, yalnız ticaret ve dost- luk münasebetlerinin muvasala yolu haline gelmiştir. Bundan böy- le muharib her hangi bir devletin harb sefinelerinin boğazdan geç- mesi memnudur.” Nutukta bahis sırası Antakya ve İskenderon davasına geldiği za- man, Kamutayın coşkunluğu en yüksek derecesine vardı. Verilen sözü tutmak ananesini âdeta bir Türk ananesi haline getiren Ka- mutay, bize karsı olan teahhüdle- fin yerine getirilmesi hususunda, asil olduğu kalar, herkesin dikkat etmesi lâzım gelen bir hassasiyet göstermiştir. Bu hassasiyeti tabiüi görmemek imhânı var mıdir? Pao- litikasını her türlü hakka tecavüz unsurlarıhdan tasfiye etmiş oldu- ğunu bütün dünyanın tasdik etti - ği Türkiye, hak ve insanlık fikrine ne kadar sadakat gösterdiğini ya- kından bildiği ve dostu olduğu Fransa'dan, Atatürkün ümid etti- ğinden gayri ne bekliyebilir? Atatürk, devletler arasındaki silâhlanma hızına işaret ederek ve nabilmesini temenni ederek, mil- let vekillerini selâmlıyan son cüm- lelerine geçmiştir. Nutku dinleyen veya okuyan her vatandaş, Atatür- ke bağlı kalmak ve onun, hedefi bizim saadetimiz olan, eseri uğ- runa en son cehdini sarfetmek hu- susundaki ahdini bir daha tekrar etmiştir. Atatürk asrının mesud nesli ola- rak şeref ve bahtiyarlığımız ne kadar büyükse, yapmakta olduğu- muz tarihi vazifenin mesuliyeti de o kadar ağırdır. Ancak Şefin bize vermiş olduğu iman ve sây şevkidir ki bizi şimdiye kadar mu- vaffak etti ve nihayete kadar mu- vaffak kılmakta devam edecektir. . Falih Rıfkı ATAY ATATÜRKÜN teşekkürleri ” Riyaseticümhur Umumi Kâ- tipliğinden ; Cümhuriyetin yıl dönümü mü- nasebetile memleket dahil ve haricinden — Reisicümhur Ata- türk'e hitap eden ve vatandaş ve ırkdaşlarımızın çok heyecanlı duygularını bildiren telgraflar gelmekte devam etmektedir. Bunlardan pek mütehassis olan Atatürk teşekkür ve muhabbei- lerinin Anadolu Ajansı vasıtasi- le tekrar iblağını emir buyur- muşlardır. AAAA, Mareşal F. Çakmak Bükreşe gitti İstanbul, 2 (A.A.) — Genel kurmay başkanı mareşal Fevzi Çakmak bugün 14.15 de Hamidiye kruvazörü ile ve Köstence tarikiyle Bükreşe hareket et- miştir. (Sonu 4. üncü sayfada) Hıfzıssıhha mektebi açıldı ve mektebin dışa tıdan görünüşü Açış söylevinde Sıhat Vekilimiz B. Refik Saydam; halk hayat ve sıhatin- de Bakanlığın prensiplerini izah etti ni S Dün Hıfzıssıhha mektebini bir nutükla açan Sıhat Bakanımız (Yazısı 4. üncü sayfada) El işleri ve küçük sanatlar kongresi toplanıyor Bu ayın 12 sinde Ankarada elişleri ve küçük sanatlar kongresi toplanacaktır. İktisad vekâleti kongreye, bütün vi- lâyetlerden küçük sanatlar erbabı ara. sından seçilmiş mümessiller davet etmiş- tir. Küçük sanatlar erbabı kongrede bu- günkü ihtiyaçlarını, himaye ve inkişaf- ları için alınması lâzım gelen tedbirleri serbestçe beyan edeceklerdir. Kongrede vekâlet tarafından hazır- lanmış olan küçük sanatlar kanunu pro- jesi de müzakere ve münakaşe edilecek ve proje, kongreden alınacak mütalâa ve kararlara göre değiştirildikten sonra başvekâlete takdim eolunacaktır. İktisad vekâleti bu suretle, Cumuri- yet bayramında açılan el işleri ve kü- çük sanatlar sergisi ile başlamış oldu. ğu, küçük sanatları ve el işçilerini hima- ye hareketini ilerletmiş olacaktır. Belediye meclisi dün açıldı Meclis, reis vekillerini, kâtiplerini ve encümen azalarını seçti Şehir meclisini açan B, Tando ğan reislik kürsüsünde . (Yazısı 4. üncü sayfada) İSPANYA İHTİLÂLİ B. Azana intihara teşebbüs etti Hükümetçiler yeni bir mukabil taarruz hazırlıyorlar Paris, 2 (A.A.) — Valladdolid'den bildirildiğine göre, şimdi Barselon'da bulunan başkan —Azana'nın vaziyeti tahammül edilmez bir şekle girmiştir, B. Azana bundan birkaç gün önce Bar- selon'dan hareket etmek istemişse de anarşistler bu harekete engel olmuşlar« dır. Bu vaziyet karşısında başkan inti« hara teşebbüs etmiş fakat general Mas- guolet başkanın hareketini zamanında görerek müdahale etmiş ve intihardan vaz geçirmiştir. " (Sonu 5. inci sayfada) Ankara Kız lisesi Paraşütçü Eribeyi anmak için dün halkevinde bir ihtifal yaptı Eribe'nin ihtifalde söz söyliyen muaallimteri ve arkadaşları — Halkevi salonundaki toplantı ya bir bakış Ankara Kız lisesinin dördüncü sınıf C şubesi talebesinden paraştitçü Eribe- nin hâtırasını taziz için dün saat 15.30 da Ankara Kız lisesi tarafından halke- vinde bir ihtifal yapılmıştır. Bu ihtifal de Kız lisesi direktörü Sami, yardirek- tör Celâl, türkçe öğretmeni Muallâ ve ve Emel söz söylemişlerdir. Eribe'nin mekteb arkadaşları bu sözleri göz yaş- ları ve hıçkırıklar arasında dinlemişler dir. İhtifalden sonra halkevi tarafından talebeye tayyarecilikte yanlış hareket- lerin fenalığını anlatan bir filim göste rilmiştir, Eriben'nin srmnıf arkadaşlarından Lâle Çubuk barajı ve Otobüsler saat birden itibaren Ulus Meydanından hâreket edecektir Çubuk barajı, . filtre istasyonu ve Çubuk şosesi açılma töreni bugün yapı- lacaktır. y 'Törene saat iki buçukta başlanacak« tır, Davetlilerin baraja rahatça gidebil- melerini temin için otobüslerin hareket saati 13.30 yerine 13 olarak değiştiril- miştir. Davetliler bu saatten itibaren Ulus meydanından hazırlanan belediye oto- büsleriyle; asfalt yolu takiben Ziraat Enstitüleri önünde kurulacak taktan geçerek Çubuk barajı tören mahalline gidecekler ve Başvekil ile hükümet er- kânının vürudunu bekliyeceklerdir. Başvekilin tören mahalline muvasa- latını müteakip Baraj önüne gelinecek ve baraj kapısı önünde nutuklar söyle« necektir. Bundan sonra içme su manev- ra odasına gidilerek Başvekil tarafın- dan kordela kesilecek; ana borunun va- nası açılarak şehre ilk defa su verile- cektir. Büunu müteakip bend başlığı üzerin- de yürünecek, bu esnada baraj hakkın- da davetlilere izahat verilecektir. Do- lu savakları üzerine gelindiği zaman kapaklardan bir ikisi açılarak suyun dolu savaklardan akış şekli gösterile- cektir. filtre istasyonu - Davetliler için bir de büfe hazırlar- mıştır. Bundan sonra filtre istasyonuna ge« Hinecek ve binanın anahtar; Başvekili« mize takdim olunacak ve sıra ile Şap evi, dinlendirme ' havuzları, havalandır« klor oda- sı, makine dairesi ve laboratuvarlar ma odaları, filtre havuzları, gezilecektir. Davetliler için burada da bir büfe hazırlanmıştır, ç V har TERMBER Okurlarımız, baraja aid yezı ve resimleri altıncı sayfaemizda bulacaklardır.