3 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Başbetke Atatürkün nutku İile... * .. Cumhuriyet yeni ve sağlamesasları ile, türk milletini emin ve metin bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl, fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibarı ile, büsbütün yeni bir haya- tın müjdecisi olmuştur.” Atatürk'ün 1936 nutku, çumhu- | riyetin politika edebiyatı tarihin- de müstesna bir yer tutacaktır. Bu nutuk dahi, eskileri gibi, iki kıs- ma ayrılabilir: yapılmış ve yapıl- makta olanları tesbit eden kısım, yapılacak olanlar hakkında direk- tifler veren kısım! 1936 nutkun- da büzün memleketi hareketlendi- ren iş ve eser zenginliği bilhassa dikkate çarpıyor. Halk saadeti için çalışan Kamutay ve hükümet, | lâbı ve devleti halka mal - et- ştir. Zorla ve suniğ olmaksızın, inkrılâb istikrar bulmuştur; devlet ve halk birliği kurulmuştur. Bu nizamın mayası muhabbet ve iti- mad'dır ve onu, tamamen ve kati- yen, Atatürk'e karşı hududsuz bir imanla, onun istediklerini başar- mak için sarfettiğimiz gayretlere borçluyuz. Şef yeni direktiflerinin başına kültür davasının yeni zaruretleri- ni geçirmiştir: memlekete daha çok mekteb lâzımdır. Yüksek tah- sili ve güzel sanatları kuvvetlen- dirmek mecburiyetindeyiz. Sonra türk milletinin kültür hürriyeti için çalışan iki büyük müessese, 'Tarih ve Dil Cemiyetleri, sây ve eserlerinin kıymetini cihanşümul- leştirmek yolunda durmaksızın ve zaman kaybetmeksizin, ileri git- melidirler. Çiftçinin toprağı olmalıdır. İs- tihsali makineleştirmek ve -teşki- lâtlandırmak lâzımdır. Kredi ve satış için olduğu kadar, istihsal vasıtalarını köylüye öğretip kul - landırmak için kooperatiflerden istifade edeceğiz. Şef, hayatı ucuzlatmak ve icab ettikçe vergileri hafifletmek politikasma devam edilmekle be -« raber, haznenin kudret ve intiza- mı bahsinde ısrar etmiştir. Türki- ye'nin, her bakımdan, her gün da- ha fazla artan ihtiyaçlarını ancak haznenin kudreti ile karşılayabi- liriz. Bir medeniyet inşa etmekte ve bu inşayı, yakın uzak, belli bel- lisiz, bütün tehlikelere karşı koru- mak için cihazlanmaktayız. Atatürk'ün sulh dostluklarımı- za temas eden sözleri, Kamutayın coşkun tezahürlerine vesile teşkil ntti. Emniyetinin müdafaası artık Türkiye'nin mesuliyeti altına gi « ren boğazlar hakkındaki cümlele- rin kıymeti. şüphesiz bütün dün- yada sulh ve hürriyet dostları tara- fından değerolduğu ehemiyetle karşılanacaktır: “Boğazlar artık tamamiyle, yalnız ticaret ve dost- luk münasebetlerinin muvasala yolu haline gelmiştir. Bundan böy- le muharib her hangi bir devletin harb sefinelerinin boğazdan geç- mesi memnudur.” Nutukta bahis sırası Antakya ve İskenderon davasına geldiği za- man, Kamutayın coşkunluğu en yüksek derecesine vardı. Verilen sözü tutmak ananesini âdeta bir Türk ananesi holine getiren Ka- mutay, bize harsı olan teahhüidle- tin yerine getirilmesi hususunda, asil olduğu kalar, herkesin dikkat etmesi lâzım gelen bir hassasiyet Bgöstermiştir. Ba hassasiyeti tabü görmemek imkânı var mıdır? Po- litikasını her türlü hakka tecavüz tunsurlarıhdan tasfiye etmis oldu- #unu bütün dünyanın tasdik etti - #i Türkiye, hak ve insanlık fikrine ne kadar sadakat gösterdiğini ya- kından bildiği ve dostu olduğu Fransa'dan, Atatürkün ümid etti- #inden gayri ne bekliyebilir? Atatürk, devletler arasındaki silâhlanma hızına işaret ederek ve ihtilâfların anlaşmalarla hallolu « nabilmesini temenni ederek, mil- let vekillerini selâmlıyan son cüm- lelerine geçmiştir. Nutku dinleyen veya okuyan her vatandaş, Atatür- ke bağlı kalmak ve onun, hedefi bizim saadetimiz olan, eseri uğ- runa en sön cehdini sarfetmek hu- susundaki ahdini bir daha tekrar etmiştir. Atatürk asrının mesud nesli ola- rak şeref ve bahtiyarlığımız ne kadar büyükse, yapmakta olduğu- muz tarihi vazifenin mesuliyeti de o kadar ağırdır. Ancak Şefin bize vermiş olduğu iman ve sây şevkidir ki bizi şimdiye kadar mu- vaffak etti ve nihayete kadar mu- vaffak kılmakta devam edecektir. « Falih Rıfkı ATAY El işleri ve küçük ; sanatlar kongresi toplanıyor Bu ayın 12 sinde Ankarada elişleri ve küçük sanatlar kongresi toplanacaktır. İktisad vekâleti köngreye, bütün vi- lâyetlerden küçük sanatlar erbabr ara. sından seçilmiş mümessiller davet etmiş- tir. Küçük sanatlar erbabı köngrede bu- günkü ihtiyaçlarını, himaye ve inkişaf- lart için alınması İâzım gelen tedbirleri serbestçe beyan edeceklerdir. Kongrede vekâlet tarafından hazır- tanmış olan küçük sanatlar kanunu pro- jesi de müzakere ve münakaşe edilecek ve proje, kongreden alınacak mütalia ve kararlara göre değiştirildikten sonra başvekâlete takdim colunacaktır. İktisad vekâleti bu suretle, Cumuri- yet bayramında açdan el işleri ve kü- çük sanatlar sergisi ile başlamış oldu. u, küçük sanatları ve el işçilerini hima- ye hareketini ilerletmiş olacaktır. ADIMIZ, ANDIMIZDIR ATATÜRKÜN teşekkürleri tipliğinden ; Cümhuriyetin yıl dönümü mü- nasebetile memleket dahil ve haricinden — Reisicümhur Ata- türk'e hitap eden ve vatandaş ve! ırkdaşlarımızın çok — heyecanlı! duygularını bildiren telgraflar gelmekte devam etmektedir. Bunlardan pek mütehassis olan Atatürk teşekkür ve muhabbet- lerinin Anadolu Ajansı vasıtasi- le tekrar iblağını emir buyur- 3 muşlardır. AAAMAMI Mareşal F. Çakmak Bükreşe gitti İstanbul, 2 ÇA.A.) — Genel kurmay başkanı mareşal Fevzi Çakmak bugün 1415 de Hamidiye kruvazörü ile ve Köstence tarikiyle Bükreşe hareket et- miştir. (Sonu 4. üncü sayfada) 3 SONTEŞRİN 1936 SALI Son haberlerimiz üçüncü sayfada EEREZLAR HER YERDE 5 KURUŞ Hıfzıssıhha mektebi açıldı Riyaseticümhur Umumi Kâ- 3 | Açış söylevinde Sıhat Vekilimiz B. Refik Saydam; halk hayat ve sıhatin- di ve mektebin dışa tıdan görünüşü Belediye meclisi dün açıldı Meclis, reis vekillerini, kâtiplerini ve KDNĞ encümen azalarını seçti Şehir meclisini açan B. Tando ğan teislik kürsüsünde (Yazısı 4. üncü sayfadı) de Bakanlığın prensiplerini izah ett!i v mimiz (Yazısı 4, üncü sayfada) İSPANYA İHTİLÂLI —a eğ B. Azana intihara teşebbüs etti Hükümetçiler yeni a| |- ” Ö|bir mukabil taarruz | hazırlıyorlar Paris, 2 (A.A.) — Valladdolid'den bildirildiğine göre, şimdi Barselon'da bulunan başkan tahammül edilmez bir şekle girmiştir, B. Azana bundan birkaç gün önce Bar« Azana'nın - vaziyeti selon'dan hareket etmek istemişse de anarşistler bu harekete engel olmuşlar. dır. Bu vaziyet * hara teşebbüs etmiş fakat general Mas- guolet başkanın hareketini zamanında görerek müdahale etmiş ve intihardan vaz geçirmiştir. (Sonu 5. incf sayfada) sında başkan intie Ankara Kız İlisesi Paraşütçü Eribeyi anmak için dün halkevinde bir ihtifal yaplı Eribe'nin ihtifalde söz söyliyen muaallim'eri ve arkadaşları — Halkevi salonundaki toplantı ya bir bakış Ankara Kız lisesinin dördüncü sınıf C şubesi talebesinden paraştitçü Eribe. nin hâtırasını taziz için dün saat 15.30 da Ankara Kız liseai tarafından halkee vinde bir ihtifal yapılmıştır. Bu ihtifal de Kız lisesi direktörü Sami, yardirek- tör Celâl, türkçe öğretmeni Muallâ ve Eriben'nin sınıf arkadaslarından Lâlc ve Emel söz söylemişlerdir. Eribe'nin mekteb arkadaşları bu sözleri göz yaş- ları ve hıçkırıklar arasında dinlemişler dir. İhtifalden sonra halkevi tarafından talebeye tayyarecilikte yanlış bareket- lerin fenalığını anlatan bir filim göste rilmiştir, Çubuk barajı ve Otobüsler saat birden itibaren Ulus Meydanından hareket edecektir Çubuk barajı, filtre istasyonu ve Çubuk şosesi açılma töreni bugün yapı- lacaktır. 'Törene saat iki buçukta başlanacak» tır, Davetlilerin baraja rahatça gidebil- melerini temin için otobüslerin hareket saati 13.30 yerine 13 olarak değiştiril- miştir. Davetliler bu saatten itibaren Ulus meydanından bazırlanan belediye oto- büsleri aslalt yolu takiben Ziraat Enstitüleri önünde kurulacak taktan geçerek Çubuk barajı tören mahalline gidecekler ve Başvekil ile hükümet er- kânının vürudunu bekliyoceklerdir. Başvekilin tören mahalline muvasa- latını mütcakip Baraj önüne gelinecek ve baraj kapısı önünde nutuklar söyle- mecektir. Bundan sonra içme su manev- ra odasına gidilerek Başvekil tarafın- dan kordela kesilecek; ana borunun vâa- nası açılarak gşehre ilk defa su verile- cektir, Bunu müteakip bend başlığı üzerin- de yürünecek, bu esnada baraj hakkın- da davcililere izahat verilecektir. Do- la savakları Üzı gelindiği zaman kapaklardan bir ikisi açılarak suyun dolu savaklardan akış şekli gösterile- cektir, filtre istasyonu Davetliler için bir de büfe hazırlar mıştır. Bundan sonra filtre istasyonuna gee linecek ve binanın anahtarı Başvekili» mize takdim olunacak ve sıra ile Şap evi, dinlendirme havuzları, havalandır. klor oda« sı, makine dairesi ve Jaboratuvarlar ma odaları, filtre havuzları, gezilecektir. Davetliler için burada da bir büfe hazırlanmıştır, Okurlarımız, baraja wid yezı ve resimleri altıncı sayfamızda bulacaklardır