4 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL: NO: 5487 ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR 4 SONTEŞRİN 1936 ÇARŞAMBA Bugün gazetemiz 72 sayfadır e HER YERDE 5 KURUŞ Buşbetke SERGİDE.. F.R. ATAY El işleri ve küçük sanatlar sergisi, 13 üncü yıl dönümünün mesut bir hâdisesi olmuştur. Bu sergi, her kese hükümetin, el işlerini ve küçük san- atları himaye için tedbirler almakta ne kadar haklı olduğunu isbat etti. Yazımızın başında söyleyelim ki bu tedbirler yalnız ekonomi - bakı- mmdan faydalı olacak değildir. Türk zevki hemen hemen bir buçuk asırdan beri hazin bir inhitat geçirmektedir. Tanzimat garbcılığı, türk evini son eşyasına kadar tahrib etti. Şimdi vit- rinlerde gıbta ile seyir ettiğimiz ku- maş, gümüş, tahta ve her türlü eş- yadan evimizde sıkılır olduk.Uzun fa- ciaları ve bozgunları takib eden ye- nileşme hareketlerinde her zaman, böyle bir şuursuzluk devri görül- mektedir. Ankara sergisi bizi bir noktadan teselli etti: yeni el işlerimiz, ser- ginin müze kısmında gördüğümüz eski eşleri ayarında değil iseler de, yine dünyanın her tarafında yüz ak- lığı ile teşhir edebileceğimiz kadar güzeldirler. Büyük bir medeniyet ve sanat ananesinden gelen türk mille- tinin sanatkârları, zevk kalkımmasın- da pek çabuk muvaffak olmuşlardır. Kültür Bakanlığımızın kısa bir müd- detlik himayesinden sonra, türk Bgençlerinin vermiş - oldukları tezhib eserlerine ve diğer işlere bakınız. Sonra işleme ve gümüş vitrinlerini seyrediniz. Hepsi evlerinizi sıcak türk havasma ne kadar kolaylıkla kavuşturabileceğimizi müjdelemek- tedir. Evet, evlerimizi bu hava ile, türk havasının sıcağı ile ısıtmak lâzım. Bir yugoslav, bir romanyalı, bir al- man, bir isviçreli veya bir iskandinav evine girdiğiniz zaman sizi tesiri al- tında bırakan hususiyet, türk evin- de birkaç nesildenberi kaybolmuştur. Bu ev, muhtelif memleketlerden a- kıp gelen, aşağı ihraç çeşidi, bir sürü eşyanın deposu olmuştur. Zevk kon- trolü ve kalite dikkati kalmamıştır. Bu büyük hüznü, en geniş ölçüsün- de, saraylarımızda görüyoruz. Mil- yonlarca altın yiyen bu saraylarm içinde, yalnız bir türk zevkinin de- ğgil, herhangi bir zevkin tadabileceği kaç parça vardır? Bir milletin çocukları ilk terbiye- lerini evlerinden ve muhitlerinden alırlar. Ev ve muhiti teşkil eden ne varsa, hepsi bizim zevkimiz ve kültü- rümüz üzerinde belki hiç kurtulmı- yacağımız tesirler bırakıyor. Çirkinlik içinde yalnız iyi bir zevk değil, iyi bir ahlâk dahi teessüs edemez. Bü- tün bunlar bilinmez şeyler değildir. Tanzimat garbçılığınm, belki mazur, fakat sakat anlayışr, gümrük esirliği ile birleşerek, bu memleketin her işi gibi, sanat ve evini de Atatürkün bulduğu hale koydu. Elbette ki mü- zelerimiz örneklerle doludur. Bunlar bize yalnız öğretmiyecekler, şevk ve cesaret de vereceklerdir. Ankarada toplanacak olan kon- greden sonra, el işlerinin ve küçük sanatlarım himayesi teşkilâtlanırken, her memlekette eski eserlerin yeni ihtiyaçlara nasıl tatbik edilmekte ol- duğunun tetkik edilmesi de lâzımdır. Eşyalarımız milli zevkimize olduğu kadar garplı. âdetlerimize de cevab Verecektir. Ankara sergisi için çalışan bütün arkadaslarımızı candan tebrik etme- ği vazife biliriz. Başbakanımız barajın açılış töreninde Ssöz söylerken Çubuk barajı ve filtre tesisatı fev- kalâde merasimle dün açılmıştır. Başvekil İsmet İnönü'nün riyaset et- tikleri bu merasimde Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalık ve Bayan Afet ile vekiller, mebuslar, ordu müfettişi or- general Ali Said ve Büyük Erkânıharbi. ye İkinci Reisi Korgeneral Asım Gün- l!aş!ı_akaııııııvmırvgîw î li emekleri geçmiştir. düz, bütün vekâletler ve ordu ileri ge- lenleri hazır bulunmakta idiler. Saat 14,30 da Başvekil İsmet İnönü baraja gelmişler ve akabinde açılma me- rasimine başlanmıştır. İlk olarak Nafıa Sular Umum Müdür Muavini mühendis Bay Namık barâjın tarihçesini ve inşa Safhalarını, izah et- Bu esere Büyük Başvekil İsm et İnönü hükümeti zamanında 1929 da başlanmış sırasiyle onun nafia vekillerinin devamlı çalışmala- riyle 1936 da Ali Çetnkayanın vekilliğinde bitirilmiştir. Bu müd- det zarfında müsteşar olarak bulunmuş olan Arif Baytının da değer- Eserin bütün masrafı devlet hazinesinden ödenmiştir. Projesi ve inşası türk mühendisleri, türk mülteahhid ve işçileri tarafından yapılmıştır. Cumhuriyet devrinin bu eserinin kurulmasında fikirleriyle, emekl eriyle, bedenleriyle hizmeti geçen- lerin cümlesine ebedi şükran ve hürmet, WWMMWMWWW Çubuk Barajı ve Filtre istasyonu dün tarafından merasimle açıldı KİTABELER " ' Çubuk barajının ortasında yapılan husust yere ve mermer levhalar üzerine şu iki kitabe yazılmıştir: BU ÇUBUK BENDİ Türk ulusunun ilk Cumhur Reisi KEMAL ATATÜRK devrinde devlet merkezi Ankara nın su ihtiyacını karşılamak üzere kurulm uştur. 1929 - 1936 1929 — 1936 miş ve onü takiben Nafıa Vekili B. Ali Çetinkaya İsmet İnönü'ne hitaben şun- ları söylemiştir: “— Büyük Başbakanım, büyük ide- allerinizden biri olan su davasında bir safha olarak başarılan Ankara Çüubuk barajı ve buna bağlı su tesisatı tamamen bitmiş bulunuyor. Bayındırlık Bakanımız barajın açılış töreninde söz söylerken Barajın galerisi methalinin iki yant- na konulmuş olan bu levhalar büyük &- serin hatırasını gelecek nesillere de ya- şatacaktır. Barajın tarafınızdan açılması Nafıa ailesi ve türk mühendisleri için büyük bir taltif olacaktır.” (Sonu 8. inci sayfada) Ziraat Bankasının sermayesi 160 milyon lira oluyor Üzerinde, çok esaslı tetkikler ya- pılarak hazırlanan ve köy kalkınması- nın temellerinden biri olmak vasıfları« nı taşıyan yeni Ziraat bankası kanununu hükümet, Kamutaya vermiştir. Projenin hazırlanışı, mucib sebebler Tâyihasında izah edilmekte ve denil- mektedir ki; “Ziraat bankasını daha çok çiftçi ve köylü ekonomisine yararlı bir hale ie- tirmek ve onu kanun esaslarına göre kontrol imkânını sağlıyacak şekilde sahiblendirmek gayesile bu lâyiha ha- zırlanmıştır. Bugünkü dar kredi membalarını zi- raatle, ziraf istihsal ile hiç bir alâkası kalmamış bulunanlara, sadece toprak sahibi olmaktan başka bir içtimat rollü olmryanlara kaptırmamak — kararında - yız. Zirai servet kaynaklarından azami menfaatin temin edilebilmesi için zirat işletme sermayesinin çok mühim yeri vardır. İşletme sermayesine dayanmı- yan erazinin iktısadi bakımdan bir de- (Sonu 4. üncü sayfada) Bankaya çok geniş çalışma sahaları temin eden yeni kanun proıe_sini, hükümet Kamutaya verdi Bugün İç sayfalarımızda İKİNCİ SAYFADA: 'Turist celbi için Kamutaya bir ka- nun projesi verildi. — İç haberler, — Dil köşesi. — Düşünüşler. ÜÇÜNCÜ SAYFADA: 'Yarı Sıyasal: Roosevelt. — Avam kamarası açıldı. — Amerikada de- nizciler grevi genişliyor. — Dış ha- berler. DÖRDÜNCÜ SAYFADA: İspanya ihtilâli. — Amerika seçimi. BEŞİNCİ SAYFADA: Türk siyaseti: B. N. Menemencioğ- lunun konferansı, — Amerika se- çimlerinin muhtelif safhaları, ALTINCI SLYFADA: B. Musolininin Milanodaki nutku. — Tuna üzerinde yenilikler, YEDİNCİ SAYFADA: B. Leon Döğgrel'le bir görüşme, — Japonyada rejim hareketleri, Mareşal F. Çakmak Bükreşte Dün Köstenceye çıkan genelkurmay rei- simiz, Bükreşte büyük törenle karşılandı *4# | Mareşal F. Çakmak Köstenceye hareketinde, Hamidiye kruvazörünün güvertesinde Bükreş, 3 (A.A.) — Anadolu Ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Hamidiye kruvazörü bugün saat 11 de Köstence önüne gelmiş ve limandan içeri girerek rıhtıma yanaşmıştır. Bü- yük Erkânı Harbiye Reisi Mareşal Fevzi Çakmak ile maiyetindeki türk heyeti saat tam 12 de rıhtıma çıkmış ve bu esnada 21 pare top atılmak suretiy- le selamlanmıştır. Mareşal rıhtımda 0z- du ve Büyük Erkânı harbiye reisi na« mına mevki kumandanı, hükümet na- mına Köstence Prefesi, belediye reisi ve liman amiralı tarafından istikbal e- dilmiş ve bir askeri kıta da selâm res« mini ifa etmiştir. Mareşal Çakmak ve refakatindeki (Sonu 4. üncü sayfada)