4 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 9

ua 4 SONTEŞRİN 1936 YA AMEN ,YLUS MAREŞAL DE BONONUN HATIRALARI ri harbını nde esi Yl eden ve s0 ardan geri wekiiipi yerine Mareşal ei akis: dildiği Mi andırdı. çe kez Saytung'un Ro dermisin Habeş harbının ve Ted siya setinin iç yüzünü gösteren bu yazıyı aşağıya koyu- Nm ln, de Bon « hizmetindeki ie min seyrini bir olarak bi nim ie büyük bir ei Diy, li şile devam edi- yor: ya ile bir anlaşmazlık ga mai harb olup olmıyacağı- lâ de henüz kestirme: ben, vakit İZ ŞB 8 B ana vak, şayed orada bir harb e lâyık ve lursan, onun idare edil çe dikkatle yüzüme baktı ve em — Hay hay! diye cevab verdi. Bu- nun üzerine ben: Bu hususta beni çok yaşlanmış bulmuyor. musun? deyince, r, dedi, ben, deyam ederek! — EKE artık k aybedöcek in ve miz olmadığı kanaatindeyim de, için, dedim. uçe o tarihten itibaren, habeş me- selesinin ina n evel intac edilmesi lâzim geldiği yakinda sarih bir fikir taşıyordu. Ben, bunun imkân dahilinde oldu- ğuna dair Mig bir tereddüd a in si ve kendi bri a e aki ez t Fazlal, ir. e e idi. ie sa Af bir ifşada bile bulunul- verecek ufak mamıştı. Duüçeye görüşlerimi şu suretle izah ettim; “Habeşistann iç politika. du rğmu mM kök indim, mile tmek maksa- diyle mukabil taarruza geçmek için tek: mil ş kütlesinin saldırışına dayar pabilesek bir sürette hazırlanmamız Ty e fikrime iştirak ederek, bana, var kuvvetimle çalışmak emrini verdi şün nkü bir an evel hazır bulunmak lâ- i — Çok paraya ihtiyaç var, Duce, gok paraya! Dedim. 5 — Para da eksik olmıyacaktır! ce- “öl ii iy o, gerek askeri gerekse poli- tika bakm sanıldığından bambaş- üye varan upayı büyük fa yet ir muvaffakiyetiyle bi- an unal Açar gibi görünen italyan - habşe dı Rasları ezebilmek maksadiyle Kas dü; Hattâ, Udine dükasi, Tatakinin | ha- beş imparatorluğu tacını kiyme mera- siminde bulunmak için 1930 ikinci teş- ininde Adis balla g zaman bir Tr eldiği de büyük Kaproni tayyaresi getirmiş- -at bundan sonra Ni - EN Eg defa olarak tıralarından öğrenildiği ei dahâ ei de > e ana en ir baskin girişilmesi fikri Ei m günlerin ki akan: olan de harbi bit- ini te etti, Kıral İtalyaya avdet et- tikten sonra, de Bono, sömürge ba lığına bir muhtıra hazırlattı; bu muh- kanali 5 z 5 8 n yerine saldırış Hari ileri sürüldü. de Bono ou hususta diyor ki anmadı; fal saldırş harbına e niyetinde de- di. Her in evel şi vaziyeti hesaplamak ve bilhassa bi müsellah b vetlerimizin, Duçenin izle Rİ R Mr derpiş ettiği derecede bir talim görmemiş olduklarını e ni e idi. Yalnız bu da değil: Doğu hiiksmda bir ha- reket yu takditinde kendinin ayrıca bir plânı olan Genel kurmay ku- yör idiyse de, kendisi Mareşal ülsmun pt'uzu altında idi) askerin kuv- İyadan çekince, Av- senin bü- Hi Yigi vetli bir özünü İta Sed saza çikacak bir hâdisi yük kaygı w gâ, muayyen ia zeme veya iaşe m olan meselelrede yalnız sömürgelerin yardımlarını hesaba katabileceğimiz üşü skar etti.,, başlangıcında, Eritredeki ital yan kuvvetlerinin. kumandanı ile Adi- i italyan askeri ataşesi Ro- Bono her ikisini de B “ â ğ 5 # £ e E R z ei i, leşi derpiş e dil kabil taarruz mii ia eş ndeki | tkrlerini öğrenmek habeş manta- mından Ki EMEN, en çok muvaffakiyet vâde- <hiyette olduğunda müttefik- vi nun üzerine bahse mevzu bakanlığında işlenip a ra ni ve hem de bi ından a ilâve etmektedi: pilan hazırlıklar arasnda en &- hen askarilerde gr akin 65.000 yükelimek mi dü. Aynı zamanda hoşn: olmayan ku damay içli de Fono di ği seviyedeki halk satm we bilki hassasını taşırlar; bu kevfiye arasmaa çok tekemmül etmiştir. Bun- an Belaya ibi i kl e çok para ve heni de pek çok para har- camak lâzımdır Mareşal bur sonra, Habe eşi nın her tarafı Ni sim imiş oldu; if dir; celeri, askeri hareketlerin gıcda alâmetlerini gösterdi. Bu faali- Mareşal de Bono yetle, > > düşmanın 200.000 k şisi, ya hiç silâha sarılmı hudda to) ia SE zay cen vavırla Nap: etmiş ve.ayın 16 sında da hedefine var- Wi aslı de Böno şöyle anlatıyor: > icab edenanda tekmil İ- talyayı da bulacağını biliyordu. Ancak, bata enerjik hareket kokan bir e sezer sezmez: “Sonu nerede bi: teceğ » Okyan ya birkaç ri Sa sğiremdn en tayyareciler, bun- toplandı. ik» önün. ar zı ünü kekik taa “ie iş birliğinde a İunmak zorunda bıra! esini güt- hattâ kanalın kapatılmasından. bile va sedildi. Gy ve müş! aye ti aima hazır tandaki siyasi vaziyet bak e o e inlerde de Bono e servisinden Şu aşağıdaki habet ie “Büyük bir hoşnudsuz! ii sürmekte, kabile ei arasındaki tad nifaklar gittikçe Şi e İ bharba Ar aleyhini men en umumi denecek erki lane mi e .ussa sultanı Ne- tahtından indirilmesine taraftar or. Mus ıyıs Si e ei Bono» ya, Habe: ilani” Yapılı ş olan dostluk andlaşmasın:n feshecilip e ii Le görüştük. bi or; o da, Graziyani soruy ri »lıyor, Tabit bu iş e ken war bü feşliişinise meyllide Neg) süvari ile atın el birliğiyle çalışması ünkü dan başka bir şey olmıyacaktı. "nun noktainazarınca, işler, e si disi için, bilâhare feci bir tarzda | zımdır., Düçe de Lu fikri tamamiyle neticelenmi d bir safhaya | Yerinde buluyor. girmiş bulunuyor. O, Musolininin ken: 26 haziranda, de Bono, Edenle yap- disine verdiği zeytin dalını koynun ve görüşme hakkında Muso'niden muhafaza edebildi; fakat habeş esferi- iel yazısı ile hit mektub alıyor. ni ta ve bütün teferrüatına m mektubda deniliyor ki: kadar hazırlamış olduğunu sanan ve za- “Benim verdiğim cevabı tasa feri güven altına aldığı düşüncesiyle e İngilizlerin takındıkları yaşayan de Bono, hiç beklemediği bir | tavrm ine asr dokundu. anda tekrar sakalı ndan yaa rak, yn bda, Musolini “yapılmasına birdenbire fi inden ge- | lü hi ğu takdirde, taarruzu: çekildi. Bu itibarla faalyetinin sey- | başlangıcında Eritreye geleceğini, kay« çini muzaffer bir asker olarak değil, i- | dederek, “bu taarruzun daha ilk lerde göreceğimiz gibi, kendisininkin. | lerde darmadağın edici olması zarüre Bi ziyade, Musolininin Gi iN hiz- ti bulunduğunu, ilâve etmektedir. t eden bir hatıra müellifi olarak bi- ei veçhile, Musolini, ür, tekmil ii i eli. Zeytin dalını ire de Bonoyu Doğu Afrikasına göndermesinin üze- rinden m ay bile geçmemişti ki, e bir m ortaya çıkıyor. Duçe, » oni şunları yazıyor: me ii inisiyat dır. Fakat, sı cilerden msi hil 200.000 ki beyaz lde bül li N unun yapılmasma imkân maz. Ben sana Zi yılın ei a 200.000 “kişi öndermek istiyorum.,, ie Bono ii mektubun arkasından Musoliniden kendi el yazısı alıyor. Bu mek- teki n Yahud da “bu oyu; dır. Bu kuvvetli ad: ista- u kadar e ee mi? Evvelâ bu n taarruzi bir surette Ek, bizim ei âzım!” gibi mutad cümleleri | istediğimiz gibi, enerjik bir o ile kullanan, il nsizler, ne her vakit kua geli işe Sen ilk teşrinin rastlanan akt muhtaçları ve ne de sol sonuna ka b ç tümen i istedin; fakat e i 8 ğ lüzum ni Muh evkini tatmamış DE bu Mİ yzua az hesab edenler elerdi ve dainı 3 e ece iel lu rdır! Te- şebbüslere kör atılanlar bu gi: bi ei çe a ie daha evlâdırlar, i heder gibi olmasın ama, yaşıma eli ben vi kategoriye ahilim. Eğer böyl ış olsaydı, Duçe beni bir te gönderir ve bunu yapmakta tamamiyle haklı olurdu. e Ee de se kendisinin emini pek di in etmi» yen a rekl aldı. Bu e şöy- r iki devletin gerek maddi, etekse manevi menfaatleri icabı 2: ruri o dost sebetlere giriş- lan mek için gönderildiğini Üzddtnni söy- lersin. wu itibarla, var kuvvetinle hazır- Tıklarına devam et, bizim için en güç ve elverişli "olmıyan halleri de daima gözünün önünde tut. Çünkü, hâdise balmiy cek olur yahud da bizi etmiyecek bir surette netice- edeceğiz iy ER kendi görüşümüze göre eğ ia diye tekrar ediyorum. im ntazam ordudan, diğer beşi de e iyiye seçilip yetiştirile- lan siyah gömleklilerin gönüll İmla ol acaktır. siyah göm- leklilerin tümenleri, gir! irişilen işin ta eğeiiz iki Böninini taşıdığıha bir lelil şkil edecektir Milletlerarası illetler ce- etmek g ne ai bulunuyor. a arruzu arti için, görece ii edilen tas ki edildi si tedafüt ip a Ke halinde liyor ve insan Vi eme kullan; yıkıcı bir sea a al elden yin tehdid edici müdahaleleri mu, e iii harb aleyhindeki epi) li e hesaba katılıyor, Ne çare ki iş , Musolininin bile üğünde! sk Giza ile, İtalya için “pesimist: ER verişsiz,, bir şekilde inkişaf edi- an Mil- ek, © bir karşı mk çin İğ Mi teh» di: <a aralar, sömürge harbları is e ağa, kadar işitilmemiş bir ölçüde n ve malzemeyi le harbı as dı ii en Doğu Afrilasındaki sefere ve de ricat an sonra, ıştı. beşistan anı mümkün olduğu kadar ça- zmek ve İngiltereyi de Afrikada- ki eri tehdid edebilmek için, yığınları durmadan Afrikaya yetiştir- Harbin sonlarına li hemen he- ceğim. Ben, ifratla gün; k isti- yorum; fakat ihmalcilikle asla.,, arın milyon italyan — hepsi O lr a dek efead ei işçiler de bu mikdar: al diy a Şa Afrika top akimzda hi ii “Be e a ee) yem ve de Bononun Halayi Gia er EYE Ki me si ttiği üç tümen yirmi üç vu ara- d a, italyanlar tarafından iki hakem se- Şi 29 zylilde de Bönoya şu tel- gilmesi süretiyle Milletler cemiyetinin e gisi gelecek toplantısını da atlatacağız; lâ- ir. vi e e kin eylülde te başlangıcında geleni ? vi bular be isim ö ider EE ağ GE e şüllenip darbeci üni olması ihtimali vardır. | dirmektir. Harb ilânı yoktur. Negüsün ei ban ma ihtimaller iyiyi er ii vardi e e maal e Girit emil iL ei emek undan başka, bu on dimeni: eline her şeyi tastamam olarak lâzımdır; en az üç yıl lık iaşe levazımı ile mühimmat temin ne kadı r mas nasız olursa olsun, formel Güükümle. lukları da göz önünde bulundurmaklı- yet vermek lâzımdır. 3 birinci teşrinin ilk ge e ileri elm geçmeyi emre: ediyorum, Ra brc erin Telin Gan 'n teyi Fakat d ici bi tejiyi bii kabiliyet gösteremedi. dız Tik i 5 we lar yapmak suretiyle ikmal kıtalarını z © di i e