2 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO 5485 Sayın millet vekilleri, Sizi, sevgi ve saygılarımla se- Kamlıyarak, beşinci devrenin ikin» Ci senesini açıyorum. Derhal, söylemeliyim, ki, bu seneki çalışmalarmızm, da, mem- leket ve millet işlerinde, yeni iyi- likler ve ilerlemeler yapacağına kaniğim. Geçen yıl, Türk milleti, huzur kün içinde, milli ve insani e aşk ile koşan kuvvetli ve çalıskan bir varlık gösteriyordu. İdarede ve adliyode yeni kanun- ların ve yeni teşkilâtın vatandaşı sevindiren neticeleri görülüyordu. Ekonominin her sahasmda ve memleketin her tarafında, Türk- ler, kendilerine ve Devletlerine tam bir güven içinde çalışıryorlar- dı. Cümhuriyet, yeni ve sağlam esaslariyle, Türk milletini emin ve metin bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl, fikirlerde ve ruhlarda yarattığı guvenlık itibariyle, büs- bütün yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur. Seneler geçtikçe, ideal verimleri, güvenle calısma- da, ilerleme hevesinde, milli bir- Lik ve milli irade şeklinde, daha iyi gözlere çarpmaktadır. Bu, bi- zim için çok önemlidir; çünki, biz, esasen milli mevcudiyetin te- melini, milli şuurda ve milli bir- milki Halk ile Hükümet arasmdaki yakınlık ve beraber çalısma gay- reti, ayrıca, memnuniyeti mucip bir seviyededir. Bu hususta parti- Mmizin feyizli önderliğini ehemmi- yetle kaydetmek isterim. İdari veva ekonomik tedbirle- rin iyi tathiki ve tatbik neticeleri- nin iyi anlasılması için, halkım hü- kümete yardım etmek hevesi, if- tihar olunacak bir tezahürdür. Bu ruhiğ vaziyet, Türk milletini iler- letmek ve Türk vatanmı imar et- mek için, cok verimli ve çok esas- L bir amildir. - Devleti ve hükümeti kendi ma- İt ve koruyucusu tanmmak, bir mil- let için büyük nimet ye mazhbari- Yetlir .Türk milleti bu neticeye mhuriyette varmış ve her sene busun artan semerelerini görmüş ve göstermiştir. Milletimizin, mad- di ve manevi huzuruna, her şey- den fazla ehemiyet verişimizin, nekadar yerinde olduğu anlaşılı- yor. Arkadaslar, K İlk tahsilin yayılması için, sa- de ve pratik tedbirler almak yo- lundayız. İlk tahsilde hedefimiz. bunun umumi olmasını bir an ev- vel tahakkuk ettirmektir. Bu ne- ticeye varmak, ancak, (fasılasız tedbir almakla ve onu metodik tatbikle mümkün olabilir. Milletin başlıca bir isi olarak, bu mevzuda İsrar etmeyi lüzumlu görüyorum. Sanğat ve teknik mekteplerine rağbet artmıştır. Bunu sevinçle söylerken, her türlü teşviki arttır- mak lazım olduğunu da ilâve et- mek isterim. Yüksek tal için, Ankara Üni- Veristesini tesis etlmek yolunda, Tıb Fakültesine de başlıyarak, Yeni ve en külfetli hamlenin atıl- Masmı dilerim. Güzel sanğatlara da alakanızı Yeniden canlandırmak isterim. Ankara'da bir Konservatuvar “ve bir Temsil Akademisi kurul- ULUS makta — olmasmı . zikretmek, benim için bir hazdır. Güzel sanğat- larm ber şubesi i- çin, Kamutayn göstereceği alaka ve emek, milletin insani ve medent hayatı ve çalış- kanlık veriminin artması için, çok tesirlidir. Başlarında kıy- metli Maarif Ve- kilimiz bulunan, Türk Tarih Ku- rumu ile Türk Dil Kurumunun, her gün yeni hakikat 5 ufukları açan, cid. * di ve devamlı me- — saisini takdirle ya- detmek — isterim. | Bu iki ulusal ku- rumun, tarihimi- zin ve dilimizin, karanlıklar içinde unutulmuş derin- Hiklerini, dünya kültüründeki ana- lıklarmı, reddolu- namaz ilmi belge- kerle ortaya koy- dukça, yalnız Türk milleti için değil, ve fakat bü- tün ilim âlemi i- çin, dikkat ve in- tibahr çeken, kut« sal bir vazife yap- makta - oldukları: nı emniyetle söy- liyebilirim. Tarih Kurumunun Ala- cahöyükte yaptığı kazılar neticesin- de, meydana çe kardığı, beş bin beş yüz senelik maddi Türk tarih belgeleri, cihan kültür tarihini yeni baştan tetkik ve tamik etfirecek ma- hiyettedir. Bir çok Avrupalı âlimle- rin iştirakile toplanan, son Dil Ku- rultayınm ışıklı neticelerini - bizzat görmüş olmakla çok mutluyum. Bu ulusal kurumlarım az zaman içinde, ulusal akademiler halini almasını te- menni ederim. Bunun için, çalışkan 'Tarih ve Dil âlimlerimizin, dünya i- Him âlemince tanınacak, orijinal eser. Terini görmekle bahtiyar olmamızı di- lerim. Sayın arkadaşlar, Ana vatana yeni kavuşan göç- men vatandaşlarımızm iskânı başlı- ca İşlerimizdendir. Göçmenleri iyi yerleştirmek ve sürğatle üretmen kıl- mak için, onları kâfi derecede techiz etmeğe çalışıyoruz. — Alkdığımız neti- celer ümit vericidir. Bu milli mese- leye, tahsis edebildiğimiz vesait de- recesinde, fakat $ra vermeksizin de- vam edeceğiz. Demiryolu inşası proğramına de- vam ediyoruz. Buna muvazi olarak, yol ve köprü inşaatma, daha fazla vesait tahsis edebilmek, arzuya şa- yandır. Her halde su işleri için veri- len vesaiti arttırmaya lüzum vardır. Şimdiye kadar muhtelif yerlerde ya- pılmış ve yapılmakta olan ufak bü- yük su işleri, çok teşvik edici neti- celer vermektedir. Kamutayım, su işleri için yeni imkânlar aramasını Tüzumlu görmekteyim. Telefon şebekesi memleket için- de, bir proğram dahilinde genişle- ADIMIZ, ANDIMIZDIR KAMUTAY, DÜN, BEqINCI DEVRESİNİN İKİNCİ SENESİNE, ULU ÖN DERIMİZIN SÖYLEVİ İLE BAŞLADI. mektedir. Bu faaliyeti takdir ve teş- vik etmek isterim. Yakm bir zaman- da iyi bir radyo merkezine nail ola- cağımızı umarım. Ticari hava nakliyesi işlerinin emniyetli, intizamilı devamını ve ge- nişlemesini ise, çok onemlı tutmak- tayım. Sayın Vekiller, Ekonomi sahe'arında milli faali- yetimizin artmasından ve genişleme- sinden sevinç duymaktayız. Cümhu- riyetin ekonomik tedbirleri her saha- da feyizli semerelet vermektedir. Ziraatta kalkmmayı kolay ve ça- buk yapmak için şartlar, çok ilerle- miş ve hazırlanmıştır. Yeni usulde ve yeni makineler kullanmakta, iyi teşkilâtla yapılacak yardımların sür- Zatle semere yereceğini görüyoruz. Kooperatif teşkilatı her yerde sevil- miştir. Kredi ve satış için olduğu ka- dar, istihsal vasıtalarını öğretip kul- landırmak için de, kooperatiften isti- fadeyi mümkün görüyoruz. Ziraatta hastalıklar ile mücadele i- şine daha çok ehemmiyet vermek lazımdır. Toprak kanununun bir neticeye varmasını Kamutayın yüksek him- metinden beklerim. Her Türk çiftçi ailesinin, geçineceği ve çalışacağı toprağa malik olması, behemehal la- zımdır. Vatanın sağlam temeli ve - marı bu esastadır. Bundan fazla ola- rak, büyük araziyi modern — vasıta- larla işletip vatana fazla istihsal temin edilmesini teşvik etmek iste- riz. Ticaret müna- sebetlerimiz — bu f sene daha geniş- lemiştir. Karşılık- h genişlik ve ko- laylık, takib etti- İ gimiz esastır. İh- racatımızm kolay- laştırıldığı — yerde ithalatın — artma- sından — sakınmı- yoruz, bu ithalatı arttırmak — ve ko- laylaştırmağa ça- hşıyoruz. Bu dü- rüst politika üç | senedenberi tica- retimiz — hacmini muntazaman art- tırmıştır. Endüsiri proğ- ramının — tatbiki, ciddi olarak de- vam ediyor. Her yeni endüstri ese- ri, muhitine ve- | fah ve medeniyet, ve bütün memle- | ketehaz ve kuv- vet vermektedir. İkinci programın hazırlıkları şevk - ile ilerlemektedir. Maden işletil. mesi inkişaf ha- lindedir. Maden- lerimiz bizim baş- hıca bir döviz kay- nağımız olduğu i- Ü çin de, yüksek dikkatinizi — celbe değerlidir. Artvin civa- rında bakır. ma- ü denlerinden biri- nin işlemeğe baş- lamasından mem- nun olduk. Ergani bakır Madeninin işlemeğe başlamasını, memleket için mühim bir fayda telâkki ediyoruz. Yine memleket için pek ehemmiyet- li bulduğumuz diğer mesele, kömür havzasının rasyonel olarak işlemesi- dir. Üzerinde bulunduğumuz - ted- birlerin sürğatle netice vermesini te- menni ederim. Deniz ve deniz mahsulleri ticaret ve endüstrisi önemli bir. mevzuu- muzdur. Ticaret filomuzu yenilemek ve arttırmak teşebbüsünü memnun ola- rak kaydediyoruz. Limanlarımızda kâfi teşkilat yapılması, umumi ma- gazalar ve antrepolar bulundurulma- a1 mukarrerdir. İş Kanununun tatbiki için icabe- den teşkilatm — kurulması lâzımdır. Ayrıca deniz ve ziraat işçileri için de, yeni kanunlar hazırlanmalıdır. Küçük kredi mevzuunun ehem- miyetle ele alınmasını, Büyük Meclisin dikkatine arzederim. Bu sene, Ziraat Bankasının yeni kanun lâyihası, çalışma mevzula- rınız arasında olacaktır. Bankaları ve kredi tevzüni inzı- bata alan, kooperatifleri kuran ve genişleten kanunlarınızdan sonra, bu yeni eserleriniz. memleketin kredi hayatında verimli olacaktır. Maliyemiz, memnun olacağınız surette, müspet ve verimli vaziyet- tedir. Muvazeneye hususi ehem- miyet veren Büyük Meclis, her se- 2 SOÖNTEŞRİN 1936 PAZARTESİ Son haberlerimiz dördüncü sayfada ZM HER YERDE 5 KURUŞ ne varidatı fazlası ile temin etme- ğe muvaffak olmaktadır. Bu sene de tahminlerin tahakkuk edeteği- ne emniyet edebiliriz. Hayatı ucuzlatmak icabetlikçe, vergileri indirmek siyasetine de- vam edeceğiz. Tuz, şeker, çimen- to, sayım vergilerinde iki sene içinde yaptığınız cesurâne indir- meler, her bakımdan faydalı ol- muştur. Bu sene hem ilk ihtiyaçlardan, hem esaslı kuvvet vasıtalarından olan petrol ve müştakları üzerin- deki resimlerden geniş mikyasta indirme yapmağa muvaffak olma:- nızı dilerim. Bundan başka, vergi usullerinin ıslahı çarelerinin aranmasına da ehemmiyetle devam olunmalıdır. İyi usul ve iyi tatbikin memnun edici neticelerini vatandaş, hiç bir işte vergi mevzuu kadar hassasi- yetle takdir etmez. Diğer taraftan vatandaşın hazi: neye karşı mükellefiyetinin, en mühim vazilesi olduğunu anlat. mak için, yorulmamak lazımdır. Şüphe yoktur ki, bahusus devletçi ve halkçı olan bir idare ve ekona- mi hayatında, hazinenin kudret ve intizamı, başlıca mesnettir. Cü m- huriyetin kudreti de her sahada ve milli müdalfaa sahasında, ihtiyaç- larımı karşılayan Hazinesinin in- tizamımdadır. Gelecek yıllar için de Hazinenin kudretini muhafaza etmek, sizin en mühim işiniz ola- caktır. Milli paramızın filen müs- takar olan kıymeti muhafaza olu- nacaktır. Aziz arkadaşlar, Milli müdafaa vasıtalarına se- nelerden beri verdiğimiz ehemmi- yetin yerinde olduğunu, hadiseler her gün göstermektedir. Ordumu- zu en yeni vasıtalarla mütemadi- yen tecbiz. etmeğe — çalışıyoruz. Yüksek kıymetini arttırmağa ver- diğimiz ehemmiyet ise, daha zi- yadedir. Ordunun çalışmalarından ve bü- tün milletin vatan müdafaası için severek ve istiyerek çalışmak şev- kından memnunuz. Deniz silahlarına ehemmiyet ve- riyoruz. Denizcilerimizin iyi silâh- h ve iyi talimli olarak hazırlanma- ları büyük emelimizdir. Hava ordusuna sarfettiğiniz him, meti arttırmanızı dilerim, Yeni bir programın tatbikat devresinde bu- hunduğumuz için, hava kuvvetleri- miz arzumuz derecesinden henüz uzaktır. Kuvvetli bir hava ordusu vücuda getirmek yolunda iyi ne- ticelere doğru emniyetle yürümek te olduğumuzu ifade ederken, ha- va taarruzlarıma karşı milletin ha- zırlanması için de ayrıca alâkanı- zı uyandırmak isterim. Bu sene içinde arsıulusal bakım- dan bizim için mesud hadiseler oldu. İngiltere Kralı S. M, Sekizinci Edvard'ın mütenekkiren ziyareti- ni ve Boğazlarda yeni rejimin (Montrö) Mukavelesinin derpiş ettiği veçhile tatbike başlandığı- nı, bunların başında olarak zikret- meliyim. Tanışmakla bahtiyar olduğum İngilizlerin Büyük Kralile aramız- da husule gelen dostluğun, millet- lerimizin temayülâtına uygun ©- — Saylayı çeviriniz —«