2 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5z14 ADIMIZ, ANDIMIZDIR 2 Son haberler ücüncü JBAT 1936 PAZAR sayfamızdadır ÜULUS Heryerde 5 kuruş Donanmamızı Kuvvetlendirmek İçin Hükümet Kamutaydan 2,700 000 Hükümet Kamutaydan Milli Mü- dafaa Vekâleti 1935 yılı deniz büd- cesinde açılacak hususi bir faslına 2.100.000 liralık fevkalade tahsisat konmasını temin eden bir kanun pro jesi teklif etmiştir. Hükümet, esba- bi mucibesinde şunları söylemekte - dür Siyasi vaziyetin icabr olarak de- niz kuvvetlerimizin her hangi bir ha- ryekete geçmeğe hazır olması ve böy- le bir vaziyet tahassül ederse ihtiyac hissedilecek levazımın şimdiden depo edilmesi zaruri görülmektedir. Böyle ani ve fevkalade vaziyet leri önlemeğe büdcede mevcud tah sisatın kâfi gelmiyeceği anlaşıldığın- dan 1935 yılı deniz büdcesinde hu susi bir fasıl açılarak donanmamızın muhtelif ihtiyaçlarına göre tevziatı lcra Vekilleri Heyeti kararile yapıl mak üzere bu fasla 2.100.000 İiralık Başbetke KONFERANSLAR ve SERGİLER Cumuriyet Halk Partisi yeni - den birçok Halkevleri açmağa karar vermiştir. Bundan başka, Parti, birçok arkadaşlarımızı, bu kış, konferanslar için seferber etti. Uzun osmanlı despotizmi, türk- leri az konuşmağa, biribirleri ile çekinip derdlerini 'de boğmağa alıştırmış. ter. Sarkı bir bakımdan, sük üt demektir. “Halk ileilk kon reis, Atatürk'tür. O, bütün lâblarını mümkün olduğu — ka: Cumuriyet Halk Partisinin gençle- Fi ve yaşlıları, şeflerinin bu ısra- rınlaki sırrın ne olduğunu unutma- malıdırlar: Halk içine girmiyen. halk ile kaynaşmıyan - refor: tecrübelerinin sonu ne - olduğunu osmanlı tarihinin son asrı kadar hanği misal, daha eyi anlatabilir? birliği, halkın bir. türlü fiki ruh yuğruluşu üstüne kurmaktan başka ne düşünebilir? Yeni dev- letin temeli ve dayancı, milletin, Kamâlizme, şuur tamlığı ile '-a, lanmasındadır. yıllarca, halkev: lerinden köy odalarına, şehir s0- kaklarından tarlaya kadar, kapa- v açık, her yerde konuşacağız. halk için en iyi telkin yolu, kula- ğına duyurmak ve gözüne göster- mekti, *« fırsatla büyük küçük, durur gezer, bütün sergilerin değer bü- 'yo. Kışın, bunlardan bir kaçını Ankara'da göreceğiz. En biler miz bile, yeni sergilerde kendimiz yüklüğünü de hatırlatmak (: hakkında yeni şeyler öğrenecektir. Demiryollarımız uzadığı için, bel- ki bu sergilerin en faydalılarından birini bütün hatlarımız dolaştırmak, köy boyunca in plaklar h- zırlatarak, Hoparlörün diyagra- mından, cumuriyetin sesini en u- zak köylere kadar — ulaştırmak pek de güç değildir. Başkalarının bizi tanımamas. dan şikâyet ederken, kendimizi ne kadat az tanıdığımızı bilmem düşünüyormuyuz? - Bunun en ha- zin misallerinden biri, İstanbul be- lediyesinin, İstanbll İs- al. şehrini tanbul halkına tanıtmak için Bu teşeb- büsü küçüksediğimize hükmedil istemeyiz: İstanbul beledi. tedbiri yerindedir. Blakis, biri memleket ölçüsünde nişletmek lâzımdır. F.R.ATAY dığı son teşebbüstür. liralık tfevkalâde fevkalade tahsisat konulmasına lü zum hasıl olmuştur. Bundan başka tamirlerine lüzum görülen gemilerimizin tamir işlerinin bu sene ikmaline imkân olmadığın- dan yapılacak taahhüdlerin mühim bir kısmının gelecek seneye sirayet etmesi zaruri bulunmaktadır. Mev- cud tahsisatın yarısı kadar gelecek seneye sari taahhüd icrası hakkında muhasebei umumiye kanununun 50 i maddesiyle verilen salahiyetten istifadeye başlanılmış isede yapılacak işlerin çokluğu ve ehemiyeti karşı sında bu salahiyet kâfi gelmiyece ğinden yaptırılacak tamiratın gele - cek senede ikmalini teminen bu sa lahiyet yüzde elli nisbetinde tezyid olunarak binnetice mevcud tahsisa - 'tın bir misline kadar gelecek seneye sari taahhüd icrasına mezuniyet alın: ması lüzumlu görülmüştür. Yukarıda arzolunan esbaba bina- en taleb edilen tahsisatın kar 'normal membalardan temine imkân olmadığından bu tahsisatın karşılı Sergiyi gezenlerden bir grup tahsisat istedi 'nın muvazenei umümiye kanununun 4 üncü maddesiyle ihracına mezuni- yet verilen bonoların henüz tama - men istimal edilmemiş olan bakiye - lerinden temini mümkün - görülmüş ve bu ihtiyaçların temini maksadiy - le ilişik kanun Jayihası tanzim ve takdim kılınmışta Büdce Encümeni esbabı mucibe- de yazılı bulunan ve Milli Müda- faa Vekili tarafından ayrıca izah olu- 'nan düşünceleri yerinde bulmuş ve basılmakta olan gümüş — paralardan elde edilerek hazinece irad kaydedi- lecek kârm 1935 umumi muvazene kanununun 4 üncü maddesi ymuci - bince çıkarılacak bonolardan hgsil o- dacak meblağın mezkür kanuntın 24 ve 28 inci maddeleri gereğince ifa edilecek hizmetlerden başka bu layi- hadaki tahsisata da yetebileceği an - laşıldığından projeyi esas itibariyle muvafık görmüş, yalnız şekle ait de- ğişiklikler yapmıştır. Proje, Kamutayın yarınki toplan- tısında görüşülecektir. “D,, Grupu sergisi İki yüz parçaresim ve heykelden mürekkep sergi dün açıldı (Yazısı 4. üncü sayfada* Son yıllarda Trakya'nın eko - nomik alanda geniş ölçüde gelişi - mi, şark demiryollarının taşıma hizmetlerini bu ilerleme icabları- 'a uygun bir şekilde yapmadı - ğınin tetkikini — ehemiyetli bir mevzu olarak ortaya çıkarmıştır. Aldığımız haberlere göre Ba- yındırlık Bakanlığı tarafından uz- manlara, bu hattın sabit enstalas- yonu ile hareket eden ve ettiren makine ve âletleri hakkında yap- tırılan etüdler, hattın bugünkü du- rumiyle Trakya'nın ekanomik ih- tiyaçlarına cevab vermekten uzak olduğunu meydana çıkarmıştır. Anlaşma hükümlerine daya - narak devlet demiryolları vaş çıkarmanın uzun bir zaman İ duğunu gözönüne alan hükümet, şirketin bu hat üzerindeki hakla- rını satm almayı daha uygun bül- duğunu şirkete resmen bil Anlaşmanın normal hül rine göre 1958 senesinde devlete geçecek olan bu hattın, sabit ens- talasyonu ve binaları zaten devle- tin malı olduğundan şirketin bu at üzerindeki hakları ancak “muharrik,, ve “müteharrik,, âlet- derle, Alpullu - Kırklareli şube hattının enstalasyonundan ibaret- tir. Bu bakımdan şirketin bu hat Zecri tedbırle genişletilirse Avrupa şimdiye kadar dehşetli bir harba yuvarlanacaktı Roma, 1 (A.A.) — D. N. B. ajan: 41 bildiriyor: B. Musolini'nin orga- | | rolan Popolo d'ltalia gazetesi, he miyetli olduğunda şüphe - olmuyar bir makale neşretmiştir. Ehemiye tinden dolayı İtalya'nın yarı resmi ajansı tarafından daha neşredilm den önce “fevkalâde aceledir., işare ti ile her kalede zecri tedbirlerden bahsedil mekte ve bunlar genişletildiği tak. dirde Avrupa'nın şimdiye kadar hiç görmediği derecede dehşetli bir har ba yuvarlanacağı iddia edilmekte afa çekilmiş olan bu ma- dir. Bu gazete mütalcasına şu suret le devam ediyor Avrupa'yı tehdid eden bu harb- tan dolayı hüsnüniyet — sahibi hiç kimse İtalya'yı mesul olmakla Vit ham edemez. İtalya her şeyden ev “Ulus. un Dil Yazıları Güneş - Dil Grameri I. Y ineş - Dil Syntagme'larından san gramer ve sentaks esasları (Ulus) ve (göz) “kelimelerinin yukarda (*) gördüğümüz tahlil- bizi köklerle eklerin yanyana dizilmesinden hasıl olmuş birer monosilâp karşılaştır- maktadır. ül” kanunu- nun “Ekler” sistemi " hakkındaki etüdümüzde söylediğimiz gibi bu tahlillerin meydana çıkardığı ek- ler, yerine göre hzm kök, hem ek rolünü oynuyan “Kök - ek” lerdir: “Güneş - Dil” gramerinin ilk esası işte bu vaziyetten çıkmaktadır. Bu mühim esası şöyle tesbit ede- biliriz: 1— Menşe devrinin monosil- lâp serilerinden mürekkep iptidai cümlelerini teşkil eden söz unsur V) Bu yazının baş tarafı dünkü sayımızdadır. Bahsedilen analiz- ler de o kısımdadır. İsmail Hâmi Danişmend ları henüz “Aül, “sıfat' v. s. kategorilerine ayrılmış deği dir. Onun için bir monosillâbın rolü, cümle içindeki vaziyetine tâ- bidir. Ayrı bir mefhumu ifade e- den aynı bir hece, muhtelif cümle- lerde yerine göre isim, fül, sıfat, zarf ve saire rolü oynuyabilir. Sümer ve Hind - Avrupa dille- rine tevcih edilecek sathi bir na- zar, bize bu vaziyetin menşe de- virlerinden çok sonralara - kadar devam etmiş olduğunu — gösterir. Çünkü bu dillerde çıplak kökler ne isimdir, ne fiildir, ne sıfattır; ve yahut aynı zamanda hem isim, hem fiil, hem sıfat olabilir. (1). Aynı vaziyet, eski Mısır - dilin de de tesbit edilmiştir: Meselâ bu | dilde “mon hor” şekli “Çoban gü (Sonu 2. inci sayfada) V) Autran, “Sumörien et İndo- curopden”, s. 21, 31, 50 ve 67. Şark demiryollarınıda alıyoruz Karar şirkete bildirildi - Delegeler yakında geliyor Şark demiryollarının devlete geçmesi, güzel ' Edirnenin gelişme imkânlarını çok genişleteceki üzerindeki haklarını satın almak yük olmıyacak - hükümete ağır tır. Haber aldığı da toplanacak vi heyeti tarafından satın alma işini görüşmek üzere seçilecek sa- lâhiyetli delegeler yakında Anka- ra'da bulunacaktıı . Fıkra Fotograf Basın Umum Müdürlüğü Anka- ra'da bir fotograf sergisi açıyor: Sergide, kendi fotograf - artistine yaptırdığı Türkiye resimlerinden başka, bütün fotograf “meraklıla- rının eserleri gösterilecekti Fotograf artistinin eserlerindem bir kaçını gördüğümüz zaman, — geçenlerde paris gazetelerinde çıkan bir yazının şu fıkzası hatırı- mıza geldi: “ Marsan — fotograf sergisinin —üstümüzde — bıraktığı duyuşlardan biri de, fransız dili nin fotografçılık sanatının elda etmiş olduğu ilerliğe varmış oldu-. Budur.,, Ankara fotograf sergisini geze- cek olanlar, Türkiyemizi pek az yazının bu eserler " kadar tanıttı. gına hükmetmekten geri kalmı- yacaklardır. Belki bir çoğumuz, fotogralçılığın dahi/ yükesk b güzel - sanatlar kültürüne iht gösteren belli Tanizlerden biri olduğunu ) yetiştirmek için teşeb- büslerde bulunulmasını isteyece- ğiz. Yeni fotoğrafçı bir maket kopyesi değil, bir zekâ ve his ese- den geleni yapıyor. Fotogra - fisi ise kendisinden umulandan daha fazlasını yapmaktadır.,, © Basın Umum Müdürlüği de Türkiye fotograflarından an- cak bir kaç yüzünü gösterebile- — cektir. Fakat elinde bunlardan — 5000 kadar vardır. Bunlar, bin va- sıta ile, yer yüzüne yayıldığı va- — kat bizim için, eski ve yeni türk ir çok kitablardan daha faydalı olacaklardır. Sergide fotografı olduğu gibi, fotografçıyı da başka gözle gör- meğe başlıyacağız: Belki parti- miz genç fotografçılardan bi sini, opjektif inceliklerini öğren- mek üzere, sanatın en fazla ilerle- diği yerlere staj yapmak / üzere gönderecek, bütün halk tabakala- rının ve bütün milletlerin, hep birlikte, — anlamakta — oldukları bu enternasyonal dilin kudretin- den Kamâlizm davası için daha esaslı hizmetler istivecektir. — **