31 Ağustos 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

31-894 Başkumandanlık meydan muhare- Besinin Türk şüngüsünün zaferiyle İ kutlulandı. Sabahın erken santirden iibaren Mzaklardan insan selleri akıyor, mes tasimin yap #iden yollar izdibamdan geçilmez Bümzara arzediyordu. Sabah anat 9 da Kom Yk merasimi yapıldı, İstanbul Ki ii Randanı Tümgeneral İshak Ayni Ak- Sağ, İstanbul garmizonları birlik ko- Mutanlarmın ve müşasese ârnirlerinin L i ordu namma ki Vali ve Belediye Dr, de, mülkiye âmiri, €fbinee Komutanı Taksirmdeki ms başlandı, Örfi İdare Komutin: #enersl Ali F kal ilk gelen- ler arasında idi, Dav ler şeref iri- bünündeki yerlerini henüz işgal et-| imişlerdi ki, Vali ve Komutan birlik- İn tören sahasına geldiler ve karji- Mapdrar, Genç subayın nutku > e ve bay- andı. Mütenkaben ldu ve ordu subay, teğmen Cer» | © İradetti, Gene ışlaria > kesilen o mutkunda di ki e ünlü ve se günü tluluyoruz, 30 Ağustas bayramın 19 cu dö; y Mak gidi bahtiyarlığa nel oluyoruz On dokuz sere evvel bugün zafer| Gelenin! Başlarımazm. Üzerine Miştik, Tarih boyunez büyük #8 ler yarstan Tür manları gi bu istiklâl savaşımız da bir Türk bü: Yüğünün yokluğu var ederek kazan- diği savaşlardan biridir. “Türk adı ile ilen bir dev M yaşıyoruz, Bu mükaddes kelimer #sölet ve kudretini bağtmızm üst de taşıdığımız Başbuğumuz ve nizin parlak gözlerinden b ndir, İ Türk topraklarının | 1 wedsün gü İk yüzleriniz bü hür taprakların ha» kiki sahipleri olduğumuzu der aman Böstezmiye hazırdır. Mili Şefim Mall, lilerin O Mutanlarımızla, 8 n - selmek dalma seslerimizi işittirmekte | devâm edeceğiz, Bu mutka İstanbul Komutanı Te-| bak Avni Akdığ, ksa ve veciz bi Butukla mukabele e Milletin orduya imanmı teb: Ülkten ve Ebedi Şef At im han. Tası önünde b netle eğildikten son- Ta, Mili Şefin etratında bölünme bir bütün halinde toplanan Türk mil- lerinin, içinde £ yaşadığımız müşkül devirlerden şereile çıkacağını temin &derek sözlerin! bitirdi Geçit resmi Müt Kumanda, trihüne geçtiler, Biraz sonra Şit resmi başladı. “Elk bandesiyle birlikle kahraman piy kıtalar çok zum bir yüz ile geçtiler. Onları, sert yürü- Yüşlü bahriye silâhendazları takip et- tiler, Meydanı dolduran on binlerce hulk, coşkun terahüratla O kahraman u alkışlıyor Jandarma Krtaları syni atarak ve ayni se bünün önünden geçti Meydanın asfaltı üzer duyuldu. $ haddini bulrüuştu, Onlar da sey- tine doyulmadan meydenm bir ba- gından öbür ucundan çıkrverdiler, ordumuzun tikler, muha- ve seyireileri hayranhi'i mtizamla Askeri birlikleri, beden terbiye: kellefleri, stletler ve tale topliyan geçi Geceki tezahürat Zaler bayramı münasebetiyle dün Gece bütün şehir. resmi ve bususl dâlreler (o elekiriklerle sü; Ankaradaki merasim Ankara, 30 (A. A) — 30 Ağustes| tafer bayramı münssetetiyle bugün burada yapılan merasimde garnizon komutanı bir nutuk söylemiş, ezedm- le demiştir ki: “Büyük milletimizin terihi zafer - lerle doludur. Fakat bunların b ları daha yilkseiz değerdedirler, Milletin korkunç durumlardan kn tulmasına sebep olan İzleri uzun bir tarih ba lerde yaşarlar, #rgenekon zaferi, Malazgirt zaferi, zaferi göbi Dumlupinar za-/ feri de Türk yurdunun Yurtulmannaf #kobep olan zaferi endir. Bu Büsünün üstün gelmesiyle elde edil- Türk ondusunu fânı Yüksek dehâlariyle, bilgili Je kuvvetti iradeleriyle elde edilmiş - Sir, © günün Baş Kormutam Kemal 4 Türk Tarihinin 3OAğustos Bayramı Yurdun Her Tarafında Dün Büyük Tezahüratla Kutlandı kim Afafür ürk, mi amağ #/up kumandanı Yoktur Demişti Dünya Namağlüp Bir Kumandan Gör Onun Adı Mustafa Kemal'di Aiyon 30 (Huş ukadaşmızdan telefonlu O, saati sordu; Paşalar üç, dediler, Sarışın bir kurda benziyordu, Gözleri çakmak çakmaktı; Uçurumun kenarına sekwluz Gk Uzun Uzun bakti; Bırakaalar, kendi uzun kasakları üzerinde Y lanarak ve karanlıkta akan bir yıldız şiki yanarak Koca tepeden Afyon ovasına atlıyacaktı.. Şimdi heyecalli' ve sabırsız yürek- lerle dolu trenimiz Afyon ovakını hepimize ar gelen yaman bir süratle aşarken gözlerimin önünde yukarıda» ki melis giirin çizdiği © şahane tablo danlanıyor, Karşımda gepgenç, Gi- ması bembeyaz süçlarişle rütbesiyle sevimli bir & ğen kaymakam k oluruy dinlerken © höfızasani dolduran © ee- siz hâtıralar, servetine gıpta ei- memek elimden gelmiyor. Çünkü ©, tahâyyül ettiğim © şahane tablapan asim: görmüş bahtiyarlardandı. Gâep cephesi harekâr şubesinin on dokuz Se ne evvelki res '— Bilmiyor mı münistanım Asyay: kuşaandası © Anastas Papulas Eskişehire girdiği. gün — ordularına ilk hedefiniz Ankaradır, emrini ver mişti, Fakat tarih, ordularına daha Sakar yay: aşmadan bu uzak ve vanil mar hedefi gösteren o Ansstas Papiu- Iası, bayarılamıyacak iddislarda ba” lunan her insanın âkıbetine uğrattı, İ Yine biliyorsunuz Mustafa Kemaj 3i İ Ağumton gecesi benür Izmiden (çök uzek balunan askerlerine şu ecar! Wer- — Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz iddialarda bulunan bir kumundan gi- madığı için yalancı çıkmadı ve Türk ordusu bu kurundayı alışmdan 9 gün sonra Akdeniz sahil'ne bayrak cekti Zaten ben Mustafa Kemalin yalan söy lediğine hayatımda bir defa şahit öl- dum, O, Uşakta esir düşen Yunan Genârali Trikopi'e civanmert bir msaletiyle temelli » verirken: Üzülmeyiniz demişti. Tarihte nâmeğlüp kumandan görülmemiştir. Fakat yaban söylüyordu. Çünkü tarih o mâmağlöp bir kumandan görmüştü ve onan adi Mustafa Kemaldi., * Ve.bu tepeye tırmanmak üzere tren den İndiğimiz zaman dağları on bin lerce zairle do Bu ma- Azzam insan deryası mp deni” zinin met dalgası halinde güv doğru sü Ve Türklerin & mnketadır. O günün cephe Komüti met İ- ugün milletimizin başında pa- rıldumaktadır O günün Genel Kurmay Başkanı v kmak bugün ordumuzun bü- ük Mareşeli ölarik yine ordumu- zan başı östündediz Bugün elinde silâN tutan Tirk as- kürleri o şalı günün kahtaman su - bayları ve yiğit erleri veya bunlarcı i,ve oğullarıdır» yaşaması iç'ni ay ve erlerimizin mübarek ruhları mak için hepinizi bir dukika vaziyetinde diyorun Bilirsiniz ki, insenlik tetihi yunca savağ meydanlarında ve İris “İlik duygularında gan almiş bir letin çocuklarıyız. Ey şanlı Türk askerler Uhulma ki, zafer kazanacağına gü- enen bir miiletin ordusunun, bu gü- ven seninle beraber yek Bu güven yi tinle beraber koşar Subay Vecihinin bir hitabesi Kidemsiz sübuy Vecihi vitabede bulunmuş. ve ezcümle “demiştir “Bundar 19 sena evvelki 30 Ağus 108 gününü anlıyabilmek için hatıra- larımız ondun evvelki acı günlere çevirmek üzme 30 Ağustor Türkün varlığını “ve kudretini bütün dünyaya tanran kutlu bir gündür. 30 Ağustos Türke istiklülini ebedi z mutla bir gündür, kağınlr erkekli bütün Ve hirs Karşı is- > gündür, Baba ve ka z bu zafer nasıl kazanmışlarsa, bizlerin de böyle tetürk bugün aramızdan ayrılmış bu- duruyorsa da, onun hatırası bütü zaferler o kazsnacağımıza > imanımız vardır. İdiri, O hiç bir saman besaramayacığı | | Karadeniz, < Mebusle sonr hepimi lası olduk, Aralata çıkan : müminlerin O İLANİ bupuu içinde idik, Bir mâbette yü- rür gibi toprağı âdela tabanlarımızdan sakınıyor, Türk istiklilinin mihrabına yaklaşııkça anlatılmaz bir heyecanla arsılıyordak. Yanımdaki arkadaşa — Acaba diyordum, Ziyaretçiler a- rasında bu harbe iştirak etmiş nefer- lerden de var mudır?, Suailme arkamdan yükselen bir ses tevap verdi: — Ben varı Heyecanla döndüğüm zaman gözle cim kır sakallı, uzun boylu bir köy-, lünün hâlâ çocuk kalmış gözleriyle) karşılaştı, O Hliklerine kadar işlerin bir itaat iiyadiyle derhal künyesini kuduz Ben on birinci fırkanın yetmişin- | & alayımın ikinci | tabarunun 8 incil bölüğünün ikinci tüfek çavuşuyum, A» dım Hasan oğlu İsa, Altıntaş nahi- yesinin Akçe kariyerindenim, 305 do-| Zumluyum. Benim ondar. seal sormama vaki kalmadan bir başka sea yükseldi: | — Ben de döğüşüm, fendi ağa-| bey... Daha ben onun da ayni yekilde verdiği mufasssi künyeyi notlarım a- rasına katmadan bir başka ses — Ben de vari, diyor, Sonra ralımı ondan fazla eski muharip sa- sıyor ve hepsi de; “Ben de varım beni de yaz elendi ağabey, diyerek okayor, Sonra Akçe keri- ne İstiyorum! sen- Ona, onlara veremiyeceğimiz ne var ki, hiç tereddütsüz söyle diyo- Fakat, onun hâlâ yöreğini sızlatan âsum talebi beni kendisini dinledi- | ime. pişman ediyor... Çünkü o: Biz diyor, mudalyalarımız: alamadık, Yuz ki onları göndersinler bize,. Son- ra ayni mâsumiyetle görüyor: — Acaba öbidenin yanına bizi de sokacak'ar mi7. İ Kendi diktiği âbidenin yanına sokul- mak için müsaade istiyen Mehmedin 3w emsalsiz tevekkölünde göz yağar- mu? Birüz sonra onu ve arkadaşlarını «raf başta İnönününki olmak U- zere yüzlerce çelenk ve on birlerce vatandaşla çevrili o Sbideye bakarken gördüm, Hepsinin de ımlanmış gözle- rindeki üşikâr (o imremişlerinden bell İdi ki o kavgadan nasılsa sağ çikmuş bulunmaktan âdeta utanıyorlardı. Kenarma üçer basamaklı dört mer- divenle çıkılan büyük bir mermer ka- jidenin üzerinde kurulmuş olan âbide *Türk bayrağım tutan çelik bir koldu. anda düşüp kalan) i mühsrek şekitle-! sn Işin #eve eve feda etii- 0 seniklenmiz > şanlı bayrağım durdukça bu ülke o üzerinde sizleri anseaktır Setimiz İsmet İ- senin emrin altında hepi- bir vücut gibiyiz Nereye eimre- dersen gider, des yerine seti Bütün dileğimiz senin baş sağlığındır. Yurtta bayram Ankara, 30 (AA) — Büyük zafe- in 19 uncu yildönümü bugün b urt içinde ber sınıf halkın işi iile kut- askeri gar- günün büyük önemini tebarüz sutuklar söylenmiştir. Ankarada bu tarahür -her seneki gibi pek muhte- şem olmuş ve hipodromda yapılmış ük geçi resmini hemen bütün Ankara halkı takip eylemiştir, Genel Y Başkanlığında yapılan teb- üteskıp geçit resmine saat aşlanıRıştır, (ya Vekili Ştlkrü » Saröcöğlu | ile Gümrük ve İnhi Raif Cümhuriyet | Hsik Partisi erkânı ve Vekdileiler rü- geçit yesmini şeref tribü- nünden seyretmekte (diler, ndaki bu geçit resmini mid- en içten gen dan geçerek yer şlerd, Busün bu "ksâar güzel bir dekor iinde büyük zaferimizin 19 uncu rddönümünü Kulıyan Türk Hava ürümü #iloları da bu tezahilata ik etmişler ve töcenin devamı müddetince Ankara Üzerinde uçuşlar şlardır tucak kadar azametli bir tevazü yok) içi a geçit resimleri yapılmış ve |; Motörize bir topumuz. Bu milletin sarsılmaz iradesini temsil eden 6 çelik kol düşmanın beynine en kati o darbeyi, Obası » köşelerinde hâlâ parpalanmıy o muhteris başlarım kurumuş kala taşları bulunan bu ta- rihi tepede indirmişti, Yanıma aoku- lan Hasan oğlu Isa çavuş du bu iş diyorum, Tarihin seyrini kaç defa değiştirenlerden biri olan koca adam tıpkı bostanın su yollarımı değiştirmiş bahçivan tevazilli İle: Bas- bayağı oldu, Başka türlü olacak de- ğildi yat,, Diyor, Evet, başka türlü olacak değildi yat. Her düşmana tepeden bakan ve ken- dinden bu derece emin olan bu koca baş ta, bu başlar da eğilecek değildi yal... Çocuklar kadınlar, köylüler, gençler, ihtiyarlar hepimiz bayrağı tutan o çelik kola bakarken âdeta ya- raucsmı seyrei birer kul minneti dayuyoruz, Çünkü hepimiz biliyoruz İki bugün tevarüs ettiğimiz bütün nis metleri şimdi hâtıraları önünde baş eğdiğimiz, göz yaşı döktüğümüz ba âziz ölüler doğurdular. Oradan ayrılırken Hasan oğlu İsa Haydi, “diyorum, Beraber , Biraz konuşuruz, Onun ıslak gözleri hâlâ âbideye takılı sesi titr!- yor — Ben kalacağım, Herkesin dağıl- masınr bekliyeceğim diyor, Ve kula- ğma eğilip öbideyi göstererek ilâve ediyor: Ben ii santlik yoldan ba eli doya doya öpmek için yayan gel- dim, Ona bir şey söyliyemedim, Onun, nde şehit Mehmedin çelik eline gazi. Mehmedin konduracağı busenin sıcaklığı ile ayrildrm, Biraz sonra ge ride kalan Zafer Tepenin 19 sene ev- vel Mustafa Kemallerin, Inönünelin, Çakmaklırım kumandasmdaki "Türk topçusu tarafından ağaçları bile düm- düz edilmiş çırçıplak sırtına baktım, Ve o çıplak sert bana üzerinde geçmiş havsalaya sığmaz hâtraları o düsüne düşüne saçları dökülmüş yorgun ve e» saliri bir filozof başı gibi göründü, Naci Sadullah Afyondaki merasim Alyon, 30 (A.A) — Zaler bayra- minm 19 üncü yıldönümü münasebe- yle bugün Dumlupmarda meçhul #sker Abidesi önünde büyük merasim yapılmıştır. Merasimde Mebuslar, Af- yon ve Kütahya Valileri, Afyon as- keri mintaka Komutanı, Umum Jan- darma Komutanı muavini, Afyon Be- lediye Reisi, Vilâyetler Diuruhhasları, Ajans, Malbust ve Kurumlar mümes. sileri, yüksek tahsil ve İstanbul Ü- niversite talebesi grupları, askeri kıt? ve izcilerle beden terbiyesi mükel lefleri ve civar köyler kasaba ve şe- irlerden gelmiş on binlero:. bal İhazır bulunmuştur. Merâsim, başlamadan önce meçhıf siker âbidesine Reisicümhur, Meclis isi, Vekâletler mü leri, harp adına yüze yakm çelenk konmuştur, Meraeime 11,30 da tp endahtiyle başlanmıştır. Evvelâ ordu namına en genç subay bir nutuk söylemiş, sonra (Çoruh mebusu Ali Rıza Erdem, An- kara yüksek tahsil gençliği adma in an öz e Mustafa Şenerdem, beden ter- adıma Ce Eiinger birer nu- #öylemiş ve en son Glarak mta- hin bütün safahatı, cereyan - iki yerle gürizemek; SÜRE asili bılmış ve bumu müteakip merasime ihayet veril v Geçit mahalline gidilmiş ve burada alan Vi DM ep bit şir emi caki esirin akiyle bir geçit rami yapılmıştır. Abide önündeğri merasim esnasın- da bir hava tilomuz, yükseklen ve alçaktan uçuşla yapmıştır. Gi resminden: sonra davetlilere sie Yep çi “ve bra wwra Silki - Sarn; istasyonuna ve oradan Afyöns dönülmüşlür, akk ek ami pa v