31 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

' •> MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler BOL ÇEŞİD ve YENİ STİL HARAÇÇI KARDEŞLER Limifed Şirkeli Salonlarını bir deip gezmekle tatmin edilirler. Istanbul, Fincancılar, Rızapasa yokuşu No. 59/61/63. Telefon: 22060 umhuriyeC I 8 İflCİ Jfll SaVI .' 6 1 2 8 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 ^^^H||M 1ÇKİSÎZ SAZ Her P A Z A R saat 15 19,5 a kadar Cağaloğlu Çiftesaraylar Tamburî PINAR i ve Bayla 16 kîşıL! SAZ Bahç V J 3 I AîjllStOS I 9 4 1 MUZEYYEN Dinlemek fırsatım kaçır Tttrkün 30 ağustos coşkun tezahüratla kutlandı llakkı Dünkü merasim, esnasında kahraman ordumuzun kara ve deniz kuvvetleri şerer tribününün önünden geçiyorlar rş. Alman harb tebliği Sovyet deniz kuvvetlerine büyiik zayiat verdirildi n dokıız yıl önce dun nihaî I zaferine ulaştınlmış olan Türk istiklâl harbi, Türk milletinin kendi hakkııu korumak için giriştiği mukaddes bir mücadele idi: Haricî bütün bir husumet cihanına karşı mücadele ve dahilde millet aleyhine düşmanlarla birleşen saray ve Babıâliye karşı mücadele. Millet Vftrlığuu, vaîimrrı ve istiklâlini nüdafaa için Mustafa Kemalde kahraman bir başbuğ bulnıuş ve onun etrafında toplanmıştı. Dahili ve haricî bu katmerii ve kuvvetli husumeti yıkmak için Türk milleti o zamana kadar kendisine kadroluk yapan devlet şeklini yıkarak kendi mukadderatım kendi eline almış ve artık şunun bunun emrile değil, kendi iradesile cidallerin en kutsisine atılmıştı. Bu hareket, geçen Umumi Harb galiblerinin dün\a hartasını gelişigüzel kesip biçen haksız sulh düsiincelerine karşı kaldııılmış ilk isyan bayrağı idi, ki Turk milletinin azim ve iradesi sayesinde mu\affak olarak zulrne uğramış diğer milletlere halâs yolunu daha o zaman işaret eylemişti. Zaten geçen L'mumi Harbe, bilhassa Rus Çarlığının vatanınuza muteveccih ihtiraslan yüzünden o harble maruz buiunduğumuz ciddî tehlikeyi gozönüne alarak iştirak etmiştik. Biz barbi kaybettik amnıa Çarlık daha ev\el yıkılmış uldıığuna gore neticede impaıatorluk tasfije olunsa bile bundan Turk milletine gene millî bir vatan kalabilirdi. Ha>ır, Klemanso'nıın ve Lo>d Corc'un Türk düşmanlığı bize bu millî vatanı bile çok gbren bir ga\ız ve garazla j ü riijerek Sevr muahcde projesile düpediu hajatımıza suikasd olunmakta bulunduğunu gordük. Bu muahedeye göre imparatorluğun parçalanmasından geri kalan Türk toprakları doğrudan doğruva vejra bilvasıta, maddi ve manevî ecnebi hakimi • yeti altıııa konuluyordu. İstanbulla Boğazlar hinterlandına biz hakiki sahib değildik. Buralarını takiben Izmlr ve havalisi de baska bir millete peskes çckilivor, üçlu anlaşma ile İtal\a\a Konvaya kadar orta Anadoluda, Fransaya Sıvasa kadar şarkî Anadoluda nüfuz mmtakalan ayrıhyor ve hatta Zonguldak kömür havzaınua bile el atılıyordu. Olduğu gibi kalan kapitüias} onlara ilâ\eten Düyunu umumije Türkü ebediyen ezecek bir çclik çenıber haline ko Mitli Şefy kahraman orduya mühim bir mesaj Fin kıtaları Vipuride, gönderdiler. Mareşal da Cutnhur Reisimize Ruslar Revali tahrib edemediler ordunun her emre müheyya olduğunu biîdirdi Hava hücumları şiddetleniyor Berlin 30 (a.a.) Alman orduları başkumandanhğımn tebliği: Alman donanma$ı ve hava ku\rvetleri, Fınlandiya körfezinde, Sovyet deniz kuvvetlerine ve nakliye filolarına çok ağır kayıb'ar verdlrmıştir. Revalden kaçmak ve başka ümanlara iltıca etmek içuı yaptığı teşebbüsler esnasında, Sovyet fllosuna mensub iki torpido muhribi, 9 mayin tarayıcı gemisi ve 3 karakol gerrnsi. Alman dondnmasının koyduğu maylnlerle batırıimıştır. Bundan başka, 2 torpido muhrıbi ve bir mayin tarayıcı gemisi, maymlerle ciddî hasara uğratılmıştır. Şiddetli hücumlar nelicesinde savaş tayyareleri, bir Sovyet kruvazorünü ve iki torpido muhrıbini batırmış ve 3 torpido muhribile bir muavin kruvazörii bombalarla hasara uğratmışlardır. Dünkü merasimde Kumandanlar ve istanbul Vaüsi askeri teftiş ederken» f vijdim fo/ufim Dumlupınarda dün yapılan muhteşem merasim Dumlupınar 30 (Sureti mahsusada gonderdığimız arkadışımızdan) Bir mentıer sutun karşısında 28 vılâyet çocuğunun dize gelişini seyredıyoruz. Yerden fışkırnuş bir el ve o elın sımsıkı tuttuğu beş yüzlü zafer bayrağı. Dumlupınardaki meçhul asker sbıdasi 30 ağustosun kutlandığı günün, o engin kalabalığın ortasmda, istikbahn meçhul düşmanlarma da kendilermi bekhyen akıbeti bundan daha iyi bir şekilde ha Millî Şefin seyahati Cumhur Reisimiz dün Denizlide tetkiklerde bulunduktan sonra Aydını şereflendirdiler Revalden asker ve harb malzemesi nakli için düşmanın harekete geçirdiği nakiiye füoları, harb gemileri refakatinde Alman mayin barajlarının ortasına C Arkası sahife 5 sütun 2 de ) Askerî vaziyet Ç Sovyet harb ^ ' Denizli 30 (a a.) Reisieumhur Ismet İnönü, bu sabah 9 da buraya gelmişler ve istasyonda çok kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşılanmışlardır. Millî Şef burada kaldıklan iki saat zarfmda hiıkumet dairesini ve onu müteakıb diğer müesseseleıi gezmişler ve kazalardan gelen heyetleri kabul eylemişlerdir. Reisicumhur înönü, Nazilliye gitmek üzere saat 11 de şehrimizden ayrılraışlar ve halkunızm sevgi tezahüratile uğurlanmışlardır. C Arkası sahife 5 siitun 5 te ) (Arkası sahife 5 sütun 3 te") Yeni inkişaf imkânları H. Emir Erhilet Alman Rus murmrebe ccphesinden, son günlerde Almanlarla müttefikleri için, üstüste bir çok muvaffakiyet haberleri gelmeğe basladı. Almanlar, bu haberlerin. bu muharebede Hitlerle altıncı mülâkatım yapan Mussoliniyi heyecana düşUrdüklerini sbylüyorlar. Yazan: Emekli General 500 Alman tayyaresi tahrib edildi Bir şehir civarında Almanlar 15 bin insan kaybettiler tebliği ' YUNUS NADÎ TÜRKİYE HARİTASI Bugiin 8 inci sahifemizde Renhli harita serimiz İtalyan Duçesi, Abman Führerile mülâkatlarım hep hududda, Brenner'de yapardı. Şimdi Ukraynada Alman, Macar, Mosk'ova 30 (a a.) Sovyet ordulaSlovak ve Rumen orduları yanında ve arasında muharebe eden İtalyan fırka ıının umumî karargâhının 29 ağustos larını teftiş ve ziyaret vesilesi olduğu akşam tebliği: (Arkası Sa. 5 sütun 4 te) ( Arkası sahife 5 sütun 7 d e ) ( Arkası sahife 5 sürun 3 te ) Harbin getemediği tek memteket: Bifkaç söz TÜRKİYE f Yazan: ^ One ve ileriye 30 ağustos, bu milletin asırlardanberi •hiçilmis, kısılmış, 30 ağustos zaferinin 19 uncu yıldoniinıünü, bütün milkabilijetlerird letçe, coskıın bir sevincle kutladık. Şehirlerimiz, kasaba hapsedilmiş ve zincıre vurulmus hajati larımız, koylerimiz şanlı ba\rağımızın tanyerinden ses ve kendi elile hürrivete ka\usrurduğu giındür. 30 ağustosta bir ren canlı rengi içine büründü. Ve biz iftihardan goğsümüz emelimizi, bir fikrimizi. bir kısım topraklarımm veya bir kahararak, hakkımız olan nes'eli bir gunun butun saatlerin. kısım menfaatlerimizi kurtaımadık: butun emellerimizi, butun fikirlerimizi. bütun menfaatlerimizi \e biitön vatanımızı kana kana içtik. ı O Arkaya baktığınuz zaman. bizi o büyük zafer gününden kurtardık. T ağusiosta benliğimizi hürıhete ulastırdık. ayıran 19 senenin, haıicde hiç bir millet tarafından basarıIlürrijete ulasan benliğımizin. olanca i»Cîzile müspet lamıjan barikalarla dohı olduğunu gorıijoıuz: Askerî, sı.vasî. yolda ileri ptılacağı n>uhakkaktı. Bugun. 19 sen* evveline ilmî ve bilhassa içümaî harikalar! nazaran bu kadar ilcride bulunmamızın asıl ,sebebi budur. Bir millet, bu kadar kısa bir zamanda bunca eserı Anrak, sür'atimizi azaltmamak luzum.ınıı bir an aklınasıl basarabilir? mızdan cıkarmamağı dikkat etmelijiz. Bir millerrn hajatı, r Dijcrek ha>retlere göınülcn yabancı dostlarımıza hak o milleti harekete getiren dinamizmanın ku^vetile ol ulür. Vaktile bize cebıen kajbettirilen zamanı tcU3 «tmiş olnıakvermek lâzım. Biz. içiııde yasadığımız için, keskin çuğılcıile goremiyoruz, fakat içtimaî bünjemizde ba«ardığımız tekâ tan hrnuz uzağız. Onu tamamile asarak n.cdeni>et kervamül cidden derin ve sümulliıdur. 30 ağustosu takib eden nııım ilk «afına geçsek bile gene hiç bir zaman )a\aşlama« sijasî ve içtimaî inkıluljlarımızın bolluğu karşısında hay nıaja nıecburuz. retten hajrete düsmemek için. bizzat 30 ağustosun mahiyeTurk onde, Türk ileri! tini haztneimiş olmalıdır. N I ABÎDİN DAVERI Cumhuriyet, bugün sevgili okuyucularına aziz yurdurauzun, l/ir, /enkiı ha'ı ıtasını takdım etmektedır. Onu da oıdanızın, mağazamzın, dukkâ:ıı:ıızın duvarına asarken en mutena yeri seçectğinıze şüphe yoktur; çünkü bu harita, guzbebeğimiz gibi üzerıne tilrediğımiz 'Türk vatanmm haritasıdır. Ondaki sınır çizgilerinin değişmeması için, bütun bir mılletm canmı vermekten çeki'mıyeceğıni sıze soylerneğe lüzum var mı"' Siz ki yurdu, yurdun huduJlarmı, isıiklâlini, şeref ve namusunu korumak ( Arkası sahife S sütun 1 de ) Fin Alman askerleri, Rus cephesinde bir topu nehirden geçirmeğe çalışıyorlar