31 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

31 Ağüstos 194Î CUMHURIYET airede iş takib etmek zorunda kalmış olanlar bu kelimenin ifade ettiği nıüz'ic manayı derhal anlarlar. Evrak, bir iş sahibi için herşeydir. merika Cumhur Reisi M. Ruz Evrakı aıar, evrakını çıkarttırır; evvelt ile İngiltere Başvekili raiunı bultlurur, evrakmın numarasınl Mister Çörçil, geçenlerde Okalır. Evrakını okutur, evrakını götünir, yanusun oıtasında bir yerde buhışarak getırir, kaydettirir. Ve bir kere kazara görüstüler ve bu görüşme ile İngiltere Fiat. mukabilinde eşyanm mübadele evrakı kajboldu mu, hapı yutar. Bütün ve Amerika arasındaki tesanüdü gösteredileceği para miktarı veyahud da eşeınekler, eziyetler heder olur. ise yeni» dikten başka bu tesanüdün gayelerini yanm para ile ifade edilen kı>metıdir dcn başlamak lâzımdır. Ankara 30 (a.a.) Zafer bavramı münasebetile, Reisicumhur Millî Şef iiâii ettiler. Binaenaleyh yukarıda verdiğımiz tarife Bizde evrak denilen sey, ötedenberi Ismet Inönü, orduya aşağıdaki telgrafı göndermişlerdir: Bu mülâkata karşı Mihver devletlerigöre bir mübadele vasıtası olan para kendisinden şikâyet ettiğimiz kırtasiye nin iki şefi de şark cephesinde buluşaMareşal Fevzi Çakmak, Genelkurmay Başkanı ayni zamanda iktısadî muameielerd ba^talığının tıbbî tabirle âmili maıazirak görüştüler ve bir resmî tebliğle A N K A R A bir kıymet ölçüsü vazifesini de gör sirile fıatlarında tezayud kendisini gös mek lâzımgelir. Talebin istikrarı için şidir. Çünkü bu kâğıdlardır ki nıaslahat neler görüştüklerini anlattılar. «Zafer bayramım komutanlarımıza, subay ve erlerimize tebnk ederim. terecektir. en güzel çare para kıymetinin muha salıibinin yakasmdan yakalayıp daire mektedir. Bir kıymet ölçüsü olan paBu tebliğe göre toplanüda harbin inTarihi, vatan uğrunda duşüncesiz fedakârlıkla ve sayısız şan ve şerefle dolu Bitaraf memleket fazasıdır. Parasımn harbe lağmen kıyranın kendine mahsus eşya k'ymetindaire, kalem kalem, masa masa sürünUişafı davasile alâkadar askerî ve siyaolan ordularımız. bugün de milletimizin goz diktiği asıl teminattırlar. CumHaricî lerde asıl fiat yük metini muhafaza ettiğini gören halk fiden müstakil bir kıymeti mtvcuddur. düıürler. Büyük küçük, zengin fakir, sî nıeseleler konuşulmuş ve iki Mihver huriyet hükumetinin sulh için saıfettiği candan gayretler kâfi gelmez de sehebi atlardaki gayritabiî yükseüşi kabTil etsebebler: selmesinm Bu kıymet temsil ettiği altın miktaşefi. zaferi kazanıncıya kadar harbe deTürk ordusu vazifeye çağnhrsa, ordularımızm geçmiş kahramanlıklarımızı harbe dahil memle miyecek ve taleb arza değil, arz tolebe âliın cahil hiç kinıse bu hastalıktan murına, paraya karşı gösterilen itimad af değildir. Bir dairenin, bir kalemin, vam azminde olduklarını teyid etnıişlergururlandıracak surette hareket edeceklerine eminim.» Velhasıl bir çok iktısadî âmi'lere ta ketlerin fiatlarının bitaraf memleketler tabi olacaktır. Ayni zamanda stok po bir masanın işi kâğıdmın çokluğile öldir. İSMET İN'ÖNÜ deki fiatlar üzerindeki tesiridir. Harble iitikasına mâni olmak icab eder. Lübidir. Biz bu yazımızda paranın bizatih çülür, takdir edilir. Müdürler, nıuavinResmî tebliğin bu sözleri bir çok şeyGenelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, Yüce Başbuğ ve Reisikıymeti ile değil, para kıymetmin de beraber yukarıda saydığımız sebeb'.er zumsuz ve mantıksız stok birdenbire le», baskâtibler her sene artan kayıd den dolayı muharib devietlcrde pek arz üzerinde tesirini göstcreceğinden ler anlatmaktadır. cumhurumuza aşağıdaki cevabı vermiştir: ğismediğini. altına nazaran sabit kaldıtabiî olarak fiatlar yükse'ecektir. Bu malınm rağbet gördüğünü, aramldığını dc/ieri numaralaıını gösteıerek serzeAlmanya ve İtalya, Sovyetler Birliği «Daima yüksek teveccüh ve itimadlarına mazhariyetle mübahi olan ğını farzederek sadece eş\a kıym^tleyükseliş gayet tabiî olarık m'iharib anlıyan tücear fihtlarına zam yapmakta nişli bir gurur duyarlar: kahraman ordumuza büyük bir eseriniz olan zafer bayramımn yıldönumü ve Ingiltere ile harbetmektedirler. Buıinin paraj'a nazaran alçalma ve \ük Efcııdim geıen sene 20 binden bu memleketlerin ihrac ettikl°.'i emtia fi gecikmiyecektir. Bunun için de en iyi münasebetile yeniden ibzal buyurulan iltifatnameleri hemen bütün ordu gün bilhassa Sovyetler Birliğile yapılan ;e!me hâdiselerile meşeul olscak ve atları ürerinde de ayni derecede olacare devlet tarafından her sahsın ala scne 35 bine çıktık. Allah eksik etmesin, mensublarma iblâğ edilmek üzere tamim edilmiştir. harbin mukadderatı büyük bir ehembilhassa harb zamanlarında eşya kıy caktır. Binaenaleyh muharib olmıyan bileceği eşya miktarını tahdid, icabm yetisilir sey değil! diye birbirile guya« Yüce Başbuğumuzun ve Cumhuriyet hükumetimizin lutuflarile bugün miyet kazanmış, hâdiseler bu harbin metlerinin niçin yükseldiğini tetkık e reemleketler muharib devletlerden it da vesika usulüdür. flerdieşirler. Zımııen memnuniyet duen modern silâh ve teçhizatla mücehhez ve en iyi bir surette talimü nekadar devam edeceği, kışın devam deceğiz. yarlar. Sanki adcdi artan bu tomarlar hal etmek istedikleri emluya sulh zaFiatların mulıtemel yükselişleri naterbiye ile yetiştirilmiş olan kahraman ordumuzun sulh ve selâmet yolunda edip etmiyeceği, devam ederse hangi manmda verdikleri fiattan daha yük zarı itibara alınarak yapılan stoklar, bir rnahsul tonilâtosunu, yahud fabri» hükumetimizin vereceği her emri son damla kanım dökerek ifaya âmade hattı hareket takib edileceği ve aında Biliyoruz ki fiat arz ve taleb münsek bir fiat vermek mecburivetinde ka fakir, geliri mahdud, en çok himayeye kasyon adedini gösteriyormu.şçasına! olduğunu ve geçmiş kahramanlıkları geride bırakacak büyük bir fedaneler yapılacağı üzerinde fikir mübadehanilerinin birleştikleri noktada teşekHer yerde de işler beyaz üzerine silacaklardır. Bu vaziyette bilaraf rrem muhtac halk sınıfı üzerinde rr.addî ve kârlıkla vcrilccek bir vazifeyi kemali emniyetle başaracak kudrette bulesine lüzum hasıl etmiştir. kül eder. Harb zamanlarında arz ve leketlerde ilk yüksc?lecek fiadar mu manevî çok acı tesirlcr göstermekîedir. ydhla, yani kâğıdlarla görülür. Lâkin lunduğunu büyük bir fahrile Yüce Br.şbuğumuza arzederim.. taleb miktarlarının ekserivetle avni kal harib devletlerden ithal edilen emtia Neşrolunan resmî tebliğden anlaşılan Fiat meselesi harb dışında olan mtm bizde, asırlardanberi cari olan usul gibi Genelkurmay Başkanı Mareşal masına rağmen muharib devietlrrde fiatları olacaktır. ilk nokta budur. leketimizde günün mevzuu şekline gel kimse kinıseye lıizumsuz iş vernıez, olduğu gibi harb dışında olan n e m F ÇAKMAK İki Mihver şefinin bu noktayı göıüşBitaraf memleketlerden yapılan itha miş bulunmaktadır. Bunun için hüku kimse elinde âlcmin evrakını lutup eşeketlerde de fiatlar oldukça ır.uhim nıekle vardıklan neticenin ne olduğunu lât mallarmm yükselmesine sebeb ola metimiz iaşe teşkilâtına bağh bir fiat ref saat beklemez. yükselme temayülleri göstermrktediiîer. bilıniyoruz. Fakat zaferi kazanıncna Bizde evrak harın beygir gibidir. murakabe komisyonu meydana getirmişBu yükselişe âmil olan ikiısadî sebeb rak da harb zamanlannda beynelmilel kadar harbe devam azmini teyid ctmevesaiti nakliyenin çok az, sigorta be tir. İktısadî hayatın bu en mühim ve Düvlmeden yürümez. Çok zorlaymca hiç eri tetkik edecek olursak görüıüz ki lerinden, harbi Mihver hesabuıa kazandellerinin çok yüksek, ithal edüen mik en zor meselesinin en iyi şekilde bal gitmez. Bir vatandaş için dairelerde bunlar dahilî ve haricî sobebler olmayı ümid ettiren bir neticeye vardıkevrak takib etmek en mihnetli bir şeytarın sulh zamanlarına nazaran çok lini bu komisyon temin etmektedir. mak üzere iki kısma aynlmaktadırlar. ları anlaşılıyor. dir. daha mahdud olması :iösteri!ebilir. ÇARIKLI Harb zaminlarında Bu evrak derdi bize nereden gelmişArtık sonbahara vardığımıza ve kış İthalât fiatlarının yükseıUinı ihracat memleket riahıiinde Dahilî tiı? mevsimine yakla^tığımıza göre Sovjetfiatlan da takib edecektir. Biliyoruz kı Bunun cevabı basittir. Hiç kimse kensebebler: fiitlarırı yiikspiişine harb muharib devletlerde iktısadî teMilıver harbi şu önümüzdeki günlerde sebebiyet veren dadisine sorulanı kesip atmaz. Hiç kimsa kai i bir netice vermediği takdirde harb hilî âmillerin neler olduğunu tayin ıçin, sirini istihsalin azalması şeklinde göskendi üzerine düşeni bütün mes'uliyeti kışlayacak demektir. satış fiatlarma dahli bulunan :kinci de terecektir. Muharib meml^kı:tler azaşahsına aid olarak yapmağa yanaşmaz. Harbin kışlaması takdirinde acaba Alecedeki maliyet fiatlarını teker ;eker lan istihsallerjni tamamlamak için fiat Fski sırık hamallarının bir yükü kaldınıanlar Sovyetlere karşı siper harbi yamcselesine ikinci derecede ehemmiyet tetkik etmek ve harbin bunlar üzcrinrırken ağırlığı taksim ettikleri gibi işin parak ve siper harbini nispeten küçük deki tesirlerini tespit etmek lâzımdır. vererek nıümkün olduğu kadar fazla itkiilfet ve mes'uliyeti ni rasgele beş on halât yapmak istiyeceklerdir. kuvvetlerle idame ederek daha başka Biliyoruz ki satıs fiatla»ıpın içinde: 1 o.ııuza dağıtınak için evrakı ve onun bir cephede harbe girerler mi? Yani İnHaricde malına yüksek fcir fiat bulan İptidaî madde fiatı, 2 İsçi yevmiyesi, peşinde iş sahibini oradan oraya salarRİKercye karşı bir islilâ harbi açarlar tüccar malını dnhile satmaktansa halar. , k • mı? 3 Eşyaya kapatılan sermayenin faizi, rice satmağı tercih edecek ve binneiice Ekseri havaleler: Moskovada İngiltere hejetine riyaset , tm . 4 Müessesenin kirası, 5 Si^orta. bitaraf memlekette ihracat fiatları yükBu meselenin de iki Mihver şefi ara«Bir kere de muhascbe müdiriyetince m edeceği anlaşılan Lord Beaverbrook 6 Vergiler gibi istihsal icin icab e selmeğe başhyacaktır. smda konuşulmuş olduğu anlaşılıyor ve görulmek üzere» den masrrflar ve bunlara ilâve edilen Biliyoruz ki fiatlar ara3i:ıda cok bülugiliz nıehafili bilhassa bu ihtimalc Şeklinde yahud: yük bir ahenk mevcuddur. Herhançi kazanc bulunmaktadır. ehemmiyet veriyorlar. • Aidiyeti hascfcile hesab işlerine» Öııümüz kış olduğu için şimali Afrika Her ne kadar bu fiat teşekkülle.'nde bir emtia fiatında herhangi bir sebeble Tarzındadır. Kimse kâğıdı eline alır başlıyan tezayüd tesirini aynen d ğer harbiıü hızlandırmak imkânı da mevrekabet, eşyaya karşı halkın gisterdiği almaz: cuddur. İki şefin bu meseleyi de korağbet, moda vesaire gibi ikinci dere emtia fiatlannda gösterecek ve on'a Yahu! Şu iş sürünüp duruyor. Şurın da yükselişine sebebiyet vereceknuşnıuş olmalan kuvvetle muhtemeldir. cede iktısadî âmiller de mühim bir nu bitirivereyinı! demez. Basından atBu yüzden İngiltere bu cepheji de narol oynamakta iseler de asıl n;2sele tir. ınak için çare araı vc ekseri bulnr. Ya: Bu vaziyette evvelâ ithalât ve ihracat zan dikkate almak mecburiyetini hismaliyet fiatı meselesidir. «Bahsedılen nuınaradaki evrak bu işle fiatlannda başlıyan bu yükseliş sari Hı sedi.vor ve önümüzdeki mevsimdc şimaHarb zamanlarmda harbe dihi! veya alâkalı gorülmcdisinden bir kere daha hastalık gibi tesir edecek ve fiat yıikli Afrikada Mısıra karsı yeni bir teşebLondra 30 (a.a.) Britanya Levazım laric bütün memleketlerde yukarıda seüşi umumileşecektir. lctkikin gibi. yahud biisün vukuundan endişe ediyor. Nazm Loıd Beaverbrook, Tloskovada nelerden teşekkül etüğini snvd>sımı; *** «Her nekadar dairenıizce 939 yılı heSon zamanlarda İtalyaya Fransız top toplanacak olan İngiliz Ameıikan malivot fiatlan büyük değişıklikltTC masabatı tetkik eciildiyse de mıitemmim Pek tabiî fiatların alabildiğine yükraklarından birşey vermemek mukabi Sovyet Konferansmda Britanya lıeyetiruz kalmaktadırlar. selmesine müsaade etmek doğru bir haLondra 30 (a.a.) Taymis gazete devreye aid evrak bilâhare tetkiki hesalinde İtalyanın Mısın zaptetmesine göz ne riyaset edecektir. Memleket dahilinde. harbe hazır ol reket değildir. Çünkü fiatların yL'ksesinin Alman hududu dahiıındeki rr.uha bat komisyonuna verilmis olduğundan» yumulacağına dair yayılan haberler de Daily Mail gazetesi, siyasî muharririmak veya harb maksadile en genc, en ışi memleket dahilinde büyük muvabiri: «Türkiyenin hali hazııdaki bita diye bir yol bulııp evrakı atarlar. İş shuali Afrika cephesinde yeni bir ia nin bildirdiğine göre. harbin gösterdiği müstahsil sınıfın silâh altına ahnması zeensizlıklere meydan veıecek ve bilraflığı son derece kıymetlı bir ^vantaj sahibi de peşinde koşar. inkişaflar, Britanya nazırlanndan diğer Amerikada Ruzvelt aleyhinde nıılııklaarruzun hazırlanmakta olduğunu hissetneticesinde istihsalin azalması, \esaiti hassa sabit geliri olan mer:ıur, müte dırs demektedir. Gösterilen sebeb BerliBana sorarsanız bütün bunlan. y&ni tirnıekte idi. Bu yüzden Fransa mesele başkalarınm da Moskovada oulunmasım rından bir yenisini irad edcu tayjareci ıaklij'enin millî müdafaa hizme*lerine kaid, ve parasımn sabit geliri ile ae nin, görünüşe nazaran, Türkiyeyı müt daireleri, kalemlerı ve masaları ve bilLindberg sinin iki laraf arasında güıüsülmüş ol zarurî kılmaktadır. tercihan tahsis edilmesinden dolavı çinen halk sınıfları; gelirlerinde fiat tefiklere karşı Almanya ı!e uirleşmeğe hassa iş sahibleriui kurtarmak içiu evduğuna hükmetmek icab eder. Moskova konferansmda müzakeresi Nevyork 30 (a.a.) Belediye dairesi memleket dahilinde naklijat zoluğu pibi ları: yükselişi nispetinde bir tezayüd ikna hususundaki ümidini terketmiş ol rak denilen belâyı ortaHan kaldırmalıMihver seflerinin Japonyanın vaziye lâzımgelecek meselelerin k?rarlastırıl salonunda söz soylenıcsı mahalli ma sebebler münasebetile pek tabii olarak olmıyacağından büyük mohrumiyeJ.ere masıdır. Bu, müttefikler için bir ka dır. Bilhassa kalem üslubu denilen antile de alâkadar oldukları şüphe götilr ması için Londra. Moskova ve Vaşmg kamlar tarafından menedüen sabık iptidaî maddelerin fialnnndn bir yiik maruz kalacaklardır. Binaenaleyh fiat zancdır. Zira bu suretle teşkilât devreM'ilmaz kitabeti de yok etmcli. Yazıyı mez. Japonya halihazırda Amerika ile ton arasında görüşmclere başlanıimış albay Linberg. Oklahoma City'de «her selme temayülü kendisini harble be ların istikrarım temin etmek, fır.llr.rla sinde. İran yolu ile Rusyaya yaptıkJarı 7ehir kııllanır gibi az kullanmah ve hiç bulunuyor. Ancak harb malzemesi «ön şeyden evvel Amerıka> komitesi binamüzakere halindedir ve bu müzakere ile mücadele etmek lâzımdır. Pek tabiî bu nakliyatı siyanet etmektedirlcr. Diğer bir memurun öııuııde. nıasasında. çan,aber hemen gösterscektir. Izakşark ve Pasifik nıescleleıinin halli derilmesinin baslıca meseleyi :3«kil et smda verdiği nutukta şunlan sö\le Almanyaya karşı taiiiıda evrak kalmasına müsaaHe oluntiği tcbarüz ettirilmek'edir. İptidaî madde fiatlarındaH vükselis zor işin bütün ağırlığı devletin omuz taraftan Türkiye. istihdaf edilmektedir. Müzakereler hemiştir; müttefiklerle birleşmek istemedığın mamahdır. Bıınu yaparsak dairclerin arma çökmektedir. lek tabiî olarak tesirini işei ücre*lori Amerikan heyetine Harriman nüz ilk mcrhalesinde olduğu için netice • Eğer biz yalnız kendimize aid iş üzerinde de hissettirecektir. Çünkü isFiatların istikrarım temin icin. arz ve den dolayı Almanyanın Karadenızin raııdımanları vü/ıle jüz artar. Memurhakkında kehanetlerde bulunmak doğru riyaset edecek lerle meşaul olursah. hiç bir Asya veya alcbin âmilleri üezrinde ayni zamanda cenub sahilinde baskın şeklinde ha lar ferahlar, iş s^hibleri bahtiyar oluröeîiidir. Fakat Jlihver devletlerinin bu Vaşington 30 (a.a.) RuzveİT, İngi Avrupa devleti bize taarruza cesaıet tihsal fiatlarının birisi üzerindeki yükva hücumlarından korkusu yoktur. Bu lar. ?eliş bütün fiatlar üzerinde ayni tesiri müdahale etmek icab eder. Yapılacak müzakerelerden işkillenmeleri ve J a liz Başvekili ile yaptığı son ml.lâkjtta edemiyecektir.» lk iş mnliyet fiatlarının istikrarıdır. suretle her iki taraf da Türkiyenin bi1,apmakladır. Bundan maada bir cok ponyanm üçler paktmdan ayrılmamasını alman karar mucibince, Sjvyeticr BirB. FELEK Mumaileyh sözlerine devamla. Birle isçinin silâh altına almması neticesin Bunun için de memleket dahilinde ham toraflığmdan istifade etmekte, binnefis temin için teşebbüslerde bulunmaları hğine yapılacak yardım mesel^sini tetşik Amerikanın coğrafi vaziyeti itiba le işçi talebi fazla olacaçından pek madde fiatlarının yükselmemesi için Türkiye ise hiç olmazsa zaman kazanınuhtemeldir. Vladivostok yolile Rusya kik etmek üzere Moskovaya gönderılerile her hangi bir istilâ teşebbüsünden iabiî amele yevmiyeleri arz ve taleb ham madde istihsalini azamî dereceye maktadır. İtalya iki yeni zırhhyı ya benzin ve silâh gönderilmesi Japon cek heyete. Harriman'ı reıs olarak tayin Diplomafların Ankaraya gidiş gelişleri endişe edemiyeceğini söylemiş ve ci canunu mucibince yükseîmeğe baş ıkarmak. bunun için de icab ederse yanın bir faraftan Amerikaya. diğer ta etmek niyetinde olduğunu ifşa etmiş ve bu sabahki Londra matbuatmda müteyaptıramıyor askerî, malî sefe:berlikler gibi iktısadi hana Amerika ideolojisini cebren ka ıyacaktır. raftan Rusyaya karşı taarıuz etmesi demistir ki: «Heyetin altı ki?iden müaddid tefsirlere yo! açmıştır. bir seferberlik yapmaktır. Nevyork 30 (a.a.) Nevyork bahrl rekkeb olması ve bir kaç güne kadar bul ettirmek için denizleri aşmaktan için bir vesile teşkil edebilir. Mihverin Maliyet fiatını tespit eden âmiller Taymis gaze'esi Ankaradan aldığı şu mahfillerinden alman haberlere göre, Memleket dahilinde ıhtiyac olan madbu bahaneden ne şekilde istifadeye ka diğer bazı isimlerin bildiiiırr.esi muh ise dünyanm en kuvvetli müdafaa va içinde vergi ile sigorta bcdeK™rini nahaberi neşretmektedir: bulunan Amerikanın, bu vaziyeti ıslah deleri dışarıya ihrac etmemok iâzımmalzeme zayiatı dolayısile İtalya hü terr.eldir.» rar verdiği henüz belli değildir. Fakat zarı ititera almak lâzımiır. Harb za«Zannedildiğine göre Mihver elçileri edecek tedbirleri arama=ınm daha madır. Türkiyede bugün harice mal satakumeti hali hazırda tezgâhta bulunan İngiltere ile Amerikanın Vladivostok manlarında her gün bir pprça daha Saracoğlu tarafır.dan kabul edildikleri kul olduğunu ilâve eylcmiştir. bilmek için Ticaret Vekâletinden müotuz beşer bin tonluk İmpero ve Roma yalu yüzünden bir mesele çıkarmanıaları Büyük bir Hind Mihracesi çoğalan millî müdafaa masraf'crını idaşırada Iranda ikamet eden Almanlarla saade almak zarureti vardır. zırhlılarımn inşaatmı tatüe mecbur kuvvetle muhtemeldir. Çünkü dün de me için vergüere yapılan zımlar teİtalyanların tahüyesi için kolaylıklar öldü Maliyet fiatı üzerinde büyük tesir söyiediğimiz gibi bu liman kışın donsirlerini hemen satış fiatları üzerinde töstermesini Türk hükumetinden rica kalmıştır. Lüksemburg Düşesi Kalküta 30 (a.a.) Burduan Mihcra eden faiz nispeti, kir^ bede'.ler; etmişlerdir.» • m?kta ve işe yaramıyacak hale gelmek;östermektediı ler. Siyasî bir ziyafet racesi Bahadırın öldüğü bildiriliyor ve bilhassa amele yevmiyeleri bir katedir. Ortaşark yolu ise daha emindir. Londrada Görülüyor ki maliyet fiatırı tespit e nunla tahdid ve tespit edüebilir. NiMumaileyh, Bingale Hind hükümdar Londra 30 (a.a.) Çörçil, Eden ve Amerikada yeni vergiler Londra 30 (a a.i Lüksemburg Grand len âmillerin hepsi harb neticesinde İşte Mihver şeflerini görüşmeğe ve ye ailesinin reisl ve Hindistanın en mümVVınant, Londradakı Sovyet büyük e ^ hayet ihtikâra mâni olmak için cok sıkı Vaşington 30 (a.a.) Âyan meclisi Düşesi ile zevci Prens Felix de Bour 'ükselmeğe başlamıştır. Bir millet ge bir kontrol tesis ve fiatlan halka ilân ni kararlar vermeğe sevkeden anıılle taz şahsiyetlerinden biri idi. çısı Jlaisky taraîmdan müttefik dev biitce encümeni Amerika hazinesine rin en mühimleri bunlardır. Mihver Mıiteveffa Avrupada bir çok seya bon Parme refakatlerinde Lüksem rek harb içinde, gerekse harb dışm etmelidir. vergilerden mütevellid üç milyar altı letlenn ve tecavüze karşı müşterek müşefleri tarafından verilen kararlar ise hatler yapmış olduğu gibi 1926 da Lon burg Dükalığı Adliye Nazın Victor da olsun, yukarıda izah ettiğimiz seYukarıda saydığımız tedbirler neti viiz yetmiş iki milyon dört yüz bin do cadeleye filen müzaheret eden devlet önümüzdcki mevsim içinde tavazzuh e drada toplanan tmparatorluk konfe Bodson olduğu halde hava yolu ile ve beblerden dolayı, haricle hiç bir mücesinde arzm istikrarım temin ettikten larhk bir irad teminini istihdaf eden lenn mümessılleri şerefine verilen öğle decektir. ransmda Hindistan murahiıasları ara Ternöv tarikile bugün Londraya vâsıl ıasebeti olmasa ve mutlak otarşi po sonra taleb üzerinde de harekete geç kanun lâyihasım kabul ve tasvib ey ziyafetinde hazır bulunmuşlardır. olmuslardır. ömer Rıza DOĞRUL smda idi. litikası takib etse ve hatta, haıbin te mek ve onun da istikrarım temin et lemiştir. Hitler Mussolini mülâkatı etrafında Milh Şefin orduya gönderdiği mesaj Iktısadî tetkikler ddJsetertirasınd Evrak ! «Tarihi şerefle dolu olan ordularımız bugün de milletimizin asıl teminatıdır» Harbin fiatlar üzerindeki tesiri ÇARIKLI Yazan: Lindberg'in yeni nutku Maruf tayyareci Amerikanın istilâya maruz kalamıyacağını söylüyor Türkiyenin vaziyeti ve Taymis m Ld. Beaverbrook Moskova konferansmda îngiliz heyetine riyaset edecek " Türkiye bitaraflığından istifade ederek zaman kazanmaktadır „ Maruf Ingiüz gazefesi dîyor • Ekremin, başı elleri arasmda, matem timsalini andıran bitkin vaziyeUe, karısinm, tekrar bir şeyler söylerrK'sini, kendisini müdafaa etmesini için için isteyen bir m#na vardı. Anî surette paılamış, tahammülü hududlarını aşan bir ihanete karşı, âtıl ruhunun bütün isyan kabiliyetile ayaklanmış, şimdi birder.bire, bezğin ve nadim, susmuş, bekliyordu. Fakat Ferhunde, ancak taarruza mukabele etmek niyetindeydi. Ağzı.ıdan kaçabilecek ihtiyatsızca bir söz, her şeyi mahvedebllirdi. Ekrem, biraz sonra başını kaldırdı. Dıkkatle Ferhundenin yüzüne O3ktı. Utanmadın mı? dıye devam etti. Btni aldatmağa utanmadın rru? Sakın inkâıa kalkma. Kiminle münas=bette bulunduğunu, nerelere gittiğini bi'iyorum. Bütün yaptıklarından haberim var. Kendinden daha küçuk yaşta, toy bir delikanhyla sevişmeğe utanmadın mı? Ken eksikü? Ke istiyordun? Mes'ud değll miydin? Ferhunde, bu son cümle üzerine dayanamadı. Acı bir kahkaha attı: Ne? dedi. Mes'ud mu dedin"> Bir daba söyle bakayım? Sen çıldırdm galiha! Ağzmdan çıkanı kulağın işitiyor mu? Mes'ud değil miydin. dive soruyor. Aman yarabbi, deli olmuş bu adam! Ömründe bir kere alsun etrafına bir bıksana! Bak, bak; evet, etrafına bak' Bu evde yaşanır mı? Bu kömürîüK gibi karanlık odalarda ömür çürütülür de, inssna. saadetten bahsedilir mı? Nereye baksam kasvetli, nereye bak "Cumhuriyet,, in edebî tefrikası: 21 sam yürek sıkıcı! Sen kendin de bu ha suçlu bir koca zannederdi. yattan usanmadın mı? Mes'ud değilmiEkrem, bu lâkırdı tufanımn bir saniimişim! Suale bakın! Ben sana bir şey velik fasılasından bilistifade cevab versöyleyim mi! Ne dersen de, bu lâkırdıyı mek istedi. Fakat Ferhunde, bir el haağzma alma, hakaret gibi geliyor. To feketile onu susturdu, devam etti: kattan farkı yok, bu lâkırdının! Bu evde mes'ud olacağımı zannedeFerhunde, söyledikçe coşuyordu. Ağzmdan çıkan her kelımenin, İhanctini, bilerek, istiyerek ihanetmi haykıran bir ıtiraf yerine geçtiğini duşünmeden, yıllardanberi biriken hüsranlarının, mahrumiyetlerinin, kinlerinin acısını, zehirli aö/;ler ha1;nde döküyor; neticeyi hesablaınağa lüzum bile görmeden, dudaklarınııı ucuna gelen her cümleyi bağırıyordu. Ekrem, kendi sebebiyet verdiği bu sahnenin kendi aleyhine dönmesine hayret etmiş görünüyordu. Haklı olan sanki o değildi de, Ferhunde idi. Genc kadın o kadar cesur konuşuyor ve Ekrem öyls durgun dinhyordu ki, bu kavga sahnesini uzaktan bir gören olsa, Ferhundeyi, hakkına tecavüz edılmiş bir kadm; Ekremi de kabahatini idrak ettiği için susmaktan başka çare bulamıyan cek kadar gafilsin sen. Hangi saadetten bahsediyorsun? Bu hayattan kurtulmak İ'jiıı elimden gelse kendimi öldüreceğim. Bu sefil hayatın acıhğını örtmek için olsun, bana, bir defacık, bir tek defacık, güzel bir söz söylediğini hatırlıyor musun? Hoşa gidecek bir kelime, teselli verecek, okşayacak bir lâkırdı işittim mi rığzından? Ne gezer! Hiç olmazsa yalaııla aldalsaydın; avutucu sözlerle gözümü boyssaydın, ona da razıydım! Beş seaedenberi beni bu eve kapadm, sabahtan akşama kadar köle gibi yaşattm. Bir de kaışıma geçmiş, alay eder gibi, mes'ud değil miydin? diye soruyorsun. Kadını memnun etmekten. koîay ne v.sr? Arada sırada, ufacık bir iltifatlı BÖZ, hayat arkad?şının, kendisini düşündüğünü, kendisile alâkadar olduğunu göstereoek, bir ufak 'hareket, kadını sıl anlayabilirdin? Hayatın ne olduğunu beş senedenberi anlamış olsaydın, bugün aramızda bu hâdise olmazdı. Demek ki, inkâra bile lüzum görmüyorsun, öjle mi? Neye yarar? Mademki herşeyi bilivorsun. Hayâsızlığm bu kadarmı tahmin edemezdim. Utanacağın yerde. af istiyeceğin yerde.» Af istemek mi? Sen, bu hayata mes'ud etmeğe, yslancı da olsa, saadet mrhkum eitiğin kadından af taleb ettin tenıin etmeğe kâfıdır. Sen, bu kadarcık mi? Kendi yerine, ben mi senden af tabir şeyi bUe yapamadm. Söküğünü di leb etmemi istiyorsun? Hayâsızlık bende kip yemeğlni pişirecek halayık diye al değil; asıl senin bu hareketine hayâsızdığın kadını mes'ud zannetmek, en ha iık tabiri daha fazia yakışır... Sakın zannetme ki. maksadım scna fenaîık etmek, fi{ tabibrile küstahlıktır, beyefendi! Ekrem, gitgide artan bir hayretle din s?nden inükam almaktı. Hayır, senin hyordu. Yemeğin sonunda, sabrbı tüke gibi bir zavalhdan öc almağa tenezzül nip de lâkırdıyı artığı zaman, karısının, pdilmez. Sadece. yaşamak, İnsanlığımı, meydana çıkan ihanetini affettirmek kadınhğımı bilmck istiyordum. Senin için türlü yalanlata başvuracağım, bel cvinde, sabahtan akşama kadar çalışki yalvarıp yakaracağını, belki de göz mağa, karşında elpençe divan durmağa ya^ları ve sinir buhranları içinde çır tnahkum cariyen olmadığıma emin olpmacağını tahmin etmişti. Halbuki, iş mak istiyordum. İşte bu kadar. İtiraf eaksine dörımüş, Ferhunde haklı, kendisi decek, inkâr edecek bir şeyim yok. Ne haksız mevkie düşmüştü. Bu cür'etin billyorsan bil. Hem, lâkırdıyı uzatmakta uarşısında duyduğu hiddeti yenemedi. T.ana yok. Ne yapmak istiyorsun, onu Yeter artık! diye bağırdı. Kendini söyle. haklı çıkarmağa çalışma Bütün ahlâk Ne yapmak istiyorum öyle mi? sızlığına rağmen bir de beni ithama mı Şinıdi anlarsın! Şu dakikadan itibaren ka'.kıyorsun? evin kapısından dışarı adım atmıyacak Hayır, itham etmiyorum. izah edi sın... Tâ ki. ben sana müsaade edinciye ycrum; sana hakikati göstermeğe çalı kadar. Ooo! Fazla ilerr gidiyorsun! Carijiyorum. Mes'ud değil miydin diye sorduğun suale cevab veriyorum... Bak, yen olmadığımı söylemiştim zannederim. Tabii! Cariyem değilsin ama, evden bunu bile anlamaktan âcizsin... Beni na çıkmıyacaksın. O kadar! Maalesef bu emrinizi yerine getiremiyeceğim, azizim Fikirlerimiz biribirr.e uymuyor. Bunda fikir meselesi yok. Karısının ıhanetini haber almış bir erkeğin, hakkmı kullanması mevzuubahs. İhanetinde ne dereceye kadar ileri gittiğini bilmiyorum. Dua et ki, fazla asabî bir adam değilim. Şeref ve haysiyet meselelerindf, e\rve!â harice karşı olan vaziyetimi düşünecek, hiç olmazsa zavahiri kurtarmağa çalışacak kadar soğukkanlıyım. Yoksa, şu dakik\da, namussuzluğunu hayatınla ödemiş bulunurdun. Fazla ağır kelimeler kullanmamanı tavsiye ederim. Hem, ihanet dediğin hâdiseyi haber aldığındanberi, aramızdaki bütün bağlann kopmuş olması İcab eder. Bu evdç oturmama artık ne imk5n kalmıştır, ne de lüzum. Ya! Nereye gideceksin? Sevgilinin yamna mı? Nereye gidersem giderim o benim bileceğim şey. Hayır, daha evvel, bu beni alâkadar eder. İsmimi taşıyorsun... Muvakkaten. pek yakında, bu yükten kurtulacağım. Taşınması, zannettiğin kadar şeref verecek bir şey değil. c yük! Nereye gideceksin diyorum sana? Çabuk söyle. (Arkası var) Çünkü bir TASARRUF BONOSU sızın paranıza faiz, yurd miıdafaasma bir çelik zırh veya bir çelik kanad ilâve eder.