20 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

! | ı —O ŞNT AUA TRRU TP TÇ OA DENCEREMDEN Temmuzda Odun ve Kömür Düşüncesi Yazan: M. Turhan TAN ir jşin hoşa gitmesi, gidebil- mesi her şeyden evvel tabia. te uygun olmasına bağlıdır. Yazın kürk, kışın da bürümcek gömlek gi yilmez, Hararet derecesinin sıfırdan aşağı, on beşe düştüğü günlerde buz. lu su, sıfırdan yukarı otuza fırladı. gı demlerde de kaynar ıhlamur içil. mez, Beşikteki çocuklardan nutuk, delikanlılardan emziğe rağbet, ihti. yarlardan atletvari hareket beklen- mez ve istenildiği kadar çoğaltılma. sı mümkün olan şu mikyaslara gü. re de, temmuz ayında odun - kömür düşüncesi güdülmemek lâzım gelir. Ne gariptir ki, bizim diyar d hele İstanbulumuzda odun ve kö- mür ancak t da düşünülür ve Yeni lardan üçüncü Sami Özsu Birinci İkinci Ahmet Balcıoğlu Süleyman Savaş TAN 20 . 7,. 939 Taksimde şeref nutku Birağızdan İstiklâl marşı kış günleri için gerekli görünen bu iki nesne, kızgın güneş altında te. darik olunarak bedeliyle birlikte o. duncuların, kömürcülerin eline bir hayli de ter bırakılır. b Tabiate hiç te uygun olmıyan bu halin vaktiyle makul sebepleri var- dı: Kış günleri şehre odun ve kö. mür gelmemesi gibi!.. Halbuki za. manımızda gemiler, trenler, hattâ kamyonlar fırtınalara tahakküm e. derek, kasırgaları çiğniyerek işle. mekten bir gün dahi geri kalmadık. larından, o eski mahzurların yeri ve değeri kalmamıstır. Öyleyken odu. nu, kömürü almak, âdetini — yüzde doksanımız — terketine- mişizdir. Niçin?.. Bu suale “İhtikâr korkusu,, de. mekten başka cevap yoktur., Çünkü yazın çekisi 250 kuruşa satılan odu. nun kış günlerinde fiyatı beş yüz ve temmuzda kilosu yüz paraya alınan kömürün teşrinlerde fiyatı beş ku. ruştur, Halk işte bu fâhiş farkı dü. ş$ü k, yaz me inde telâşa dü. şüyor ve gökten yere şlev dökülür. ken, odun - kömür satın alıyor!.. yazın On, on beş gündenberi, evimin ö. nünden akıp gitmekte olan odun ve kömür dolu kamyonlara bakarken, bu iki nesnenin yaz ve kış ayhi fiya. ta satıl 1 temin edecek lütuf. kâr dehanın nasıl bir şükran halesi içinde şan ve şeref kazanacağını ta. sayvur ederken, hatırıma eski de. virlerdeki odun ve kömür ucuzluği. le o mevzua taallük eden şahane bir edepsizlik geldi. Şöyle bir çırpıda gözden — geçirebildiğim — vesikalara göre 1725 de bir okka kömür tek bir akçeye satılıyormuş!... 1776 da İse, od çekisine otuz, el- leme denil kmekçi od Çe. kisine otuz beş, kütük adını taşıyan hamam odunlarının çekisine kırk para narh konulmuş ve 1798 de o. dunun çekisi altmış paraya fırlamış! Şahane edepsizlik dediğim tarihi vâkıâ da şudur: Osman oğulların. dan meşhur ve menşur Deli Sultan İbrahim bir aralık Edirneye gitmiş. ti. Seyahati soğuk günlere rastladığı için, Edirne sarayında boyuna ocak yakılıyormuş. Fakat Deli padişah, Edirne korularından kesilip getiri. len o güzel odunlardan hoşlanmıyor, “İstanbul odunlarının alevi daha parlaktı,, diyerek payitahttan — ha. mallar sırtında taşınmak şartiyle ve © zemheri günlerinde — çeki çeki o- dun getirtiyor!.. ç Fıkraya tek kelime ilâvesine zum yok, değil mi?., #falı lü. Sultansuyunda Elektrik Akçadağ, (TAN) — Çocuk Esirge. me Kurumu Reisi Hasan Korkut Ko- paral, on senedenberi devam eden muvaffakıyetli hizmetlerine mebni umumi merkezce bronz madalya ile taltif edilmiştir. ! Akçadağ köy eğitmeni yetiştirme kursunda talebe tarafından, kalaba- lık bir davetli kütlesi önünde, çok muvaffakıyetli bir müsamere veril. miştir. Sultansuyu kazasında elektrik te- sisatı yapılmıya başlanılmıştır. , Arabacıların Bir Müracaati Arabacılar cemiyeti, yük ve binek arabacılarının da diğer esnâf gibi se- nede bir defa sıhhi muayeneye tâbi tutulmalarının temini için belediye- Yeni Yapılacdk Belediye Sarayı İnşaat Masrafı Bütçe Fazlasile Temin Ediliyor Belediye, Sultanahmetta tramvay caddesi üzerinde yapılmasına karar verilen Belediye Sarayı inşaatına ya.- kında başlıyacaktır. Belediye Sarayı, Sultanahmette Taşrtekteple, tram- vay dönemeç köşesine kadar devam eden saha üzerinde yapılacaktır. Ye- ni inşaata ait plân ye projeler bele- diye imar müdürlüğü tarafından ha. zırlanmaktadır. Yeni Belediye Sara- yı inşaatının bir milyon Jlirayı teca- vüz edeceği anlaşılmıştır. Bu paranın mühim bir kısmı şimdiden temin e- dilmiş bulunmaktadır. Bir muharririmiz dün Vali ve Be. lediye Reisi ile görüşerek yeni bele- diye Sarayının nerede yapılacağı ve bütçeye bu husus için bir tahsisat konulmadığına göre m?g Earı ile yupîlnb"c&cgmlgsîçrmuş Ür, LÜti Kar dar şu cevabı vermiştir: “— Istanbul belediyesinin mühte- jif sahalardaki çalışmaları arasında kaydedilmiye değeri olan bir noktayı daha efkârı umumiyeye arzetmiye bana vesile verdiğinizden dolayı memnuniyet duymaktayım. Muhase- be teşkilâtımız bir sene evvelkine na- zaran senenin son beş ayı zarfında kendisine verilen yeni istikamette e- nerjik bir şekilde çalışmasının ve al- dığı direktifi iyi bir halde ve mesa- iyi iyi idare etmesinin neticesi ola. rak 793,882 liralık bir fazla varidat temin etmiştir. Bu para hiç yeni bir vergi tarhedilmeksizin, vatandaş taz- yik olunmaksızın temin edilmiş bu- lunmaktadır. 1939 bütçesile yapma- yı düşündüğümüz işlere asla halel vermeksizin bu para ile Istabul şeh- rine güzel bir hediye olarak yeni bir belediye binası yapmayı tasavvur e- diyoruz. Bunun için vekâlete müra- caat ederek müsaade istiyecek ve he- men harekete geçeceğiz. Bu vesile ile muhasebe teşkilâtının mesaisini tak- dirle anarım.,, —— Y ünÜlirea Ecnebileri Çalıştırmak İçin Ecnebi devlet tebaası mütehas. sıs, montör ve işçilere, dahiliye Ve. kâletinden müsaade alınmadan İş ve- rilmemesi alâkadarlara tebliğ edil- ESKİ VALİDEN 7068 LİRA İSTENİYOR den mülkiye müfettişleri, eski vali Muhittin Üstündağın, Şehir Meeclisi yı alıp alamıyacağını, husus hakkında verilmiş bir karar Belediye muhasebe teşkilâtı muamelâtını ti senede 7068 liralık bir hakkı huzur aldığı hakkın- da bir kayde de tesadüf etmişlerdir. Müfettişler bu nokta üzerinde tahkikat yaparlarken, bu paranın An. kara valisi Nevzat Tandoğana verilen hakkı huzura kıyasen Muhittin Üstündağ tarafından alindığı neti. cesine Varmış ve eski valinin bu kıyasa tebaan para- alacağına dair gerek İstanbul Şehir Meelisince, gerekse Dahiliye Vekâletince araştırmıştır. Bu araştırma neticesinde Şehir Mecli. since ve Dahiliye - Vekâletince böyle bir karar veril. tetkik e. ve belediye reisi reisi sıfatiyle al. mediği anlaşıldığı liği hukuki ayrı ayrı olluğu, bu olup olmadığını mıştır. salâhiyet ve vazifesinin de belediye reisliği ve valiliği hukuki salâhiyet ve vazi.' fesiyle kabili kryas olmadığı, Ankarada bu iki vazife Muhittin Ustündağ Bu Parayı Hakkı Huzur Olarak Almış gibi, İstanbul vali ve belediye reis. Ankara bu iki daire işlerine bakmak üzere iki meclis bulunduğu halde, İstanbulda bu iki vazife. nin tamamiyle birleşmiş bulunduğu anlaşılmıştır. Bu. nun üzerine keyfiyet bir raporla Dahiliye Vekâletine yazılarak bu paranın istirdadı de sorulmuştur. Vekâletin verdiği emir üzerine bu para Muhittin Üstündağdan istirdat edilecektir. Be- lediye muhasebesi addederek, kendisinden tahsil etmek üzere tahakkuk ettirmiş ve icap eden tebligat ta kendisine yapıla icap edip etmiyeceği bunu Muhittin Üstündağın borcu Gümrük Vekili. İzmire Gidiyor Gümtük Ve İnhisarlar”Vekili Raif Karadeniz dün de tetkiklerine de- vam etmiş, Paşabahçedeki inhisar idaresinin rakı fabrikasında akşama kadar meşgul olmuştur. Fabrika mür düründen ve diğer alâkadarlardan malümat almıştır. Vekil bir aralık Paşabahçedeki şişe fabrikasını da hu- susi surette gezmiştir. Raif Karadeniz, pazar günü İzmi- re hareket edecektir. ——— - ş İstanbul Parti Başkanı Valilerin Parti Başkanlıklarından infikâkleri dolayısiyle Istanbulda in- hilâl eden Parti idare heyeti âzalığı- na dün akşamki idare heyeti toplan- tısında nizamname mucibince çeki- en kur'a neticesinde yedek âzalar- dan Faruk Dereli geçmiştir. LA SS Çö Denizde Boğuldu Bulgurluda Mesçit sokağında o » turan 17 yaşında Saadet, Üsküdarda Şemsipaşa sahillerinde denizde yıka- narken boğulmuştur. Ceset sahile çı. karılmış, tahkikata başlanmıştır. * Muhsinin idaresindeki 1828 nu. maralı otomobil Parapalas önünden geçerken bir taraftan diğer- tarafa geçmek isteyen 8 yaşında — Avrama çarparak muhtelif yerlerinden yara- miştir. lamıştır. Şoför yakalanmıştır. —. Yal İnsaatı - .s.yre ve Formülü Degğişti Belediye, şehir dahilinde yapıla. cak olan yol inşaati faaliyetini art- tırmak için yeni bir metot tatbik et- tirmiye karar vermiştir, Şimdiye ka dar müteahhitlere ihale edilen yol inşaatı doğrudan doğruya bir müd- detle takyit edildiği halde yeni yol inşaatında bu formül kaldırılmıştır. Bunun yerine şartnameye- günlük yol inşaatı miktarı — konulmuş- tur, Yeni şartnameye göre yol inşaatını üzerine alacak olan her müteahhit her gün muayyen miktar metre murabbal yol inşaatı yapmıya mecburdur. Belediye, iki sene zarfın da yapılacak olan 1.050.000 liralık yol inşaatı için hazırladığı şartname- ye de bu kaydı koymuştur. Şartna- menin fenni noktaları da dün tesbit edilip belediye daimtencümenince de kabul edildiği için bugünden itiba- ren 1.050.000 liralık yol inşaatı mü. nakasaya konulmüştur. a7 AF N gee İskenderun Limanı Iskenderun liman ve fenerlerini tes lim almıya giden heyet liman ve fe- nerleri tamamen tesellim etmiştir, Onümüzdeki hafta içinde liman işlet me'umum müdür muavini Hâmit Sa- racoğlu'İskenderuna giderek mua- melât ve teşkilâtı kontrol edecek icap eden yenilik ve tadilâtı yapacaktrı. Rir Kavmakam Tevkif Edildi Müddeiumumilik dün irtikâp ya- parak Istanbula kaçan Köksu kay- makamı Nuri Bozkurtu tevkif ettir- miştir. Nuri Bozkurt daha evvel Sa. rıkamış kaymakamı idi. Kars sorgu hâkimliği gıyabında tevkil müzekke resi kesmiş ve İstanbul müddeiumu- miliğine göndermiştir, Polis dün ken disini yakalamış ve müddeiumumili- ğe vermiştir. Sultanahmet Sulh Birinci Ceza Hâkimi sorgusunu yapmış ve kendi- sini tevkif etmiştir. ——— Bir Tayin ve Bir Tevkif Izmit, (TAN) — İzmit Ziraat mü. dürü Hikmet Salahor, Bolu ziraat müdürlüğüne tayin ediliniştir. Gölcükte, Ali isminde bir kaçakçı tutulmuş, elindeki külliyetli miktar- da kaçak tütün ve sigara kâğıdı ile beraber adliyeye verilmiştir. Bir Otomobil Yandı Şoför Muhittinin 3064 numaralı otomobili Şişlide Zambak sokağın . dan geçerken birdenbire motör ateş almıştır, Şoför ve etraftan yetişen - ler tarafından ateş söndürülmüşse de Muhittinin elleri ağırca yandığı Et, Ekmek Ve Süt İşi ——0O-—- Belediyereisi Hazırlanan Raporları Tetkik Etti İstanbul ekmek ve sütlerinin ısla- hi ve şehrin üç semtinde üç süt fab- rikası tesisi hakkında tetkikatta bu- lunan komisyonun hazırladığı rapor Vali ve Belediye Reisine verilmiştir. Lütfi Kırdar süt raporunu tetkik et. miş, meselenin hemen her bakım- dan lâyıkı veçhile tetkik edildiğini ve bu etüdün matlüp derecede hazır landığını görmüş, komisyon âzaları- nı takdir etmiştir. Süt fabrikası inşaatına talip olan Tngiliz firması da bu etüdü tetkik et- miş ve ona göre teklifini hazırlamı. ya başlamıştır. Fakat Lütfi Kırdar şehir ekmek- leri hakkında yapılan etüdü nok. san bulmuştur. Belediye Reisi bu Yete'tle”alinmasını ve işin her ba- kımdan tetkik edilerek ona göre 'bir rapor “hazırlanmasını alâkadarlara bildirmiştir. * Dahiliye Vekâletinin talebi üzeri- ne belediye iktısat müdürlüğü, Istan- bulun et işi için geniş bir rapor ha- zirlamıya başlamıştır. Şehrin, Karak ağaç bah ın kuruluşundan ev- velki et ihtiyacımın nasıl temin edildi ği, mezbahanmın kuruluşundan sonfra, şehre tevzi edilen et nevilerinin sıh- mezbahanın et fiyatları. tesir, kasap şirketinin, hi vasıfları, na yaptığı şehrin et ihtiyacı üzerinde uzun müd det oynadığı rol, belediyenin iştira- kiyle bir milyon liraliık bir sermaye ile kurulan et şirketinin sebebi tesisi ve bu şirketin ne gibi zarüret ve â- millerden dolayı kurulduğu bu ra- porda izah edilecektir. ——— o—CÖÜdA$ Kızıltepede Mahfel Açıldı Kızıltepe, (TAN)) — Eski beledi- ye binasında, ileride Halkevi olarak kullanılmak ve teşkilâtlandırılmak ü- zere, bir mahfel açılmıştır. Memurların ve halkın bir ihtiyacı na cevap veren mahfelin geniş bahçe si park haline getirilecek, bir köşesi de çocuk bahçesi olacaktır. BC dan h ye kaldırılmıştır. ğ S — Liseyi bitirmiş bir talebe Ankarada Opera mektebinde mü - zik tahsili yapabilir mi? C — Yapabilir. S — Askeri Tıbbiyenin Anka- raya nakledileceği doğru mudur? C — Bu hususta şimdilik ve - rilmiş bir karar yoktur. — Esasen Askeri Tıbbiyenin Ankaraya nakli Ankara Tıp Fakültesinin teşekkü. lüne ve teessüsüne bağlıdır. An.- kara Tıp Fakültesinin de bu yıl. larda teşkiline çalışılmaktadır. e S — Filorinalı Nâzıma niçin şi- SORUNUZ, CEVAP VERELİM ir kralı demişlerdir? Bu zatın inti- şar etmiş eserleri var mıdır? C — Kendisi, kendisinden da. ha iyi şiir yazan olmadığını iddia ettiği için bazı arkadaşları lâtife olmak üzere Şiir kralı — lâkabını takmışlar, o da bu lâkabı büyük bir ciddiyetle kabul etmiştir. Filo- rinalı Nâzımın ,Terennümler, Te . ellümler, Cümhuriyet — marşları, Zeyli makber gibi matbu eserleri vardır, 1 e i S. — Ziraat Vekâletinin eşcarı müsmireye ait neşriyatının tabla. larını nerede bulabilirim? C. — Bu tablolar üç tanedir. Piyasada satılmaz. Ziraat Vekâle. ti neşriyat şubesine müracaat e- derek, tedarik edebilirsiniz. e S. — İstanbulda İtalyan ve Ja. pon ticaret odaları nerededir? C. — İstanbulda İtalyan ve Ja. pon ticaret odaları yoktur. Her konsoloshanede ticaret işleriyle meşgül olan bir rhümessillik var. dır. n . S. — Iİlk öğtetmen okulumnu iyi dereceyle bitiren bir talebe, Gazi Terbiye Enstitüsüne girebilie mi? zanırsa, girebilir. CEVAP C. — Müsabaka imtihanını ka. e S. — Gazi Terbiye Enstitüsü. nü bitiren bir genç yüksek tahsi- lini yapmış sayılabilir mi?. C. — Gazi Terbiye Enstitüsüne lise mezunları alındığına göre, bu Enstitünün yüksek tahsil verdiği kabul edilmiştir. Enstitü mezun- ları Üniversitenin bazı kısımla. rında üçüncü sınıfa kâbul edilirler. ye müracaatta bulunmuştur. TAKYİM ve HAVA 20 Temmuz 1939 PERŞEMBE T inci ay Gün: 31 — Hızır: 76 Arabi: 1358 Rumt: 1355 Cem, ahar: 3 Temmuz: 7 Güneş: 445 — Öğle: 12,20 İkindi: 1618 — Akşam, 19,37 Yatsı: 21,34 — İmsâk: 20,34 İ—- Hava Vaziyeti — Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan a- lnan malümata göre, yurtda — hava orta Anadolunun şark ve cenup kısmı ile doğu Anadoluda bulutlu, Karadenizin şark kıi- yılarında çok bulutlu ve çok mevzii ya « Bışlı, diğer bölgelerde ümüumiyetle açık geçmiş, rüzgürlar bütün bölgelerde şimali istikametten hafif olarak esmiştir. Dün İstanbulda hava az bulutlu geç » miş, rüzgâr cenubu garbiden saniyede 2-4 metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava taz- yikı 1013.1 milibar idi, Suhunet en yük- sek 31.6 ve en düşük 20,3 santigrat olarak kaydedilmiştir.