26 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PENCEREMDEN Kutup Yıldızı Yazan: M. Turhan TAN Şi Kutup, daha düne kadar şarkın İ bir çok safdillerini imrendi - İ ren bir manevi paye idi. Onlar, o te- miz, fakat saf yürekli insanlar küre üzerinde ilâhi mertebelere müstenit ve tamamiyle gizli bir teşekkül bu- lunduğ o teşekkülün başk nı da kutup adlı bir şahsiyetin yaptı- Tünel ve Elektrik Ofise Satılacak Afyonlar İçin Yeni Karar Satış Bedelinin Yüzde Sekseni Avans Olarak, Ziraat Bankası Dz. Ticaret .. w Müdürlüğü Kaldırılıyor Ürğre: ğına inanırlardı, Kutup, âleminde Tanrıya en kimesine demek olup evtad siyetlerdi, münhal vukua içlerinden - biri (üçler) dan biri alırdı. Kutupların mahrem kalması şart- ederlerdi, tı. Lâkin erenlere tecelli mü'minler yakın , olan ismini taşıyan iki vezir ile (üçler) i teşkil e- derdi. Yediler, üçlerden sonra gelen ve erenlik yolunda kemale eren şah- geldikçe derecesine yükselir ve onun yerini de “kırklar” Hazirandan İtibaren Belediye İşletecek İstanbul elektrik, tramvay ve tü- nel idarelerinin belediyeye devri hakkında hükümetçe hazırlanan ve Büyük. Millet Meclisine verilen ka- nun lâyihası bugünlerde müzakere edilecektir. Kanun kabul ve meriyte girer gir- mez mezkür idarelerin belediyeye yâni görünürlerdi. Üçlerin iki rüknü| devir ve teslimi hemen yapılacaktır. ile yedilerin, kırkların hüviyetlerini ise ancak Tanrı bilirdi. Zaman, hâlik iİle mahlükun suni Zaten her üç idâre Nafıa Vekâle- tince de yeni devir ve teslim alınmış oldukları için bu hususta o zaman merasim ve teşrifat ile — tanışacak,| tanzim edilen ve bugün için hiç bir anlaşacak vaziyette — olmadıklarını,| tebeddül olmıyan defterler ve diğer Ulu Tanrınım azameti zerreden de değersiz olmalarına rağ- men kendilerinde kudret tevehhüm eden insanların bu vehmine tabiatin cevap vermek tenezzülünde bulunmu- yacağını isbat etti ve din ile dünya işleri arasında münasebet görmenin — Mmanasızlığı sabit oldu. Bu durumda kutuplar, Kutbulaktaplar birer tarih kelimesi haline inkılâp etti. O arada hakiki kutupların yani kü- remizin üst ve alt noktalarının da kıymeti sıfıra düştü. Çünkü bir za- manlar erişilmesi güç, hattâ imkân - sız olan o ıssız, o buz tabakalarından müteşekkil ölüm mıntakalarına yıl- lardanberi kolaylıkla gidiliyor. Tay- yareciliğin ilerlemesi kutupların da — esrarinı açığa vurdu, daha doğrusu . ©o sırlarin hülya tabakalarından ibâü- ret olduğu meydana çıktı. Bu sebeple Kutup yıldızı adlı bir filmin İstanbula geldiğini duyunca adetâ meraka kapifdım!' Şark kutup - Tarı anilmâz aldültan. simal ve ce - nup kutupları €oğrafya kitaplarında -kimalümlar çerçeyesi içjine girdikten sonra hangi muharrir bugünün zih- niyetine bir kutup yıldızı kabul etti- rebilir? Bu suali kendi kendime tev- cih ederken şark kutuplarını, şimal ve cenup kutuplarını — hatırladığım gibi kutup yıldızıniın denizcilikte ve yarı vahşi yerlerde yapılan seyahat- lerde oynadığı rolü de düşünmüyor yanında bir devir ve tesellüm evrakı hazır bir halde bulunmaktadır. Kanunun Haziran içinde müzake- re ve kabul edilerek her üç teşekkü- lün de belediye reisliğine tâbi bir u- mum müdürlük tarafından tedvir o- Toprak Mahsulleri ofisinin müs- tahsil ve tüccar elinde kalan afyonu almak için koyduğu şartların iyi kar şılanmaması üzerine yapılan müraca- kaldığı için almamıyarak sahipleri elinde kalan 1938 ve daha evvelki se- neler mahsulü afyonların Ofis tara- fından satın alınabilmesi için vâki o- atları yine bu sütunlarda mev setmiştik. Memnuniyetle haber aldık ki, bu satış hesabından. ofise verilecek afyön bedelinin yüzde sekseni Zira- at Bankası tarafından müstahsil ve tüccara verilecektir. Ziraat Bankası- bu münasebetle, dün şu izahati ver- miştir: 3491 No. lu kanunla Toprak Mah- suülleri Ofisine intikal etmiş olan u- yuşturucu maddeler inhisarı her se- ne yetişen yeni mahsul afyonu müs- tahsilden T. C. Ziraat Bankası vası- tasiyle aldırmaktadır. Uyuşturucu maddeler inhisarının her sene tesbit lunmasına başlanacaktır. ettiği mübayaa programı haricinde Yeni Havayolları Açılıyor Devlet Havayolları 1939 bütçesi Büyük Millet Meclisine verilmiştir. Bir milyon lira masrafa mukabil 65 bin lira varidat gösterilen bu bütçe- de tevazünü hazine temin edecektir. 65 bin lira varidatın 43 bin lirası An kara,— İstanbul, 10 bin lirası Anka- ra — İzmir, 8 bin lirası Ankara — A- Uauna aragı yurem ve —xv — dan temin edilecektir. Dört bin lira da şAdana:-— Diyar- bakır hattı için konulmuşsa da bu hattının 1939 senesi îçinde açılmasın- dan sarfınazar edilmiştir. Havayolları Idaresi programına An kara — Samsun, Ankafa — Erzincan hatları da konulmuştur. Bunlardan Ankara — Samsun hava hattı 1939 değildim. Bununla beraber gittim ve|-mali yılı içinde, Ankara — Erzincan gördüm, Meğer Büyük Harpten son- ra doğan kutup yıldızları zarif ve lâ- tif artist bacakları imiş. Gördüğü rağbete bakılrrsa filmin İyi olduğuna şüphe yok, Fakat ben, bu filme neden “Eteklikli yıldızlar” denmeyip te kutup yıldızı dendiğini - hâlâ anlayamadım. Mersinde Necmettin Dinçere? Hastalığım sırasında gelip te henüz ce- Wap verilemiyen mektupların sayisı yüz elliyi geçmiştir. Bunların hepsine - fakat yavaş, yavaş ve sıra ile - cevap takdim etmek borcumdur. O arada sizin de dile- ğiniz yerine getirilecektir. M. T. T. hattı da 1940 senesinde işletmiye a- çılacaktır. Bu hususta şimdiden faa- liyete başlanmıştır. Bu arada Anka- ra — Diyarbakır, Ankara — Vâan hat- larmın da işletmiye açılmasına çalı- şılacaktır. . Devlet Hava yollarının ikisi mek- tep tayyaresi olmak üzere mevcut 10 tayyaresine ilâve edilmek üzere iki büyük tayyare daha alınacaktır. Bu- nun için bütçeye 200 bin liralık tah- sisat konulmuştur. — Telsiz ve Gönyemetre cihazları mübayaası ve tesisi için 50 bin ve yeni hava istasyon binaları, atölyeler ve garlar inşası için de 159 bin lira ÜNİVERSİTEDE : Tarih Dersleri Mebus olarak Edebiyat Fakülte- sinden ayrılan Profesör Şemsettin Ğünaltay ve İsmail Hakkı Uzunçar- şıdan inhilâl eden derslerin bir kis- manı profesör Sadri Maksudi ile Fa- Hâmit Ongunsunun külte Dekanı vermeleri takarrür etmiştir. Dil Öğretmenliği Kursu Edebiyat Fakültesine bağlı yabancı diler öğretmen kursu, tedrisatına de- vam ettiği Namik Paşa konağından çıkarak Edebiyat Fakültesine gelmiş- tir. Yeni bir bina bulunana kadar tedrisata Edebiyat Fakültesinde de- vam edilecektir. € Si Bilecikte Çocuk Esirgeme Kurumu Bilecik (TAN) — Çocuk esirgeme kurumu senelik toplantısını yapmış, yeni idare heyeti şu şekilde seçil- miştir: Reis: Vecihi Divitçi, reis muavini: Atıf Seyhun, kâtip: Reşat Tarcan, weznedar: Hulüsi Yücel, muhasip: Hakkı Tasavul, âza: Âkif Günralp, Fütuhat Talu, Yakup Bulut. tahsisat ayrılmıştır. , Beynelmilel bütün hava hatlarında pilot, pilot muavini ve uçucu olarak çalışanlara katettikleri kilometre mik tarına göre ikramiye verilmesi usul- dendir. Bu üsulün Devlet Hava yolla- rı idaresinde çalışanlara da teşmili Devlet Havayolları Bütçesi Meclise Verildi. İki Büyük Tayyare Daha Alınacak de bütçeye 16,500 lira tahsisat kon- müştur. Bu paranın 7,500 lirası mu- vakkaten işletmede vazife alacak as- keri pilotlara verilecektir. Uçucu kadrosuna ait 23 bin lira 90 bin liraya çıkarılmıştır. Buna.sebep uçucu kadr işl &' KLNUYDA KK BELEDİYEDE ; Tet te ol- Yol İnşaat ve Tamiratı Belediyenin 1939 bütçesine şehir dahilindeki yol 'nişaat ve tamirati için 180 bin liralık bir tahsisat konulmuş- tu. İnşaat sezonundan istifade etmek için bütçenin tasdiki beklenmeden geniş inşaata karar verilmiştir. Bu maksatla belediye şubelerinden iste- nen tamirat keşifnameleri hazırlana- rak dün merkeze gönderilmişlerdir. Hemen bugünlerde inşaata başlana- caktır. - Darülâceze Yatı Okulu Belediye Darülâcezedeki yatı mek- tebini kapatıp buradaki talebeyi ma- arife devredecektir. Okmeydanı yati mektebi ismiyle tanınan bu mektep- teki talebeler Büyükçekmece yatı mektebine nakledilecektir. Bunun için de Çekmece yatı mektebine Çek mece nahiye müdürlüğü ile dispan- ser binaları da eklenecektir. Yeni Röfüjler Belediyenin Ayaspaşa ile Dolma- bahçe arasında yaptırmakta olduğu röfüjler, yarın bitecektir. Bunlardan sonra da Lâleli ile Aksaray ve daha lan mür: tları nazarı dikkate alan hükümüet bu afyonların ofisce mü- bayaasını muvafık görmüş ve Top- rak mahsulleri ofisi de bunun için a- hiren bir program tesbit ve gazete- lerle ilân etmiştir. Şu kadar ki harici satışı da bir çok şeraite tâbi olan bu afyonların ofis Tarafından Derhal Odenecek kanaliyle tasfiyesinin ne zaman ve ne şekilde temin olunabileceği şim- diden malüm olmadığı için Ofis umu- mi satış hasılatının yüzde yirmisini bu işe tahsis iztırarında kalmıştır. Buü şeklin afyon sahiplerinin alacak- larının tahsilâtını geciktirmemesi için de Ziraat Bankası yine Ticaret Vekâletinin direktifleriyle ofisteki a- lacaklarının temliki mukabilinde alâ- kadarlara yüzde seksen kadar bir a- vans hesabı açmağı kabul etmiştir. MÜTEFERRİK: Balkan İktısat Konseyi Balkan Antantı iktısadi konseyine iştirak eden Türk murahhas heyeti- nin Cumartesi günü könseyin son toplantısıma iştirak ettikten sonra memleketimize müteveccihen hare- ket emeleri muhtemeldir. Hasan Sakanın reisliği altında, Da imi Kâtip Şinasi, Ofis Reisi Bürhan Zihni ile Deniz şube müdürlerinden B. Orhandan müteşekkil olan heyeti- miz Cumartesi günü hareket ettikle- ri takdirde Pazar günü limanımızda olacaklardır. Bağcıoğlu Çeşmesi Şehir dahilinde susuz semtlere ter- kos isalesi faaliyetine devam edil- mektedir. Dün de Yenibahçede Sulu- kuleye su isal edilmiş ve burada bir de çeşme yaptırılmıştır. Beş yü- ze yakın sekenesi olan bu mahalleye çeşme yaptırılması Sulukule sek POLİS : Su Yüzünden Yaralama Evvelki gün Bakırköy kazasının İkitelli köyünde köy ihtiyar heyeti âzalarından Üç kişi arasında kavga çıkmıs, neticede bun- lardan birisi bıçakla kasığından ağır ya- ralanmıştır. Vaka söyle olmuştur: Mecruh Alinin evinin önünde bir kuyu vardır. Bu kuyudan komşuları Salih ile İbrahim de istifade etmek istemektedirler. Evvelki gün Alinin kuyüdan su alınması- na Mmüsaadı İi yüzünd. kavdgaya tutuşmuşlar ve işte bu sırada İbrahim bıçağını çekerek Aliyi yaralamıştır. Yaralı Cerrahpaşa hastanesine getirilmiş, suçlu yakalanmıştır. © Dün saat 15.30 da Eyüpte İslâmbey mahallesinde Karlı sokakta bir yangın çıkmıs, ikf kulübe tamamen yanmıştır. €© Vatman Kemalettinin idaresindeki Kadıköy - Bostancı tramvayı Erenköyde Bağdat caddesinden geçerken sürücü Mus- tafanın yük arabasına çarpmıştır. Müsa- deme çok şiddetli olmuş, araba tamamen parçalanmıştır. Başından ağırca' yarala- nan Mustafa hastaneye kaldırılmış, vat- sini çok'sevindirmiş ve dün Şehir nun huzuriyle çeşmenin küşat resmi- yapılmıştır. Bican Bağcıoğlunun bu mahalleye çeşme yapılması için sar- fettiği mesaiden mütehassis olan Su- luküleliler çeşmeye “Bağcıoğlu çeş- mesi,, ismini vermişler, dün geç vak- te kadar çeşme başında eğlentiler yapmışlardır. Kuyruklu Yıldız Geçti Dün gece saat on bire çeyrek kala Hassel denilen 1939 D kuyruklu yıl- dızı dünyamıza pek yakın olarak geç- miştir. Meraklıların bir çoğu kuy- ruklu yıldızı görmek için bir hayli müddet gözlerini semaya dikmişler- se de Hassel yıldızı çök parlak 'görüti: mediği ve semanın bir kısmiında bu- lutlar dolaştığı için kuyruklu yıldızı kuyruksuzlardan tefrik edememiş- lerdir. Hıfzıssıhha Komitesi Milletler Cemiyeti hıfzissihha mü- indeki Türk delegesi Dr. Hü- samettin Kural dün Semplon ekspre- si ile şehrimize gelmiştir. Doktor ga- zetecilere: : — Milletler Cemiyeti hıfzıssıhha komitesinde dünya umumi sıhhatini alâkadar eden meseleler görüşüldü. Bu işler ilmi mahiyette olduğu için komitede siyasi hiç bir müzakere ve karar ol ştır. Bu akşam Ankara- sonra da Fatih Edirnekapı arasındı kararlaşmış olduğundan, bunun için ki röfüjler tanzim 'edilecektir. ya gideceğim. Demiştir. man x e i €© Kenan tarafından idare edilen husu- cağından yaralamıstır. Yaralı tedavi allı- na falımmış, soför yakalanmıştır. © Şoför Hristo tarafından idare olunan 2220 numaralı otomobil Meşrutiyet cad- desinden geçerken o civarda oturan Meh- met isminde bir şahsa çarparak başın- dan yar ştır, Şoför y €© Karagümrükte oturan Ahmet bisik- letle tramvay caddesinden geçerken Tu- ran isminde bir çocuğa çarparak başın- dan yaralamıştır. Yaralının tedavisi yap- tırılmış, Ahmet hakkında takibata başlâr- mıştır. €© Paşabahçede ispirto fabrikasında müstahdem Hasan kendini çalıştığı maki- neye kaptırması neticesinde sol eli ezil- miştir. Yaralı Haydarpaşa Nümune hasta- nesinde tedavi altına alınmıştır. e e 'Danimarka Sefiri Geldi Danimarkanın Ankara sefiri Du- urlov dün Ankaradan şehrimize gel- miştir. Bugün Atinaya gidecektir. Kendisi Danimarkanın ayni zamanda Atinada da elçisidir. Sefir, dün ken- disiyle görüşen bir muharririmize şunları söylemiştir: — Tüekiye ile memleketim arasın- da evvelce açılmış olan ticaret mü- zakerelerine Ankarada devam ettim. Bu müzakereleri yaz tatiline kadar bitirip yeni bir ticaret anlaşması im- za edeceğiz. Türkiyenin bizden aldı- ğt mal, bizim Türkiyeden aldığımız- dan fazla olduğu için muvazene tesi- sine çalışmaktayız. Yunanistanla .da ayni şekilde müzakerelerde bulun- ıştır. maktayız. S — Polis olmak için ne yap - mak ve nereye müracaat etmek lâzım? C — Mahallin en yüksek mül- kiye memuruna müracaat edilir. Orta mektep mezunları ile orduda erbaşlık vazifesi görmüş olanlar imtihansız mesleğe kabul edilirler. Bunun haricindekiler müsabaka i- le alınırlar. & 8 — Polis mektebine girebilir miyim? C — Polis mektebi polis staji - yerlerine mahsus bir müessesedir. Polis mesleğine intisap edenler bu KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ rada yetiştirilirler. Tahsil — dokuz aydır. Bu tahsili bitirdikten sonra kadrolara ithal edilirler. e 8 — Üniversite Hukuk ve Mül- kiye fakülteleri l polise S — İstanbuldaki yatılı ilk o- kullara talebe almmıyor diyorlar, bu doğru mudur? C — İstanbulda dört yatılı ilk okul vardır. Bunlardan Erenköy ve Galatasaray ilk kısımlarına para- girerlerse ne mevkie tayin edilir - ler? C — Yüksek mektep mezunu olanlar doğrudan doğruya — polis komiser muavinliğine alınırlar ve derhal Anl daki polis E ü 'yüksek kursuna sevkedilirler. Do- kuz ay süren kursu muvaffakıyet- le bitirdikten sonra komiserliğe ve baş komiserliğe terfi edilirler, tiyle talebe alınır. — Hâkimiyeti Milliye ve Dumlupınar ilk okulla- rına da hiç talebe alınmamaktadır. Bunlar tedricen ilga edilecekler - dir. Yalnız Hakimiyeti Milliye Şe- hir yatı okulu göz hastalıklarına tutulan çocuklar için açıldığından, bu gibi çocuklar bu okulun kliniklerinde tedavi edilmekteğir. CEVAP S — İstanbulda kaç tane Kız Enstitüsü vardır ve bunlar nere - lerdedir? C — Üç tane vardır. Biri Mü - hürdar caddesindeki Kadıköy Kiız Enstitüsü, ikincisi Çapadaki Sel - çuk Kız Enstitüsü, üçüacüsü de Doğancılar caddesindeki Üsküdari Kız sanat Enstitüsüdür. Bu Enstitü- leri bitirenler atelye açarak, müs- takil çalışabilirler, dikiş vurdu a - çabilirler, liseye ve Güze! Sanatlar| Akademisi tezyini şubesine girebi- lirler. Merkez Liman Reislikleri Kuruluyor Liman işleri umum müdürlüğün? bağlı olarak teşkil edilecek olan İ$” tanbul merkez liman teşkilâtı kadrü” su tamamile tesbit edilmiştir. Bugüf lerde mecliste müzakere ve kabul & dilecek teşkilât kanunu ile berabef çıkacak olan bu kadroya göre: 80 lira maaşlı bir merkez liman 1” isi, 70 lira maaşlı bir muavin 40 lir8 maaşlı iki şeflik, 45 lira maaşlı bir kontrolörlük, 35 lira maaşlı 3 memüf: 30 liralık 8 memur, 25 liralık 4 me mur, 20 liralık 4 memur 17,5 liralik beş liman memuru, 15 liralık on be$ liman memuru ve 30 liralık bir kol* trol şefliği. Bu teşkilât İstanbul deniz ticar€t müdürlüğü teşkilâtının hemen h& men aynidir. Buna nazaran bugün teşkilâttan.hiç bir memur açıkta mıyacaktır. Liman işleri teçhizat d#” iresi reisliğine eski İktısat Vekâle nakliyat umum müdürü Ayet Al ve liman hizmetleri reisliğine de yük sek deniz ticaret mektebi eski müdü” rü Zekinin tayin edilecekleri söylel” mektedir. Yeni lâyihaya göre Türkiyed& Trabzon, Samsun, Zonguldak, İstaf” bul, İzmir ve Mersin limanlarınd$ birer merkez liman teşkilâtı vücud? getirilmektedir. Her merkezde b sicil dairesi bulunacaktır. Aydında İki Kaza Ölümü , olmuştur: 1 2 Yenisyapılan su bendinde * mele Burdurlu Ahmet oğlu 18 Y (şında Mehmet Yıldız, yikanmak üze re girdiği 270 santimetre derinli; deki bentte boğulmuştur. 2 — Umurlu köyünden Giritli Hür seyinin oğlu talebe Nihat, at otlatmak üzere tarlaya götürürk hayvan ürkmüş, çocuk inmeğe meb bur kalmiştır. Fakat hayvanın larını koluna bağlıyarak yürümfö istemiştir. Hayvan yine ürktü den Nihadı 500 metre kadar y' sürüklemiş, kafası taşlara çarpan * bir kaç çifte yiyen çocuk, feci şekü de ölmüştür. Ve — Aydında Çocuklara ve Fakirlere Yardım Aydın (TAN) — Halkevi yardım şubesi, 421 lira sarfedi 97 fakir çocuğa çamaşır, mektep for” ması, çorap ve ayakkabı vermiştir Bu şubenin bakım evine bü mütehassıslar devam ediyor Ve doktorlardan herkes istifade ediy0” Fakirlerin reçeteleri de bedava YöP” tırılıyor. ' Şube şimdiye kadar yirmi fi losaya kundak takımı- vermiştir. ğt — aeaği” TAKVİM ve HAVA 26. Mayıs 1939 öt CUMA b indi a. lGün ö — Mnrili Arabi: 1358 Rumi: 1355 Rebiülahar: 7 Mayıs! 0 Güneş: 4.34 — Öğle: 1210 | İkindi: 16,10 — Akşam: 19.29 228 Yatsı: 2124 — İmsâk: L_ Hava Vaziyeti —” Yeşilköy meteoroloji istasyonundan nan malümata göre, hava yurdun eei Kocaeli ve Karadeniz kıyıları bölgelti . de az bulutlu, diğer bölgelerde çok yaf lu ve mevzil yağışlı geçmiştir. R w Trakya ve Egede garbi, diğer yerlefd;“,ı mumiyetle cenubi istikametten ortâ vette esmiştir. KU Dün İstanbulda hava çok bulutlu P | mevzif yağışlı geçmiş, rüzgâr g:ırptan 4 K niyede 3 - 6 metre hızla esmiştir. s;l"“' te hava tazyikt 1009,3 milibar idi. ga" net en yüksek 25,7 ve en düşük 120 7 | tigrat olarak kaydedilmiştir. ı