26 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

10 TAN Maarif Vekilinin Dünkü Nutku (Başı, 1 incide) or. 12,754 yükseliş var. eselerimize da 30.009 çocuğu imdi 104,000 çocuğu- Yüksek tedrisatta 4.000 Tarak geline muz varm muz vardır talebe bemiz vardır, 1939 i bütçesini hükümetiniz Mecliste 16.110.000 lira olarak tak: dim etmiştir. Bütçe encümeninde bazı ilâyeler yapıldı. bulunan Jâyihada görüldüğü gibi 16.164.400 liralık bir bütçe takdim unuyoruz. Şu halde geçen etle Maarif Vekilliğinl, m lira kadar bir foz-| tedir. e maaş faslı 5,5 m lirayken bu sene 6.097.000 | karılmıştır. Bu sene 450 yeni mual- lim kadromuza iltihak edecektir. Ec- nebi memleketlerde tahsilde bulu-| ân talebemizden 35 kadar, İstan- buldaki yüksek öğretmen okulundan | 60 kadar, Gezi Terbiye Enstitüsün- deki kurstan ve esil sınıllardan 272 kadar, musiki ve meslek öğretmen okullarından 80 kadar muallim tevzi etmek imkânı olacaktır. Bunlar bize karşı taâhhütlüdür. Biz de kendile- rini üç ay zarfında kanunu mahsusu mucibince tayin etmek, kendilerine vazife vermekle mükellefiz. Binaen- aleyh bu fasılda görülen yükseliş ve artış bu muallimleri yerlerine koy- mak ve vazifeli kılmak içindir. Eğitmenler artırılıyor Artan fasıllardan ikisi eğitmenle- Te tahsis edilmiş olan paralardır. Ve yekönu 1.150.000 lirayı bulmâkte- dır. Geçen sene 1500 eğitmenimiz vardı ve ondan evvelki senelerle 1950 yuvarlak hesap ki binlik bir kadro i- Je çalışıyorduk. Bu sene-bunu 3900 - 4000 e çıkarıyoruz. İki binlik kadro Ale 60.000 icöy çorman ME Bu sene buna 70.000 eve #derek | 130.000 köy çoc! çocukların | yaşları 9 - 13 tür, Eğit- menler sade bu yaşlar arasındaki ç0- cukları okutmakla iktifa etmezler. Akşam dersleri vererek bu yaşların dışında kalmış okuma yazma bilmi- yen vatandaşları da okuturler. Bun- ların adedi de 28.000 kadardır. Şimdiye kadar 500 köyde ayni tip- | te köy okulu yapılmıştır. Bunlarda birer sınıf vardır, eğitmenin yâtaca- b, oturacağı oda vardır, mutfak var- cak yer vardır. Önümüz- ımız tertibatla 1400 iden mektep yapmak im- Il olacaktır. Orta tedrisat Ç Orta öğretime gelince, daimi inki- şaf halindedir. Son iki üç sene zar- finda orta tahsil müesseselerine ilk okullardan gelen talebenin adedi va- sati 15.000 dir. Her sene üç yüz şube açmak iztırarı var demektir. Bu yük- seliş elimizdeki vasıtalara nisbetle başdöndürücü bir yükseliştir. Bir ta- raftan yeni bina yapmak ve bir ta- raflan da yapılmış binaları mümkü olduğu kadar ucuz satın almak, is- tlmlâk etmek ve buna da muktedir olamadığımız yerlerde çifte tedrisat yapmak suretile bu ihtiyacı kar: Jamağa elden geldiği kadar çelışmak- tayız. Muallimler için tekâmül kursları Ecnebi dili için 258 muallime da-| ha ihtiyacımız vardır. Mevcut mual- limlerin İiyakatlerini yenilemeleri ve kendilerini yaptıkları işlerle te- kâmül ettirmeleri için önümüzdeki yıllarda kurslar yapıp bunları bu kurslara göndermeyi de ; düşünüye- ruz. Öğretmenlerimizin yakından alâkadar olmaktayız. İs- tanbulda Validek ia yapilmıya bsslanmış olan sanatoryom bir sene icerisinde bitecektir Yüksek tahsil Yüksek tahsil mevzuunda gerek İstanbul, gerek Arkaya Üniversite-| leri üzerinde dikkatle, ihtimamla durmaktayız Tedris bakımından, kitap bakımından ve bazı arkadaş rın temasvettikleri fakir talebenin bem tahsil, hem hayatlarını kazan- ma imkânını temin bakımından lâ- sıhhatleri ile Ve ellerinizde am gelen tedbirleri almaktayız. Emelimiz, Ankarada bütün şube- leri tecessüs etmiş tam bir Ünversite kurmaktır. (Bravo sesleri). İlk tahsil meselesi in he hususiyelere ve ilk j selesine temas eden arkadaşlarımız | | oldu. Geç İlar peki İ tahsil mes Jo za i ik tahsil davasiyle yakından dar olmuşlardı. Geçen devrede parti #rupunda komisyonlar yap, |bu mevzuda çalışılmıştır. Encümenlerden bir tanesi vazifesi. | ni bitirmiştir. Parti grupundan geç- miş ve vili hususi bülç inin kendilerin, sre edebilir bir de bulunmalarını temin için yeni ted- birler gösterilmiştir. Maarife taallük eden kısma gelin- ce, biz bu mesele üstünde ehemmi yetle durmaktayız. o Çünkü de ilk #ahsilini *lerin bütçesile idare eden hiç bir memleket kalmamıştı Başveki: ilimizden rica n, teşarınm reisliğinde, Dahiliye Vekâ- ileri | yalnız » | görüy J bakımına dan bir haritası olacak ve İbu haritada hangi binalar kiymetli idir, bunlar evvelden tesbit edilmiş y pilacak i£ V atika ve âbide sını yaptırmağa başla bu kisa bir zamanda değildir, Talebelerin makyajı meselesi Talebe makyajına gelince, hepiniz unuz, ben bu mevzularda! çok alâkalıyım. Hattâ bazılarının ka- nastince belki de şiddetliyim. Bu İş- ten haberim yoktu. Doktordan rica ederim. Hangi mektepte olmuştu, söylesinler. Tahkik ederim, alika- dar olurum ve bu işi düzeltirim. bitecek bir iş| beklemeğe mecburuz, Ahlâk ve inzibat meselesi Bu mevzuda birçok arkadaşlar ko- buştular, Hepsine birden topluca bir cevap vermek Parti programımız meselesini çok güzel tesbit etmiştir. Çocukl, ızın ve gençlerimizin te- şebbüs kabiliyetini kırmaksızm mü- rebbi vaziyetinde olan kimselerin an cak şefkatle ve merhametle onların leti müsteşarı, idarei mahalliye İdürü, bizim ilk tedrisat müdürümüz, maliyeden murahhas ve ziraatten bir | mütehassıs olmak üzerebir komisyon | | keşkil ettik. Bu mevza üzerinde hüs | kümetle tetkikat yapmaktayız. Eğer bu tetkikat yakında bitecek olursa bu sene içinde onu düsturlaştiracak kapun Jâyihasını hükümetiniz Mec- lise takdim edebilecektir. Avrupadaki tahsil işi Avrupadaki talebelerimizin se minden ve teftişinden bahseden âi kadaşlarımız oldu ve onlardan bi bu seçimin tesir altında bulunmak» sızın yapılması, lâzım, geldiğini söy- ledi. Bunların imtihanı hakkında ümmi aame mn İntim ayça emirleri dahilinde yapıl- verilen imi ları kenarlarına isimleri İkendileri tarafından lacak şekildedir. Ve imtihan yapılan | yerlerde bu kâğıtlar sahibi ta dan kapatılmış olarak Maarif Vekâ- letine gönderilir. Kimin olduğu belli olmaksızın ta- kip edilip numara verilir. Başka İheyet numaralanmış olan bu kâğıt-) larin Isim yerlerini koparır, İ fi meydana çıkarır. Binaenaleyh bu vaziyette tesire kapılmak meselesi mevzuubahs değildir. Akademi meselesi Temennilerden birisi de, küçük tenkitlerde bulun: üzere ademi meselesi (oluyor. Ben de içinde İbilir. Bununla koca bir Türk evlât - hareketlerini karşılamaları esastır. Mekteplerimizde şu veya bu şekil-| de vukün gelen bir iki büdise asl İTürk çocuklarının ve Türk gençleri terbiyesi hususunda bizi endişeye düşürmemelidir. Mektebe alı bir pisişik ru ayeneye tâbi kılmaksızın sı nıflara koyduğumuz çocuklar içeri- sinde anormal bir tekim tipler çika- lari kitlesinin shlâk bakımından, ter, biye bakımından, zayıf (o göstermek ildir. Çocuklarımız , ahlâklıdır. Düşünün es- ki idadileri, her sınıfın başında ızban dut gibi bir mubassır bütün mekte - e ME km lk imi muavin bir müdür, mubassırlar. Ön- ların başını r Buna reğmen » vakaların bir de bugünü düşünün. o Mekteplerde 1500- 3000 talebe, bir müdür, üç mu- in, mubassır yok. Ve bu talebele ığı hangi terbiye- ği vardır. Ben çocuklarımıza at- fedilmek istenilen ahlâki kusurları kabul etmek istemiyorum. Arkadaş- ların bu husustaki fikirlerine işti etmiyorum. (Alkışlar) mubassır” sizli Kitap fiyatları Bir arkadaşım mektep kitapları- nan pahalılığından bahis buyurdu Ve üç, dört liraya mektep kitapları-| nın satıldığını söylediler, Bu kadı pahalı mektep kitaplarının satıldığı Ba bilmiyorum. şahsan memleketimizde bir ilim a-| kademisinin bulunmasına taraftarım.| Fakat bu arkadaşımızın buyurdukla rı gibi akademi ilimle siyaseti ayır - mak ilim adamı yetiştirmek için kâfi bir çare değildir. Çünkü büyük aka- demilerde başvekiller ve hattâ reisi- cümhurlar bile vardır. Puankare a -| kademisyen, Penlöve akademisyen.) Mareşal Peten akademisyen, Amiral Lakaz akademisyendir. Daha böyle bir çok adamlar sayılabilir. Bunların âyni zamanda askeri va siyasi sıfat- ları vardır. Eğer ilim adamlarını si- set vadisine sapmaksızın yetiştir - İmek meselesi mevzuu bahis olurs akademinin dışında bir takım tedbir-| ler slinmasını tavsiye etmeli idiler Nitekim bu devrenin başında Parti- mizin Genbaşkuru böyle bir tecrübe Üniversitesinde | yapmış ve İstanbul profesör ve mebus olanlara bunlar - dan birini tercih etmelerini söy miştir. Ancak biri orada kalmış, di- ger arkadaşlar aranızda yer almış ve bunu daha muvafık (bulmuşlardır. Demek istiyorum ki, ilimle siyaseti değildir. O başka dava, bu başka bir müessesedir. Abidelerin korunması için Bir arkadaşımız, imar hareketleri sırasında memleketin muhlelif yer- lerinde bina yapılırken, eski ve kı metli eserlerin nazarı dikkate alın- madığını hattâ bazılarnın yıkıldı ni esefle söylediler. Bu meseleyi esaslı bir programla halletmek kabil olacağını zanmediyo- layırmak için akademi yapmak kâfi|$ Mektep kitap) latmak çaresini zı daha ucuz- üşünmüyoruz. İlk- mektep kitaplarınm ikisini, üçünü bir araya koyarak ciltten kazanmak istiyoruz. Ve diğer büyük kitapları da ufultmak ve ucuzlalm bahistir, Esasen kitapların büyük bir kısmını biz kendi matbaamızda bas- k mevzuu maktayız. Ve hiç kâr almadan mali- yet fiatına satıyoruz. Masraflarımız da kolayca tetkik edilebilir, İsraf yok tur. Sinema meselesi Bıwema meselesi muhtelif baxım- lardan mevzuu bahis oldu. Henüz bu mevzuu esaslı bir surette cevap ve- recek şekilde tetkik etmiş değiliz. Bunu muhtelif bakımlardan tetkik etmek lâzımdır. Biri tedris, diğeri esasen mevcut olan sinemalar bal mından çocuklarımızın ahlâkını siya net etmek noktasındandır. Bunlar için başlamış tetkikatımızı bitirip a; nen maruzatta bulunmak lâzım gel bir şey söyliyecek vaziyet ğilim. Bilmiyorum. Maarif Vekilinin sık sik tasvip sesleri ve alkışlarla karşılanan bu İ- zahalını müteakip heyeti umumiye üzerindeki müzakere kâfi görülerek maddelerin müzakeresine © geçilmiş ve Maarif bütçesi tasvip olunmuş - tur. Vaktin gecikmiş bulunması dola- yısıyle Meclis bütçe müzakerelerine devamı yarınki toplantıya bırakmış- rum. Meselâ İstanbulun asarı atika tar. İwam etmek Paktı (Baştarafı TE en münasip şekilde cevap vel geri kalmıyacağı ve bu cevap ile i - hata siyasetini akamete anlatılmaktadır. side) kten uğratacağı * Chamberlain bugün bir nutuk söyliyecek Londra, 25 (A. A.) — Başvekil Chamberlain bugün Edimburga reket etmiştir Yarın İskoçya kilisesinin umumi toplantısında büyük bir nutuk söyli- yecektir. İngiliz - Rus anlaşması da Türk - İngiliz anlaşması gibi ilân edilecek Londa, 25 (A. A) — Siya: filde beyan olunduğ Britanya hük ir Sövyetler ba - rafından yapılan tekliflere resmi ce- vabi Moskova hükümetine bildirmek Jüzeredir. Mezkür mahafil, İngiltere, Fran- $a ve Rüsyanın karşılıklı yardımları için teşriki mesalde © bulunmaları projesinde prensip anlaşmasının el- de edildiğini teyit etmektedir. Sovyet hükümetine verilecek ce vap Cenevre konuşmaları ve İngiliz kabinesinin dünkü müzakereleri ne- ticesinde hazırlanan bir * muahede, formülü yecektir. on'un öğrendiğine göre, İngiliz - Türk anlaşmasında ol- duğu gibi İngiliz - Rus anlaşması da evvelce ilân olunacak ve müahede - |nin İmzası sonradan vuku bulacak- İter. Chamberlain muhalefet reisine vaziyeti anlattı Londra, 25 (A. A.) — Avam Ka marasında işçi muhalefet partisi r ee'in İngiliz - Sovyet müzake-| nü ihtiva ey Press Assocl; İrelerinin cereyanı hakkında sordu - ğu bir sunle cevap veren Chamber - Iain demiştir ki: “Ayam kamerasının malâmudur ki, Lort Halifex Pariste Fransız na- tiş ve keza Cenevre- y ik elçisiyle Londrada baslama ierik . nkânını bulm: ştur, Bu konuşmalar neticesinde, her iki tarafın noktai nazarları aydınlam- mıştır ve öyle ümit ediyorum ki mu- allâkta bulunan başlıca © mesele! hakkında büyük Britanya hükümeti- nin şimdi yapabileceği teklifler Üze- rine kısa bir müddet zarfında tam ya varmak mümkün ole- Vakın henüz hall — icabeden bir takım meseleler daha vardır. Fakat bunların ciddi müşkülât. çıkaracak mahiyette olduğunu zannetmiyorum Anlaşmanın Polonyadaki akisleri Varşova 25 (A. A.) — Pat Ajansı İngiliz » Sovyet müzakereleri hak - kındaki aşağıdaki haberi vermekle - dir; Fransa ve İngilterenin Sovyetler birliği ile yapmakta oldukları mü zakereler karşısındaki hattı hareketi bazı ecnebi ajansların haberleri hi - lâfına olarak katiyen değişmemiştir. Polonya, bu müzakerelere kendisi için yeni teahhütler tevlit edemiye - ceğinden engel olmak fikrinde asla değildir. Polonya, ancak kendi men - faatlerine dokundukları takdirdedir ki mezkür müzakerelere karşı itiraz- larda bulunur veya ihtiraz kayıtları beyan eder. Maisky nikbin görünmiyor Cenevre, 25 (Hu ) —Herta rafta anlaşmanın bir emrivaki haline geldiği kanaati hüküm sürmekte ol - duğu halde Sovyet delegesi Maiski - nin geçen pazar gününe kadar bulun müş olan formulün kabul edilir ma- hiyette olmadığı hakkındaki fikrini son formüllere de teşmil etmekte ol- duğu #iyasi mahafilde söylenmekte- dir. Paris 25 (A. A.) — Hariciye Nazı- rı Bonnet bu akşam Sovyet büyük el ini ve müteakiben de Türkiye bü- yük elçisini kabul etmiştir. Anlaşmanın esaslarında Polonya ile Romanya da mutabık Paris 25 — Gazetelerin hariciye den aldıkları malâmata göre; Eğer Stalin, teklif edilen | plânı kabul ederse, müzakereler, gerek bil- vasıta gerek doğrudan doğruya üç taraflı karşılıklı yardım teahhütleri- nl ihtiva eden bir pâktın imzalanması Ingiliz - Sovyet Balkanlılar (Baştaraj: 1 wide) umuy kın olduğu hususundâ şüphemiz yok, tur.” demişti Alman - İtalyan ittifakı hakkında Chamberlain izahatta bulundu Londra, 25 (AA) dün Avam Kamarasında Alman-İ yan miştir, İşçi mebus Henderson'un bir sua-| line cevap veren Başvekil demiştir ki; “Muahedenin neşrolunan metnine bakılırsa, bu muahedede 2 - 1 - 1937 tarihli Gentlemens Agreement ve .İbunu teyit eden 16 - 4 - 938 tarihli İngiliz - İtalyan anlaşmsa'le İtalya- nin gösterdiği teshhütlerle telif edi- İlemiyecek hiçbir hüküm yoktur.” Chamberlain, Fransa ile müzakere | imkânlarına dair İtal; hükümeti- nin İngiltereye hiçbir şey ihsas edip etmediği sualine de şu cevabi ver- miştir; “Fransız ve İtalyan hükümetleri arasında olabilecek veya olamıyacak şeyler hakkında herhangi beyanatta bulunmak hana ait değildir. Askeri ittifakın Yugoslaoyadaki akisleri Belgrad, 25 (A.A) — Alman - İtal. yan askeri ittifak misakı hakkında mütalealar serdeden Samouprava ga- zetesi, bu misakın Roma - Berlin mihverini tarsin etmekte olduğunu, Ve cihan efkâri ümumiyesinin son İderece dikkatini celbetmekte bulun- duğunu yazdıktan sonra bu vesika- nm beynelmilel vaziyetin müstakbel inkişafı için fevkalâde mühim oldu- | unu söylemektedi | Alman hava müsteşarı Romada Roma, 25 (A.A) — Alman hava müsteşarı General Mich, beraberin- de üç Alman zabiti olduğu halde dün tayyare ile Romaya gelmiştir. General, İtalyan hava mi İzadiya görüşmüştür. : General Milebi, “İtalyada “ birkaç İ gün kalacaktır. Roma,25 (A.A) — Yugoslavya Ti- csret Nazırı B. Tomlteh, Romayu gel. miştir. Mihverciler ve Polonya Varşova, 25(A. A.) — Kurjer Warzawski gazetesi, Berlin mahke - mesinin Oppeln'deki Polonyalı ame- leden dördünün idema mahküm edi. lerek kafalarının kesilmiş olduğunu haber vermektedir. Bu gazete, Breslavdaki Polonyalı bir amelenin de Nazi aleyhtarı ri: eler tevzi ettiğinden dolayı o idama mahküm edilmiş olduğunu ilâve et- mektedir, Bir tevkif daha Danzig, 25 (A- A.) — Danzyde mukim Polonyalılardan Cyrsow, ev. velki gece Danzig polisi tarafndan tevkif edilmiştir. Polis, tevkifin sebebi hiç bir şey söylememiştir. Alman gazetelerinin mütaleaları Berlin, 25 (A A.) —D.N.B. biidi- riyor: Alman gazeteleri o Polonyada gittikçe fazlalaşan Almanlar al » hakkında ile pek çabuk surette neticelenecek- tir. Doğrudan doğruya karşılıklı yar- dım teahhütlerinin mahiyeti herkes- ce malümdur. Bilvasıta karşılıklı yar dım teahhütleri ise, üç devletten her birinin kendi hususı teahhütleri do- layısıyle harbe girmek mecburiye -| tinde kaldığı zâman diğerlerinin yap mak mecburiyetinde bulunacakları yardımdır. Bu süretle meselâ Fran- sa ve İngiltere Baltık ( devletlerin garanti etmeseler dahi, © Sovyetler birliği bu devletleri kendi başına ga- ranti edebilecek ve bu takdirde bu teahhütlerini ifa mecburiyetinde bu- lunduğu zaman İngilterenin ve Fran sanm yardımından istifare eyliye - cektir. Bu projenin esas hatları, Var- şovaya ve Bükreşe de bildirilmiş ve bu iki devlet buna karşı biç bir itiraz serdetmemiştir. Yine Press Association, Polonya ve Romanyanm ileri sürdükleri bazı itirazların bertaraf edilmiş olduğunu kati olarak yazmaktadır. m. Parlak bir istikbalin ya. |& * İzehirliyerek bu işte — Çhamberlsin | hi kımı resmen mevzuubah et- |, 26.5.9319 Pakta Dah: Ziyade Dayanıyorlar Jne taşkınlıkları mevzuu bahsetm? 4 ve İngiliz gazeteleri de Polonyalılar kışkırtacak mabij*İ te fikrimuzmarlı haberler vi sabetleri” dar bi mü m İsuretiyle Avrupa İlunduklarını Bö; » gazeteleri, dünkü hâdi Polo Z1bin$i m şoförüne karşı silâh istimil eleri keyfi tebarüz etirmektedir. Zira, bu bh Imakta of r ansit Bakliyatını tehdit edecek # yettedir, Fransız « Leh nafıa anlaşmast d, ettiği dirildiğine göre Fi de Monzle'nin Varşor basında başlanılan ve sonra Pariff devam olunan müzake k fabrikasile cereyan” nakli için icap eden tesisatı yücuğ getirecektir. Bu inşmat 420 miş İranga çıkacaktır. Varşova, 28 (A./ at katarının 18 Mayısta Dantzig # tasyonunda uğramış olduğu kaza a yapılan anket, kazaya Varşo treninin fazla süretinin sebebiy vermiş olduğunu meydana çıkarmiğ” tir. Bir gazete Polonyaya çatıyor Berlin, 25 (Hususi) — Nasyon” sosyalist organı Danziger Vor Por” 1-934 tarihli Polonya — anlaşmasına zemin hazırlamak İŞİ” aktedilmiş olan 15—8 933 t Polonya — Danzig ( anlaşmasın mütevellit vecibelerini ifa etmemi” tir, Polonyanın Almanya aleyhir çemberleme cephesine iltihakı Polonyeyı Alman Danzige karşı ahedelerde halisine Hareket edes b” narianer glprake tellerine ta Yahudiler Beş Arap Öldürdüler Hayfa, 25 (A.A.) — Çalmış olduk” ları bir otomobile binerek elleri ruvelver olduğu halde Arap meb? besinden geçen bir yahudi grupunö” ış oldukları kurşunların isab€ iyle 5 Arap maktül düşmüştür. limana otomobil, Dr. Ilam We mann'ın İardeşine aitti, Otomobi bir müddet sonra sahibinin ikame” gâhı civarında bulunmuştur. Bulgaristanda Çekirge Mücadelesi Sofya, 25 (Hususi) — Filibede *” ker, halk ve mekteplilerden müre kep 5000 kişi çekirge mücadelesi” İdevam ediyor. Çekirgel er bir volk$* lâvi halinde ilerliyorlar, Şimdi? kadar 7000 kilo çekirge imha edi” miştir. Çekigelerden en ziyade tütün © ay çiçeği mahsulâtı mahvolmuştl” Çekirgeleri imha için benzin, P©” rol alinmak üzere hükümet tara” dan 100,000 leva tahsis edilmiştir. Hendekte Tütün Fidanlığı Hendek (TAN) — İnhisar ider” burada bir tütün tecrübe fideliği YÖ evde getirmiştir. Fidelikte kapalı, hasir ve #5 olmak üzere üç şekilde yetiştir fideler arasındaki farklar çok bir dir. Fidelik yaparken ne gibi ei riayet edilmesi, tohumun ne Yi da ve nası) atılması İâzim geldiği ne şekilde gübre verileceği nokt” rı köylüye gösterilmek bakımı bu fidelik (çok faydalı olmakta. Hâçl ve ilâçsız olarak yetiştirileR delerde de hususiyetler göze ©“ maktadır. yl Köylümüz için yapılması en ke ve masrafsız ilâcın kaynar su Ol ğü anlaşılmaktadır. İnhisarlar idaresi, deleri zürraa parasız vermekti Kâzımiye köyünde de bir fi yapılmıştır. yetiştirdiği # edir. del”