11 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
2? PENCEREMDEN Kıyamet Yazan: M. Turhan TAN üremizin bir gün hareketten duracağını ve o bitevi kesilmek yahut başka bir O felâkete uğramak suretiyle sönüp gideceğini bugün ilk mektep çocukları da bilir. Eskiler, yani bizden bir iki bin yıl evvel yaşayanların mütefekkir kısmı da bu hakikati . her mevcudun ergeç yok olacağını düşünerek - kavramış»? lar ve orta; muhtelif isimlerle - bir kıyamet meselesi çıkarmışlardı. Fen, bütün ilerlemelerine rağ - men küremizin âkibetini henüz ka tyetle tesbit etmiş değildir. Şu hale göre eskilerden, ayni âkibeti ifade i- çin kullandıkları kıyamet hâdisesi - nin vuzuh ile anlatılmasını beklemek elbette haksızlıktır. Fakat eski mü tefekkirler arasında kıyameti mana-! Hitife tarzında izah edenler ve? nu © devirlerde avam denilen okum. yazma bilmez takıma o sırrı hazmet tirenler vardır. Onlardan birk: “He ölenin kıyameti kopmuş demekti diyor ki gerçekten zarif bir tariftir.! Çünkü kürenin sönmesi, parçalan -| ması, hareketten kalması gibi halle- rin doğuracağı netice “hayatın dur- masından” ibaret olduğuna göre ha yatı durmuş, olan her şahsın da kı - yametini kopmuş farzetmekte isabet muhakkaktır. Rahmetli Nasrettin Hoca bu na - zik mevzua da temas etmiştir, Fakat onun kıyameti, yâni kürenin sonu tarif edişi kendine mahsus tarzda - dır, Rivayete göre ona bir kaç kişi müracaat ederek “kıyametin ne za - man kopacağını” sorarlar, Hazret de şu cevabı verir. — Karımın öldüğü gün küçük benim öldüğüm gün de büyük kıya- met kopacaktır! # Bir kaç arkadaşla, Kadıköy - köp! rü arasındaki mesafeyi sezinseme - den aşmak için ratip ve yabis konu- şurken bu kıyamet meselesi de dili- mize geçti. Boş bir hurafe veya ma- saldan İbaret olmayan, fenni iddin - larla telif edilmesi pek alâ mümkün olan hu mevzu üzerinde çene yarışı başladı. İçimizden birisi, hiraz tered- dütten sonra şöyle bir davrandı: — Kıyamet, dedi, yalnız kürenin de eden bir kelime de - ğildir. Ferdi ve içtimai hayatta yüz gösteren her türlü yıkılışlar da kıya-| met sayılabilir, Ayni zamanda kıya- metin veya kıyametlerin alâmetleri| vardır. Meselâ üç kuruş kazanıp da beş kuruş harcayanların başina as - gari bir zaman içinde kıyametler ko- pacağına şüphe yoktur. Mabet du - varlarına tükürenlerin o kıyametleri tepelerinde dolaşıyor demektir. Arkadaşımız biraz durdu ve mü- lâhazalarını hızlandırdı: — Size pek nadir tesadüf olunan bir kıyamet alâmeti anlatayım: Bi - zim komşulardan genç bir zat geçen- lerde öldü. Zeki, dürüst, bilgili ve haysiyetli bir adamdı. Bütün mahal- leli acıdık, cenazesinde © bulunduk, mezardan dönüşte matemli eşini de hararetle, samimiyetle taziye ettik. Dün evden taze dulun göz yaşlarına hâlâ sükün gelmediğini, ahuzarının dinmediğini söylediler ve kendisini teselli etmek için bir (o ziyaret daba yapmaklığ olacağını ileri sürdüler. Karımla, tik, matemli eve gitti Taze dul, buz ( - tahakkuk şubesi binasının temel a$- | | İ | | ! i ! i | Atılay Denize İndiriliyor Haliçteki Valde kızağında yapıl makta olan Atılay denizaltı gemimi- zin denize indirilme merasimi 19 ma- yıs cuma günü öğle; saat 12 de yapılacaktır. Gemiyi inşa eden şir- ket, merasimde hazır bulunanlara sâ- at 13.30 da Perapalasta bir büfe a- çacaktır. Merasimde Milli Müdafaa Vekili- nin de bulunacağı söylenmektedir. BELEDİYEDE : İstimlâkler meydanının sine ait iki numaralı plânm tatbikine geçilmiştir. Bu plânla Balıkpazarın- da kalmış bulunan' ve deniz kenarın- daki Mescitten yolun Mısırçarşısının kapısına döndüğü noktaya kadar de- vam eden binalar yıktırılacaktır. Çarşının yanındaki kuşçu ve elbi- seci dükkânları da yıktırılacaktır. Prost Geliyor Şehir mütehassısı Prost cumartesi Eminönünde Eminönü şletilme. günü şehrimize gelecektir. Prost bu seferki gelişinde ilk olarak Eminönü | meydanı için yapilan maketi tetkik ve son şeklini tesbit edecek ve mey- dana konulacak otomatik saatin ye- rini tayin edecektir. Araba Talimatnamesi Şehir caddelerinin asfalta tahvi dolayısile yük arabsi rile namenin tatbiki k ş hirde 4500 yük arabası mevcut oldu- ğü yapılan tetki anlaşılmıştır. Talimatnameye arabaların asfalt yollara zarar vermemeleri İi- çin yaylı olmaları ve tekerleklerinin muayyen bir kutru tecavüz etme leri icap etmektedir. * Vali ve Belediye reisi Lütfi Kir- dar dün Usküder belediye tahsil ve ke: ma merasiminde bulunmuştur. Bu a- gerçekten perişan bir durumdaydı, boyuna ağlıyor, boyuna | sızlıyordu. Ben, münasip çığırlar bulup bir kaç söz söyliyeyim derken o, daha çabuk davrandı. Kocasının gençliğine, gü - zelliğine, zarafetine, nezaketine, cö- mertliğine, kibarlığına, işbilirliğine dair yanık yanık sözler söyledikten sonra göğsünü yumrukladı — Nasıl yanmıyayım, nasıl çır - pınmiyayım dostlar. O sağ olsaydı şimdi ben transatlantiklerin birinde ve Nevyork yolunda bulunacaktım. rada Üsküdarla Beykoz arasındaki yolu da tetkik etmiştir. S— Devlet memurları 25 veya otuz senelik hizmet müddetleri dol. madan ne için tekaüt edilirler ve bunlara maaş ve tazminat verilir mi? Onun ölümü beni sergiye gitmekten de mahrum etti. Arkadaşımız, kaşlarını çatarak i- lâve etti — Şerefsizim ki duyduğumu söy- edim, küçük bir mübalâğaya kapıl- madım. Bu yemin üzerine cevap verdim: ametin küçüğü ve - ya büyüğü değil, aliyülülâsı kopmuş, GC — 25 veya 30 senelik hizmet müddetlerini doldurmayanlar ya- şının ilerlemiş olması, malü veya vazifeye devamma mâni ka- nunl sebeplerle tekaöt edilirler. Bunlardan hizmet müddetleri 20 seneden aşağı olanlara her hiz - met senesi İçin maaşının emsali ha öz üt İşinin Halli Için Iki Komisyon Çalışıyor Romen milli bayramı dolayısile dün Konsoloshanede yapılan toplantıdan iki intiba M.5.9 Romanya Milli Bayramı Romanyanın 10 mayıs milli bay- Yeni Kurulacak Müesseseyi Belediye, Daimi Kontrol Altına Alacak | temi münasebetile dün saat 12 de Istanbulun üt işleri üzerinde tet- kikat yapan komisyon dün öğleden evvel belediye iktisat müdürlüğünde toplanarak şimdiye kadar bu mevzu etrafında yapılan etütleri müzakere etmiştir. Komisyon tetkikatı sırasın- da Istanbulun günlük süt istihlâk miktarının 35 bin litreden ibaret oi- duğunu ve bu miktarın kısmen şehir ünl tesbit etmiştir. Bu netice alın- dıktan sonra komisyon İstanbul ci- hetinde, şehre süt sevkeden köyleri gezerek buralarda sütleri istihsal, top lama ve sevk işlerini tetkik etmiştir. Yarın da Anadolu cihetindeki köyle- re giderek ayni tetkikatı yapaca! Komisyon tetkikatından aldığı neti: celere göre, İstanbulun süt ihtiyacı nın temin edilebilmesi için günde 50 1935 senesinden beri Toprak Ofisi tarafından satın alınmamış olan kaba afyonlarm son bir ka- rar üzerine morfin derecesine yirmi beş kuruş verilmek ve he- deli beş senede ödenmek üzere müstahsil ve #üccarın ellerinde kalan afyonların ofise teslim e- dilmesi alâkadarlara tebliğ edi mişti, Son güne kadar ofisin yap- tığı mukaveleye “İmza etmek su- retiyle mal teslim edenlerin mik- tarı pek azdır. “Tesbit edilen fi yat ve tediye şartını muvafık gö, yen — alükadarlar © Ankaray KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ litre sütü sterilize edebilecek bir müessesenin kurulmasına lüzum gös. termiştir. Bu müessese belediyenin İak bir tadilâtla bu miktarı 100 bin litreye çıkarabilecektir. Heyet bir taraftan bu tetkikatı yaparken diğer taraftan süt fabrikasının kurulacağı maraş tevzi b ii Üzerinde ekti İyapmaktadır. Bu maksatla Paşabah- çedeki şişe fabrikasile de temas edil- İmiş ve süt şişelerinin hazırlanması hususu hakkında görüşülmüştür. Ayni mevzu Üzerinde tetkikat ya- pan belediye iktisat müşavere heye ti de, aşağı yukarı, komisyonla ayni neticeye varmıştır. Heyet, kurulaçâk sterilisatlon fab- rikasının şehrin münasip görülecek Tüccar ve Müstahsil | Afyon Satmıyor | heyetler göndermişlerdi. Giden heyetlerin hepsi avdet etmiştir, Haber aldığımıza göre afyon mü- bayaasına dair olan kanunun bü- kümleri ile ofisin mübayaa şari- ları arasmda uygunluk olmadığı ve bu fiyat şartlarmın alâkadar- | ları zarara sokacağı iddia edil | mektedir. Bundan dolayı ellerin- de mal bulunanlar Şürayı Dev- lete müracaatla son kararın doğ- ru olmadığından bahisle Toprak Ofisi aleyhine “dava açmıya ka- rar vermişlerdir. sıli hesap edilerek tazminat veri- lir. Meselâ 25 Hira maaşlı bir me- mur tekaüt edildiği zaman 10 se- ne hizmet yapmış İse maaşının em- sali hastlı olan 775 liranın 10 mis- lini 11 sene hizmet yapmış ise 11 mislini, 19 sene hizmet yapmış ise 19 mislini alır. 20 sene ve daha fezla hizmet etmiş olanlara tekaüt maaşı tahsis edilir. Bu maaşın miktarı 25 sene hizmet eden bir memurun tekaüt maaşı miktarının yirmi beşte biri- nin her hizmet senesile zarbından çıkan yekündur. Meselâ 20 sene hizmet eden 25 lira maaşlı bir me- mur 28 lira 80 kuruş tekaüt maa- şı alır. Eğer bu memur 25 yil hiz- met yapsaydı alacağı tekaüt maaşı 36 lira olurdu. 25 seneden fazla hiz- met eden memurlar da 25 senelik hizmete tahsis edilen maaşın her hizmet senesi için 25 te birinin i- lâvesi ile teksüt maaşı alırlar. * S — Çin mi büyüktür, Japon- ya mi? | Romanya konsoloshsnesinde o mero- üç semtinde şubeleri olmasını dâ tek- | sim yapılmıştır. Vali muavini Hüdal Uf etmektedir. Heyet pazartesi gü. | Karataban, şehrimizdeki ecnebi kon- nü yapacağı içtimada bu husustaki ! soloslar ve Romanya kolonisi mers- raporunu hazırlıyarak makama vere- cektir. MÜTEFERRİK: Sergi Hazırlıkları Gütatasarayda sçilocdk sanayi ser- Gösimemayülta pi U)Eİ yağar yone e giye iştirak edeceklere dünden itiba- ren tebligata başlanmıştı. Bu arada Sümerbank, Etibank, İş Bankası, In- hisarlar gibi ük o müesseselerin eri temin edilmişitir, Afyon Kongresi Cenevrede toplanacak afyon yetiş- tiren memleketler mümessili müzdeki hafta görüşmelerine başla- yacaklardır. Memleketimiz namına gidecek afyon mebusu Hamza Osman ile Iktısat Vekâleti teşkilâtlandırma müdürü Servet Berkin yarın Conev. reye hareket edeteklerdir. Ağaçlık Sahası Vilâyet ziraat müdürlüğü vilâyetin muhtelif yerlerindeki ağaçlık sahala- rın hudutlarını genişletmiye karar vermiştir. Bu arada Dukullu, Ütnra- niye, Usküdar ve Haydarpaşada yeni ağaç fidanları diktirilmiştir. Bunlar- dan başka Kartal ve Yakacık civarın- daki' yabani ağaçlra Antep fıstığı a- şılanması ve yine bu civarda bir man dalina bahçesi tesisine kerar veril- miştir. * 50 Selektör Alınıyor Vilâyet ziraat müdürlüğü, ziraatin önü CEVA (ıslahı için Avrupadan 50 selektör, 30 | İbir müessesede yapılmaktadır. tohum ilâçlama makinesi getirtmiş- tir. Ayrıca 12 selestör de İstanbulda C — Çin büyüktür. Dünyanin nüfüsca ve arazice en büyük me leketi OÇindir. 430 milyon nüfusu olduğu tahmin edilmektedir. Çin - den sonra dünyanın en büyük memleketi Hindistandır, Hindis - tanda da 319 milyon İnsan yaşa - maktadır. Japonya Asya kıtasında en büyük memlekettir, Japonya - nın nüfusu 57 milyon, bütün Ja- pon imparatorluğunun nüfusu İse 78 milyondur. simde hazır bulunmuşlardır. | Tik olarak Romanyu kolonisi na- | mına Romanya Seyrüsefain acentesi miidürü Onceanu söz söylemiş ve bu- na Romen general konsolosu N, 1 casiewiez cevap vererek, koloni aza- Inrinu teşekkür etmiş ve Kral iarola srnfi imalitmi İ ral konsolos sözleri arasında — Reisi- cümhur İsmet“İnönünün büyük şah siyetinden bahsetmiştir. o Toplantı 13.30 a kadar devam etmiştir. * Bükreş, 10 (A.A.) — Mili bayran. İ münasebetile Bükreş civarında kâln Cotroceni'de kral Karolün huzurunda büyük bir geçit resmi yapılmıştır. Me çide 30 bin asker, bir çok tayyareler ve mühim miktarda harp malzemesi iştirek etmiştir. | Romanyanın milli bayrami zaüna- İ sebetile bütün Leh - gazeteleri Kral Karol hakkında sitayişkârane maka- leler yazmışlardır. Kral Zogonun Hemşiresi Ameliyat Oldu Eski Arnavutluk krak Zogonun bemşirelerinden Prenses Ruhiye, dün bir apandisit ameliyatı geçirmiştir. Prensese dün öğleyin birdenbire kriz | gelmiş ve derhal Şişli Sıhhat yurdu- İna nakledilerek burada kendisine 0- İperatör M. Kemal tarafından ameli- yat yapılmıştır. Ameliyat muvaffa- kıyetli olduğundan Prensesin sıhhi vaziyeti iyidi Kral Zogonun büyük hemşiresi do dün şehrimize gelmistir. — mm m TAKVİM ve HAVA PERŞEMBE 11 Mayıs 1939 | 5 inel ay Gün: 81 Hizir: 6 Arabi 158 Rumi: 135 Rebiülevvel: 22 Nisan: 28 Güneş: 4.47 — Öğle 1240 İkindi: 16.06 — Akşar 19,4 Yatsı; 21.01 — İrez 246 Hava Vaziyeti —— Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan 2- İman moalâmata göre, dün yürtta hava Trakyada kapalı, Köcaeli ve Karadı kıyılarında yer yer sisli, Orta Anadolu- wun garp kısımları le Egede bulutlu, di- ğer yerlerde açık geçmiştir. Büzgürlar bütün Sölgelerde Şimali istiksmetter ha- fit, Kar: ve Trakyada orin kuvvet- te esmisti; Dün İstanbulda hava çok bulutlu geç- miş, rüzgür Şimülden saniyede 2 — 4 metre hızla esmiştir. Seat 14 te hava tez- yiki 10189 milibar idi. Sühuret en yük sek 23 ve eh düşük 12,8 santigrat ola- rak kaydedilmiştir.
