29 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 PENCEREMDEN Edebiyat Abalisi Yazan: M. Turhan TAN A” mıydı, efendi miydi, bey miy di, paşa muydı, burasını bilen yoktu, fakat eski edebiyatta hir Lâed Ti zavallısı vardı ki kimin olduğu bi- linmiyen yahut belli olmıyan bütün sözler hep - vur abalıya kabilinden - ona yükletilirdi. Malüm olduğu üze- re Lâ nefi için, inkâr için, ve teerit için arabi isimlere, füllere dahil olup harfi nefy adımı taşırdı, Lâcdride de vazfesi odur, O kelimeye “bilmem” manasını verdirmektir, Fakat Abdülhamit devrinde Lâ - drl biraz siyasi kıymet almıştı, Çün- kü Kemal bey gibi, Ziya paşa gibi, hattâ Hâmit gibi sarayen hoş görül Yeni Mektep Binaları İçin Tahsisat Vilâyetin kmektep bina ihtiya- cının kati ve esaslı şekilde halledil- mesi için yakında Şehir Meclisine yeni bir teklif yapılacaktır, İlk tah- İsil çağındaki çocukların, bol havalı ı binalarda okumaları ze- rüretini bir esas olarak kabul eden belediye reisi, bundan bir müddet evvel şehir mekteplerini gezerken, bir çok ilkmektep binalarınm, sıhhi bakımdan mektep ittihazma elve- meyen şairlerin eserlerinden bir par- çanin gazete sütunlarına, yahut ki - tap sayfalarma geçirilmesi icabedin- <6 0 parçanın altına bir Lâcdri ko - mulurdu ve bu suretle okuyucuların merakı tahrik olunur, dikkati çoğal- tılırdı. Çünkü halden anlayan oku - yucu o Lâedri kelimesinden nükteli ve dokunaklı bir söz okuyacağını se- zinserdi, önüne konulan şüre, yahut ibareye candan alâka gösterirdi. Çocukluğumuzda, gençliğimizde farketmemişiz amma şimdi anlıyo - ruz ki bu Lâcdri kelimesi de bir za - manlar suiistimal ve sahibinin ismini anmakta hiç bir mahzur olmayan şi- İrlerin - hattâ yasak kalktıktan son - ra, yâni meşrutiyet yıllarında - yine Xâedriye yüklenmesine devam edil - miştir. Dün - zarafet (o bakımından matbuatımızın eşsiz kalmış bir bedi- ası olan - Şehhal mecmuası kollekti. yonlarını karıştırırken bu garip ha- letin bir çok nümuünelerini gördüm. Meselâ Nâbinin şu kıtası pek meş- burdur ve hiç bir devirde yasak edil- memiştir: Erzan metal fazlü hüner tâo rütbe rişli olmadıklarını görmüş ve bir #h evvel sıhhi binalarda tahsillerini te- min etmeyi vaadetmiştir. Bu vaadin yerine getirilmesi için bu seneki be- lediye bütçesine ilk mektep bina in- şaatı için 180 bin Tiralık bir tahsisat koydurtan Lütfi Kırdar bu miktarı 600 bin liraya çıkartmıya karar ver- miştir. Ancak bu tahsisat üç senede sarfedilecek ve her sene en az dört ilkmektep binası inşa edilecektir. Belediye reisi bu maarif faaliyeti için bir program hazırlanmasmı alâ- kadarlara bildirmiştir. Bu yeni vilâyet maarif programi- le şimdiye kadar ihmal edilmiş bu- lunan belediye hudutları dahilinde- ki mmtakaların da mektep ihti ları göz önünde tutulacak ve bura- Jarda da yeni mektep binaları yaptı- rılacaktır. Bu arada Rumeli Kava- ğında da bir mektep binası yapıl)! ması kararlaştırılmıştır. BELEDİYEDE : Azapkapının Maketi Belediye imar şubesi müdürlüğü, kim | Eminönü meydanına ait maket gibi, Bin marifet zemancde bif âferinedir | Azapkapı meydanının kati şeklini 'Ebnayi dehr her hünere âferin verir | gösterecek bir maket hazırlamıya baş Yarab bu aferin ne , tükenmez hazinedir? Şehbalin edebiyatcısı bn kıtanın altına Lâcdriyi kondurduğu gibi Zi- ya paşanın terkibi bendinden alıp bir sayfaya dercettiği: Seyr etti heva üzre denir tahtı Sü- leyman Ol saltanatm yeller eser şimdi yerinde Ve: “Âyinesi iştir kişinin lâfa ba- kilmaz - şahsın görünür rülbei aklı eserinde” beyitlerini de yine Lâedri- ye mal etmiştir?.. Bu (örneklerden anlaşılıyor ki Lâcdri hiraz da tem - beltik örten bir şey oluyormuş. Çün-| kü Nâhinin, yahüt Ziya paşanın yıl. lardanberi dillerde gezen ve darbi- mesel hükmüne geçen sözlerinin ha- kiki sahiplerini öğrenmeğe üşenip de O meşhur sözleri göz göre göre edebi yat abalısına mal etmek hafifliği başka suretle tefsir olunamaz, Yine o güzel mecmuanın nefis sayfaları arasına serpiştirilmiş zarif sözler arasında Erzurumlu Pertev pa- şanın malı olan: Bir haneye malik değilim ben şu ci- handa Kuttat tarikin bile şeşhanesi vardır. Beytinin Lâcdriye bağışlandığı - nı gördüm. Hırsızlığın ayyuka çık- tığı istibdat ve Umumi Harp yıllarn- da yüz binlerce ağızda gezmiş olan böyle bir sözün de sahibinden alıp Lâedriye ihda olunması da zannede- rim ki gariptir, Bu satırları yazarken yakm bir istikbalde bütün eski şiirlerin Lâed- Tamıştır. Bu maket nazırlanırken bu civarda bulunan-ve Mimar Sinanın eserlerinden olan Sokullu Mehmet Paşa camiinin vaziyeti nazarı dik- kate alınarak bu tarihi &bidenin e- hemmiyeti tebarüz ettirilecektir. İtfaiye Mektebi İki sene evvel tesis edilmiş bulu- nan itfaiye mektebinin birinci devre tedrisatı önümüzdeki salı günü hi- tam bulacaktır. Bu devrede taşra be- lediyeleri namma mektebe devam etmiş 7 kişi de mezun olacaktır. Gıda Maddelerini Kontrol Son zamanlarda kavurma, sucuk gibi gıda maddelerini yiyen bazı kim selerin zehirlendikleri yapılan şi- kâyetlerden anlaşılmıştır. Bu mak- satle belediye riyasetinden bütün be- lediye teşkilâtına gönderilen bir ta- mimde gıda maddeleri satışlarının şiddetle kontrolü lüzumu bildirilmiş- tir. KurbağalıdereTemizleniyor Kurbağalıderenin temizlenmesi İ- çin belediye merkez fen heyeti tara- findan bir keşifname hazırlanmıştır. Bu iş yakında eksiltmeye konulacak ve hemen tathirata başlanacaktır. Yeni İktısat Müdürü Belediye iktısat müdürlüğüne ta- yin edilen Iktısat Vekâleti küçük kre- diler bürosu şefi Saffete ait muame- DR eğ yar, İyi bir gazeteci ri işaretiyle gösterileceğini de unut- madığıma okuyucularımın inanma - larını rica ederim! mami MAARİFTE Jimnastik Bayramı 19 mayıs jimnastik şenliklerine &- it programları hazırlamak üzere 3 mayıs çarşamba günü öğleden sonra Vali ve belediye reisi Lütfi Kırdarın için me edersiniz ? lâzımdır. Fakültesini Çok okuyunuz. rübeleri yapınız. riyasetinde bir toplantı yapılacaktır. Bu toplantıya bütün kaza kayma- kumlarile maarif müdürü Tevfik Kut halkevleri reisleri, beden terbiyesi müdürlüğü ve gençlik teşkilâtı na- mına birer kişi istirak edecektir. inkişaf ettirmeğe gayret ediniz. Bu suretle hazırlandıktan sonra gazetenin birinde ufaktan işe baş- 8. — Gazeteciliğe çok merakım olabilmek yapmaklığımı tavsiye GC, — İyi bir gazeteci olmak için evvelâ iyi bir tahsil sahibi olmak Üniversitede edebiyat bitirmeğe çalışınız. Mutlaka bir yabancı dil öğreniniz. Kendi kendinize ufak yazı tec- Ve en ziyade hâdiseler karşısın- da tecessüs ve merak melekenizi Denizbank teşekkül etmeden evvel / eski liman idaresi tarafından Bartın» | da bir müteahhide yaptırılan 24 mavnanın şartnameye uygun olmadı- ğı gibi fiyat itibarile de çok yüksek bulunduğu, ve ihalede yolsuzluk ya- pıldığı hakkında yapılan ihbar üze- rine bir müddet evvel maliye müfet- tişleri ve ayrıca da Denizbankta to- şekkül eden bir heyet tarafından tah- kikata başlanmıştı, Geçenlerde Iktı- sal Vekületinin Den'zbank işleri et- rafındaki tebliğinde de tahkik safha sında olduğu bildirilen bu mesele ü- zerinde gerek Denizbank ve gerekse maliye müfettişleri tarafından yapı- lan tetkikler bitmiş ve netice bir ra- porla vekâlete bildirilmiştir. Tahkikat bu mesele üzerinde ileri sürülen iddiaların doğruluğu neties- sini vermiştir. Mavnalar müteahhit tarafından şartnameye uygun olarak yapılmadığı halde teslim alınmış ve tesellüm edilen mavnaların parası Denizbanktan ödenmiştir. Yalnız son | Ömer, Erdal ve Özden İnönünün Ziyafeti Ankara, 28 (TAN) — Bu - gün çocuk haftasınn © altınet günü münasebetiyle Cümhur - reisimiz İsmet İnönünün çocuk ları Ömer İnönü, Erdal İnönü ve Özden İnönünün © Halkevinde mektep talebeleri için tertip 'et- mis oldukları cav ziyafeti . ok neşeli olmuştur. Hâlkevi “salonu hu münase- betle hazırlanmış, davetliler i çin zengin bir büfe yapılmıştı. Çocuklar büyük bir neşe içinde eğlenirken Bayan İnönü Halke- vini şereflendirmişler, küçük misafirlerle bizzat meşgul ol - muşlardır. ÜNİVERSİTEDE : Spor Faaliyeti Başlıyor Üniversite gençleri arasında 5p0- ra bir başlangıç olmak üzere spor f&- aliyetie iştirak edecek gençlerin miktari tesbit gâlmiye başlanmıştır. İnkılâp Dersleri Kesiliyor Ders senesi sonunun yaklaşması dolayısile üniversite inkılâp enstitü- sünde 15 mayıstan itibaren derslere nihayet verilecektir. mm le tekemmül etmiştir. Yeni iktsat müdürü salı gününden itibaren vazi- fesine başlıyacaktır. Matbuat umum müdürlüğü bi- rinci sınıf müşavirliği için bundan bir müddet evvel İstanbulda yapılan müsabaka imtihanında, Galatasaray lisesi ingilizce muallimi Hikmet Ce- mil kazanmıştır. TAN Jparti olan dört mavna gelmeden ev- vel tahkikata başlandığı için bu mav- maların parası tediye'edilmemiştir. Yine tahkikat neticesine göre. mav naların beherinin © zamanki kereste fiyatları ve işçilik ücretlerile iki bin beş yüz liraya yaptırılması mümkün olduğu halde 6 bin lira gibi iki mis- linden de fazla bir fiyatla müteshhi- de ihale edilmiş ve bu yüzden yet- miş bin lira kadar fazla bir para ile 115 bin liraya müteahhide ihale &- dilmiştir. Vekâletin raporları tetkiklen sön- ra eski llman idaresindeki mesul şah. #iyetler hakkında takibat yapılacağı anlaşılmaktadır. Kooperatif neden zarar etmiş? Denizbank kooperatif umumi he- yeti içtimsinda kooperatif hesapları- ni tetkik için seçilen beş Kişilik ko- misyon tetkiklerini son safhaya ge- tirmiştir. Tetkik mevzuu olarak ele alınan mesele bilhassa kooperatifin Şilenin Alacalı nahiyesine | bağlı Sbrüllir Köyünde Yeti bir “hâdise ol. müş, Memnune işminde 4 bir kızcağız kendisinden Ii ya yük Di allı yaşmdaki kardeşi Sa- dettin tarafından tabanca ile kalbin den vürulup öldürülmüştür. Vaka şöyle olmuştur: Memnune ile Sadettin ayni köy halkından Ahmedin çocuklarıdır. Dün anne ve babalarının evde ol madıkları bir sırada beraber oynar- larken bir aralık Sadettin kilitsiz 0- lan sandığı açmış ve babasma ait ta bancayı çıkararak oynamıya başla mış, bu arada kardeşine: — Memnune seni öldüreyim mi demiş ve tabancayı çocuğun üzerine çevirmiştir. İşte bu sırada silâh ateş almış, çikan kurşun Memnunenin tem kalbini derelerek'onu derhal öldürmüştür. Biraz sonra eve gelen Ahmetle karısı hâdiseyi jandarmaya haber vermişlerdir. Vaka etrafında tahki- kat yapılmaktadır. Bir Kadını Vurdular Evvelki aksam Raminin Cuma mahallesinde ağır bir yaralama va- kası olmuştur. Şeyh Abdullah sokağında 98 nu- maralı evde oturan 35 yaşında Fazi- let, gece habersizce evine giren biri- #i tarafından bıçakla kalbinin öze-| DAHİLİ HABERLER Eski Liman İşletmesinin Mavna Tahkikatı Bitti YİRMİ DÖRT MAVNANIN 70.000 LİRA ZARAR İLE MÜTEAHHİDE İKİ MİSLİ FİYATA VE 115.ooo LİRAYA İHALE EDİLDİĞİ ANLAŞILIYOR 937 senesi hesaplarıdır. 837 bilânço- sunun bazı hataları kapatmak için Yânlış olarak tanzim edilmiş olduğu ve ambür mevcudu hakiki kıymetine den fazla gösterilerek 938 senesine devredildiği söyleninektedir. Bun- böreuna mahsup ettirip ortaklık hak- kını kâybeden bir çok ortaklara da istisnai muamele tatbik edilerek his- seleri mevcut “gösterilmek suretile temettü tevzi edildiği iddia olunmak- tadır. Kooperatifin bütün muamelâtı üzerinden yetmiş lira kâr yap- ması icap ederken bir çok hatalar ka- patilarak on bir bin lira zarar göste- rilmiştir. Bütün bu muameleler o zamanki kooperatif idare meclisinin tasvibile yapılmıştır, Hesapları tetkik eden he- yet, raporunu bugünlerde Ikmal e- decek ve bir kaç gün sonra ikinci iç- timam: yapacak olan kooperatif umu- yasmdal, mi heyetine verecektir. Şile Köyünde Küçük Bir Çocuk 4 Yaşındaki Kardeşini öldürdü kadın cankurtaranla Haseki hastane sine kaldırılmıştır. Hayraboluır Hasa olduğu 'anlaşıl- | mış ve yakalanmıştır. Hasanla Fa- ziletin bir müddet evvel beraber 72- rında geçimsizlik başladığı için ay- rıldıkları ve bu yüzden Hasanın ka- dını öldürmek istediği anlaşlmıştır. DENİZ ve LIMANDA : Denizyolları Kadrosu Yeni Denizyolları kadroşu tesbit edilerek umum müdür İbrahim Ke- mal Baybora tarafından Ankarsya götürülmüştür. Liman umum mü- man işletmesinden eski memurin| müdürü Cevat kadroyu Ankaraya götürmüştür. Her iki kadro da Mü- nakale Vekâletine arzedilecek yeni teşkilât kanunu çıkar çıkmaz tatbi- kine geçilecektir. SaldırayınBayrakMerasimi Alman Krup tezgâhlarında yepti- rlarak geçenlerde llmanımıza geti- rilen Saldıray denizaltı gemimiz hâ- vuza alınmıştı. Gemi dün havuzdan çıkarılmıştır. Bugünlerde (bayrak merasimi yapılacaktır. Denizbankta şehir hattı ve Mu- rinden tehlikeli surette yüralanmış- tır ve carih kaçmıştır. Biraz sonra danya hattmın ilkbahar tarifesinin tatbikine yarın başlanacaktır. —————<————<m KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ e —————ş—ğ—ğ—ğ—ğ——— lar, zamanla yükselirsiniz. o S. — Bir evlenme teklifi karşı sındayım, Fakat erkeğin kazancı- ni az buluyorum. Evlenmek için, bir erkeğin kazancı ne olmalıdır?. GC. — Evlenmeden evvel yaşa mak istediğiniz hayatın, mümkün- se evleneceğiniz adamla birlikte, bir bütçesini yapınız. Erkeğin ge- lirini, bu bütçeyle karşılaştırınız. Eğer kendinizi erkeğin kazancına uygun bir bütçe ile yaşamıya kan- dırabilirseniz, mesele yoktur. Fa- kat erkeğin kazancı ile istediğiniz hayatı yaşamıyacağınızı zannedi- yorsanız, evlenmeyiniz. (Yalnız unutmayınız ki, önünüzde büyük bir istikbal vardır. Erkek daha, mesleğinde inkişaf edecek ve Za manla kazancı da artacaktır. . S. — Evleneceğim adamın âile- si beni alâkadar eder mi? C. — Evlendikten sonra, ayrı ve müstakil bir hayat yaşıyacak- Sanız, erkeğin ailesi sizi alâkadar etmiyebilir. Fakat beraber yaşıya- caksanız, şüphesiz erkeğin ailesi hakkında iyi malâmat almıya ça aşınız. :. Geçen gün bu sütunlara memle- CEVAP kette hariçten getirilmiş pek az yünlü kumaş bulunduğunu yaz- miştık. Dün bir kumaş mağazası, bize şu cevabı göndermiştir: “Memleketimize (yünlü kumaş ithalâtı ötedenberi serbesttir, Av- rupa kumaşı, yalnız bir kaç ter zide değil her hangi bir kumaş ticarethanesinde bulunur. Yalnız geçen senedenberi gümrük vesmi- ne bir miktar zam yapıldığı işin yünlü kumaşların fiyatları da ona göre artmıştır. dan başk kooperalifteki hissesini | şadıkları ve son zamanlarda arala-| dürlüğü kadrosu da hazırlanmış Ji-| 20-4-939 << Kâğıthanede Bir Kamyon Devrildi Lüleburgazdan mezbahaya kuzu tiren bir kamyon Kâğıthane köyü civarındaki Sünnet köprüsü yanında 'devrilmiştir. Kamyonun şoförü Veh- bi ile kardeşi Kâzım ve Hüseyin, Şev ket ismindeki iki kişi vücutlerinin muhtelif yerlerinden ağırca yaralan» mışlardır. Yaralılar berayı tedavi Şişli Çocuk hastanesine kaldırılmış kaza etrafında tahkikata başlanmış Arifin idaresindeki 1051 numa- ralı otomobil Maslak yolundan Bü- yükdereye doğru giderken ayni is kametten ilerliyen ve Sotiri tarafın- dan idare olunan bisiklete çarpmış- tır. Başından yaralanan Sotiri tedavi altına alınmış, tahkikata başlanmış- tar. MUTEFERRİK: Müstehcen Tablolar Izmit, (TAN) — Müstakil ressam- Jar sergisinde teşhir edilen altı tab- lonun müstehcen kaydile kaldırılma- sı hâdisesi üzerine, Adliye, Dahiliye ve Maarif Vekâletleri İzmitteki res- mi makamlardan izahat istemiştir. Ayrıca yaptığım tahkikata göre; Izmit müddelumumiliği tarafından gazeteler aleyhine açılmış bir daya yoktur. Şayiadan ibarettir. Refi Bayar İstifa EMİ Senelerdenberi Reasürans müdür- Yüğünü yapan Refi Celâl dün Rea- süransın idare meclisi içlimama isli- fasını vermiş ve v istifa meclisç3 kabul edilmiştir. Refi Celâl, zaten bir müddet evveldenberi sıhhatinin müsaadesizliği hasebile işine devam edemiyordu, Istifasının sebebi sıhha- tinin müsaadesizliğidir. Devlet. hava:yoldarlıda 1 ma)“ itibaren yolcu, posta ve bagaj na # yatına başlanacaktır. Pazardan maâ- ada hergün: Istnbul - Ankara, An- İ kara - Adana; Ankara - İzmir arasın- da karşılıklı olarak posta tayyareleri kalkacak ve bir ay muteber olmak üezere gidiş dönüşlü biletler de ve- rilecektir. Yolculsr şehirlerden hava mey- İdanlarına kadar hava yollarının bu susi otobüslerile götürüleceklerdir. Mevlüdü Nebevi İstanbul Müftülüğünden: 2 Mayıs 939 salı günü Rebiulevvel syının on ikisine müsadif olmakla ö- İnümüzdeki pazartesi günü akşamı (salı gecesi) Mevlüdü Nebevi olduğu ilân olunur, Yeni kadro ve tütün işleri etra- fında vekâletle temas etmek üzere Ankaraya giden inhisarlar umum müdürü Adnan Halit Taşpmarın bu gün şehrimize dönmesi beklenmekte- dir. Dünden itibeten Tozkoparan caddesinin asfalt inşaatına başlan- mıştır. Buradaki İnşaat bitineiye ka- dar otobüsler tramvay yolunu taki ben gelip gideceklerdir. Alman bandıralı Milovke vena: İrile Pazartesi günü Hmanrmıza 500 #eyyah gelecektir. TAKVİM ve HAVA CUMARTESİ 29 Nisan 1939 Kasım: 173 Rumt 1358 Nisan: 16 21 1900 300 4 üncü 27 Gün:30 Arabi; 1358 Rebiülevvek; 10 Güneş 302 — Öğler İkindi: 1â0z — Akşam: Yatsı: 20.04 — İmsâk: Hava Vaziyet! — Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan alı- nan malimala göre, yurtta hava Karade- nlrin Şark köşesi le Doğu Arıkdoluda cok bulutlu ve mevril yağışlı, Egede bulutlu. diğer bölgelerde #2 bulutlu geçmiştir. Rüzgürlar doğu bölgelerde Şimali diğer bölgelerde umumiyetle Şarki istikemet- ten Hafif kuvvette eşmiştir. Dün İstanbulda hava ez bulutlu xec” miş, rüzgâr Şimali Şerkiden saniyede 3—5 metre buzla esmiştir. Saat 14 te hava taz“ yiki 10104 milibar idi. Sühünet en yök” sek 21,5 ye en düşük 3,8 santigrat olarak AVAM ilm ietie.