29 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

< 2 b. Hitlerin Nutku (Başı 1 incide) tabına ıttılâ hasıl etti, O vakit Bitler bu mesaja mukabele etmeğe karar verdi. Bu nufkunda takip ettiği iki ga - ye vardı: Biri Rooseveltin Alman halkına mütecaviz ve mütearrız ole- rak tanıtmak istediği o Almanyanın, hakikatte o mütearrızlar tarafından çevrilerek imha edilmek istendiği| kanaatini vermek ve bu suretle Al -| man halkına takip edilen siyasetin bir nefis müdafaası siyaseti olduğu - nu anlatmak; ikincisi de bütün ciha- na Rooseveltin küçük milletleri teh- dit altında göstermek istemesinin bir isnat ve iftira olduğunu isbat ederek mesajı çürütmek ve Roosevelti gü - lünç mevkie düşürmek, Bü maksatla derhal tehdit altın- 'da bulunduğu iddia edilen küçük mil letlere birer mesaj gönderildi. Ve kendilerini Almanya tarafından bir tehdide maruz görüp görmedikleri soruldu, Bu o memleketlerden aldığı cevapları da nutkunda vesika olarak kullanacaktı, # ilhakika Hitler dünkü nutkun- da en çok bu iki nokta üze - rinde durdu, Ötedenberi | Nazizmin en büyük ve biricik düşmanı olarak ilân edilen Bolşevikliği unuttu, Sov- yet Rusyadan bahse bile lüzum gör -| medi. Buna mukabil dünyayı tehdit eden istilâ tehlikesi (karşısında bir sulh cephesi kurmağa çalışan İngil - tereye hücum etti ve İngilterenin bu hareketini Alman efkârı umumiyesi- ne, Almanyanın her taraftan çevri - lerek imha edilmek istendiği şeklinde gösterdi. Ve bununla gariptir, şimdi- ye kadar daima, tecavüzi — bulunan Hitler bu defa tedafül vazi- yete düşmüş oldu, Fakat müdafanda kalmağa alış - mamış olan Alman devlet reisi, der- hal yine taarruza geçerek İngiliz - Alman deniz anlaşmasının artık hük- mü kalmadığını ve Almanyanın bun- dan böyle ihtiyacı olduğu kadar harp gemisi İnşa edeceğini ilân etti, Sonrada Roosevelte cevap vere- | gekaldığı cevaplardan bahsetti ve Rooseveltin aldandığını iddia etti. * akat bizce Hitlerin dünkü nut- kunda bütün dünyayı alâka - dar eden üç mühim nokta vardır: 1 — Almanyanın Polonya İle ak- dettiği ademi tecavüz misakının artık hükmü kalmadığının ilân e- dilmesi, 2 — İngiltere ile imza ettiği deniz anlaşmasının yırtılması, 3 — Hitlerin “Kavgam” adlı ese- rinde ortaya attığı davalarında 1- rar etmesi, Bu üç madde, bize Almanyanın #stikbal için kendisine çizdiği prog - zam hakkında bir fikir vermeğe kâ- idir. Bundan anliyoruz ki (o Almanya Danzig şehriyle Koridoru almağa ka- rar vermiştir. Polonya ile aktedilen mevcut ademi tecavüz misakı bu iki meselenin halline imkân bırakmadı- ği için, Almanya bu muahedeyi orta- dan kaldırılmıştır. Belki sulh yoluyla olmazsa errivaki tarikiyle bu dava- #ını tahakkuk ettirmeğe çalışacaktır. Zaten bu maksatla aylardanberi Şar- ki Prusyada tahşidat yapmıştır. Po- Jonya hududunda da hazir bulun - maktadır. İngiltere ile akdettiği deniz an - Jaşmasını bozuşu da vâsi mıktarda denizaltı gemisi inşa edebilmek için- dir. Almanyanın bugün 120 denizaltı gemisi vardır. Bu gemileri standardi- 70 bir surette süratle inşa eden mu- azzam fabrikslar vücude getirmiştir. Bir kaç ay içinde denizaltı o gemisi mıktarını iki misline çıkarmak Al - manya için güç bir iş değildir. İngiliz donanması ve İngiliz ticaret gemi - Jeri için denizsitı gemisi, sivil halk i- çin tayyare kadar korkunç bir silâh- ur, Üçüncü nokta ise Hitlerin istilâ ve harp siyasetine devam edeceği < nin en bariz delilidir. Yalnız Hitler nutkunun sönunda Roosevelte, bütün davaları sulhen hal için bir imkân vermektedir. Belki bu imkfn yeni müzakerelere yol a - çacak ve harp ihtimalini bir müddet daha uzatacaktır. Hitlerin dünkü nutkunda insanlık için yegâne ümit noktası buradadır. Kimseyi Etmed (Baş: 1 incide) h idi, Fakat Münihten sonra Münihe uygun olmayan bir Şey yapılma - mıştır. Çünkü Münil İngiltere ile imzalanan deklârasyon, yalnız İngil- tere ile Almanya münasebetlerine 8- itti, Mister Chamberlain, artık Mü - nihin bir kıymeti kalmadığını söy - lüyorsa bunun neticelerine taham - mül etmelidir. İngiltere ile Almanya arasındaki münasebetler ancak mü- tekabil saygıya istinat edebilir. İngil terenin müstemlekeciliği takdire de- or, Fakat Almanya da bir zamanlar büyük bir İmparatorluk sahibiydi. Bugün de Almanya ile İngiltere a - rasında hiç bir fark yoktur. Onun i- çin İngilterenin Almanyaya müstem lekelerini iade etmesi bekleniyordu. Halbuki İngilterenin ( tuttuğu ihata siyaseti, onun Almanya (aleyhinde harbe girişmek niyetinde olduğunu göstermektedir. İngiltere ile Alman- ya arasında yapılan deniz anlaşma - sının esası iki tarafın bir daha har - betmemeleriydi.. İngilterenin (son o... İhareketi muahedenin temelini yık - miştır. Onun için bu muahedenin il- ga edildiği İngiltereye bildirilmiştir. Her Hitler, bunları söyledikten sonra İngiltere ile yeni bir anlaşma yapıldığı takdirde son derece mesut İ olacağını söylemiştir. Lehistanla Münasebetler Her Hitler, daha sonra Lehistan- dan bahsetmiş ve Danzigin bir Al - man şehri olduğunu ve Almanya ile birlikte yaşamak istediğini, Kor'dor meselesinin Almanyaya en çok elem veren mesele olduğunu söylemiş, da ha sonra Almanyanın Lehistana şu İteklifleri yaptığını anlatmıştır: 1 — Dantsig'in mesi, 2 — Harlelar memleket imtiyazından müstetit olmak şartiyle ÇKorldar) dan Keçecek bir Alman olemoğil yolu ve simendifer hattı inşası, 3 — Dentzig'de o Polonyanın iktisadi Baklarımın danınman © ve bu arazide serbest bir Polonya Ilmanı Hydası, 4 — Alman — Tah hudutlarının kati tahdidinin tanınması, 8 — 25 senelik bir ademi tecavüz sakı akdeditmesi, 6 — Pelonya ve Macaristanın Sie devletlerine verilen garantiye İşt lerinin kabulü ki, bu Almanyanın Slo- vakya üzerindeki hâkimiyetini terket- tiği mânasını tazammun eder, Polonya, aşağıdaki zukabll teklifler- bulunmuştur: 1 — Milletler Cemiyeti yüksek komi- setinin Dantzig'ten geri alınması, 2 — Koridordan yapılacak nakliyat için kolaylık gösterilmesi. Hitler, Polonyanın (| İngiltereye karşı giriştiği teahhütlerin 1934 ta- rihli Alman — Leh itilâflariye ka- bili telif olmadığını anlatarak ara- daki ademi tecavüz misakını ilga et tiğini söylemiştir. Her Hitler, daha sonra İspanya- dan ve General Frânkoya yapılan yardımların odemokrasiler tarafın- dan fena tevil olunduğunu, halbuki Almanyanınlspanyaya en samimi yar dımı yaptığını söylemitşir. Her Hitler Japonyadan bahseder- ken: “Almanya, Italya ve Japonya ara- sındaki teşriki mesai, hakiki bir me deniyetin ve dünyada nizam ve ada İletin idamesinin şartıdır.,, Demiş daha sonra Mister Roase-| velte madde madde cevap vermiş tir, Roosevelt'e Cevaplar Almanyaya terkeğil- de Her Hitler, evvelâ Mister Roose- veltin bahsettiği harp korkusuna işaret ederek bunun ancak dizginsiz demokrasi matbustmın, demokrasi lerdeki harpçi siyasilerin eseri ol ğunu söylemiş ve Almanyanın hiç bir tehdilie bulunmadığını, nite- kim bunu tahkik ederek bütün kom- şularından hiç bir tehlikeye uğra- madıklarına diar cevaplar aldığını anlatmış ve daha sonra Mister Roo #evelte şu sualleri sormuştur; “Mister Roosevelt ortalıkta teh: like ve tehdit bulunduğunu mere den öğrendi? Tehdit eden kim, tehdit olunan kim? Mister Roo- sevelt, bunların hepsini söylemek Tâzim.,, Her Hitler, daha sonra Avrupada | üç milletin Afrikada bir milletin is- tiklâli kaybolduğuna dair Mister iğini TAN Hitler, Almanyanın Hiç ı Tehdit ı Bildirdi | Rooseveltin söylediği söze geçmi bahis mevzuu olan milletlerin isti lâllerini 1919 da kaybettiklerini, Afrikadaki “milletlerin daha evvel İ kanlı harpler neticesinde siyasi lıklarını kaybetmiş bulunduklarını ve Almanyanın bu işte bir sunu taksiri bulunmadığını söylemiştir. Hitler daha sonra, her tecavüzü cinayet saymakta Mister Roosevelt- le beraber olduğunu söylemiş v2 Mister Rooseveltin vâki olan bir te cavüz varsa onu göslermesini iste- miş ve arada Amerikanın Versay münhedesine İştirak etmiş olduğu- na işaret etmiştir. Beynelmilel Konferanslar ve Her Hitler, daha sonra beynelmi- lel konferanslara zerre kadar itima- di olmadığını, en büyük konferans olan Milletler Cemiyetinin hiç bir büyük O meseleyi halledemediğini, Almanyanın her konferansa ancak bütün kuvvetlerine güvenerek gire- e söylemiş ve “Almanya bir mahkeme huzuruna çıkıyormuş gi- bi hiç bir konferansa giremez. Çün- kü bu konferanslarda hâkim kim?,, demiş ve şu sözleri ilâve etmiştir: “Mister Roosevelt, neden AL manya İle başladı. Ve Almanya dan istediğini neden başkalarm- dan istemedi. Maksat, ticareti canlandırmaksa, ticaretin canlan- masına mâni olan şey, mânialar- dır, bu münialarm kaldırılması lâzımdır. Ve Amerikanın bu mâ- niaları kaldırması gerektir., Her Hitler, tecavüzden bahseder- ken bilhassa Irlanda ve Filistinden bahsetmiş ve burada dökülen kanla- İrt Almanyanın dökmed;ğini, bu mil. letlere Almanyanın tecavüz etmedi- Bini söylemiş, silâhsızlanma bahsin- de Almanyanın silâhsızlanma lehinde hiçbir faaliyetten geri katmadığını, | fakat sözünü dinletemediği için si- anı başka bir çare bulama dığını, Mstar Rooseveltin meramını başkalarma anlatması ve sonradan Almanyaya müracaat etmesi lâzım geldiğini söylemiştir. | —— o — “| Diyarbakır Belediye R gi Ankara, 28 (TAN Muhabirin. den) — Diyarbakır belediye reisli- ğine Nâzım Önemin intihabı hak- kındaki kararname Vekiller Heye- tince tasdik edilmiştir. Görülen lüzum üzerine Baskil kaymakamı Mümtaz Arkan vekâlet emrine alınmıştır. İ Dünya yeni bir harp arifesinde İna geldiği dakikadan Emir Naip Ankaraya Geliyor (Başı 1 incide) oldu, İki kardeş millet için bu hâdi « senin mana ve şümulü azimdir. Emir Naip huduttan itibaren Sur- Lübnan, resmi mahfilleri ve halk -afından karşılanacak ve misafir edilerek relsicümhurların siyafetle- rinde bulunacaktır. Şam 28 (A A.) — Maverayı Er- dün emiri Abdullah hazretlerinin staj yapmak için Ankaraya gitmek üzere buğün Şama uğrayan oğulları Emir Naip hazretleri, Suriye hududu itibaren her geçtiği yerde pek parlak surette istik bal edilmiştir. Şam şehri bugün ta- rihi ve görülmemiş bir gün yaşamış- tır. Şehrin methalinden otele kadar edi dakikadan ibaret olan (o mesafe erkek, kadır çoluk çocuk on binlerce halkın izdihamından bu (mütemadi alkışlarından dolayı ancak bir buçuk saatte katedilebilmiştir. Karşılayıcıların büyük bir kasmı| at üzerinde ve ellerinde kılıç olduğu | halde bütün yol boyunda kasideler okumuşlardır. Bütün erkânı hükümet ve askeri müfrezeler istikbal me - rasimine iştirak etmişlerdir. Öğle ye- meğini maiyetleriyle birlikte Reisi - cümhurun nezdinde yemişlerdir, Ak-| şam yemeğinde Fransa fevkalâde ko- miserinin davetlisi olacaktır. Emir hazretleri yarın sabah Ha - lep yolu ile Şamdun hareket edecek- tir. — İran Sefiri Türkkuşunda Ankara, 28 (TAN Muhabirin- den) — İran Büyük Elçisi Ekselâns Halil Fehmi bugün Türkkuşu mües- seselerinde bir saatten fazla süren tetkiklerde bulunmuşlardır. Büyük Elçi beraberinde elçilik ileri gelenleri olduğu halde evvelâ Türk Hava Kurumuna gelmiş, sonra sırasiyle Türkkuşunun plânör, alar, Etimesuttaki motör kampını, plâ- nör inşmat fabrikasını ve Türkkuşu | okulunu ziyaret etmiş, bu arada Ba- İyan “Sabiha Gökçenle görüşmüs, kendisine iltifat etmistir Büyük Elçi, bundan sonra Türk- kuşu mektebine gitmiştir, oradaki deftere Büyük Elçi intibalarıni şu suretle tesbit etmitşir: — 2 Ürdi bihişt 1318 tarihine te- sadüf eden 28 Nisan 1939 tarihinde Türk Hava Kurumu Başkanı Bay Şükrü Kocak bize kurumun bütün teşkilâtım göstererek - mufassal iza- hat verdi, gerek kurumun gerek tay yare alanmın, gerekse Türkkuşu mektebinin mükemmeliyeti hakkın. da ne söylesem hakikat yanında ha- #4 kalır. Dost ve kardeş İran devle- ti Türk kardeşlerinin dahili saadet ve terakkisini her zaman gönülden temenni etmekle zevk duyar. * den) — bulunuyor. 1914 harbi- nin arifesindeki günlerin aynini yaşıyoruz. Bugünkü harp sebeplerile, o günkü harp sebepleri, bugünkü harp vaziyeti ile o günkü harp vaziyeti birbirine çok benzer. Bu sırada Cihan Harbinin bir hulâsasımı okumak bu- İl eder. Bu eseri okuyunuz. günkü hâdiseleri daha etraflı anlamanıza da yardım Zengin bir kütüphaneye sahip olmak isterseniz Cep i Kitaplarına abone olunuz. Şartları: Senelik abone 8 li- ra, altı aylık abone 41/; lira. Senelik abonelere küçük bir kütüphane hediye edilir. | Adres: Ankara caddesi, Reşidefendi hanı, birinci kat. 105 Posta kutusu 97 İstanbul Satış Yeri: Ankara Caddesi Yeni Kitapçı, 83. İşmir Satış Yeri: Devrim Kitabevi, Konya Satış Yeri: Yeni Kütüphane, Bilecik Katın Yari: nil Kitabesi 29.4.9439 ——— Hitlerin Nutku Alman K fade (Başı 1 iücile) tecâvliz misakına ön verildiği söy- lenmektedir. Polonyada Akisler Varşovadan verilen malümata' gö- re, Lehistan hükümeti, bütün kom- ehemmiyeti verdiği, fakat Almanya nın Danzig meselesini ötedenberi tâ- ridor bahsinde Almanyaya karşı hep manyaya koridorda teretoryal imtiyazlar vermek stemediği anla- tılmaktadır. Lehistan mahafili, AL manyanın ademi tecavüz paktını kal- dırmasınm Lehistan ile garbi Avru- pa demokrasileri arasındaki teşriki mesaiye engel olmıyacağına kanidir. İngilterede Akisler İngiltere mabafiline göre, Her Hit- İlerin nutku, Almanyarın korkuları- rı İfade etmektedir. Almanya, şem- ber içine slınmaktan korkmaktadır. Halbuki © Mister Chamberlain de, Loft Hallfaks ta böyle bir korkuya mahal olmadığını mükerrer defalar izah etmişler, hattâ Almanyanın bu korkusunu gidermek İçin teminat vermiye hazir olduklarını bildirmiş- lerdir. Çünkü İngilterenin hedefi her hangi bir devlet sleyhinde Vaziyet almak değil, yalnız tecavüzü menet- mektir. Londra mahafil!, İngilterenin, Al man tekliflerinden evvel Lehistana teminat vermiş olduğuna İşaret edi- yor ve bu yüzden tekliflerin geç kal. maş olduğunu anlatıyor. Fransa ve İtalyada Paris mahafili, dernokras'lerin ba- rışı korumak lehindeki gayretlerinin devam edeceğini, anlatıyor ve Al- manyanın deniz anlaşmasını ilga et. mesinin Fransada bir sürpriz olarak — JAPONYANIN Demokrasilere Karşı Siyaseti Londra, 28 (Hususi) — Toxyodan British United Press'e bildirildiğine göre Başvekil Hiraüma, Japonyanın demokrasilere karşı bir siyaset takip etmek tasavvurunda bulunmadığını bildirmek üzere Italya ve Almanya sefirlerini bir içtimay davet edecek» tir, Anlaşılan bir müddettenberi Al mahya, Japonya ile arasındaki anti- kömintern paktını askeri bir ittifak ile takviye için uğraşmakta idi. Fa- kat bu teşebbüsler müsbet bir neti- ce vermemiştir. kl icki Avukatlık Kanunu Hakkında Bir Tefsir İsteniyor Ankara, 28 (TAN Muhabirin 2556 sayılı hâkimler kanu- nundaki muavinlik imtihanına taal- lük eden hükümlerinin tatbiki geri bırakılmış olmasına nazaran avukat stajiyerlerinin tâbi olacakları imti- harıların da ayni suretle tehiri lâ- zim: geleceği . düşünülmekte ise de İavukatlık kanununun o muvakkat maddesi bu hususta kâfi sarahati ih- tiva etmediğinden bahisle Adliye Vekâleti keyfiyetin tefsir yolu ile halini meclisten istemektedir. —aaama m KISA HABERLER ei Bulgar Ba 4) Köseivenet, mili meclisin 24 üncü devresinin ilk öiçüms senesini kapıyan Zararnameyi dün mec- liste okumuştur. X Bükreşle mali, Iktisadi ve ticart mr zakerelerde bulunmakta olan renmi İngi- iz murahhas beyeti müzakerelerini hita 'ma erdirdiklen sonra, Afinaya gidecek ve orada Yunan hüzümetile bu nevi mü- 7akerelerde bulunacaktır. * Amerika Mebusan Meclisi, Parlâ- mertoya an gün evvel haber vermek par- İ tiyle Japonya İle ticareti tahdit etmek sa- Mihiyetini Reisicümhura vermiştir. İsveç Kralı busust olarak bir gün | kalmak üzere Berline giörcişlir. Rooseveltin emri üzerine Büyük İ Okyanustaki üslerine dönen Amerikan verem donanmasının kısmı külli Panama Ka- , nalından gecmeğe başlamıştır. şularile çok iyi geçinmiye en büyük | Ni vaziyette tanıdığı, Lehistanın ko-| müsandekâr davrandığını, fakat AL| orkularını Ediyor Jfelâkki edilmediğini, fukat Lehistan ile yapılan ademi tecavüz misakınıf İilgası meselesinin mühim olduğunu İşünkü tehlikenin nereden geleceğini İpek bariz bir şekilde gösterdiğini söy” lüyor. e İtalyanın en sal etli muharri* ri sayılan Sinyor Gayda, Her Hitle- rin yalnız Roosevelte değil, İngilte” re ve Fransa tarafından takip olunan İçember içine alma siyasetine en kati İcevabı verdiğini anlatıyor. Diğer Memleketlerde Avrupanın diğer merkezlerinden alınan malümat şu merkezdedir: Romanyada bilhassa Lehistan meselesine ehemmiyet £ verilmekte ve bürada bir takım hâdiselerin çı - kacağı zannedilmektedir. Litvanyada bilhassa Lehistan - Almanya ademi tecavüz' misakının İlgası yüzünden endişe hissolunmak- tadır. Macaristanda hiç bir mütalea i - leri sürülmemektedir. Bulgaristanda &n çok göze çarpan nokta, Bulgar gazetelerinin Bugaristan (haricinde bulunan Bulgar arazisini geri iste - mek hususunda şiddetli neşriyata gi- rişmiş olmalarıdır. Tekzip Edilen Haber Bügün Nevyork Time, gazetesi - nin Vaşington muhabiri Mister Ro- öseveltin bir kaç ay evvel Sinyor Mus solini ile Her Hitleri kendisiyle ya- deniz üzerinde veya Azor adaları gi- bi bitaraf bir yerde görüşmek üzere davet ettiğini, Rooseveltin iki dikta- törle konuşarak sürekli bir sulh için koşacağı şartları anlamak ve bunle- rı umümi mahiyette gördüğü takdir. de alâkadar devletlerle görüşmek is- tediğini bildiriyor. Mister Roosevelt bügün bü ha beri tekzip etmiştir. - DOKTORLARIN Diploma Harçları Değiştiriliyor Ankara, 28 (TAN Muhabiri den) — 2935 saylı kanunun birinci maddesiyle buna bağlı cetvelin de- döştirilmesine dâir kanun lâyihasmı hükümet meclise göndermiştir. Lâ yiha osaslarma göre asistanlık müd- detini bitirerek mütehassıs olan ve- ya juri heyetlerince mütehassıs ola- rak kabul edilen tabipler ve kim- Yagerlerin ihtisas vesikslarından 20 ikinci sınıf İhtisas ovesikalarından 101 küçük sıhhat memurlar mek- teplerinden çıkanlara verilen şeha- detnamelerden 2, ebelere ve sünnet- çilere verilen © ruhtatnamelerden 1 lira teselli haret alınacaktır. Bundan başka 20 yataklıya kadar para ile hasta bakan hususi hastanelerden 20, yirmiden'fazla yataklı hastane- lerden 40, umuma mahsus bakteri- yoloji ve kimya lâboratuvarı aça- caklara verilerecek ruhsatnameler- den 20, fenni gözlükcülük ruhsatna- melerinden 20 lira harç almacaktır. NE Sırp »- Hırvat İ Müzakereleri Neticelendi Belgrat, 28 (A.A) — Yugoslavya Başvekili Tsevetkoviç tayyare ile Zağrep'ten buraya dönmüş ve der- hal Naip Prens Pol tarafından kabul edilmiştir. Başvekil, Hırvat Lideri Moçek'iz yaptığı anlaşma hakkında Naibe iz9- hat vermiştir. Eğer Naip bu anlaş- mayı tasvip ederse, bugün Tsevet- koviç ile Maçek'i kabul etmesi bek- leniyor. Bu takdirde de anlaşmanın metni derhal neşrolunacak ve bu anlaşmayı tatbik edecek hükümetin teşekkülü için Naip istişarelere baş- hıyacaktır, Sırp - Hırvat müzâkere- lerinin muvaffakıyetle neticelendiği baberi gerek Belgrat'da, gerek Zağ- rep'de büyük bir sevinçle karşılar-