10 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

Ankara Mektubu: Ev Sanatlarını Köye Sokmak İçin Hükümet Tedbirler Alacak İlk İş Olarak Tezgâh Dokumacılığı Kurulacak, Köylüye Kredi Açılacak Ankara, 8 (Tan Muhabirinden) — Köylüyü kalkındırmak, çalışma kabi- liyetini kiymetlendirmek, milli, istih- sal ve istihlâk imkânlarını yükselt- mek için hükümetçe mühim tedbirler düşünülmektedir. Köylümüzün eski- denberi bellediği ve ekmeğini bağla- dığı meslekler ziraat ve hayvan ye- tiştirmedir. Fakat, bunların yetişme- diği bugün katiyetle anlaşılmış, köy- lüye yardımcı ikinci bir istihsal vası- tası temin etmek imkânları üzerinde durulmuştur. Bu da, onun bünyesi- ne en uygun olan ev sanatları sahası- dır. Ev sanatı, sanayi çalışmasının en | eski ve bizdeki halile en iptidai şek- lidir. İptidai maddeleri bu şekilde, basit usullerle mamul haline. getir- mek mümkün olduğu ve işletme va- sıtaları ucuz temin edilebildiği için köylümüz için en elverişli şeklin bu olduğu muhakkaktır. Memleketimizin muayyen mıntakalarını istisna edecek olursak köylerimizde hakiki manada bir ev sanatının mevcut bulunmadığı ma- lümdur. Hükümetin en uzak köylere kadar götürmek istediği ev sanatları, küçük, büyük, erkek, kadın bütün ev balkmı boş zamanlarında ve kendi çalışma kabiliyetlerine uygun şekil- de işgal edebilecek işler olacaktır. Bu suretle iki iş birden görülecek- tir: Birincisi köylü kendi ihtiyaçların dan daha çoğunu evinde ve kendi tez- gâhinda temin edecek, şehir pazarına daha az muhtaç olacaktır. İkincisi: yantığı işin kendi ihtiyacından fazla- sını satmak imkânına kavuşabilecek- t&. İ - Köye sokulacak ev sanatlarının tayininde gözönünde tutulacak belli başlı noktalar, sanatın öğrenilmesi kolay olanlardan seçilmesi, bütün ev halkını işgal edebilmesi, köy haya - tında en lüzumlu bulunan maddele- ri imal edebhilecek sanatlar olması, köyde yetiştirilen kam maddeleri iş- bazı , Iktısat Vekili Hüsnü Çakır liyebilmesi, mütevazi kurulabilmesidir. Tezgâh dokumacılığı İktısat Vekâleti, bir müddettenbe- ri en evvel köylüye öğretilmesi fay- dalı olan ev sanatını tesbit için tet- kikler yaptırıyordu. Varılan netice, yukarda yazdığımız şartları haiz ol- mak üzere köylümüz için en müna- sip sanatın tezgâh dokumacılığı oldu- ğudur. Bu hususta, İktısat Vekâletinin tet kiklerini bu sene içinde realize ede- ceği anlaşılmaktadır. Bu fikrin tat- bik şeklini kolaylaştırmak için bir kanun hazırlanacağından - köylünün ucuz ve kolay tezgâh tedarikini te- min eden hükümetçe kredi açılması tasavvurlarından bahsedilmektedir. Diğer ev sanatlarının da köye mal edilmesi için alınacak tedbirler, bu ilkini takip edecektir. sermaye ile Burdurda yAllk y .Burdur (TAN) — — Vilâyetimizin 205 köyü her cins hayvanlarının 1s- lahı maksadiyle 14 bölgede aşımdu- rak istasyonları inşasına başlanmak üzeredir. Bu kurulacak her istasyo- nun yakınında bulunan 62 münev - ver köylü mümessiller Burdura gel- mişlerdir. Evimizde bir hafta devam eden bu kurslara baytar direktörü tarafından ameli ve nazari dersler gösterilmiştir. Bundan başka ziraat ve sıhhat direktörleri tarafından da — girai ve sıhhi bir çok bilgiler ve ö- ğütler anlatılmıştır. Kurs sonunda Halkevi tarafından köylülere veri- Jen 100 kişilik bir öğle ziyafetinde Vali Savaş bu kalkınmada köylünün bütün köylü kardeşlere örnek olma- Jarı üzerinde uzun bir konferans germiş, kurs dağıtılmıştır. Rağbet Ço Köylüler İçin Açılan Kurslara k Oldu Halkevi salonunda Aşındurak kursu gören köylüler.. Halkevleri yıldönümü — Burdurda fevkalâde bir şekilde kutlulanmış - tır. Saat 15 de Halkevine toplanan kalabalık bir kütle, Başvekilimizin söylevinden sonra — İstiklâl marşı, gençlik andı ve Halkevi Başkanının söylevini dinlemiştir. — İki gece mütemadiyen bütün sa - lonu dolduran halka, Halkevi ar ko- lu tarafından Şark ve Garp müzik parçaları çalınmış ve gösterit üyele- ri tarafından üç perdelik (Ana) pi - yesi ve bir perdelik (Sinir hekimi) adındaki komedi gösterilmiştir. ——— ——— Devletliağaç Köyünde Kırklareli — Kofçaız nahiyesinin Deyletliağaç köyü halkı, köylerinde bir mektep yapılması için 1200 lira teberrüüne karar vermişlerdir. SPOR! - Millt Küme Maçları 19 Martta Başlıyacak Mevsuk bir membadan öğrendiği- mize göre milli küme maçları bu a- yın on dokuzunda başlıyacaktır. Eski şeklile yapılacağına göre ilk hafta karşılaşmalarının mahalli mü- sabakalar olması lâzım gelmektedir. Milli küme talimatnamesi bu günler- de tebliğ edilecek, az bir zaman kal- dığına göre fikstiüir de aglebi ihtimal bu hafta içinde tanzim edilecektir. Güneş Klübü Feshediliyor Güneş klübünün bundan evvel bazı spor şubelerinin lâğvına karar verdiği malümdur. Yarın fevkalâde bir kongre aktedecek olan Güneşli- lerin bütün spor şubelerile beraber içtimai kısmının da feshine karar ve- recekleri söylenmektedir. Gayrifedereler Arasında Gayri federeler arasında Taksim ligi müsıPakala.rma bu hafta da de- vam edilecektir. İlk müsabaka Tak- sim, Yeniyıldız — Bozkurt arasında olacak. İkinci maçı Şişli — Arnavut- köy yapacaktır. Bölge Başkanlığının Daveti Beden Terbiyesi İstanbul Bölgesi Başkanlığından: 1 — Milli küme ve stad işlerini gö- rüşmek üzere Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Vefa klüplerinin salâ- hiyetli bir murahhaslarını 10.3.939 tarihine müsadif cuma günü akşamı saat 17.30 da bölge merkezine gön- dermeleri lüzumu tebliğ olunur. 2 — Yeni tertip olunacak bir mü- sabaka hakkında görüşmek üzere Hi- lâl, Süleymaniye, Topkapı, Beykoz, Kasımpaşa, İstanbulspor , Beyoğlu- spor, Şişli, Kurtuluş, Arnavutköy, Galataspor ve Taksim Yeni, Yıldız Kurtuluş klüplerinin tam salâhiyet- li birer murahhaslarını 13.3.939 pa- zartesi günü akşamı tam saat 17,30 da bölge merkezine göndermeleri lü- zumu tebliğ olunur. Sipahiocağında Atlı Müsabakalar Tertip Edildi Geçen sene Avrupa müsabakaları- na giden binicilerimiz buradan yola çıkmadan evvel Harbiyede Sipahio- cağı alanında tertip edilen müsaba- kalarda büyük muvaffakıyetler gös- termişler ve Avrupada da bu muvaf- ftakıyetle müsabakalara devam ede- rek bir çok birincilik ve diğer dere- celer kazandıktan sonra ÂAvrupa atlı müsabakalarının en güçü sayılan Mussolini altın kupasını kazanmak suretile çok büyük bir muvaffakıyet kazanmışlardır. GAZETELERLE ŞAKALAR Siyasi Makale (!) Yazan: NACİ SADULLAH şağıdaki satırları, “Son Posta,, A gazetesinde, matbuatın “1,,| numaralı siyasi muharriri Selim Ra- gıp Emeçin yazdığı siyasi (!) maka - le (!) den alıyorum: “— Negrin, Frankodan SIKIYI görür görmez, tayyareye ATLA - YIP, SOLUĞU ta İsviçrede al - dı. Eğer geri kalan hükümetçiler de Frankodan yumuşak muamele waadi alamazlarsa, onlar da Neg - rin ve arkadaşları gibi FİRARA KADEM basacak: Lâkin, SU TES- 'TİSİ SU YOLUNDA KIRILIR!,, Ben, bu satırlardaki görüş hata - sını tashihe lüzum görmüyorum. Çünkü millet mekteplerinde öğ - rendiği Türkçe ile gazeteleri söken bir berber çırağı bile, bu kabil gö - rüşlerin hangi kuruyası siyaset tar - lasında bittiğini sezmekte zorluk çek- mez. Fakat siz, “siyasi makale,, ser - levhası altında intişar eden bir yazı- da: “Soluğualmak”, “firara — kadem basmak” gibi argo tâbirlerinin “su testisi su yolunda kırılır” kabilinden koca karı vecizelerinin yer buluşuna ne dersiniz? ü Bu gidişle, yakında siyasi maka - leler şu üslübla yazılacak: “Ölüsü kandilli Negrin kız gibi papelleri doğrultup cızlamı çekince, Mihaya açık gözü anafora kondu. Ne yaparsın? Tekkeyi bekleyen parsayı toplar: Mihaya moruğu da sütü bo - zuk çıkarsa, İspanyanın imanı bel - lendi demektir. Lâkin, bizim koca - karının doğru bir lâfı vardır: O, çık- madık canda ümit vardır.,, der du - rurdu. Şu Moskoflar elaltından man- gizi uçlanırlarsa, İspanya tam mor - toyu çekecekken, kefeni yırtabilir. Amma velâkin, şayet Franko İtal - yanları İspanyadan tüydürürse, Mus- solininin hali dumandır, Siyaset dalaverelerine pek akıl ermez ama, işler bu biçimde aynasız giderse, Mussolininin afisi, iki para - lık olur. Muhabbet tam tavını bulmuşken, Dral dedenin düdüğü gibi ayazda kal k için, o da elinden geleni ar - dına koymayacaktır: Haydi hayırlı - Bi ) * Hırsızlık ansiklopedileri, yanke - sici hatıraları, hapishane tefrikala - rı, kaçakçılık “maceraları neşreden bu refikimizin, siyasi makalelerini de bu üslüba sokmağa başladığına ba - kılırsa, sabıkalı güruhunun sempa- tisini almağa çalışıyor. Fakat onları kari edinmek, umulduğu kadar kârlı bir iş değildir: Zira onlar, - farzı mu- hal olarak - kendi lisanlariyle ko - ğ bu gazeteden hoşla- nırlarsa, refikimizin vay halinedir: Çünkü, sabıkalılar, enayi — gibi müvezzilere çeyrekleri verecekleri - ne, her gün el birliğiyle refikimizin | ÇALAR bakalar zar günü saat 14 de atlı Bu sene yine ayni müsabakalara | nüshal yağma ederler! gidecek olan zabitlerimiz için yine Sipahiocağı alanında 19 mart 939 pa-| Ciddiyet ! tertip edilmiştir. Ayni gün ayrıca sivil biniciler i- çin de bir müsabaka yapılacaktır. Bu müsabakaların büyük bir alâka ile takip edileceği tahmin edildiği için, yeni tribünlerin inşasına başlanmış- tır. İnsana Âşık Balıklar Urfa (TAN) — Burada iki büyük havuzda “İnsanlara âşık” denilebi- lecek milyonlarca balık vardır. Ur- fada teessüs etmiş bir ananeye tevfi- kan tutulmıyan ve- yenilmiyen bu balıklar, Ayni Zeliha ve İbrahim Halilürrahman gölü adlarını taşıyan iki büyük havuzda yaşamaktadırlar. Bunlara atılmak üzere havuz kenar- larında kaynatılmış mısır satan es- naf geçimini balıklara medyun ol- duğu gibi, Urfaya gelen yabancıların ilk işi de bu cesim havuzları ve ba- lıkları ziyaret etmek olmaktadır. Bir insanın yaklaştığını hisseden on bin- lerce balığın havuz kıyılarına hü- cum etmesi, pişmiş mısır atılan ha- vuz sahasının fıkır fıkır. kaynıyan balklarla örtülerek suyun hiç görün- mez olması, insana cidden zevk ve- ren bir temaşa olmaktadır. — D' ün çıkan “ciddi” gazete, say - falarından bir tanes'nin yarı - sını, Refik Halidin basılmakta olan eserlerini ilân eden kocaman keli - melerle doldurmuştu Daha bir kaç gün evvel, Refik Halidi vatana hıyanetle itham eden “Cümhuriyet,, gazetesinin, üç beş ku- ruş mukabilinde, bu eserlerin çığırt- kanlığını kabul edişine ne buyuru - lur? Bence, işin en komik tarafı, bu gazetenin bütün bu çamları o malüm ciddiyetini zerre kadar bozmadan de- virişidir. Yine bana sorarsanız, “ciddi,, ga- zete, meşhur komik “Şarlo,, dan ders almış olacak: , Çünkü o üstat sanatkâr da, seyir- cilerini katıla katıla güldürebilme - nin hakiki sırrını, bütün tuhaflıklık - ları, hafiflikleri, komiklikleri, yapar- ken, ağır başlı bir insan ciddiyeti ta- kınmakta bulmuştu. Nitekim, Maks Linder de, Bus - ter Keton da, hattâ koca göbekli Lo- rel ile eşi de öyle değil miydiler? Bu gazetenin — muvaffakıyet (!) sırrı da, ayni ciddiyeti takınahilme - sindedir: Bakın bütün o çamları de- virirken hiç sırıtıyor, istifini bozu - yor mu? 10-3-919) ———7 EKONOMİ)| | Ingiltere Ile Takas — Muamelesi İçin — Vekâletten Emir Geldi ı Türkiye — İngiltere arasında ya- pılmış olan ticaret ve kliring an- laşmasına bağlı dört numaralı ta- kas listesine dahil olan maddeler a- rasına Vekiller Heyeti karariyle tiftik te ithal edilmiştir. Dün bu ka- rar İktisat Vekâletinden geç vakit Türkofise bildirilmiştir. İngiltere ile yeni takas muameleleri başlıya- cağı piyasada derhal duyulmuş ve alâkadarlar bu kararı memnuniyet- le karşılamışlardır. Hususi takasa tâbi tutulan tiftiklerimizin bu su- retle Almanya, Rusya gibi yalnız iki piyasaya tâbi kalmaktan kurta- rilmiş olması iki milyon kiloya ba- liğ olan satılmamış tiftiklerimizin kolaylıkla elden çıkarılmasına yar- dım edecektir. İki haftadanberi İngiltere için toplanan tiftiklerin bugünden (ti baren ihraç muamelelerine başlar | nabilecektir. Cümhuriyet MerkeZ | Bankasına da hüsusi takas için'dünâ emir gelmiştir. Hususi takasın kâs bul edilmesi satış muamelelerinin inkişafında tesirsiz kalmıyacak tas — kas primleri üzerinde de iyi tesif gösterecektir. Öğrendiğimize göre tiftik tüccarları bu son karar üzeri" ne bu sene Anadoludan tiftik mü* bayaasına daha fazla ehemmiyet verecekleri gibi şimdiden de alâkar darlara müracaatla bağlanmak içilfi muhaberata girişmişlerdir. SATIŞLAR : Dünkü Zahire Satışları Dün piyasamıza 209 ton buğday gelmiş, yumuşaklar 5,30 — 5,35, sertler 5 —— 5,10, kızılcalar 5,20 kuruştan satılmıştır. Çuvalla yem- lik arpalar 4,18 — 4,19, beyaz mı- sırlar 4,02,5, sarı mısırlar 4,30, kuş yemi 5,25, keten tohumu 12,10, su- sam 19,05 kuruştan satılmıştır. Bi- rinci yemeklik zeytinyağ 47,50 ku- rüştan sansar derisi çifti 26 — 55 lira, zerdova 50 liradan verilmiştir. Çorapgçılar Toplanıyor Sanayi Birliği İdare heyeti dün toplanmıştır. Öğrendiğimize — göre idare heyeti Pazartesi günü bütün çorap fabrikatörlerini içtimaa da- vet edecektir. Fabrikatörlerin ço- . A İHRACAT : Bir Haftalık İhracat Yekünu Martın ilk haftası içinde İstanbul gümrüklerinden ihraç olunan mab | larımızın kiymeti 146,200 liradir: Bunların mühim bir kısmı Alman” ya, Estonya, Danimarka, Yunanis- tan, İngiltere, İtalya ve Romanyâ ya gönderilmiştir. Gönderilen malb lar başta tütün olarak fındık, yü- murta, ceviz, kestane, ceviz kütü" ğü, kuru meyva, koyun derisi, tuZ> lu zeytin, taze balık, kitre, kuşye” mi, kepek ve kuru fasulyedir. Yapaklarımız İçin Yeni Talepler Trakya ve Bandırma gibi kıvi” cık yapak cinsi üzerinde hararetli leler başlamıştır. Bu cins yâ” rap stand göre imalât yapıp yapmadıkları da bu Hafta içinde “birlik — tarafımdan tet” kik edilecektir. Dericiler de bir toplantı yapmışlar ve İktısat Vekâ- letine arzedilmek üzere bir rapor hazırlamıya karar vermişlerdir. Çorap Mütehassısı Geliyor Sanayi Birliği tarafından getir- tilmesine karar verilmiş olan kadın çorabı mütehassısının celbinden vaz geçilmişti. İktısat Vekâleti bu — işi resmi vaziyette —kontrol ettirmeyi münasip gördüğünden — Almanya- dan bir mütehassıs celbedilecektir. Çorap st. d ni inin ba zi maddelerinin tâdili icap ettiğin- den mütehassıs geldikten sonra bu tâdilâta lüzum görülürsa yapıla- caktır. Bazı çorapların nizamname hükümlerinin tatbikine kâfi şartla- ri ihtiva etmemekte olduğu söyle- niyor. Besni Kasabasının Yeri Değişiyor Besni (TAN) — Havadan mahrum pis bir dere içerisine yapılmış olan Besninin on bine yakın nüfusunu temiz ve güzel havaya kavuşturmak için kasabanın şimdiki yerinden 2,5 kilometre şimaldeki Çat mevkiinde yeniden inşasını kararlaştırmış olan Cümhuriyet hükümeti, oraya nakle- dilecek müstakbel Besninin plânını yaptırmıştır. Yeni Besnide 20000 liraya yaptırılmakta olan belediye binası bitmek üzeredir. Doksan bin liraya çıkacak olan hükümet konağı, altmış bin liraya yapılacak olan ilk mektep binasının inşasına da başla- nilmış bulunuluyor, Bu 2 bina, hazi- randa bitmiş olacaktır. Halk ta, Besninin yeniden kurul- makta olduğu sahada yerler almıştır. Ve dükkân, ev inşası için ilkbaharı beklemektedir. 'd A paklar" ihracat '$çin "istenilmektedir: ind we kilost” Dün " 64 — 65 kuruştan 250 balya satii” mıştır. Talepler artmaktadır.. Hü* kümetle taahhüde girişen yerli fab rikalarımız kilosu 63 — 65 kuruş” tan renkli yapak mübayaasına d& vam ediyorlar. Anadolu yapakları için de kilosü 53 — 55 kuruştan büyük bir için yeni pazarlıklar yapılmakta> dır. Letonya Seyyar Sergi Açacak Letonya General Konsolosu B: Aleksandr Kacens dün Türkofist giderek müdür Cemal Ziya ile gö” rüşmüştür. Öğrendiğimize göre; Letonya hü” kümeti bütün Balkanlarda bir sey” yar sergi tesis etmek fikrindedif: Bu sergiler Letonya mallarını tâ” nıtmak ve ticaret münasebetlerini arttırmak içindir. İstanbulda d8 böyle bir sergi kurulması için ofis” te görüşülmüş ve hükümetimizi! kolaylık göstermesi istenilmiştir: Letonya ile ticaretimiz inkişaf etti" ğinden böyle bir serginin faydalı O” lacağı tahmin edilmektedir. Esasef — Letonya bu sene yurdumuzdan pof” takal almıştır. Diğer maddelerden de almaktadır. Mazı İhracı Artıyor Dabakhanelerde kullanılan ma* zıların son günlerde ihracatı art” mıştır. Bu yüzden fiyatlarda farf görülmektedir. Beyaz mazıların İsi- losu 18 — 19, çivitlerin 24 — 29 kuruşa çıkmıştır. Almanya ile Fraf kuruşa yükselmiştir. Takas lerinin artması Fransaya muhtelit yol açacağı tahmin edilmektedir. — — ' ee Beş, altı ay evvel gelen k A kaymakamı İbrahim Tevfik Kutlar, Sefraz ve Burun çayırı köylerinde birer mektep yaptırtmağa başlamış- tır. Bunlarla birlikte ilçemizde ilk- mektep adedi yirmi ikiyi bulmuş o- lacaktır. Şarlo bile, “Altına Hücum,, da ciddiyetini bu derece muhafaza ede- memişti: Doğrusu hakikaten ciddi gazete! Hem de Şarloya parmak ısır- Balıkesirde Herkes Karga Vuracak miz içinde yol parası veren her Vâ” — tandaş, yirmi beş şubattan itibaref — bir buçuk ay zarfında bir karga öledi dürüp başını makbuz mukabilind? | ziraat müdürlüğüne teslim etmeklt — mükellef tutulmuştur. Bunu yapm” — yanlar, üç liradan on liraya ! lerdir.