11 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN İtalyanın Chamberlain'e Cevabı Yazan; Ömer Rıza DOĞRUL M ister Chamberlain'nin bir kaç gün evvel Avam Kamarasın- da Fransaya verdiği teminat, İtal - yada ilkönce ehemmiyetsiz telâkki edilmiş, Mister Chamberlain'nin da- ha evvel buna benzer bir çok sözler | söylediği, son sözlerin de bunlardan! farksız olduğu ileri sürlümüştü. Fakat bir kaç gün sonra vaziyet değişti ve İtalyanın en salâhiyettar gazeteleri, teminatın ehemmiyetine nutuktan kapılan hisselere dair ya- zılar neşrine başladılar. “İnfor : Dipl gaze- tesine göre, İtalyanın bu nutuktan aldığı ders “Silâhlanmasını tekmil - lemesi lüzumludur, İtalyada bu gay- reti sarfedecektir., — Ayni gazete Fransa ile İngiltere arasında gizli bir askeri ittifak bulunduğuna dair ifşaatta bulunmakta fakat, bu ittifa- kın totaliter devletlere karşı teca - vüzi bir mahiyeti haiz olmasının ak- la getirilemiyecek derecede uzak ol- duğunu anlatmakta ve İngiltere Baş- vekili tarafından “Fransa her ne çı- raftan tehlikeye uğrarsa uğrasın, In- giltereyi yanı başında bulacağına dair,, verilen teminatın İtalyayı kor- kutmadığını söylemektedir. İtalyanın Hariciye Nazırı ile alâ - kası malüm olan Telegrafs gazetesi ise “Bugünkü buhranın, dünyayı ye- niden kuracak olan neticesine, kati- yetle inanıyoruz,, diyor. Bütün bunların mânası, İtalyanın bir taraftan askeri hazırlıklarını ta- mamlamak için en büyük gayreti sarfetmekle beraber Fransaya karşı açtığı davayı takibe devam edecek, ve taleplerini tahakkuk — ettirmek için uğraşacaktır. Her Hitlerin İtalyaya teminat ver- mesinden ve İtalya her hangi harbe girdiği takdirde Almanyayı yanı ba- şebbüse girişmesinin beklenmesi lâ- zım geldiği iddia olunmuştur. Fakat Mister Chamberlain'nin Fransaya #i verdiği teminatın, bu teşebbüsü kör- |, leştirdiği sanılmıştı. İtalyanın yarı resmi dili sayılan teler ise, bu boş olduğu- nu söylemek istiyorlar. O halde İtalya tarafından vukuu beklenen teşebbüs, tahakkuk ede - cek mi? Yoksa bu teşebbüs İtalyanın silâh- Papa Öldü ——— Kardinal Pacelli Papalık Makamını Vekâleten İdare Ediyor Romart 10 (Hususi) — Papa on bi- rinci Pius sabah saat dörtte 81 ya- şında olduğu halde ölmüştür. Kendi- si 922 de Papalığa gelmiş ve 17 sene- yi papalık makamında geçirmiştir. Büyük bir ilim adamı olarak tanın- mış olan Pius Papalığı sırasında to- taliter rejimlerin her çeşidi aleyhin- de bulunduğunu göstermiştir. 1870 senesindenberi Vatikan mahpusu sa- yılan papalar, onun üç sene müza - kere neticesinde İtalya hükümeti Ha eamdrAk mrahada iİla hürrivete ka- le tanılan yeni devletin reisi olmuş- lardır. Bu muahede 1929 da imza - lanmıştır. Papanın ölümü haberini alan Sinyor Mussolini, bu makamı vekâleten idare eden Kardinal Pacelliye taziyetlerini bil- dirmiş ve zıyaım büyüklüğünden bahset- miştir. » Londrada Canterbury — başpiskoposu, Papa on birinci Pius'un ölümünden bah- sederek onun sulh davası lehindaki hay- ret verici mesaisinin daima hatırlanaca- inı tekmilli ferd mı bırakılacak? 'nü günlerde eh iyet- le takibe değer bir nokta da budur. Uzak Şarkta : Uzak Şarkta yeniden mühim bir hâdise vukubuldu. Bu hâdise, Hai - nan adasının Japon kuvvetleri tara- fından işgalidir. 1200 murabba mil genişliğinde o - lan bu adanın işgali meselesi bun - dan bir müddet mukaddem de Ja - ponlar tarafından düşünülmüş, ©o zaman İngilizler de, Fransızlar da itiraz etmişler ve bu hareketin Uı:ık Şarkta, arzu edilmiyen bir takım ih- tilâtlara sebebiyet vereceği bu iki hükümet tarafından bildirilmişti. Anlaşılan Japonya, o zaman Av- rupanın vaziyetini kâfi derfccıle ka- rışık görmediği için, işgal işini ge - ciktirmiş; fakat artık — Avrupanın harp tehlikeleri içinde — yaşadığını görerek bu maksadını da tahakkuk ettirmek istemiştir. İngilterc ile Fransanın o zaman ileri sürdükleri “Arzu edilmiyen ih- tilâtların,, aslı varsa, baş gösterme- si beklenir. Fakat Japonlar, Avrupadaki vazi- yetin en müphem. en karışık - şekli almış olduğu sırayı beklemiş ve fır- satı kaçırmamış bulunuyorlar. İn - gilizlerle Fransızların Avrupa işle - rini yüzüstü bırakarak Uzak Şark hâdiselerile meşgul — olabilmelerine ni söylemiztir. * Berlinde haber, şansolozu binasının ga- malı bayrağının yarıya indirilmesile kar- şılanmıştır. * Bütün katoliklik âlemi matem âyinle- ri yapmaktadır. Papanın cesedi 24 saat teşhir olunacak daha sonra cenaze mera- simi Bazilik'ta yapılacaktır. * Fransada bütün resmi binalarda bay- raklar yarıya indirilmiş, mebusan mecli- sinde meclis reisi ve başvekil Papanın me- ziyetlerinden bahsetmişlerdir. Amerika reisicümhuru Kardinal Pa- celliye bir taziyet telgrafı çekmiştir. İngiltere kralı Altıncı Jorj, Hitler, Ami- ral Horti ile diğer bazı devlet reisleri de Kardinal Pacelliye taziyetlerini bildir - mişlerdir. Papanın halefini seçecek olan Kardi - nallerin sayısı 62 dir. Bunların 32 si İtal- yandır. Gerisi arasında 6 Fransız, dört Alman, 3 şimali Amerikalı, biri Çek, biri Lehli, biri Belçikalı, biri Macar, biri İn- giliz, biri Sarklı, biri Brezilyalı, Biri Ar- jantinli, biri Portekizli, biri İrlandalı, bi- ri Kanadalıdır. —— Yunanistanın Dahili Vaziyeti Atina, 10 (A.A.) — Daily ’I"e!eg- raph gazetesinin, sözde Yunanistan- bi | Japon Kuvyetleri Mühim Bir Ada İşgal Ettiler Bu Adanın İşgali İngiliz Sevkulceyiş Sistemine Yeni Bir Darbe İndiriyormuş Selânik Belediyesinin Bir Cemilesi Selânik, 10 (A.A.) — Selâ- nik belediye meclisi Atatürk evinin kâin bulunduğu — Apos- tolo Pavlo sokağının 450 met- re uzunluğundaki kısmına Ata- türk sokağı i in — verilmesi hakkında bir karar almıştı. Atatürk adını taşıyan levha Tokyo, 10 (A. A.) — Japon da karaya çıkmış oldukları büyük bir heyecan uyandırmıştır. Bahriye mahafili: pek memnundur. Bu mahafil, bu ada- nın sevkülceyş ehemmiyetine işaret etmektedirler. Ada, Ja- ponya, Fransa ve İngiltereye ait memleketler arasında bahri harekâta çok elverişli bir noktada kâin ve kolaylıkla üssübah- ri haline getirilmesi mümkündür. askerlerinin Hainan adasın - Taş Bebek! nem beni Sultanahmetteki dikili ta- şa götürmüştü. Bu koskocaman taş direğin tarihi mahiyeti hakkında bir şey söylemedi, Yalnız taşın kaide - sindeki oyma insan resimlerini gös- terdi ve bana: ve büyü taş mak istemezsen sakın cevap verme emi evlâdım. Yazan: B. FELEK en diyeyim otuz beş, siz deyin, kırk sene evvel bir gün an- Zeti aa VFi el ÜÜYE l ÜĞ — Bak şu adamları görüyor mu- un? Bunlar analarına, — babalarına klerine pay verdikleri için Sen de bunlar gibi ol- Bugün unutmadığıma — bakılırsa, bu sözü kulağı küpe ol p. | A « muş olmalı. Ve yine pek ku_yrugıı"- ma ses eti gö- re nasihatini de tutmuş olmal_ıyım. Lâkin acaba yeni nesil ne vaziyet - tedir? Onlara da anaları dikili tnâm dibindeki mermer kabartmaları gös- k | Adada fevkalâde tabii bir liman o- lan Yulin limanı vardır ve bu liman- da 10 bin ton hacminde on kadar kru vazör barınabilir. Hainan'ın daimi surette işgali Ja- pon d Hindiçini'nin karşı- yakında sokak baş lacak ve levhanın konması münase - betiyle merasim yapılacaktır. Atinada Türkiye Sevgisi k aei S Üniversitelilerimize İçten Gelen Bir Sempati Gösterildi Atina, 10 (A.A.) — Halk ve gaze- teler, Türk Üniversitesi - talebesine DUL göstermektedir. Atina Üniversitesinin Türk Üni - versite talebesine gösterdiği hüsnü kabul, iki memleket gençliğini bir- birine bağlıyan rabıtaların samimi- yetini gösterdiği gibi iki memleket arasında istikbaldeki dostluk müna- sebetlerinin de zamanını teşkil eyle- mektedir. Elefteron Vima diyor ki: Atina Ünivrsitesi rektörü ile dok- tor Hıfzı Veldeti arasında teati olu- nan nutuklar, bütün Türk ve Elen gençliğine yapılmış bir hitabedir. Rektör Fotinos, nutkunda, Elen ef - kârı umumiyesinin ve müttefikimiz Türkiyeye karşı derin hislerimizin sadık tercümanı olmuştur. Doktor Veldetin sıcak hüsnü kabulden mül- hem nutku ise Türklerin kalbinde Elenler için mevcut derin dostluğu tebarüz ettirmekteydi. B. Veldet, “Kendimizi bizzat kendi vatanımız- da hissediyoruz, dostluğumuz ebedi- dir,, diyordu. Türk Üniversite talebesi, yalnız Elen Üniversitesinin değil, fakat bü- tün Elen milletinin misafiridir. Proia diyor ki: Türk*Üniversite talebesi, Yunanis- tanda bulundukları günler esnasın- da, kendileri ve temsil ettikleri mem leket hakkında bütün Yunanistanda- ki derin hararetli sempatiyi bula - caklardır. Kronos diyor ki. Türk Üniversite talebesi, kendile- rini en samimi ve temiz hislerle iha- ta etmeğe hazır bir Elen ruhu mev- cut olduğunu göreceklerdir. Balkan Antantı Reisliği Bükreş, 10 (A.A.) — Balkan An- da dahili vaziyetin normal olmadığı |tantı daimi Konseyi 20 şubatta top- | eyaletin garbinde Fençeni de zapdet- 1 eei hakında yazdığı ve bazı mat- buatı tarafından nakledilen haber münasebetile. Atina ajansı bu riva - yetlerin en kati surette tekzibe me- z 1 bildiriyor ve diyor şimdilik imkân yoktur. Nitekim kısa bir zaman önce, Fransanın bir no- tası, bir Japon diplomatı tnra.hndııı şu şekilde mukabele görmüştü: “Fransa Avrupa ve Akdenizde ©o derece meşguldür ki, Uzak Şark iş- lerile alâkadar olmasına imkân yok- 'ur”l zün bulunduği! ki: j *——. Memleketin dahili vaziyetinde istikrar en mükemmel derecesinde - dir. Kral ile hükümet arasında ihtilâf Balkan Antantının ni- zamnamesi mucibince Rumanya ha- riciye nazırı 9 şubattan — itibaren Konsey reisliğini ifaya başlamıştır. Roosevelt Hastalandı Vaşington, 10 (A.A.) — Roosevelt, doktorların tavsiyesi üzerine, yata- ğa yatmıştır. Kendisi, ufak bir grip- olduğundan bahsedenler ta n hayal mahsulü şeyleri hakikat gibi göstermek istiyenlerdir.” ten hastadır ve beyaz saray doktoru- nun fikrine göre pazartesiye kadar yatakta : /tabur imha edilmiştir. sında ileri bir mevzi bahşedecek, Ja pon tayyarelerini Tonkin'in payitahtı olan Hanoi'ye 450 kilometre mesafe- ye getirecektir. İngiltereye gelince, Canton'a Ja- pon askerlerinin çıkarılmasından üç ay sonra Hainan'ın işgali İngilterenin Uzakşarktaki sevkülceyş inin Gt rl(arıadenizde v Fırtına Başladı Sinop, 10 (A.A.) — Batı rüz- gârı ile başlıyan fırtına her an şiddetini arttırmaktadır. Deniz çok dalgalıdır. Yollarda bulu - | nan gemilerin vaziyetlerinden endişe edilmektedir. ine merkezine yeni bir darbe indirmekte dir. Adanın 300 kilometre şimali şarki- sinde bulunan Hong Kong İngiliz müstemlekesinin arkası alınmış olu- yor. Japon donanması, ilk defa olarak Çin arazisinde — Haiman, Kouang- toung eyaleti eczasındandır — Singa- pour deniz yolu üzerinde ileri bir mevzi elde etmiş oluyor. Hainan adasında Japon kıtaatının çıkarılınış olması cenubi Çin sahille- ri ablokasının şiddetlendirilmesi için umumi karargâhin son kararına atfe- Siyasi mahafilde beyan olunduğu- na göre, bidayette mezkür adaya yal nız bahriye askerlerinin çıkarılarak Tonkin ve Kueşov körfezlerini kon- Yugoslavya Kabinesinin Vaziyeti YeniKabinenin Mecliste Ekseriyet Kazanacağı Ümit Ediliyor Berlin, 10 (A.A.) — Yugoslavya hariciye nazıri B. Tsinkar Marko - viteh, Berlini terketmeden evvel ga- terip: — Sakın büyüklerine pay verme, |böyle taş olursun! mu dedi? Yoksa bir sanat eseri olan bu knbartmıı_h- rın tarihi efsanesini mi anlattı diye merak ederdim. , O Yolda rast gele gençleri çevirip: — Sultanahmetteki dikili taşın"di— bindeki kabartmalar hakkında müta- leanız nedir? - Diye sorsam akıl hastalığına tu - t zahip olanlar veya beni alaya alanlar bulunur kor_kı.ısıy_lo gideremediğim bu merakı iki gün. İ evvel Beyoğlunda bir tramvay du * rağına tesadüf eden bir mağaza vit- rini önünde şahidi olduğum bir sah- ne izale etti. ü Bir orta halli kadıncağız elin- den şefkatle tuttuğu 4—5 yaşhnn- da bir kızcağıza vitrinin içindeki porslen heykelleri göstererek: — Bak kızım! diyordu, bu hey_ - keller anasına babasına pay verd:k— leri için taş olmuşlar. Sakın sen böy- le olma emi evlâdım! K dikkatle p i lere baktıktan sonra: : — Pav verirsem. hen de böyle mi olurum?.. diye sordu. — Evet yavrum! Sen de taş olur- sun, FO l heykel- yilı 31 K | A (d 4 e şu bey: trol etmek için bir deniz bazı tesisi düşünülüyor. Halbuki piyade askerle rinin de adaya çıkarılması bütün a- danın işgal edilmek istendiğini gös- terir. Matbuata verilen tebliğ Tokyo, 10 (A.A.) — Hariciye Ba- kanlığının salâhiyettar memuru Hai- nan adasının işgali hakkında matbua- ta bir tebliğ okumuştur. Tebliğde, işgalin 1907 tarihli Fran- sız — Japon anlaşmasını ihlâl etme- diği bildirilerek deniliyor ki: Bu anlaşma Fransız ve Japon top- raklarına mücavir merileketlerde ka- rışıklıklar vukuuna mâni olmak ga- yesini istihdaf etmekte idi. Zira Çin o-tarihte nizamı muhafazaya mukte- dir değildi. O tarihtenberi vaziyet değişmiştir. Karışıklıklar azalmış, fa kat Hainan adası askeri harekâta üs teşkil etmiştir. Japonyanın adadaki icraatı, orada- ki Çin kuvvetlerini adadan çıkarmıya matuftur Ne 1907 anlaşmasile der- piş edilen bölgelerde, nizamın ve ba- rışın muhafazasile, ne de Ha'nan ada sının üçüncü bir devlete terkedilme mesi hakkında 1897 de Fransa ve Çin tarafından taati edilen notalarla hiç bir münasebeti olmıyan bu is, Japon- ya için başka bir taahhüdü tazammun etmeksizin yalnız âkit taraflara taal- lük etmektedir. Çinlilerin yeni muvaffakıyetleri Hongkong, 10 (A.A.) — Şensih e- yaletindeki Çin kıtalarının - takviye kuvvetleri ile fazlalaşmasındanberi. Çiniiler mukabil taarruza geçmiş ve 20 kadar kasaba ve köyü geri almış- tır. Son günler zarfında, Çinliler, bu mişlerdir .Çinliler, Tung—Pu demir- volu istikametine doğru ilerlemekte ve Hotsindeki Japon kıtalarının mü- vakale yollarını kesmiye hazırlanmak tadır. Bu eyaletin garbında, Hoceng ve Kveisien de yapılan hücumlarda bir Çin kuvvetleri, Taotsin demiryolu- nun şarkında bulunan Japon kuvvet ların derhal memuriyetlerin iade “— Esas işim, Avrupa sulhunun istikrarına yardım etmek maksadile Almanya ile Yugoslavya arasmdaki münasebatı derinleştirmek olacak - tır. Yeni müşterek hududumuz, bizi tam ve mütekabil bir vuzuh ve sa- mimiyetle hareket etmeğe icbar ey- lemektedir.., Büyük komşumuz Alman mille- tine Führerinin idaresi altında çok daha büyük bir refah temenni ede- -.. * Belgrad, 10 (A.A.) — Yugoslavya efkârı umumiyesi İsvetkoviteh kabi- nesinin teşekkülünden sonraki siya- si vakayij büyük bir alâka ile takip etmektedir. Gazeteler, Hırvatlarla anlaşma hususunda yeni imkânlar hasıl ol - muş olmasına binaen siyasi havada bir miktar sükünet hasıl olmuş ol - duğunu kaydetmekte ve yeni hükü- metin pazar günü mecliste büyük bir ekseriyet kazanacağını yazmak - tadırlar. : Belgradda toplanmış olan muha- lefet rüesası Sırp ve Hırvat muha- liflerin Hırvat meselesinin hallini ih- zar için Tsvetkovitech hükümetine müzaheret etmeğe karar vermişler- dir. B. Tsetkoviteh, Saraybosna idari makamatına bir telgraf çekerek 11. 12.938 intihabatında Matchek liste- sine rey vermiş olduklarından do - layı azil veya tebdil edilmiş memur- edilmesini emretmiştir. Karadeniz Devletleri Paktı Yapılıyormuş Sofya, 10 (Hususiy Dnevnik gi inin, Havas ajar aldığı bir habere göre, Sovyet Rusya bir Karadeniz Paktı akdetmek için çalış- maktadır. Pakta, Sovyet Rusya, Tür- kiye, Romanya, Bulgaristan ve Kara- denizde sahili olmadığı halde Yuna- ü lerini de mütemadi sürette hırpala- maktadır. vie k ninesi imiş) ben taş olursam böyle mostraya mı — korlar? j — Öyle ya! Pay verirsen böyle mostralık olursun! Beklediğim tramvay geldi, ne görüştüler, takip edemedim. Fakat anladım ki; taş bebek ol - ,f mak korkusu, kırk sene evveline na- — zaran hâlâ baki! Yeni Yıl Mahsul Vaziyeti Devlet Meteoroloji müdürlüğü - nün verdiği malümata göre bu yıl yağış vaziyeti ve suhunetlerin geçen — senelere nisbetle yüksek — geçmesi yurdun Trakya, Kocaeli, Ege bölge- leriyle Marmara ve Akdeniz kıyıla- rında, ayrıca orta Anadolunun ce - nup ve garp taraflarında meyva ağaçları ile bağlarda vaktinden pek erken tomurcuklanma ve uyanma, — hattâ bazı dar sahalarda “badem, erik ve narenciyelerde,, çiçeklenme- nin vukuuna âmil olmuştur. Bu itibarla ileride vukuu melhuz — donlardan bağ ve ve meyva ağaçla- rınım zarar görmesinden endişe edi- lebilir. Doğu bölgesi hariç tutulmak şar- tiyle yurtta, umumi olarak yazlık ekimin toprak hazırlıkları sona er- mek üzeredir. Hattâ bazı dar çev- relerde yazlık ekimin başladığı bile görülmektedir. r daha Da aet AŞ NS y KISA HABERLER saremamet Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — Hariciye Vekili bu akşam Ankarapalasta İngiliz sefiri şerefine bir ziyafet verdi. Sefir birkaç güne kadar memleketimizden ayrılacaktır. © Bulgar başvekili Köselvanof, evvelki — gün Sofya elçimiz B, Ali Şevki Berkeri — kabul etmiştir. © Dahiliye Levazım müdürlüğüne es- ki levazım müdürü İhsan, dahiliye muün- melâtı umum müdürlüğüne vilâyetler ida- — resi eski umum müdürü Fazıl Özel'in, — muavinliğine vilâyetler idaresi eski şube 4 müdürlüğünden Halit Akalın, ikinci şube — müdürlüğüne de eski şube müdürlerin - — nistan girecektirler. den Şükrü Alptekin tayin edilmislerdir.