12 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TELGRAF : TAN. İSTANBUL TELEFON: 24310. 24318. 24319 DÖRDÜNCÜ YIL — No. 1268 Italya 7 mein BÜYÜK ROMA Imparatorluğu Büyük Ro rluğu hayali, Akdenizde alâ- Bae > v ein milletleri alâkadar eden büyük bir davadır. Bu itibarla, İtalya, Büyük Roma İmparatorluğu hulyasında Fransayı, ingilte- reyi ve bütün Akdeniz milletlerini karşısında göre- ceğini hesaba katmak mecburiyetindedir. Yazan: M. Zekeriya SERTEL öwvelki gün Tan'da çıkan ve Mussolini'nin büyük Roma hayalini tesbit eden harita Türk efkârı umumiyesinde derin ve büyük bir alâka uyandırdı. Hiç kimsenin toprakların- da gözü olmıyan, ve on beş senedenberi siyaseti içte ve dışta sulhtan ibaret olan Türkün birdenbire topraklarına göz diken yabancı gözler bulunduğunu öğrenmesi, haklı olarak, onun biraz hayretini, biraz da hiddetini mucip oldu. Fakat Tan'ın ortaya attığıbu hakikat yeni değildir. Mussolini- nin büyük Roma hulyası senelerden beri malümdur.İtalyan devlet adamı kendisini eski büyük Romayı ıh- yaya memur edilmiş bir halâskâr | aa ey miz a <a miş, İaşist İtalyanın hedefini tayin ederken eski Romayı kendisine rehber edinmiştir. Hattâ bunu ilân ile kalmıyarak Romanla Colosse- um'a giden büyük meydanına eski Romu imparatorluğunun muazzam bir de haritasını yaptırmıştır. Son- ra Forum meydanına giden cadde- lerde dıvarlara mermerden yapıl- mış siyah beyaz haritalar asılıdır.Bu haritalarda da faşist imparatorlü- Bunun muhtelif kısımları görünür. Binaenaleyh bu hayal yeni de- Hidir. Romaya giden milyonlarca seyyah bu haritaları seyretmişler ve faşist İtalyanın emperyalist e- mellerini öğrenmişlerdir. * #ki büyük Romn imparator. luğu hakkında bir fikir e dinmek için tarih kitaplarını aça- rak eski Roma İmparatorluğunun duk: Sıhhiye Vekâleti Dün epelik Mü ş Program Bu-Programa Göre 3 Cüzam, 41 Vilâyet, Beş Çocuk ve 36 Verem Hastanesi, ve Birçok Sıhhi Müessese Yaptırılacak Ankara, 11 (A.A.) — Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâle- ti tarafından memleketimizde yapılmakta olan içtimai yardım hizmetleri ve bu sahada yapılması tasavvur edilen şeyler hak- kında Anadolu Ajansının bir muharriri salâhiyetli dairelerle temasta bulunmuştur. Aldığımız notları bütçe. iş ve program bakımından üç maddede tasnif ve hülâsa etmeyi muvafık bul- GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESİ ehdit Ediyor |“ “İstediklerimizi Fransadan Silâhlada Alabiliriz,, “İRo manın Resmi Bir Gazetesi Fransaya AçıklhtardaBulundu Roma, 11 (Hususi) — Haftalık yarı resmi Relazioni İnterna- tonali, bugün İtalyanın Fransaya karşı talepleri hakkında ga- yet açık ve tehdit edici bir yazı yazmıştır. Yazının başında deni- liyor ki: “Fransa, Tunus, Djibuti, Korsika ve Nis'i İtayaya ter- | ketmeli ve İtalyanın Süveyş Kanalına müteallık metali- bini tatmin etmelidir. Aksi takdirde İtalya, harbe ha- zırdır... Bu meselenin, Italyan milletinin iradesine göre hallolunaca- | ğını, Fransa nereden müzaheret görürse görsün İtalyan milleti- nin bir tek adam gibi hareket edeceğini söyliyen gazete, Korsi- kadan bahsederken diyor ki: “Korsika İtalyanındır. Korsika İ- talyadır ve Korsika ahalisi İtalyan- dır, Fransa, Korsikaya İtalyayı kon- tfol için girmiştir. Buna imkân ver. miyeceğiz.” “Tehditler yolumuza Makale, şu şekilde devam ediyor: “İtalyanlar, Fransız siyasetini mü- rakabe etmek için İspanyada kalı- yorlar, İtalya ve Almanyanın muta- lebatı, beynelmilel adalet esasına is- tinat ediyor. Demokrasilerin, hattâ Roosevelt'in savurduğu tehditler tar- zındaki tehditleri bizi kararımızdan rücu ettiremez. İtalya, İspanyada Av- rüpayı kurtarmıştır ve İtalyanlar ge- neral Frankonun müzafleriyeti resa- het kesbedineiye kadar İspanyada | kalacaklardır. Hattâ İtalyanlar, Fran- sanın siyaseti tamamile vuzuh kesbe- dinciye kadar İspanyada kalabilirler Eğer İspanyada herhangi bir ecnebi müdahelesi yapılmaması Fransanın hayati menfaati iktizasından ise İtal ya için de hal böyledir. Binnetice İ- talyanm Fransa siyasetinin inkişafla- rına nezaret etmek üzere İspanyada kalması iyi bir şeydir. (Arkası; Sa. 9, sü. 4 te) Bir ptı Y 1 — Cümhuriyetin son birkaç yıl- Ek bütçelerinin tetkiki, Sıhhat Ve- kâleti emrine verilen içtimai yardım masraflarında mütemadi bir artışı göstermektedir; Vekâletin 937 de altı buçuk milyonu tutan bütçesi üzerin- İDEAL BÜRO Bürolarm iş çıkarma kudretini artıran ameli bir kitaptır. Az masrafla çok iş nasıl çıkarılabileceğin: gösterir. 50 Kuruş. TAN Matbaası - İstanbul eereeeieeezneeee İtalyanın Yeni İmparatorluk Haritası İtalyanın yeni İmparatorluk haritasını gösteren yukardaki fotoğraf, Re- mada Colosscum'a giden yol üzerinde asili bulunan haritaya aittir. Mektep çocukları harita önünde durarak yeni imparatorluğu tetkik ediyorlar. Roma İmparatorluğu Haritası, Bir Italyan Gazetesinde Çıkmıştır Evvelki günkü nüshamızda Londrada çıkan News Review mecmuasından iktibas ederek neşrettiğimiz büyük Roma impa- ratorluğu haritasının İtalyada çıkan bir İtalyan gazetesinden alındığı anlaşılmıştır. Bu gâzetenin adı “La Diffeza della Raza - Irkın Müdafaası” dır. Sahibi, İtalyanın propaganda memuru olan Dino Alfieridir. Yukarıda resmini neşrettiğimiz harita da, Romanın Colos- seum'a giden sokaklarından birinde teşhir edilmekte ve yeni Roma imparatorluğunu göstermektedir. Türkün Emniyeti Tecavüz Hedeflerinin Dışındadır haritasını tetkik ediniz. Eski Ro- ma, bugünkü İngiliz imparatorlu- ğunu hatırlatan muazzam bir â- lemdi. Akdeniz Roma imparator- Yuğunun bir gölü gibi idi. Bir ta- | | raftan İrak ve Fırata kadar uzan yor. Öte taraftan Rumanyaya, garptan da İngiltereye kadar kol salıyordu. Şimali Afrika tamamen onun istilâsı altında idi. Mussolini eski Roma impara - torluğunu ihya hayalini ortaya at- tığı zaman, bunu tahakkuk ettirebi- leceğine kani değildi. Fakat binu İtalyan milletine bir heyecan ve ilham kaynağı olarak gö mek istiyordu. İlk hedef olma e de Akdenizi bir İtalyan denisi yap; , mayı kabul etmişti. On seriedenbe- ri İtalya bütün kuvvetlerini” bu | hedefe, yani Roma inhparatorlüğu- Bun ilk kısmını hakikat yapmali ge: Ate e — Yesine doğru çevirdi. Donanması n! kuvvetlendirdi. Hava kuvvetle” rini, upanın en kuvvetli. bir unsuru haline getirmiye çalıştı Yattâ Habeş harbı esnasında İp- giltereyi bile korkutacak kadar büyük bir kuvvet oldu. Berlin - Rama mihveri kuruk duktan sonra da faşist İtalyanın ce- |) sareti arttı, Habeşistan İşinden son- ra İspanya macörasına atıldı. Şim- di de eski Roma imparatorluğunun #czasını teşkil! eden Tunus, Korsi- tArkası: Sa. 9, sü 6 da) v. ingğ, İnönünün. | | Gezeki; abul Resmi | İİ İnönü tarafından Çankaya: | den umumi müteferrik O hizmetlere syrilan tahsisatı çıkarıldıktan sonra geri kalan 3 milyon 200 bin liradır ki, bunun 2.5 milyonundan faslası iç- timai yardım *şlerine ve üst tarafı ko- ruyucu tababete verilmiş bulunmak- tadır. Vilâyet ve belediyelerin gene Ve- köletin direktifi “altında sarfedilen tahsisatı bundan ayrıdır. Vilâyet hu- susi idarelerinin bu işlere sit masraf- ları senevi takriben 2.5 milyon lira- dır. Bazı müesseselerin insaat masra- fı nafa ve fevkalâde bütçelerde dahil bulunmaktadır. Bazı hususi teşekküller tarafmdan vücuda getirilen mahdut — bir kısım faaliyetler de ayrıca kayda değer. 2 —Tbbi faaliyet gibi görünen bar | zı hizmetlerin içtimsi yardım karak- | terini gözönünde tutmak, sıtma, fi- rengi, verem, trahom mücadele teş || kilâtları gibi faaliyetlerin yurttaşla- |İrın sıhhatlerini ve çalışma kudretleri- | nİ yükseltmek, nüfusumuzun artma» İlsmdaki rollerini hatırlatmak lâzim- ildir. siyada bulunan Harleiye nazırı Del Hastaneler, akıl hastalıklar mües-| Vâyo, mukavemetin sonuna kadar seseleri, doğum evleri, dispanserler, | devam söylemiştir. Katalonya Tamamen İşgal Edildi Cümhuriyetçiler, Son Mücadele İçin Büyük Hazırlık Yapıyorlar Londra, 11 (Hususi) — İspan-| yada vaziyet şu merkezdedir: Franko k leri ki son köyleri işgal etmektedir. Andora ile Akdeniz arasındaki hudut mevkilerinin hepsi de iş- gal olunmuştur, Dün de waber verdiğimiz gibi İs. panya cümhuriyeti hükümeti Mad- ritte . Bugün de Valen- Sıhhiye Vekili Hulüsi Alataş Ankara, 1) (A-A.) am, Röisicümhur İsmet Z klin- İf) sanatoryomlar, veremle mücadele dis| © Başvekil Negrin, Madride gitmi; da Riyareti Cümhur ağ bir | panserleri, sihhat merkezleri, sağır, ve Başkumandan general Miaja ie | de devlet ricali iğ || &üsiz ve körler müesseseleri, tıp ve | görüşmüştür. Negrin ile Del Vayo, kabul resmi yapılmışt N İ ebe talebe yurtları, ayni zamanda iç-| cümhuriyetçiler tarafından devam “(Sonu: Sa, 10, S8. 3) (Sonu: Sa. 10, Sü, 1) Falih Rıfkı Atay, dün çıkan Ulüs- ta yazdığı bir başmakalede diyor ki: “Türkiye barışçılığına ve bugünkü ihtilâflar ve cepheler karşısındaki bi- taraflığına rağmen, vakaların inkişa- fını kayıtsızca takip edemez: Hassas, uyanık ve tetik bulunmak mecburi. yetindeyiz. Emniyetimiz için ilk şart, tam ve kati bir vahdet içinde, safla- | ramiz sıkı tutmaktır. Milli Şefin ilk seçimini, bu vahdetin hiç kimsede hiç bir türlü tereddüde fırsat vermiyecek bir iradeler birliği tezahürü ile ne ticelendirmeliyiz. Beynelmilel karap. sızlık ve kargaşalık havası içinde, eoğl rafyanın bu nazik bölgesinin mukad. deratma nizamcı ve olgun bir mille. tin sarsılmaz vahdeti hâkim olduğu- nu isbat etmekteki müstesna ehe (Arkası: Sa, 9, sü 6 da) yum olmaz. Yirmi sekiz yıllık meslekda; hittin Birgen, len teşekküllere en derim de bazı iz'anı hafif, irfanı bana çıkışırlar. Fakat felsefenin ğim gibidir; İnsan denilen şu canlı güb, laştıkça gübrelikten uzaklaşır ve gübrelikten sıyrılı olur. İnsan başka, adam başkadır, ve her insan al elimi Hattâ adamlık şöyle dursun, insan başka insanlık başkadır. Ben bugün işte böyle bir adam arkadaşın tenkidine cevap vereceğim. Temiz münakaşanın zevkine do- TEMİZ MÜNAKAŞANIN ZEVKİ BAŞKADIR Yazan: Aka Gündüz zayıf olan dostlarım doğrusu benim dedi ?, adam olmağa yak- adamca ve insanca n şım, arkadaşım ve dostum Mu- gazetesinin dünkü sayısında benim bir yazımı adamca ve temizce tenkit ediyor. Benim Denizbanka ülhak edi- mensup memurların müktesep hakları (Arkası Sa. 9, Sü. 4 de)
