12 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
Si ag gaz # PENCEREMDEN Papalar Yazan: M. Turhan TAN On Birinci (Pie) ber oldu. dirmeyi faydalı bulduk. Papa, malüm olduğu üzere, teliklerin ruhani ve en büyük reis lerine verilen isimdir. Papalar ken- dilerini havvari Piyerin vekili ad- iederler, Asıl ismi “Şem'un,, olan bu Piyer, İsaya iman eden on iki ki- şiden biri ve yine havvarilerden Andryasın kardeşi idi. Bulıkçılıkla meşgul idi, İsa, bu adamı İbrani di- linde taş mânasına gelen (Kefas) ismiyle andığından daha sonraları Romalılar ona —yine taş demek o- lan— Petros, Fransızlar da Piyer ismini vermişlerdi. Şem'un, yahut Piyer, İsnnın hap- si sırasında mürşidini tanışmadığı- sı söylemiş yani İsaya nisbetini in- kâr eylemişti, Fakat İsanın asılma- undan sonra —bir rüyadan şevke gelerek— (Hıristiyanlığı yaymayı vazife edindi, birçok yerleri gezip| belki İsa dinine davet etti, nihayet Romaya gelerek orada da yeni di- nin kökleşmesine çalıştı ve Neron devrinde asıldı. Meşhur Sen Piyer kilisesi onun asıldığı yerde ya; mıştır, İşte Papalar kendilerini onun ha- lifesi ve Piyeri de papaların birin- tisi sayarlar, 726 yılına kadar bun- lar yalnız kilise reisi olarak tanık dıkları halde, o tarihten sonra eis- mani hükümet sahibi de olmuşlar ve uzun bir zaman kralları, İmparn. torları, prensleri köle gibi kullan mışlardır. Bu nüfuzun ne kadar hü- yük ve ezici olduğunu kavramak için Alman İmparatoru Dördüncü Hanriye karşı Papa Yedinci Gregm-| varın neler yaptığını hatırlamak | kifidir. Malâm olduğu üzere Gregt-| Bundan baska kaza himaye heyetleri varla Hanrinin arası açılınca Papa, | de ayrica faslivetlerini genisletecek- bir aforozlu Almanİmparatorunun | lerdir »e:15-bin çocuğun doyu- | kudretini sıfıra indirmiş ve İmpa- üreme mm dilemek üzere İtalyaya gelmisti. Pa- pa, Apenin dağları üzerindeki Ka- noha şatosunda oturuyordu. İmpa- rator Dördüncü Hanri, müthiş bir kış gününde yalın ayak, başı kabak | oraya geldi, saatlerce şatonun kapi- m önünde bekledi, içeri alınmadı ve bu gelip gidiş iki gün daha devam P a evvelki gün öldü ve bu ölüm bütün dünya güzeteleri için önemli bir ha- Biz de bu münasebetle Popalik tarihine kısa bir göz gez Ka: | 48 e, sığır 33 ten 38 kuruşa çıkartıl- makta olan 8000 çocuğun da doyu- rulması imkânları hazırlanacaktır, ran Ka idare heyetini seçmi, DENİZ ve LİMANDA : Et Fiyatları BeşKuruşDaha Yükseltildi Son günlerde İstanbul piyasasında kasaplık hayvan fiyatları yeniden yükseldiğinden belediye narha tâbi et fiyatlarına beşer kuruş daha zam yapmış ve bu suretle kısa bir zaman içinde et fiyatları on kuruş yüksel - miştir. Ancak şimdiye kadar devl ziraat işletmeleri kurumu henüz t kilâtını ikmal etmediği için toptan satış fiyatlarına narh konulduğu hal- de kurumun nihayet teşkilâtını te - ça muntazam bir rol oyna; baş- laması üzerine toptan satışlar narha tâbi tı mıyarak serbest bırakılmış- | | tır. Bundan başka ötedenberi narha İâbi tutlmıyan kuzu ve kıvırcık etle- ri de yine narh haricinde birakılmış- tır, Narha tâbi olan karaman peraken- de 40 kuruştan 45 e, dağlıç 43 ten mıştır. Narh bugünden itibaren tat- bik edilecektir. MAARİFTE : 8000 Talebe Yardım | Bekliyor Mekteplerde fakir çocukları do - yurmak maksadile teşekkül eden (Fa- kir çocuklara yardım birliği) dün E- | minönü halkevi binasında idare heye- || ti reisi Hâmit Ongunsunun başkan- liğında toplanmıştır. Dünkü toplan- tıda bazı malf müessese mümessille- ri de davet edilerek hâlen aç kal - ulması İçin yardımları istenilmiştir. Karadenizliler Toplandi I bulu bulda yüksek tahsilde li gen ses elik kongreli rini ya; mışlar ve yeni rdir, ettikten sonra Greruvar lütfen in- safa gelerek onu şato kilisesinin ka- pısı önünde kabul etti, Hava soğuk- tw. İmparator ellerini biribirine ka- vuşturarak, diz çöktü, papanm ay ğini ve katırının nallarmı öptü ve bu zelil yalvarış sonunda Papa tara- fından affolund Papaların bu akla sığmaz tahak- kümleri on üçüncü asra Okadar devam etti, sonra vaziyet değişti ve Papaları azleden, hapseden İmpara- torlar peyda olduğu gibi iki Papanın birden Sen Piyere, halifelik ettikleri de görüldü. Protestanlığın, kalviniz- | min zuhuriyle Anglikan kilisesinin kurulmasiyle de Papalığın nüfuzu büsbütün sarsıldı. Bizanslılar çok daha evvel İstanbul kilisesini Roma |" kilisesinden ayırdıkları için Papa- İarın Şark Hristiyanları üzerinde nüfuzu son derece azalmıştı. Sen Piyer birincileri olmak şar- tiyle ugüne kadar iki yiz doksan üç Papa gelmiştir. Bunların yirmi kadarı “Antipapa,, adıyle anılmak» tadır ki hakiki Papaya karşı müd- dei vaziyette bulundukları için ha ismi almışlardır. Yetmiş yıl kadar dn Avinyon ve Roma şehirleri Pa- palığın merkezliğini paylaşamamış- lar ve her iki şehirde bulunan Pa- palar biribirini gasıp olarak itham edip durmuşlardır. Papaların Kardinallar meclisince intihap olunmalarını müteakip yeni bir ad almaları âdet olup şimdi ölen Papa da 1922 de seçili; asıl adı 0 Denizbank Kadrosu Hazırlandı Denizbank umum müdür vekili Yusul Ziya Erx'n, bu akşam Anka: raya gidecektir. Umum müdür şim- diye kadar yaptığı tetkiklerin neti- cesini vekâlete bildirecek ve yeni - den hazırlanan Denizbank kadrosunu tasdik ettirecektir. Kadrodan sonra bütçe de tasdik edilecektir. in oğlu Cem Sultan da Papa Sekizinci İnnosanla ve Altıncı Aleksandrla görüşmüş, onların sözde misafiri sifatiyle Ro- uzun bir esir hayatı geçirmiş ve nihayet Altıncı Aleksandr tara- fından zehirlettirilmiş idi. Pi rın bin dokuz yüz yıl için. de yaptıkları en yaman iş haçlı se ferlerini tertip ederek Şark ve Garp medeniyetlerini asırlarca ho- ğaz boğaza getirmeleridir. Ne yazık ki onlar ayhi küdreti cihan sulhü- kermmül ettirmesi ve piyasada olduk- | | çler dün öğle -İ MUTEFERRİK : den sonra Eminönü halkevinde Bu Kütüphaneler Maarıf V kütüphan: leti, İstanbuldaki | erde yaptığı tetkikat neticesinde bu kütüphanelefde mevcut eserlerin hemen hepsi « nın şark dillerile yazılmış eser. lerden ibaret olduğunu ve harf inkılâbından sonra okuma ve yazmayı öğrenmiş halk ile hâlen | lise, orta mektep ve ilk mektep- lerde bulunan gençlerin bu ki- taplardan istifade etmek imkâ - nini - bulamadıkları. neticesine varmıştır, Vekâlet, bu neslin 0- kuma zevkini tatmin etmek için harf inkılâbından sonra mem * leket dahilinde çıkmış bulunan bütün ilmi, edebi eserleri halk neşriyatı, mecmua, gazete vo sâ- ir neşriyatı ihtiva etmek Üzere İstanbulda halk kütüphaneleri tesis etmiye karar vermiştir. Ve- kâletin bu kararı hakkında di- rektif alan İstanbul maarif mü- dürlüğü fâsliyete geçerek kü - tüphane ittihaz edilecek binaları tesbit etmek üzere alâkadar dai- relerle temas etmiş ve bu bina- ların maarife devredilmesini te- min etmiştir. Maarif müdürlüğü bu maksatla vali ve belediye re- isi Lütfi Kırdarla da temas et- miş ve vekâletin bu arzusunu kendisine bildirmiştir. Lütfi Kır dar, bu kararı merinuniyetle karşılamış ve tatbike geçilmesi icin her türlü kolaylığı göstere- i.de vaadetmiştir. Beleği- ye reisi, İlk yardım olmak üzere... Müddeiumumilik Bir Senede 135 Bin Evrak Tetkik Etti İstanbul o müddelumumiliği 1938 ##nesi içinde 135 bin evrak ve dos- ya tetkik etmiştir. Bu rakam geçen senelere nisbetle çok yüksektir. Müd- detumumiliğin İşinin her sene biraz daha kabardığı ve yükseldiği görül - mektedir. Bu rakam içinde ahıkâmı u- mumiye, cürmü meşhut mahkemele- ri İşleri, muhtelif mahkemelerden in- faz için verilen ilâmlart muhaberat evrakı da dahildir. , Muhtelif mahkemelerde neticelen- dirilen rakamlar da 937 senesine nisbetle çok fazladır. Bütün mahke- meler geçen seneye nisbetle daha faz la iş görmüşler ve yeni seneye dâha az iş devretmişlerdir. m Papa İçin Âyin Papanın 17 inci intihap yıldönümü münasebetile bugün Pangaltıda St. | Esprit'te büyük merasim yapılacaktı nün kuvvetlenmesinde ve kökleş- İmesinde gösterememişlerdir! lan Rattiyi bırakıp Pie ismini almiş ve kendinden önce o adı on papa da- ha kullanmış olduğundan papalar siciline on birinci Pie diye geçmiş idi, Papaların Türklerle ilk teması 440 — 441 yıllarına doğrudur ve bu temas Büyük Leon adlı Papa ile Attilâ arasında vukua gelmiştir. Leon, Büyük Türk hükümdarı sın Koma üzerine yürümemesi İçin şicada bulunmak suretiyle bu te-| İlkmeklep talebesini himaye heyeti dün ilk toplantısını yaptı Bunun yerine matem merasimi vapı- Sonraki Bütün Neşriyat Bulundurulacak İk. der. BELEDİYEDE ; | Harf İnkilâbından | man tarafından yapılmış ve son | günlere kadar belediye levazım İvambâm ittihaz edilmiş bulunan Tophane medrosesinin maarife devredilmesi için salâkadarlara emir vermiştir. | Bundsn başka maarif idaresi | | kütüphane ittihaz edilmek üzere | Şehzadebaşında, şalr Nedimin içinde İlk hafızı kütüplük vazi. Tesini yaptığı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa medresesini, tg - küdarda Ahmediye medresesini, halen bir mobilya mağazası o larak kullarılân Nuruosmaniye medrösesinli de muvafık görmüş tür. Bunlardan Nuruosmaniye medresesi halen evkafa bağlı bu. lunmaktadır. Mazrif idaresi med | tesenin devri için evkafa mü - | Tacaat etmiştir. ER İzmitte Bir Mektepliyi Öldürdüler İzmit, (TAN) — Dabağhanenin ni- hayatinde, tarlalar İçindeki bir evde Neşet isminde on beş yaşında bir mek İ| tepliyi öldürdüler, Tafsilât şudur: İmam Reşit oğlu yirmi yaşında Mustafa ile karısı on sekiz yaşında Fatma ve kardeşi Necatibey mektebi beşinci sınıf talebesinden on-beş ya Şında Neşetin oturdukları “evde bir muddettenberi garip hâdiseler cere- yan etmekte, ev bazan ansızın keskin elektrik zıyaları altında kalmakta, bazan pencereler kırılmakta, bazan da ahir kapıları sökülmektedir. Bu hâdiseler, ev halkını korkutmuş ve ihtiyata sevketmiştir. Evvelki gece, Neşet ahıra ihmiş ve tam bu esnada bir silâh sesi duyul- muştur. Abıra koşanlar, Neşetin ka- fası bir kurşunla parçalanmış ve öl- müş olduğunu görmüşlerdir. Müddetimumi tahkikata başlarmış, | | fakat cinayetin faili henüz tesbit e dilememiştir. Yapılan tahkkat, Mustafanm Fat- mayı bir sene evvel, Düzcenin Üskübi Bunlardan başka daha beş yerde kütüphane kurulmak su- retile halk kütüphanelerinin a- dedi sekize blâğ edilecektir. Pa- kat bunların yerleri henüz tes- bit edilmemiştir. İ Gençlerin ve halkın, bu kü - tüphanelerden İâyıkı veçhile fs- tifade edebilmeleri için bunlar geceleri saat ona kadar açık bu- Mundurülacaktır. Maarif Vekili Hasan Ali Yü- cel İstanbul ve Ankarada ayrıca birer de şehir kütüphanesi te- sisini münâsin görmüş ve hu kü- tüphanelerde mi olduğu Bisbetta şark, ve gerbi dillerin - vuzalmaş. bihtan eserleri tem. kün Bütün Binalar Kanalizasyona Bağlanacak Belediye İstanbul cihetinin bir kı. sım Kenalizasyortunu 10 milyon lira sarfile yaptırdığı halde kanalizasyo- | nun geçtiği caddelerdeki evlerin hıç biri bu kanalizasyona henüz bağlan- mamıştır, Vali ve belediye resi Lütfi Kırdar, kanalizasyonu yapılan sokaklardaki | €v ve müesseselerin lâğımlarını ka - nalizasyona raptetmelori mecburiye- tini ihdas etmek için bir müeyyide tesbit edilmesini emretmiştir. Bu hu- pus hakkında yakında meclise yeni bir teklif yapılacaktır. İntihap Listeleri Asıldı İstanbulda intihap ehliyetini haiz rüfusun tesbiti işi bitmiş, dünden iki- baren mahalle, kaza merkezlerinde #- #ılan listelere göre bu miktar 660619 kişidir. Hali hazırdaki intihap kanu- huna göre bu miktar nüfusla İstan- bdldan 17 mebus seçilmesi icap ot- mektedir. Listeler de dünden itibaren asıl i mıştır. nahiyesinden kaçırdığını, Fatmanın babası Ali Kemalin evvelâ muhale- fet ettiği, bu evlenmeğe sonradan ri- za gösterildiğini meydana çikarmış- tır. Neşetin ölümündeki esrar perdesi benüz çözülememiştir. Kâğıt Samayilmizin İnkişafı İzmitteki kâğıt fabrikamız senede 1$.bin ton kâğıt ve karton imal ede. bilecek şekilde kurulmuş ve randı. maninı nazari kapasitesi baddine çi- kazdığı tesbit olunmuştur. Fabrika- ven KENET KI inşaatı da İlerlemektedir. İnşaat ve montaj işleri bittikten sonra iki kâ- gıt fabrikası birlikte bini mütecaviz amele kullanarak senede 24 bin ton kâğıt ve karton İstihsal edecektir. Semode 15 bin ton sülfit sellölozu ve 3 bin ton saman sellülozu, 900 ton da paçavra sellülozu imal edecek 0- lan fabrikanın inşaatı bitmiştir. Mon- taj işleri ilkbaharda bitecek ve fab- rika yuza tecrübe Imalâtına başlıya- bilecektir. Küğit sanayiinin diğer ham maddesi olan kaolin imal ede- cek diğer bir fabrika da yine İzmitte inşa edilmiştir. Şimdi makinelerin yerleştirilmesi ile uğraşılmaktadır. İzmit birinci kâğıt fabrikasımn a. #ölyesi ve santralı bütün bu fabrika- lar grupunun enerji fhtiyacını karşı. hwacak surette tevsi edilmekte, ka- zan dairesile yeni konulan türbine sit çalışmalar İlerlemektedir. Klor ve sudkostik fabrikasının pro jeleri tamamlanmış ve makineleti Avrupaya sipariş edilmiş olan bu fabrika binasmın Inşası İşinin yakın. da ihalesi yapılacaktır. Sellüloz ve kimya sanayii | fabri. Kalarının su ihtiyacını karşılamak (4. çin Sapanca gölünden su getirilme. sine karar verilmişti. Boruların ilk partisi gelmiş döşemesi ve bu işe git tulumba İstasyonunun inşası ihale e dilmiştir. İzmitte se'lüloz fabrikası memur. Günür Resirnleri İntihap listeleri dün ları için altı çift ev insa edilmiş, ve bütün kazalarda asıldı nın makinelerine ilâveler yapılması - 939 YAL NEEVAP £ İş Kanunu Haricindeki Sanatkârlar S5: İs kanununun haricinde kalan küçük sanatkârların mik- farı ne kadardır, bunlar iş kanu nun mecburi hükümlerine tâbi değil midir? C — Küçük sanatkârlarm çalıştır. dıkları İşçiler iş kanununun hüküm- lerine tâbi değildir. Yeni çikacak küçük sanatlar kanununa tâbi ola- çaklardır, Beş sene müddetle bu gibi. ler sekiz saat çalışmak mecburiyetin- de tutulmamışlardır. İstanbulda bu şekilde 40 bin kadar işçi bulunmak- tadır. o S: Esansla ispirtoyü ne nis- belte karıştırıp kolonya yapıla- bilir? Bunu gösleren türkçe bir kitap var mıdır? C — 90 dereceden 40 dereceye ka- dar kolonya yapılır. Piyasada yetmiş derecelik yaparlar. 70 derecelik bir kolonya yapmak için bir litre alkole 15 gram limon veya sair bir esans ko- nularak güzelce halledildikten sonra kırk sekiz #ant sonra üzerine 300 gram su ilâve ederek filtre kâğıdı & le süzmelisiniz. Türkçe yazılmış ko- lonyacılık kitabı yoktur. . S: Kımız nasıl yapılır? C — Bu sütlü içkiyi ekşitebilmek için hususi bir mayaya ihtiyaç var- dır. Bu maya şehrimizde bulunma- maktadır. Yoğurt gibi imal olunur: Kımız ancak kisrak sütünden yapılır. Faydası çoktur. Veremli hastaları kuvvetlendirir. İştihalarını açar. Bu ün ana sütüne yakm bir terkipte olması ve mayalanınca daha ziyade dolayı mak- BEL ŞUYU emi yer istiyorm. Ââkeri ve “mülki şoför mektebi nerededir? C — Askeri şoför mektebi yok « tur, SİVİT şoförler mektebi var, oda Taksimde stadyom yanındadır, Du- hul için bir şart aranmaz. Hususi bir müessesedir, Ücretini vermek kâfi - dir. * Siirtte Tahsin Saracoğluna: İstediğiniz ziraat âletlerine alt ka- taloğun gönderilmesini icap eden mii. €sseselere bildirin. Gönderecekler- dir. bir kantin binasının inşasına baş - lanmıştır. Devlet sermayesile kurulmuş ve kurulucak fabrikaların devlet mura- kabesi için kabul olunan kanunun hü kümlerine uygun olarak İzmitte “Sü. merbank sellüloz sanayii müessesesi"” teessüs etmiştir. Sermayesi 6,5 mil yon lira olan bu mahdut mesuliyetli şirket şimdilik yalnız birine kâğıt, fabrikasını işletmektedir. İkinci kâ- it fabrikasile selüloz ve kaolin fab- rikaları faaliyete geçince bunlar da ayni müessese tarafından işletilecek- tir. TAKVİM ve HAVA 12 Şubat 1939 “PAZAR Kasım: 97 Rurnt 1358 İkinetkânun 30 1228 1? 821 2ind ey Oo Gün: 28 Arabi: 1357 Zihiece: 13 Güneş: 700 — Öğle: İkindi: 1816 — Akşam: Yatsı: 1009 — İmefik: Yurtta Hava Vaziyeti Yurtta hava Kocseli bölgesi ile Kara- deniz kıyılarında, kısmen de Orta AÂna- doluda kapalı ve yağışlı Trakya ile Ezele çok bulutlu ve mevzii yağışlı, diğer böl- gelerde bulutlu geçmiş, rüzgürler Doğu Anadoluda Şark. diğer bölgelerde Si- mali istikametten orla kuvvette, Karsde- nizin Garp kısmı İle Eye denizinde kuv vetlire ermiştir İstanbulda kapalı geçmiş, rüzgür Şimeiden riniyede 7 — 9 metre hızla esmiştir. 14 te hava tazyikli 703,0 milimetre idi, Sükunet en yüksek 10,0 ve en düşük 6,10'sanliğrat kayde- dilmiştir.
