11 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10
Osmanlı İmparatorluğunun Kapanan Son Hesabı (Başı 1 İncile) Boğazına yerleşmesine, ne İtalya- nın Bahrisefit sahillerine bayrak dikmesine, ne de Almanyanın /Kin- distan yolunu tutmasına razı de; di. Büyük devletlerin me: uzlaşmadığı içindir ki, Türkiyenin dam yaftası 23- aatleri smanlı o İmparatorluğunu m yıkmaktarı evvel, 0- ktısalen öldürmek, bu devlet- leri ideali, an en sağ oldu teknik ve sanayi medeniyeti karşısında eski ybeden, bu medeniye- etmiyen "Tü: elleri nu lim iyenin im zaten sarsılmıştı. rınayesi, ecnebi ri, ecnebi mektepleri, k yonlar, Düyunu Umum paganda teşkilâtları. kal n fethetmek ve yarın! amak için Bunlar Türkiyenin can damarını ellerine aldıktan sonr ın Beyazıt kulesinin ve Yılı sarayının Üzerinde Osmanlı bav. ğı dalgalansın. Bir asır evveline değil, çok yakın bir maziye baktığımız zaman Os manlı uğunu eli kolu bağlı, siyaseten hâkim, faka saden bir köle mevkiinde görürüz. Ecnebi devletlerin kumandasile yürüyen bir padişah ve halifenin elinde bi bir müst İmparator nüfuz mıntakası, yarım leke evsafı bu impara- birinci vasıflarıydı. E- Harbini kaybetmesey- muzaffer Almanyanın bir stemlekesi olacaktık. Daha harp içinde bunun alâmetlerini de gür- #müştük. Bizi milli istiklilimize ka- vuşturan, bizi daldığımız uykudan uyandıra ayıp olmuştur. İs- imize kavuştuktan sonra da, istilâ emelerinin bekçisi olan ecne- bi Düfuzu yıkmak lüzumu bir istiklâl şuurile köyvradık. Ata- VÜTKUM ASEIAİMI ETRTDAREE VU rımızı kurtarması ne kada torluğun e ğer Cihan dik ve millileştirme siyaseti de, İ lâlimizi koruma bakımından o kadar mühimdir. Bir asırlık tarihe şöyle kuşbaşı baktıktan sonra, Tramvay, Tünel, Elektrik, Havagazı, Su vesair şir- ketlerin millete mal edilmesinin kıymet ve ehemmiyetini daha kuv- vetle anlamış oluruz. Nafıa Vekili- nin Ankarada imzaladığı son mü- kavele, Osmanlı saltanatının bize miras bıraktığı son hesabı tasfiye etmiş oluyor. * D in son hesapları görülen Tramvay şirketinin imtiyaz müddetleriyi şöylece bir gözden geçirelim: “Tramvay şirketinin im- tiyazı 30 Ağustos 1869 tarihinde verilmiştir. Bu imtiyazın müddeti 40 senedir. 28 Temmuz 1881 tari- binde imtiyazın 20 senesi geç- #kten sonra, geriye 12 sene kal- dığı halde imtiyaz yenilenmiş, bu müddete daha 24,9 sene ilâve edi- İerek 36.5 seneye çıkarılmıştır. İs kinci defa verilen imtiyaz müdde- ti 1917 senesinde bitmesi lâzım ge- lirken müddetin bitmesine 10 se- ne kaldığı bir sırada yani 1907 se- nesinde imt'yaz üçüncü defa ta- dil edilmiş, geri kalan müddete 75 sene ilâvesile 1992 senesine kadar devam etmek üzere 85 seneye çıka- rılmıştır, Bu hesaba göre imt ene evvel verilmiştir. Fakat nad'yen müddeti değişmiş, 1907 senesinde yapılan. mukavele ile 1992 senesine Kadar uzatılmış- eğer gecen gün Ankaradaki mukavele imzalanmasaydı bu şir- ket daha 33 sene hilkümran ola- 53 sene bu şehir halı, meğindeni katından ayırdığı rasını, senalerin sonunda onlara varan bu kârı ecnebi tesfiye edi- besan, bugünkü Türk nes- lini 53 senelik hir yükten kurtar. Osmanlı saltanatının, kapitü- lâsyonların, nüfuz mıntakası ve Türkiye üzerinde müstemleke siya- setinin son hesabını kapamıştır. 1939 günü idil dersi sı Dün Bütün Muallimler | Konferansta Toplanarak Şüra Için | Arap Davası Dilekleri Tesbit Ettiler Şehrimizdeki bütün orta tedrisat | me muallimleri, d toplantılar yapm tılardı zümreler halin ardır. Bu to; ik ve tesb İştir. Bunlar rapor helinde V. kâlete bildirilecektir. Tabilye muallimleri İstanbul k lisesinde, fizik muallimleri İstanb erkek © İisesind ğ yurt bilgisi, ede ğrafy: t, ecnebi dil mi allimleri de İstanbul Hali lann winde t ışlardır. ğer zür Bunlardan, şka di ans salonunda, kisme: oğlu orta mektebinde topla: | mışlardır. Varılan kararlar | Edebi bilgisi mu rinde durduk t, tarih, coğrafya, yurt 1 Şürasın da konuşulm. i mesele lin mesel, tılahlar ü; Lisan faka müdü rinde durmuşlardır. muali İDe | | Ali Kâminin re. isliğinde yaptıkları toplantıda Kaba üzname meğe karar vermişlerdir: 1 — En az haftada beş sant olarak kabul edilmesi lizm gelen atlerinin ikinei tedricen sekize çıkarılması; 2 — Muallimin ker talebe ile 8 rı ayrı meşgul olabilmesi için yaban cı dil sınıflarındaki talebe adedinin edricen azaltılarak yirmi beşe indi- rilmesi; 5 — Olgunluk imtihanlarına ya- hancı dilin de ithali; 6 — Karnelerde derslerin sonla » rına yazılan yabanet dilin bir çok garp memleketlerinde olduğu kısmen iversi. alimlerinin en fazla üze - Almanca muallimi Besimin r ve Şu noktaları Vekâlete bil yabancı devrede gibi suretiyle m de |rii arttırılması > ebeye takip ettiği aşka bir iki ilmin daha yabancı dille okutulması diye kadar metod ve ki n dola l müşkülâtın hazırlanmakta eb ız ul uğranı a, M cek se lan kitapla, leceği görüşülürken, bu metodların da & ması hususunun V | »p| itap abakaya kon- tten temenni. ne de karar verilmiştir. Refik Saydamla Hükümet Reisleri Arasında Telgraflar ve| al Metaksas, Dr. Refik Sa; fna şu cevapla muk; 15 B. Refik Saydam Bâşvekil ANKARA Başveköleti deruhte ederken İrsal buyurdukları nazikâne telgra'tan bil- en hara muvaffakıyetleri r temennilerimin kâbulünü kendilerinden tiles ederim. itimat» ye kendilerile de z seleflerile yaptığım lânslarına te- terim. Bu teşriki mesai, İ gerek Türkiye tle Yunanistanı ve ge- rek bütün Balkan bir müsalemet v İsmin etme r surette birl nın daha ziyade inki. | il mill, olan ati hislerimin sami- niliğinden mülhem olacaktır. METAKSAS Balkan ve Sâdâbad paktlarına da- | hil diğer hükümet reisleri de Başve- | kilimize tebriklerini bildirmişlerdir. | Bir Kadın Yatağında İ | izah ettikten TAN Frankod | İzah Edildi dır. Yahudilere adeden Bi Fil (Başı 1 incide) yurt v r hasara uğ r. Turde Carol ile İngiltere, Araplara 18 1915 iti | l lâl temin edeceğini taahhüt etti. | siyle, 10 Mietle Şinden bu taahhüdü te ve fırtına o içinde, cce soğukta üçüncü geceyi geçirmiştir. Beyne garın (o hangarında 10.500 yaralı ve hasta vardır. Hüm- akalanmış olan 30 hasta, salonuna yerleştirilmiştir. sabah 600 esir, F st İs - panyaya sevkedilmiştir. Diğer 300 e Fran: dir. cemiyeti t etmi Balfur beyan tur. el verilmiş bir taat dir, Filistin A nin, metrasını ha başka gayeler & gayri meşru bir mahiyet aldığını & anlatıyorlar. Araplar, Yahu F listindeki bugünkü vaziyetli onra Yahudilerin Fi- listine yerleşmelerinin, memüeket İ cin hiç de müfit olmadığını bu yüzden bir cok Arap kütlelerinin sefalete uğradıkları, bir çok Arap köylerinin yok olduğunu söylemekte- dirler, Filistin Arapları, müs iğer Arap de stedikler'n arla İngilizler rek menfaatleri takdir et Hâllerine lerin ya gitmeyi tercih etmişler- * Minorka adasın. den taf ku bu ler, işgaline ait ge- Bt, işgalin sükünet içinde vu dığını gösteriy e ait müzal yor. Frankist- elerin ya- pıldığı ve bu sırada hiç bir askeri ha- rekette bulunmamak için söz verdik- leri halde 1 bombardiman etmiş ler ve bu yüzden otuz ev yıkılmıştı İngilizi Devonshire zırhlısı sü - hödiseyi protesto etmiş ve da- 2 muhacirleri alıp götürmüş - teslimi, kil ve bür| leri izah ed arasın» daki erini ve h kavuşarak Yahudiler de d : b vatanrlaşlarile en İY ar içinde yaşamak istediklerini- ediyorlar. Bugün İngiliz heyeti, dün Yahud n Vaziyetin tasfiyesine doğru Londra gazeteleri İs nin bitmek üzere old üze iü şart Dü ya harbi- dedir. Hattâ gazeteler içinde harbin bir hafta içinde biteceğini y vardır. İngiliz gazetelerine bilhassa Mi - vorkanın devri hâdü; lerin noktsi nazârıni anlatan m miştir. İngiltere erköni harbiyei umumi: | d Grod bu gün Hayfayı | ş ve tetkikatta bulun- lar ha ye reisi Lori iyaret muştur. Sİ cesarot vep- Daly Telgraph, İngiltere - Minorka hâdisesindeki tav tunu gârazsız ve ıvassız bir hizmet ve bir diplomatik muvaffakıyet say- maktadır. u - o— E. Köniğin Mektupları : 151 , Fransız - Alman | Tiçöret Müzakeresi içeriden eker ei e ik ıdınla beraber yaşadığı ha- bizden mektup . Bet meydana neyda biye arici ticare şefi Alphand, bu hafta sonunda Ber- line gelecek ve birkaç zamandanbe- ri dostane İşbirliği zihniyeti dahilin- e yapılmakta olan ekonomi müze- kerelerine devam edecektir. Müzakerelerin esasını Alcan kö- buki, bu işte Mefkörenin şahsı mev- zuubahis olmuş değildir. Sadece, Ek- rabeti do- kanaatin - 11-2-939 an Nüfuz Tanımıyacağına Dair Teminat Bekleniyor Taymis diyor ki: *C erefle: korum. in her şey l -İler 'ümhuriyetçi- k ve kurtar - k Borug |fiyedir.,, "de mevkuf bulunan 18 bin katılmıştır. Hepsi de e daha sonra diyor şudur ki Negrin, şerait ileri sürecek bir mevkid: | Paka şüphe yoktur. Franko, pol ve müsi lik bakımından Kazandığı şanı mu - hakkek ki, fazlalaştıracak Berlinde de asabiyet Berlin, 10 (A, A.) — Havas ajansı muhabirinde aha göste reketi karş de sert mü- talcalar görülmektedir. Bu gazeteler, yük Britanyayı İspanyol işlerine pek fazla müdahalede bulunmakla it- ham etmektedirler. Tokal Anzeiger gazetesi, İngiliz kruvazğrünün hakikaten yalnız cüm. huriyetçi İspa rüesasını mı ha « mildi, yoksa içinde Minorka sdasm- da hizmet etmek üzere İngiltereden gönderilmiş İngilizlerde mi vardı ? Suslini irat etmektedir. İngiltere, oyununu bitaraf bir devletin tavassutu maskesi altında İgizlemekle beraber şimdi o Akdeniz meselesine atfetmekte olduğu siyasi ehemmiyeti göstermektedir. Fransa ile İngilterenin hattı ha- reketleri, Negrin hükümetine karşı tezahürlerinde bulundukla « zaman yalnız kendi menfaatlerini ünmüş olduklarını göstermekte - r Rumanyada İki Mekki dama Bükreş, 10 (A.A) — Cluj, bir po- is memurunun katili ve Cluj Üni- versitesi rektörü Stefanescu Goaga- ya karşı yapılan suikastm amili olan iki talebeyi idama mahküm etmiş - tir. Demirmubafızlar teşkilâtı âza - sında olan diğer maznunlar hakkın- da da şu hükümleri vermişlerdir: bundan sonra, anadilin hemen aka - binde kaydedilmek suretiyle ehem - miyetinin talebe velileri nezdinde te- Ölü Bulundu Bükirk de İskeleçikmazmnda 9 rem Köniz'in bize olan Tayısile elimizde ona ait bir vesika bulunabileceği düşünülmüştür. Nitekim: bizden alınarak Ankaraya mürü ve koku ile Fransiz maden cev- herleri arasında mübadele yapılma- $ı teşkil edecektir. Almanyanın Fran- Bir kişi, müebbet ağır hizmetlere; bir kişi, yedi sene ağır hizmetlere ve 10 kişi muhtelif hapis cezalarma sz şirkete | barüz ettirilmesi; 7 — Adedi az olup rağbete maz har olmayan yabancı dil muallimli gine sülükü teşvik için taliplerin ya gibi baremdeki asgari hadden bir de rece yüksek maaşla hizmete alınma si ve muvaffak olan muellimlerin £ ki senede bir terfileri imkânının te miniş 8 — Yabancı dil Bu itibarla All Çetinkayaya bütün İstanbul halkının, bütün bir mil letin bir teşekkür borcu vardır. Gençlik bu hissiyatını daha açık bir çekil de bi alkış olurdu. # smanlı İmparatorluğunun bu son hesabını kaparken, gözlerimizi bugünkü Avrupa siy setine, bugü a” ü nüfuz mıntakaları, istilâ siya irebiliriz. Bir & aşı çizilmiş e vardır. propaganda vasıtasile, nilen bir Türkiye siyaseti ve düşmanını bilen, bürr'yet tiklâl Harbinden çıkmış bir Türki ye vardır, Kaleyi içinden feth & yapılan propagandalara, takip edi len siyasetlere açıktır göğsünde hasta adam yaftası yok şeyden evvel Türk Cümhuriye ve istiklâlinin dostu ve müdafildir. bancı dil bilen memurlara yapıldığı muallimlerinin ki yaz kurslarına gönderil- #har etseydi, çok yerin- tlerine ev ığlanu gö- bir Yine kültür ve iktisadi is- tilâ kanallarile elde edilmek iste- vardır. Yalnız şu farkla ki, bu defa dost ve istiklâlini korumasını öğrenen, İs- ve tur. Her devletin dostu, fakat her nin numaralı evde yalmız oturan 65 yaşın da Gülizar, yatağı içinde 8'ü bulun- muştur, Belediye doktoru tarafından | muayene edilen cesedin kalp sekte- sinden öldüğü anlaşılmış, defnine ruhsat verilmiştir. A Gazi Köprüsüne Almanyadan Parke Getirtiliyor Gazi köprüsünün Unkapanı cihetin deki dubaların üst tabaka beton kıs- İ ent ikmal edilmiştir. Köprünün açılıp kapanmasında kullanılmak üzere Al- manyava sinariş edilen iki romorkör | de getirilmiştir. Köprüye ait her iki kısmın beton inşaatı bittikten sonra bu beton ta - bakanın üstüne konulacak ağaç par- kenin tefrisine başlanacaktır. Ağaç parke İmalâtile mesgul olmak üzere şehrimizde kurulmuş bir fabrika ol- madığı İçin, elâstiki ve bir de | vasıtalarının köprüden gelip geçişle rinde sessizliği temin etmek maksadi, İ le. bu ağac varkeler Almanyadan cek İ bedilecektir. Diğer taraftan yerli bir firma, mem ilinde bu parkelerden imal etmek üzere alâkadar makamlara müracaatta bulunmuştur. Re Faşist Müdafna Meclisi Toplantısı dafon Konseyi bugün öğleden sonra ir toplantı yapmıştır. Konsey yarın öğleden sonra da müzakereye devam edecektir. Büyük Faşizm Konseyi saat 22 de yarım saat süren bir toplantı yap - Roma, 10 (A.A) — Yüksek mü -| 'n mektuplar iki tanedir |sadan zirai mahbsulât satın siması Bunlardan kirisi Ekrem König, 938 lı kânunuovvel ayı İçinde ve çocuklarının Parise yollanma- sını istemisti, Aradaki karabet dola- imk sinda mevzuubahis edilecektir. Yugoslavya - Fransa ticareti Paris, 10 (A.A) — Yeni Fransız - Yugoslav ticaret anlaşması bugün imza edilmiştir, Fransiz parlâmen - tosunun tasdikine muallak bulunan bu anlaşma iki memleket arasında mübadelenin geniş mikyasta tekrar başlamasma imkân verecek ve Pran- sız malı alacakların, ezcümle dü- yunu umumiye kuponunun, Yugos- İavyaya transferini kolaylaştıracak. tur akıp, çocuklarını Parise yolladık. Kö- nig, ikinci mektubunda da çosukların salimen geldiklerini bildiriyor ve bi ze teşekkür ediyordu. İşte, mektup meselesi de bundan ibarettir.” —— Dahiliye Vekili Tamim Gönderdi! (Başı 1 incide) karşı hükümetin aldığı tedbirler ve yaptığı takipler ancak suçlu karşısın. da alınan tedbirler ve U takiplerden ibarettir. Bunlara bazı (o kimselerin izafe etmek istedikleri husumet bi - zim hatırımızdan geçmiyor. Kendi - lerine tevdi edilmiş olan vazifeleri i- fa ederken bütün arkadaşlarımın bu ifadelerimdeki manaları hatırların - dan uzak tutmamalarını ehemmiyet - le dilerim,,, ——. Yunan Ataşemiliteri Geldi Yunanistanın yeni Türkiye sta militeri Kolonel Apakaritis dün Ru. manya vapuriyle şehrimize gelmiş. tir, Eski staşemiliter Sünbülâki de veda etmek üzere dün akşam Anka- raya gitmiştir. Yunan Turizm Mümessilleri Tetkiklerde bulunmak üzere on Siyam Kralı , 10 (A.A.) — Siyam kra- lı ile erkek ve kız kardeşleri, ana kraliçe ve 20 kişilik taiyeti Bang- kektan buraya gelmişlerdir, Kral bu akşam hususi trenle Lozana giderek orada tahsiline devam edetek ve Bisanlarındaki malâmatını artıracaktır. Umumi Vilâyet Meclisleri Yurdun ber tarafında umumi vi. Myet ve şehir meclisleri toplantıla- rına başlamışlardır. Gümüşhane, Te. kirdağ, Aydın, Maraş, Yozgat, Uşak vilâyetlerinin meclisleri de va birer nutku ile açılmış, messilerine başlamışlardı ik enire Bir Kamyon İki Taksiye Çarptı Şoförünün ismi malüm olmıyan 15 numaralı Edirne kamyonu Sehza- debaşında durmakta olan 2123 | | Ayrı ve mış ve ölen Papanın hatırası tâziz edildikten sonra toplantı çarşamba - - İya talik olunmuştur. beş gün evvel şehrimize gelen Yu. nan "Turizm Vekâletinden Binzanti. loğ Callgas ve arkeoloğ Palitis bu - gün Atinaya döneceklerdir. 1723 numaralı taksi ikisinin de ehemmivetli surette ha - sara uğramasına sebep olmuştur, P3. rar eden şoför aranmaktadır. ları da bu görüşmeler esna -| J mahküm edilmişlerdir. 1938 şubatın- danberi Rumanyada idam cezası İlk defa olarak tatbik ediliyor. Mah > kümlar, kurşuna dizileceklerdir. ee eri Muhakemeye Çağırılanlara Saat de Bildirilecek Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — Mahkemeye çağırılan şahıslara ha zır bulunacakları saatlerin de bildiri mesi ve zaruri sebepler mevcut ol 5 madıkça davaların talike uğratılma- dan kısa bir zamanda neticelendirik meleri hususundaki kanun hükümle» rinin tamamile yerine getirilmesi is çin Adliye Vekâletince lüzumlu ted- birler alınacaktır. Adliye Vekâleti bu maksatla teşkilâtından mütaleale- rını Sormuştur, —— Belçika Sefiri Bir Ziyafet Verdi Brüksel, 10 (A.A.) — İstifa eden başvekil Spaak, bugün refikasile be- raber elçiliğimizde şerefine tertip edilmiş olan akşam yemeğine gel- miştir. Bu ziyafette Brüksel şehre - mini Mösyö Maks ile Danimarka, Sovyet, Bulgar, Yugoslav elçileri ve diğer zevat refikalarile iştirak © et- mişlerdir. sil Hatay Murahhasımız Antakyada Antakye 10 (A. A.) — Bir müd - dettenberi Ankarada bulunan fevka- lâde murahhas B. Cevat Açıkalın Hataya dönmüş ve Payas İstasyonun- da konsoloslarımız, bir kısım mebus İlar ve hükümet erkânı karşılanmıştır, Fevkalâde murahhas, o Payastan otomobille Antakyaya geln tarafından ir.
