11 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

7 YAZAAIN — İstarbulda, Padişah.. Ahol- koda, Şamil... Diyorlardı. Şamil, yenilmez bir azim ve ira - de ile çalışarak, hakikaten bir hü- kümdar mevkii elde etmekle be- Taber, Aholkoda mütevazi bir ha- Yat geçiriyordu. Naiplerin, halk- tan topliıyarak gönderdiği varidat tan, kendi nefsi için bir tek para bile kabul etmiyor; Gimrideki bağ larındarı ve tarlalarından gelen kü Ççük varidat ile geçiniyordu. O tarihte, aile efradı henüz ka- labalık değildi. Yanında validesi, hemşireleri, iki zevcesi ve iki oğ- lu bulunuyordu. (1) Bunlar da 'Şamilin sade ve mütevazi haya- tına iştirak ediyordu. Dağlar hü- kümdarının küçük sarayında, en küçük bir gurur, maddi varlığa dayanan en ehemmiyetsiz bir ben lik bile hissedilmiyordu. Şamil; bir taraftan bu teşkilât İişlerile uğraşırken, diğer taraftan da mücadeleye fasıla vermiyor- du. Yaptığı işleri, Çarlığın casus- larından saklayabilmek için hiç bir yabancının kendi mıntakasına girmesine müsaade etmiyor. Teş- kilâtını ikmal edinceye kadar Çar lığı oyalayabilmek için de, Cenubi Dağıstanda, Gürcistan hudutların- da, mütemadiyen nümayişler ya- Parak, küçük küçük çete harpleri he devam ediyordu. ARTIK, MÜHİM HÂDİSATA DOĞRU... aamafih Çarliık, Şamilin ha zırlıklarını haber almakta kumandanının ikamet ettiği (Tif- lis) şehrinden başlıyarak (Peters- burg) saraylarına kadar, bir telâş başgöstermişti. Hükümet merkezi; başkuman- dan Baron Rossen'i ihmalkârlikla itham ederek, derhal harekete ge- Çilmesi için emir vermişti. Baron Rossen de, ayni emri, General Fe Seye tebliğ etmişti. Avaristan üzerine bir sefer ya- Parak General Kuluk müfrezesi- hin uğradığı felâketin intikamını #lmayı ne zamandanberi arzu e- den General Fese, bu emri büyük bir memnuniyetle kabul ederek derhal hazırlığa girişmişti. Tıpkı © da, General Kuluk gibi, ordu- hun güzide erfadından 4899 piyade kazak süvari seçmiş.. Bu kuv- Vete, en mahir topçu efradından Mürekkep 18 dağ topu ile 4 havan Pu da ilâve etmişti. ' Şamile karşı kalbinde derin bir ve gayz besliyen General Fe- “Se, büyük bir iş göreceğine kati- Yen emin ve mutmain olarak, 1837 '*flesi Mayıs ayının başında, (De- Mirhan Şura) dan hareket ederek, Âvaristana girdi. Ve doğruca Hon- Zaha giderek orasını, harekâta mer kez Yapmak istedi, Âvar Hanlarının eski sarayları, *rin bir uçurumun kenarında idi. “neral Fese, derhal bu sarayı Müstahkem bir kale haline getirdi. ©' tarafına toplar yerleştirildi. iç Bu hazırlıklar süratle yapıldığı N, çarçabuk bitti. O zaman Ge- Tal Fese, buraya muhafız ola- dört bölük askerle fazla top- ve ağırlıklarını bıraktı. Ya- Yalnız altı top aldı. Haziran Tei beşinci günü, şimale doğ- erlemiye başladı. Neral Fese, son derecede ke- tıncıel,'l:iu'el(e.'; etmiş; plânını maiye- & g Zabitlere bile söylememiş- v albuki onun plânı gayet ba- Sİttİ. Nitekim dah; Mede , a harekete geç- kogti n evvel, bunu Onsokullular etmişler; ZE: du kuvvet herhalde bizim ü- gelecektir. Şayet gelir- he suretle hareket edelim?. CD ç izahat vereceğiz. 'EA $ gecikmemişti. Kafkas-ordusu baş: ZİYA ŞAKIİR — 'No: 56 — Dağıstana sefer eden Çar ordusu neferlerinden biri Diye, Şamile haber göndermiş- lerdi. General Fese Demirhan Şura- dan hareket ettiği gündenberi Şa- mil uyanık bulunuyor; bu küçük orduyu daimi bir tarassut altında bulunduruyor.. Neticeyi, o da iyi- ce tahmin ediyordu. Şamil, köyleri tahrip ettirme- mek, ve General Fesenin ateşini kendi üzerine çekmek için; Onso- kullulara: * —"Rüsları, silâhla' karşılamayı- nız. Hattâ, bir itilâf yapmıya çalı- Diye, cevyap gönderdi. Onsokullular, yanıl lard General Fese, Şamile Derin Bir Kin Besliyordu ederek iyi bir pusu noktasına çe- kilmek istemişti. Fakat Şamilin bu köye girdiğini gören Rus casusları, oraya pek ya kın olan Botlih yaylasına koş- muşlar; binbaşı Tubinevsky'ye va- ziyeti haber vermişlerdi. Cesur ve işgüzar bir adam ©- lan Binbaşı, gecenin karanlığından istifade ederek sessizce köyü mu- hasara etmiş; bütün yolları sımsı- kı kapayarak topları da köyün ü- zerine çevirmişti. Şamil; muhasara edildiğini an- lar anlamaz derhal plânını değiş- tirmiş; bütün Rus kuvvetlerini bu raya çekerek, General Feseye bu- rada bir darbe indirmek istemiş- ti... Fakat böyle mühim bir hare- kete, maiyetindeki yüz kişi kâfi gelebilecek miydi?.. Şamil, bu ciheti düşünmeye lü- zum bile görmeden, derhal müsa- demeye girişmişti. Köylüerden bazıları, bu müsa- demeden ürkerek avulu terketmek istemişlerdi. Şamil buna katiyen müsaade etmemiş.. köylülerin ih- tiyarlarını toplıyarak: — Kadınlarınızı ve çocuklarını- zı ateşten masun olan yerlere yer leştiriniz. İsterseniz, siz de onlarla beraber birer tarafa çekiliniz... Köyden çıkmak, yok. Buna kim te şebbüs ederse, sırtının orta yeri- ne kurşunu yiyecektir. Demişti. Köylüler; bu kati ifade karşısın- da, birer köşeye sinmişlerdi. Şa- mil de, rahat rahat müsademeye devam etmişti,. t EKONOMİ ZİRAAT: : Yeni Toprak Mahsulleri Ofisi Için Hazırlık Toprak mahsulleri ofisinin umu - mi müdürlüğüne tayin edilecek olan uyüştürüucü maddeler inhisarı mü - dürü Hamza Osman şehrimize gel - miştir. Toprak mahsulleri ofisinin teşkili için hazırlanan lâyiha bugün- lerde Millet Meclisine verilerek müs taceliyet kararile kanun haline konu lacaktır. Yeni ofisin, Ankaradaki merkezine bağlı olarak İstanbul, İz- mir, Mersin ve lüzum görülecek di- ğer ihraç limanlarımızda birer şu - besi bulunacaktır. Toprak mahsulle- rinin standardına fazla ehemmiyet verildiği için bu gibi mahsullerin kıymetlendirilmesi ve cihan piyasa- larında iyi birer mevki temin ede - bilmeleri için tedbirler alınacaktır. Trakyada Mahsul İyidir Trakyanın muhtelif mıntâkaların - dan gelen haberlere göre bu sene- ekiliş vaziyeti iyi olduğu gibi son ni- san yağmurlarının ekinlere çok fay- da verdiği, her tarafta mahsulün gö- rünüşü feyizli olacağına dair ümit - leri kuvvetlendirdiği anlaşılmakta - dır. SANAYİ : Yeni Kurulacak Fabrikalarımız Tatbike başlanmış olan yeni beş senelik sanayi programının esasla - rına göre yurdumuzda sekiz muhte- lif fabrikanın kurulması için hazır - lıklara başlanmak. üzeredir. Bu fab- rikalar şunlaFdır: Seramik, azot asi- di, çelik ve boru, kimyevi fosfatlı gübrelerden süper fosfat, sülfürik a- sidi, çimento, sut: kostik. Bu fabrikalardan başka kâğıt, su- nt ipek ve mensucat fabrikaları için Birkaç gün sonra Fesenin kuvvet- leri, avulun karşısına - dayanmış- lardı. Köylüler, Şamilden aldıkları e- mir ibi hareket etmişler; ihtiyarlarını, General Fesenin ya- nina göndererek itaate hazır olduk larını bildirmişlerdi. Çarlığın mağrur Genrali, diğer ökyleri de böyle kolaylıkla itaate getireceğini zannederek - beyhu- de yere asker telef etmemek için - derhal bir itilâf akdetmişti. Ve Rus ordusundan kaçan mültecile- rin iadesini istemişti. (Evvelce de arzetmiştik ki; Çar ordusunda, askere çok fena mua- mele ediliyordu. Onun için efrat şuraya buraya kaçıyor; bazıları da Dağıstan köylerine gelerek oralar- da saklanıyordu.) General Fese, buradaki işini ko laylıkla bitirmiş, köylülerden bir kaç kişiyi de rehine olarak aldık- tari sonra, şimdi de Şamilin sabık İmamlık merkezi olan Aşiltaya giderek orayı da itaat altına al- mak.. olmadığı takdirde tamami- le yakıp yıkmak için Onsokuldan harket etmişti. Fakat tam hareket ânında, mühim bir haber gelmiş- ti Bu habere nazaran Generalin Betl yaylası — istikametine gön- derdiği kol, Şamil ile karşılaşmıştı. General Fese, fena halde telâş et- mişti.Çünkü,binbaşı Tubinevski'nin kumandasinda bulunan bu müfre- ze, bir piyade taburu, bir Kazak bölüğü, 3 dağ topu ile - Şamile düş man olan - Gazi Komuh hanları- nın Rus kuvvetlerine yardımcı o- larak verdikleri 300 kadar başıbo- zuktan ibaretti. Hiç şüphesiz ki Şa mil, bü müfrezenin üzerine yük- lenirse, bunlari berbat ve perişan edecekti... Halbuki, - General Fe- senin zan ve tahmini hilâfına ola- rak - Şamil, çok fena bir vaziye- te girmişti. — Küçük bir nümayiş ile Rusları kendi üzerine çekmek istiyen Şa- mil, yanına yüz kadar asker alarak Telince Tay (Şamil aflesi) hakkıhda, Sırası Tiletl köyüne gelmiş.. Oradan, düş -manın vaziyetini yakından tarassut LEğ A TF ÖOĞU E R it ELMA KABUĞUNDAN İLÂÇ Elmayı lezzetle ve âfiyetle ye- dikten sonra kabuklarını ve orta- sında yenilemiyecek yerini, ister- seniz, attırırsınız. Fakat bilmelisi- niz ki bunlardan değerli ilâç çıkar» Midesinde Elma bulunan kimse ölmez, diye eski bir söz vardır. Bunun tamam tamam gerçek oldu ğu şimdiye kadar isbat edileme- miştir ama, elmanın türlü türlü derde deva olduğu pek eskiden be ri bilinir. Gıdalarımızın arasında denlerin ve vitaminlerin ehem- miyetle lü laşıldığındank ri elmanın değeri pek artmıştır. Bir elma parçasını ateşte yaka- rak suyunu buhara çevirip havaya gönderdikten, şekerini yine havaya uçurduktan sonra kalan külünde kimyaca bir analiz yapılırsa, bu- nun içinde: Potas, sud, silis, man- yezi, demir oksidi, albümin, klor ve fosfor asidi bulunur. Vaktile, gıdalarımızdaki maden ler hakkında yazdığım yazılardan bu madenlerin sadece adları bile hatırınızda kaldıysa elmanın ne ka dar değerli bir yemiş olduğ an- buk sirke asidine döner, bu da el- ma şarabının değerini pek çok dü- şürür. Halbuki elmanın kabuklarile or- da bet t n b GÜNLÜK PIYASA Ziraat Bankası buğdaylarından 112 bin kilo yumuşak kilosu 5,27,5 ku- ruştan ve 30 bin kilo sert 5,20 ku - ruştan satılmıştır. Tüccar malı ola- rak 60 bin kilo sert 4-5 çavdarlı 5,38 kuruştan 30 bin kilo yumuşak 5,24- 5,85 kuruştan verilmiştir, * Şark malı İnce İşlenmiş 31057 ki- loluk bir parti yapak kilosu 60,34,5 kuruştan ve ayni mıntakanın yapak larından 5491 kiloluk bir parti ki- losu 59,18 ve diğer 2263 kiloluk bir parti 55,21 kuruştan satılmıştır. * Samsun arpalarından 100 bin kl- loluk bir parti İle 50 bin kiloluk An- talya arpası 4,15 kuruştan ve doksan bin kiloluk muhtelif miıntakalar - dan gelen arpalar 4,17,5-4,25 kuruşa kadar satılmıştır. Arpa talepleri art mıştır. Mal azalmaktadır. * Adapazarın beyaz mısırlarından çuvallı olarak Tekirdağ teslilmi 15 bin kilo 5,15 kuruştan, 30 bin kilo fop İskele çuvallı 5,05 kuruştan ve 45 bin kilo ayni şartlarla kilosu 5,05 ku « ruştan satılmıştır. BURDURDA : Gülyağcılığı Gitdikçe .. .. Sönüyor Burdur, (TAN) — Mahrukat fi - yatları çok yüksektir. Bu hal, Bur - durun başta gelen varidat memba - larından olan gülcülüğü ve gül yağ- cılığını mühim surette mutazarrır etmiştir. Güllüklerini bozdurup yer- lerine başka şeyler diktirtmekte o - lanların sayısı artmıştır. Bu gidişle, kalite itibarile çok iyi derece alan gül yağcılığımız birkaç sene sonra tarihe karışacaktır. Halk, gül yağ - cılığ kur hükümet- ——— SANAYİ BİRLİĞİNDE : Sergi Yine Galatasarayda Açılacak Yerli Mallar sergisinin bu sene yi- ne Galatı ayda açıl dair a- lâkadar Vekâletlerden müsaade emri gelmiştir. Bu hafta toplanacak olan Sanayi Birliği heyeti faaliyete geç- mek üzere bir komite seçecektir. Bu komite, birlik idare heyeti ile ticaret odası umumi kâtibi Cevat Düzenli ve sanayi müfettişi Danişten teşkil edi- lecektir. ka, el yenilen k da bu- lunan ve ona büyük değer veren maddelerin hepsi kabuğunda daha büyük mikdarda bulunur. Vitamin ler de kabuğun icindekinden beş misli fazladır. Hele koyu kırmızı kabuklu Amasya elması olursa bu- nun kabuğu vitamin bakımından ye şil kabuklu ekşi elmadan daha zengin olur. Bir de elmanın orta yerinde, yenilen kısmında bulunamıyan a- sit gallotanik vardır ki bu da bir kuvvet ilâcı gibi tesir eder. Kabuklardaki vitaminler mesele si mühim olduğundan, elma kabu- ğu kuruyunca vitaminlerin ne ola cağını da tetkik etmişler: Kabuk kuruduğu vakit bir yıl sonunda vi- taminler yarı yarıya kayboluyor- larsa da, altı ay icinde tamam kalı yorlar... Zaten altı aya kadar da elmanın tazesi yetişir. ğ Elma kabuğundan ve elmanın or larsınız. Elmanın vitaminlerine gelince, A vitamininden 12 - 36, B vitami- inden 2 - 5 C. vitamininden 3 - 6 ölçü vardır. Bunlar da elmaya ayrıca bir kıymet verirler. Yemişler arasında elma bütün yıl içinde en uzun zaman buluna- bilirse de, bul dığ evsi yapılan ilâç, bunlar kuru- tulduktan sonra iyice dövülerek toz haline getirilip bundan bir çor ba kaşığı büyük bir cay fincanı do lusu uyun içinde içilir. Bu ilâç en iyi, idrar yolundan gelen kumlar üzerine tesir eder. Za ten elma şarabı içilen memleket- lerde kum hastalığı bulunmadığına yer olduğund ÜARE L Yğ a ve zıları kabuklarını ve ba kidenberi dikkat edilmişti. Bun- dan başka bazı romatizma sancıla yenilemiyen icerisini saklayıp ku- rutarak onlardan ilâç yapmayı dü- şünmüşler. Vâkıa, elmanın hassalarını sakla yıp bütün yıl onlardan istifade et- mek için bir yol daha vardır: El- ma şarabı, alkolü pek az, gazoz gi- bi keyifle içilir bir içkidir. Bunu her yerde bilmezler ve mevsimin- e en ı ıtı;lını dı’, elma şarabı içmiş o- lanlar onun zevkini bilirler. Fa- kat elma şarabı içildikten sndaki elma asidi midede SOIİ.I'I,ı zek ç- rına, den geldiği bilinmiyen bel ağrılarına, bir de sonbahara ermiş bayanların sinirlerine iyi geldiği de görülmüştür. Şimdilik bu ilâcı evde yapmanı- zı tavsiye etmiyorum. Ancak ya- - rın, öbür gün akıllı bir eczacı, meselâ epikarpin diye (elma - nın kabuğuna ilim dilinde epi- karp derler) süslü kâğıtlara sarıl- mış şişeler içerisinde, suya karısın ca gazoz gibi köpüren bir ilâç çıka rırsa bunun, içini baskalarının ye diği, elmaların kabuklarından ya pıldığını hatırınıza getirirsiniz. İ DS ' BORSA | 105 - 1938 ÇEKLER | “Acılış — Kapanış Paris 29,22'75 28.2275 New-York 0,790079 — 0.790079 Milâno 15,0150 15.0150 Brüksel 4,6950 , 4.6950 Atina 86,7460 86.7460 Cenevre 34563 3.4563 Sofya 63,5725 63.5725 Amsterdam 1,4267 14267 Prag 22,6875 22.6875 Madrid 12.6985 12.6985 Berlin 1,9663 1.9663 Varşova 4,1857 4.1857 Budapeşte 3,9880 3.9880 Bükreş 106,19 106.19 Belgrad 34,525 84.525 Yokohama 2,725 2.125 Stokholm 3,0794 3.0794 Londra 6380,— 680.— Moskova 23,8625 23.8625 PARALAR Alış Satış B Dolar Liret k Belcika Fr. Drahmi F İsviçre Pr. 3 Leva Florin Kron Çek Mark Zloti " Pengo Ley ü Dinar Kron İsveç U Bir, İÇ PİYASALAR: Son Günlerde Tiftik piyasası Hayli Gevşedi Yeni tiftik kırkımı dolayısile iç piyasalarda fiyatlar düşmeye başla- mıştır. Bundan dolayı şehrimiz pi- yasasında gevşeklik devam etmek- tedir. Piyasamıza getirilmiş deri ma- lı tiftiklerden 144 balya kilosu yet- miş kuruştan ve Eskişehirin oğlak tiftiklerinden 27 balya kilosu 127,5 kuruştan satılmıştır. Borsaya ayrı - ca 101 balya ayni fiyat ve ayni cins maldan kaydedilmiştir. Suriye Koyunlarının Yapakları Suriyeden cenup vilâyetlerimize ithal olunan koyunların buralarda kırkılmakta olması dolayısile bu mın takaların yapağı miktarı artmakta- dır. Bu artış piyasalarımıza tesirden geri kalmamıştır. Suriyeden yapak ithali için kilo başına 25 kuruş güm- rük resmi verilmek lâzımgeldiği hal de koyun ithali suretile kırkılan ya- paklar gümrüksüz olarak yurdumu - za girmiş oluyor demektir. Esasen yapak mahsulümüzün tamamını ih- raç veya sarfetmek zorlukları karşı sında yapak miktarını stoklaştıra - cak olan bu vaziyet karşısında tüc- carlarımız endişeye düşmüşlerdir. Tabiatile müstahsilin de yapakları fazla mal dolayısile fiyat düşkünlü- ğüne uğrayacağı söyleniyor. DIŞ TİCARET: Amerika İle Hususi Takas Yapılacak, — » Amerika ile -aramızda - yapılacak iyi bir safhaya girmiştir. Ankaradan gelen haberler Amerika ile yapıla - cak işler için müsait tesirler uyan- dırmış ve iyi işler yapılacağı ümit- lerini kuvvetlendirmiştir. Hususi ta- kas yoluyla yapılacak işler arasında bilhassa av derileri, yapak ve tiftik- lerin, fındık ve kuru meyvaların ü- zerinde durulmaktadır. Av derilerin- den muhtelif ellerde toplanabilecek olan miktar 60—65 bin kadar tilki, 70—80 bin kadar tavşan ve az mik- tarda diğer deriler bulunmaktadır. Tavşan derilerinden her gün borsa- ya kaydedilen satışlarına nazaran stok Aazalmaktadır. Fiyatlar dahi mahdut bir derecede yani tanesi 17 —I7,10 kuruş arasında durmuştur. Sansarların satışları düşük bir fiyat- la yapılmaktadır. Çifti 40 - liradan fazlaya satılan deriler ancak 21—23 lira arasında verilmektedir. Kunduz lar ise 1115 — 1400 kuruş arasında satılmıştır. Kliring Ticareti İçin Yeni Bir Esas Kendilerile kliring anlaşması yap tığımız memleketlerden gelecek mal ların fop veya sif kıymetleri ara - sındaki farkların ne suretle ödenme- si lâzım geleceğini tespit için Anka- rada bir hususi komisyon toplanmış- tı. Ticaret odasından öğrendiğimize göre bu komisyon mesaisini bitirmiş tir. Verilen kararda mukavelelerinde aksine sarahat olmıyan memleketler le yapılacak ticari mübadelelerden doğan kiliring tediyelerinde sif esa- sımın kabulü muvafık olacağı kabul edilmiştir. Komisyonun bu kararı a- lâkadar makamlara bildirilmiştir. Tarla Meselesinden Cinayet Bartın, (TAN) — Epçiler köyünde, bir tarla meselesinden kavga eden Ali Aygörmez, Ali Kalafatı bıçakla öldürmüştür. AAA A Ev Kadınları! Bütün doktorların birleştikleri ha- kikat şudur: Reçel ve Şurup en iyi sağlık ve kuvvet ilâcıdır. (Ulusal E- konomi ve Artırma Kurumu)