11 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

KEL Me Bey, benim bizzat pa- Saport irtibat memuru ol mak hakkındaki düşüncemi par- lak buldu. Hemen yerinden fırla- dı. Müdür Tahsinin odasına çıktı Beş dakika sonra gülerek geldi: — Haydi Ağabe; d ni müdür görmek istiy dayımın oğlu olduğunu söyledim. Tahsinin yanında idim. Macit be- ni tanıttı. ve çekildi. Tahsin be- nİ bir kanâpeye oturttu. Uzun u- zun süzdü. Cihan harbinden evvel bulunduğum vazifeye, harp esna- sında hangi alay ile ve hangi cep- helerde ve hele hangi kumandan- ların maiyetinde çalıştığıma dair birçok sualler sordu. Mill cereyan hakkında fikrimi yokladı. Tabi zZusuna uygun cevs ar — Çök iyi, dedi. gmâ” be çöcuğum. Ser götüşelim. Biliyor ve görüyorsun ki çok nâzik ve tehlikeli anlar ge- çiriyoruz. Herifler © payitahtımıza girmişler. Anadoludakiler biz mem leketi kurtaracağız diye ort, .- tıldılar ve silâha sarıldılar, Bilir misin, benim kardeşim de bunla. rın içinde. Olur şey mibu? Ne ise şimdi bırakalım bu sözleri... Se Nİ pasaport kumandanlığına İrti- bat memuru tayin <uğum. Oradaki vazifen, n olursa ol sun gidecek y r birer görüp tetkik etmek ve millici, it tihatçı ve zabit olduklarından şüp- helendiğin kimseleri kumandana bildirmek... Göreyim seni, Anado- luya bir tek zabit değil, kuş bile u- gurtmiyacaksın, Şunları kuvvetten düşürelim. Nasıl, bunu yapab misin?. Amma #aparım diyip son- m, Ç — Müdür Beyefendi, o buyurdu unuz şeyleri bir tek memurun ya bi i zamanda mesuliyet- ten ve hele Mecit Beyi size ve si- xi mültefiklere karşı maheup dü- şürmekten korkarım. Affediniz, bendeniz bu işi yapamam, efen- dim. ip ahsin dikkatle yüzüme bak tı. Ciddi bir tavırla ; — Aferin çocuğum, dedi. Ben a- çık konuşanları çok severim. Senin doğru, ciddi ve iyi bir iş adamı ol duğunu sözlerinden anladım, Şim di sicil mümeyyizine emir verece- Him. Sana istediğin kadar memur da versin. Haydi bakayım, yarın sabah vazifene başla. Tahsin bu sözlerden sonra elimi sıktı. Muvaffakıyet diledi. Ertesi akşam geç vakit Macit Bey, irtibat memurluğuna tayinime dair Polis Müdürlüğünden pasaport kuman- danlığına yazılan tezkereyi ve müt tefiklerin zabıta komisyonu azala- gı tarafından ayrı ayrı imza edil. miş resimli bir vesikayı elime yerdi. Hicabi, Müştak, Derviş, Ze- kül, Mustafa ve Osman Nuri efen- dilerin de yanıma verildiğini müj- deledi. Doğrusu bu müjde beni çok sevindirdi. Macit Beye candan ve gönülden teşekkürler ettim, A al mi limak Yazan: M. SIFIR iresinde Bir Define Buluyorum sat Beyin köşkünde ve karşısında im. Kapıdan girince askerce bir selâmdan sonra: Kumandanım, dedim. Mim rın sabahtan itibaren İş- i pasaport kumandan lığı irtibat memurluğuna tayin edil miş olduğunu müjdelemeye gel dim. Bu işimiz de oldu. Gözünüz ve gözümüz aydın Tezkere ve vesikayı önüne kc dum. Olanı biteni başlan aşağı an Yattım. Bu ummadışımız muvaffa- kıyetten Esat Bey tabii son derece de memnun oldu Gülerek dedi ki: — Biribiri arkasına kazanı muz şu muvaffakıyetleri, yakın bir zamand amilli emellerimize de ka- vuşacağımıza hayırlı bir nişane te- lâkki ediyorum ve çok seviniyo- mm. biti ea Esat Beyle göce a kadar görüştük. Pasaport kumandanlığın da yapılacak; işleri birer, birer ika- rarlaştırdık Çerisi sabah Galatada Loyd Hanı pasaport dairesi kumandanı yi (Benzelli) nin odasında idim. Yüzbaşı centilmen bir adamdı. Beni çok iyi karşıla. dı, beraber çalışacağımızı söyledi ve odasında bana da bir yazı ma- sası verdi. Bir saafl halletti dan Hicabi, Osm, tafa efendileri muamele kısmında ve Müştak, Derviş ve Zekâi efen- dileri de hüviyet tahkiki kısmında yerleştirdim ve işe başlattım. Ku- mandana dedim ki: — Size bir teklifim var: Bizim hüviyetlerini tasdik ve seyahat ve sikalarını imza lik görüşme bü- Arkadaşlarım- Nuri ve Mus- ile tezkiyelerini yap mız yolcuların vizelerini, siz bi zim mesuliyetimiz altında derhal yapınız. Bize göstereceğiniz bu em niyete karşılık olarak şunu taah. hüt ederim: Bu yolcular sonradan zabit veya milli ku çıkarsa, bundan ileri gelecek bü- tün mesuliyet bize ait olacaktır. Kumandan buna razı oldu. Bu kararı bir protokol şeklinde ku- mandan İle imza ettik. İstanbul. dar Anadoluya gidecek zabitlerin yolculuklarını bu sayede kolaylaş tirdim. İş intizam ile yürüyordu. Anado ya gidecek arkadaşlarımızın se- yahat vesikalarında tüccar olduğu yazılıyordu. Biz de bunu tasdik e- diyorduk. Vizeler de süratle yapı- layordu. Ben yolcular hakkında yapıla. mensubu cak tahkikleri bahane ederek gün | lerimin büyük bir kısmını hariç te geçiriyordum ve diğer işlerime bakıyordum. Ayni bahane ile Müş tak, Derviş ve Zekâi Efendileri de eski vazifelerinde bulunduruyor- dum. Vazifeye başladığımın üçüncü gü mü odamda bulunan evrak dolabı- Bı açtım, Dosyaları karıştırmaya, gözden geçirmeye başladım. Büyük bir define buldum. Sevincimden az daha çıldıracaktım. Bu define; işgalden sonra gizli hizmetler gru pu tarafından Anadolunun muhte Hf, şehirlerine" gönderilen casusla- BELEDİYEDE; i Boğaziçinin | Imar Plânı da | Yapılıyor İ - Şehircilik mütehassısı Prost, evvel İki gündenberi şehrimizde yeniden tetkiklere başlamıştır. Prost, bir taraftan şehir meclisince kabul edilen Beyoğlu ve İstanbulun zım plânına ait tafsilât projesini ve Kadıköy yakasının nâzım plânını İ hazırlamak üzere etütlere başlamış bulunmaktadır. İdiköy mint Bostancı pe arasındaki belediye hududuna ka» dar bütün saha dahildir. RSINA Usküdar yakasının Kuzguncuktan ve Beyoğlu tarafının Kurüçeşmeden yukarısı için Boğaz muntakası adıyla ayrıca bir plân hazırlanacaktır. Diğer taraftan Prost, şebrin beş yıl alt yol programım da incele- tedir. Bu programdaki yolların virajları, brodürleri ve tretuvarları ayri ayrı tetkik olunacaktır. Heybeli Pavyonu Bitiriliyor Heybeli #anatoryomuna ilâve edil- mekte olan yeni paviyonun yapılma» 41 bu ay sonunda nihayet bulacaktır. Yalmız iç kısmına ait işler. bitirile- için pavyon eylülden evvel Tifo Aşısı Yaptırılıyor aktadir. Hiç aşı olmıyanlara zorla ve usulü» ne göre aşı yaptırılacaktır. © Nafın Vekâleti milli bayramlarda istifade edilmek üzere şehirde Yapı- lacak daimi elektrik tesisatı proje- sinin bir kere de Prost tarafından tetkik edilmesini istemiştir. Yugoslav Harbiye Nazırı Geliyor Yugoslav Harbiye ve Bahriye Na- zırı Korgeneral Mariç bu ayın on ye- disinde memleketimizi ziyaret ede- Dost devletin Harbiye Nazı- li Müdafaa Vekili General Ki bulunmak! efakatinde naktad yet, memleketi: eldiği günün akşamı Ankaraya hareket edecektir. Dönüşte bazı sahil vilâyetlerimizi gezecek, İstanbula bir torpito ile gelecek ve rıhtımda mera: simle karşılanacaktır. İstanbuda as- keri müessese ve mektepler gezilecek gerefine vali tarrfından bir. ziyafet verilecektir. Heybeliada deniz harp okulunda da bir çay ziyafeti verile- cektir. be ve resimlerile dolu al büm şeklinde kocaman bir dosya» dan ibaretti, Bu casuslar, tayin et ikleri yerlere giderlerken, pa- saport muamelesindo, umumi usul mucibince bir beyanname imzala” mışlardı. Üzerlerine resimlerini ya piştırmışlardı. Seyahatin maksadı hakkındaki haneye vazifeye tayin leri hakkında işgal kumandanlığın dan verilen emrin numara ve ta- rihi ile.ve İngilizce On duty, yani (vazife le) kaydı : ve gidecekleri , Casus serisinin a- detleri üçyüzü geçiyordu: İsim ve resimlerini ilk fırsatta Merkez Ku mandanlığına taşıdı Anadoluy memesi için çırpınan ve gözlerini masasında yığılan yolcu beyannamelerinden bir an bile ayırmıyan vazife Aşığı yüzbaşı bu işin farkına bile vara- madı, Bu dairedeki vaziyetimizin bize temin ettiği mühim menfaat- leri ve gizli çalışma ve muvaffa) yetlerimizi sırası geldikçe ayrı ay- rı yazacağım. (Devamı var) dha li bas, Üsküdar yakasına, Kuzguncuk, Ka | Geçen yıl tifo aşısı olanlarla bu se- || ne yalnız birer defa yeniden aşı ya-|| I A | Şehitleri Ihtifali Tayyare şehitleri ihtifali, 15 (| | mayis pazar günü saat 13 te Fas tih parkında yapılacaktır. O günü saat 14 ten 15 e ka | dar hava faaliyeti duracaktır. Merasimde, davetliler, askeri kı- | talar, bir polis taburu, okullar | ve halk bulunacaktır. Saat 14 te Fatih parki; Bayazıt, Selimiye, | Taksim ve Maçkadan atılacak | toplarla merasime başlanacak, merasim komutanı olan İstanbul merkez komutanı İhtifali açacak ve hazır bulunanları hava şehit- İİİ terile bütün sehitleri selâimlamı- İİİ) sa davet edecektir. | Bunu mütsukip borazanla (Ti)! İİ işaretile selâm vaziyeti alınacak ve asılı biltün bayraklar yarıya indirilecektir. Gemiler ve fabri« kalar düdük çalacaklardır. Bu anda biltün nakliye vasıtaları ve her kes hürmet için birer daki- ka oldukları yerde duracaktır. Bundan sonra, tayyare âbide- si önünde, ordu, Türk hava ku- rumu, şehir ve yüksek okullar namına birer nutuk söylenecel tir. Bu hitabeleri müteakıp ban- do matem havası çalacak, bir manga asker havaya ateş ede « cek ve sonra da geçit resmi y pılacak ve Abideye çelenkler ko- nacaktır. MAARİFTE: Yoksul Talebe Kampları Açılacak Partinin himayesinde bulunan yok sul çocuklara yardım birliği bu sene tatil deyresinde yoksul yavruları din lendirmek maksadile birer ay süre- cek gündüz kampları açmıya karar vermiştir. Ancak bu sene bu kamplardan yal- nız Kadıköy ve İstanbül yakasında- ki mekteplerde okuyan cocuklar isti fade edecek, gelecek sene Beyoğluna da teşmil edilecektir. Bu kamplarda çocuklara parasız gıda da verilecektir. Maarif tarafından açılacak paralı plara gelince, onlar altı tane 6- lacak ve Sarıyer, Şile, Yeşi Flor ya ve Kızıltoprakta kurulacaktır. Bu ralara ayda 16 lira mukabilinde yal Biz 700 telebe kabul edilecektir. Bir heyet bir senedenberi Topkapı sarsyı arşivinde bulunan etki vesi- kaların tasnifi ile meşgul oluyordu Heyet işini bitirmiş ve 200 bin vesi- ka tasnif etmiştir. Bu 200 bin vesi- ka ve defter için 60 bin fiş yapılmış- tır. Bunlar arasında Orhan devrin- den itibaren bazı vesikalar varsa da en çoğu Fatih devrinden itibaren şlamaktadır, Müze Idaresi şimdi bu fişlerin he- ce sırasile bir rehberini hazırlamak- ta ve kisım kısım bastırmaktadır. Ar. şivde Osmanlı tarihini ve eski impa- ratorlüğun muhtelif çağlarda kom- şuluk yaptığı devletlerin tarihlerini aydınlatacak mühim vesikalar mey- İdana çıkmıştır. Meskükât İçin Kataloğ Müzeler umum müdürlüğü, müze- İde teşhir edilen tarihi meskükât için |bir rehber ve kataloğ yaptırmıya ka- rar vermiş ve bu İşi de profesör Bay Boş'a tevdi etmiştir. Rehber üç cilt İhalinde hazırlanmıştır. Yeni meli se- İne içinde basılacaktır. Müzeler w mum müdürlüğü bazı neşriyatın baş- ka lisanlarla da yapılmasını karar- İlaştırmıştır. Bu suretle garp müzele- İrile de eser mübadelesi ve ilmi tanış- ma tesis edilmiş olacaktır. Türk ve İslâm eserleri müzesi için de bir Yeh- ber hazırlanmıştır. O da yakında ba- sılacaktır. Dün de Provalar Yapıldı Dün Şeref stadında idman prova. larma devam edilmiş, İyi neticeler a- Uunmıştır. Bu pazartesi günü Fener, Şerof ve Taksim stadlarında son de- fa olarak hep birden prova yapıla caktır. Topkapı Sarayındaki Tasnif o MÜTEFERRİK : İnhisarların Varidatı Çoğalıyor İnhisarlar idaresinin 938 masraf | bütçesi 8331248 lira olarak tesbit o- lunmuştur. Bu miktar geçen seneye nazaran 500 bin liralık bir fazlalık göstermektedir. Bu fazlalık, bu yıl İkurulacak iki içki fabrikası için de 750 bin liralık tahsisat konulmasın- İdari ileri gelmiştir. İdarenin 938 ma- Ni yılı varidatı da 48259550 lira ola- rak tahmin edilmiştir. Son yıllar içerisinde tütün, tuz ve müskirat satışlarında bir artış kay. İdedilmiştir, Bütçe, Meclise sevkedilmiş ve en- cümende müzakeresine başlanmıştır. Müvezzilerin Kıyafeti Dahiliye Vekâleti tarafından, ga- zete satan müvezziler hakkında bir İtebligat yapılmıştır. Buna göre mü- vezziler, boz renkte ve diz kapakla rından aşacak şekilde bir iş gömleği giyecekler ve ayakkabisiz çalışmıya- caklardır. Müvezzilerin tıraşı olma- ları da şart koşulmaktadır. Bu husus- || Jar müvezzilere bildirilmiştir. Marangozlar Cemiyeti Heyeti Marangozlar cemiyeti, muamele İvergisi hakkındaki temennilerini Ve kâlete bildirmek üzere bu akşam An- karaya bir heyet göndereceklerdir. Heyet, cemiyetin relsi Alâaddin. kâ- tibi umumisi Fuat ve azadan Halit. ten müteşekkild. Limanda Bir Kaza Evvelki akşam, limanda hafif ge çiştirilen bir kaza olmuştur. Umdal acentesinin Hellas isimli ve Yunan bandıralı şilebi, demir atarken, Türk bandıralı Şark şilebinin kıç-omurga- sina çarpmış ve ezmiştir. Artık Duman, Çıkmıyacak Şirketi Hayriyenin Almanyaya 1s- marladığı duman izale edici cihaz gel miştir. Bu cihaz, evvelâ 68 numaralı vapurda tecrübe edilecek, hakikaten duman çıkmasına mâni olursa, bütün vapurlar konacaktır İnhisarlar idaresi kadrosunda bu yıl 400 kadar memurun yeri değişti- rilecektir. Ticaret odası idare heyeti dün top- lanmıştır. Toplantıda idare heyetleri İdeğişmiş olan muhtelif esnaf cemi- yetlerinin yeni seçilen idare heyeti szalarının seçimleri tasdik olunmuş- tur. Çocuk Esirgeme kurumu Galata Rahiyesi haziranın 11 inci günü bir İdeniz gezintisi hazırlamıştır. POLİSTE: Bir Komşu Kavgası Kanla Bitti Kadıköyde Moda caddesinde otu- ran Sadık ile karısi Münevver, Kızıl toprakta oturan Kemal isminde biri ile, bir alacak meselesinden kavgaya tutuşmuşlardır. Kemalin komşuların dan Mustafa da kavgaya karıştığın- dan kavga büyümüştür. Mustafa ar: ya girmek istiyen Niyazi isminde bi- rini çakı ile başından yaralıyarak kaçmış, biraz sonra yakalanmıştır. Balta ile yaralandı Pangultida Halâskârgari caddesin- de 95 numaralı börekçi fırınında ça- lışan Mustafa oğlu Aziz, fırında balta ile odun keserken elindeki balta ay: ğına isabet etmiş, ağır surette yara- | lanmıştır. Aziz Şişli çocuk hastanesi. ne kaldırılarak tedavi altına alin muşta, Galatada oturan Ahmet oğlu Ah- met isminde bir genç bisikletle Ku- ruçeşmeden geçerken düşmüş ve yü- zünden, başından yaralanmıştır. Şolör Ramazanın o idaresindeki 2993 numaralı otomobil Lâlelide 18 11-5 - 1938 Ankaradan Telefon ve Telgrafla Toprak - : Mahsülleri Ofisi Ankara, 10 (Tan muhabirinden) — Bir toprak mahsulleri ofisi kurulma- $i hakkında hazırlanan kanun lâyi- ham Meclise verildi. Uyuşturucu top- tak mahsulleri de bu kanunun şümü- lüne girmektedir, Ofis, bütün zirai mahsullerin fiyat larının zürra zararına olarak çok faz- la düşmesinin önüne geçecek ve müs- tehlik zararına olarak taçok fazla yükselmesine mâni olacaktır. Ofis, muhtelif yerlerde un ve ekmek fab- rikaları kuracak ve silolar inşa ede- cektir, Ofisin sermayesi 17 milyan liradır. İcra Vekilleri heyeti kararile bu mik tar artırılabilecektir. Bu para, şu şekilde temin caktır: Hükümetesit olup, Ziraat Banka- sının elinde bulunan ve bu kanun mucibince ofise devrolunacak buğ- day ve bu münasebetle ayrılmış olan para mevcudu Yyuşturucu mad- deler inhisarının bir buçuk milyon li- raya varan sermaye ve alacakları, devletçe tahsis edilecek paralar, Zi- raat Bankası tarafından yaptırılmış olan silolar ve müştemilâti. Ofis, lüzumu halinde istikraz tah- villeri de çıkarabilecektir, Ofisin u- mumi heyeti Basvekilin riyesetinde Maliye, İktisat, Ziraat ve Sıhhat Ve- killerile Millet Meclisi bütçe, divanı muhasebat, iktisat, maliye, ziraat en- cümenlerince her defasında kendi aza $i arasından intihap edecekleri üçer azadan mürekkep olacaktır, Ofis bir tek ve Ankarada olmak üzere afyon mürekkebatı imal eden bir fabrika kuracaktır. Maliye, İktısat, Ziraat Vekâletleri- le, bu ofis tarafından seçilmiş birer mümessilden mürekkep bir devir ko- mitesi kurulacak, komite, ziraat ban- kasının ve uyuşturucu maddeler in- hisarının elinde bulünan ve ofişin ser mayesini teşkil edecek olan mâlları devir ve teslim alacaktır. Hariciyede Yeni Tayinler Ankara, 10 (Tan muhabirinden) — Berlin büyük elçiliği müsteşarı Celâl Osman Abacıoğlu, müsteşarlık işleri- ni ve Barselon başkonsolosu Fuat Ca- rım, ihdas edilen Kopenhang başkon solosluk umurunu idare etmek üze- re, dördüncü ve dokuzuncu derece mâmurlarından Üsküp muavin kon- solosu Ziya Akbil, sekizinci derece- ye terfi ettirilmişlerdir. Dördüncü derece memurlarından Lâhey masl: hatgüzarı Abdülâhat Akşin üçüncü dereceye terfian, Viyana elçiliği baş- kâtibi Orhan Tahsin Gövdem, Lâhey elçiliği ikinci kâtibi Mennan derece- lerile merkeze ve Viyana elçiliği i- kinci kâtibi Bekir Nürettin derecesi- le Lâhey elçiliği ikinci kâtipliğine nakledilmişlerdir. Merkezden Kemal Aziz Bayman Viyana başkonsolosluğuna, Tarık E- min Yenisey, Cenevrede Cemiyeti ak vam işlerini görmek üzere derecesile Bern elçiliği başkâtipliğine tayinleri kararlaştırılmıştır. oluna- TAKVİM ve HAVA 11 Mayıs 1938 ÇARŞAMB Gün: $1 Fenr: 8 İ Rumi 1304 | Nisan 98 İ 1210 | 19,14 | 5 iel ay | Arab 1397 Rebiülevvel! 10 Günesi 447 — Öğle İkindi: 16,06 — Akşı Yeşilköy meteoroloji istasyonundan «b nan malümata göre, yurdun Trskya Kocn eli ve Re bölgelerinde havs kapalı *€ mevzil yağışlı, Orta Anadoluda bulutlu. diğer bölgelerinde ez bulutlu geçmin, rü girlar umumiyetle şimal istikametten 00” ta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava kismen kapalı #*€ miş, rüzgâr şimalden saniyede 2 ilâ 4 met yaşlarında Hasan İsminde bir gence çarparak yaralamıştır. ve hızla esiriştir. Sant 14 te Barnmeli€ 1643 milimetre idi. Hararet en çok 71.4 ve en az 102 santigrat olarak kaydedilmistir