10 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— i10-5.1938 BÜGÜN) Konseyin 101 inci Toplantısı Yazan: ömer Rıza DOĞRUL Mbiietler Cemiyeti Konseyi dün 101 inci toplantısına gizli eel selerle başladı. Belki de aleni celse ine bugünden başlar. Konuşnla - *ak en mühim meselelerin başında beş meselesinin tasfiyesi bulunu- Yor. Habeşistan Negüsü, memleketi- Bih mukadderatını alâkadar eden bir Meselenin konuşulmakta olması do- ile Konsey toplantısına iştirak *decek bir murahhas göndermiş ve Murahhas İngilterenin en tanın- Miş hukuku düyel mütehassısla üdan müteşekkil bir heyetle tak « YİYe etmiştir. Habeş meselesinin / tasfiyesi bir Müddettenberi konuşulmakta ve İn- #iltere hükümeti tasfiyenin tamam- 1 için Milletler Cemiyetine Müracaat etmiş bulunmaktadır. Esa- #en Konsey, âzasından altısı, İtalya - din Habeş ilhakını tanımıştır, Geride rın bunlara uyacakları mu - sayılıyor, Evvelâ | İngiltere İalya anlaşmasının başarılması, da- Ma sonra Fransa « İtalya anlaşması. Nin hazırlanması bu vaziyeti kolay - rmaştır. Konseyin konuşacağı diğer bir me *ele, İspanyadır. İspanya Cümhuriye Hİ bu defa Hariciye Nazırı Del Vayo, | İletler Cemiyetinin, Almanya ile İyanın Cümhuriyet topraklarına #caviizünü durdurmasını istiyecek, Ye silâh ambargolarının kaldırılma- N üzerinde ısrar edecektir. Konseyin alâkadar olacağı üçüncü Mesele İsviçrenin bitaraflık istemesi Me aittir. İsviçre ötedenberi bitaraf İF memleketi fakat İsviçre, Millet- Cemiyetine girmekle, bitaraflığı kaybetti, O da, Milletler Cemiyetinin diğer âzası gibi bir takım taahhütleri ine almış ve Milletler Cemiyeti teminatı ile vaziyetini korudu - İnanmıştı. Habeş, İspanya, Çin Ye Avusturya hâdiseleri, | İsviçreye Milletler Cemiyeti tarafından verilen T Yin Ni Askarsieliğini anlatı —- Yann eticesi olarak İsviçre hükü- Meti bitaraflığının iadesi; vesSanınma Niçin teşebbüslerde bulunmuştur, ir Londra gazetesi hu mesele - > bahsederken şu satırları yazı - İ ve italya Südetler Roma, 9 (A.A.) — Röyter bildiri- yor: Hitler - Mussolini mülâkatının ba- kiki şümulü ve mânası Mussolininin 14 mayısta Cenevada söyliyeceği nu- bu nulkunda İtalyan siyasetini etra- file çizmesi bekleniyor, Burada zannedildiğine göre, Mus- sölini, Südet Almanları statüsünün tadilinde Almanyaya diplomatik mü- zaherette bulunmayı vadetmekle be- raber herhangi bir harbe meydan vermemesini Hitlerden bilhassa rica etmiştir. Hitlerin, Alman müstemleke talep lerini de mevzuubahis ettiği tahmin olunabilir, Fakat bu hususta resmen hiçbir şey söylenmemiş olması İtalya nın İngiltere ile iyi geçinmek ve İn- giliz efkârı umumiyesini . gücendir- memek istediğine atfolunmaktadır. Dünkü hava manevraları Roma, 8 (A.A.) — Hitler şerefine dün tertip edilen hava manevraları 400 kilometre şüratle uçan 350 avci tayyareşinin havada gamalı haç ros- metmesile başl Müteakıben ağır bombardıman tay yarelerinin hareketleri başlamış ve bunlar hakiki endaht talimlerinde bu Tunmuştur. Bunu müteakip keşif tayyarelerile hücum tayyareleri arasında dehşetli bir hava muharebesi olmuştur. Ve ni- havet virmi dakikn kadar ağır hom- bardiman tayyarelerinin şiddetli a- tışları vuku bulmuştur. Bu tayyare- ler bombalarını 1500 ilâ 2000 metre yükseklikten atmışlar ve sahile he- tukta belli olacaktır. Mussolininin| Roma Temaslarının Manası Mussolini Bir Nutkunda Bunu İzah Edecek İşinde Herhangi Bir Harbe Meydan Verilmemesini İstiyor ! def olarak konulan vagonlara daha ilk anda isabetler olmuştur. Hitler Floransada Floransa, 9 (A.A.) — Saat 14 te Hitleri hâml olan tren, istasyona da- hil olmuştur. Bu esnada mizika Hit- ler ve faşizm marşlarını çalmakta i- di, Hitler, trenden indiği zaman da- ha evvel Floransaya gelmiş olan Mussolini tarafından istikbal edil miştir, Saat 14,30 da Hitler, 15 inci asır- da inşa edilmiş olup Floransanın İ- talyan payitahtı olduğu zamanlarda kralların ikametgâhı olmuş olan meş hur saraya girerken Duçe kendisin- den ayrılmıştır. Führere, kral - imparatorun misa- firi sfatile bu saraydaki kısa ikame- ti için müteaddit mükellef salonlar tahsis edilmiştir. Öğleden sonra Hitler ve Mussoli- ni, Vekkio sarayını gezmişler ve hal- kın şiddetli alkışları ile karşılanmış- lardır. Hitler ve Mussolini, bundan sonra Pitti sarayına dönmüşler ve o- rada kısa bir istirahatten sonra, şe- reflerine verilen ziyafette bulunmak üzere Rikardi sarayına gitmişlerdir. Ziyafetten sonrra, Hitler, şerefi- ne verilen gsla müsameresinde bu- Tunmak üzere belediye tiyatrosuna gitmiştir. Temsilden sonra, Almanya cektir. Berlin Hitleri bekliyor Berlin, 9 (A.-A.) — Berlin şehri, , yarın akşam buraya dönecek olan B. Hitlere misli görülmemiş bir kabul resmi yapmak için şimdiden hazır - Janmıya » Yüzlerce - işi B. Hitlerin geçeceği yolları” tezyin işile meşguldür. RUSYA: “Transa erkânı harhiyesi, Alman Mkerlerinin İsvicreden geçerek Fran “ya tecaviz etmelerini hesaba kat- iii Böyle bir hareket Alman- Mağinot hattını cenahtan yar - hı arına yardım eder ve Belçikanın 'aflığı meselesi yüzünden İngil- ile aralarında anlaşmamazlık asına mâni olur. İsviçre mesele ltere ile Fransa arasında ihti- Roma Moskovaya Atfen Yanlış Haberler Veriyor Moskova, 9 (A.A.) — Çekoslovak komünist partisinin gazetesi olan “ Vr “Rotefane,, Moskova komintern tel- vesilesi teşkil etmiştir. Çünkü), yi , Şemberiayn İsviçrenin bütünlüğü - |5Z istasyonuna atfen “Güya Alman- taahhüt edememek vaziyetinde | 9, Çekoslovak hududunu ihlâl ede- '. m söylemiş, ve bunun üzeri- cek olursa 30 bin Sovyet bombar - İsviçre hükümeti bitaraflığını ta, | (7S tayyaresinin Berlin üzerle - iy vok için isticale lüzum görmüş - rinde uçacağını” yazmıştır. Bu ha - “ İsviçrenin Milletler Cemiyetin. | Per. neşreden Moskova gazeteleri, mi $ekilmesi belki de Milletler Ce - Tass ajansının şu tavzihini de veri - Ye eti merkezini: , | yorlar. kap ettirir, başka yere makli.| eza haber tamadile uydurmadır. Konseyin gi i Haberin, Romada bulunan mslüm Cin mai “İrs” telsiz istasyonundan çıktığına çö tecavlir. yüzünden Miller | da şüphe yoktur. “Rotefane” işte bu Çemiyetine bir kere daha müe | “Irs" istasyonunun tahpikâtçı faşist yi Kaleli üraesat | ari tarafından bu suretle yanlış bir defaki Konsey de dünyanm en haber neşretmeğe sevkolunmüuştur. Kim dertlerile karşılaşacak. Fa . | Kalenin ecnebi işçi delegelerini buy Wbakkak ki, bu dertlere derman kabul etti! Tayan dağılacaktır. Moskova, 9 (A.A) — Dün yüksek ra - Paris mihveri ; Sovyet divanı reisi Kalenin, Sövyet — ler sendikaları merkezinde 1 Mayıs Obdra gazetelerinden o Nevs | bayramı dolayısile Moskovaya gel - ton y, İN&iltere ile Fransa ricalinin | miş olan ecnebi işçi delegasyonlari- derken “ira görüşmelerinden hahse-| nı kabul etmiş ve kendileriyle beş İlyoy, Vaziyeti şu şekilde tahlil e- | saatten fazla görüşmüştür. “Beriin Bu mülâkata Ispanya, Fransa, İn- Ten ML) Roma mihverine indiri - | gütere, Çekoslovakya, Belçika, Is - Pari darbe, Londra - Roma mihve. | veç, Norveç, ve Avustralya delegele- icadı idi. Bugün bir de Londra - riyle yüksek Sovyet divanı azaları Pan, ihveri vardır. İngiltere ile | ve sendikalar mümessilleri iştirak da tak kümetleri harp zamanın - | eylemiştir. Karar *decekleri hattı hareketi | o Delegelerin nutuklerından sonra *n, py, tirmuşlardır. İngiltere ordu. | Kalenin, kendisine gönderilen hedi- Yük harbin sonlarında olduğu | yelerden dolayı bilhassa İspanyol de- rai Fransız başkumandanının | lezasyonuna ve Ispanyol milletine altında harhedecek ve Fran- | teşekkür ettikten sonra, Hürriyetle- ası bir İngiliz baş amiraji. |ri için büyük bir savaşa girmiş olani iy #ltinda bulunacak, | İspanyol ve Çin milletlerine Sovyet- arel, fi yığm bombardıman |ler Birliği halkının derin sempati - *ri temin edecektir. Bun - | sini beyan etmiştir. Kalenin, Sovyet buğüay, Fransaya kâfi miktarda |ler Birliğine bir tecavüz vukubuldu dep, ey Ur9l ve sair askeri levazımı gu takdirde mütearrıza lâyık olan ter, , “mek için kredi açılacaktır... | kabulün hazirlandığını alkışlar ara - sında beyan etmiştir. al bi AMERİKA: B. Okyanosta Beş Deniz Üssü Inşa Edilecek Vaşington, 9 (A.A) — Amerika hükümeti, Havai önünde bir müda - faa zenciri teşkil edecek surette bü- yük Okyanosta beş deniz üssü inşa etmeğe karar vermiştir ki şunlardır: Alaska, Midvay, Vake, Kanton ve Pagopago. B. Ruzvelt Vaşingtona döndü Çarleston - Cenubi Karolin, 9 (A. A) —B. Roosevelt, “Filadelfiya” kruvazörü ile buraya gelmiştir. Müşarünileyh, Karaip denizinde bu kruvazör içinde bir hafta istira - hat etmitşir. B. Roosevelt, trenle Va- şingtona gidecek ve bügün oraya ya- racaktır. Yeni bir radyo istasyonu Vaşington, 9 (A.A.) — “Paname- rikan Unyon”, bir radyo neşriyatı servisi açmıştır. Bu neşriyat, şima- li ve cenubi Amerikaya mahsustur. Bu neşriyatta Amerika cümhuriyet- leri hariciye nazırları veya mümes - silleri söz söyliyecektir. Ilk programı açan, B, Hull, Ameri ka milletlerine B. Roosevelt'in bir mesajını iblâğ etmiştir. Dünyadaki altın para mevcudu Vaşington, 9 (A.A.) — Federal ha zine tarafından neşrolunan istatistis tiklere göre bir martta dünyada ak- çe olarak mevcut olan altın miktari 24 milyar 100 milyon dolara baliğ ve bunun 12 milyar 83 milyon doları A- merikaya ait bulunmakta idi, * Vaşington, 9 (AA) — Hazırlan - makta olan bütçe tahminlerine gö - re, Rooseveltin kalkınma programı tsmamile tatbik edildiği takdirde 1939 senesi bütçe açığı üç milyar 722 milyon olacaktır. > © TAN ya dönmek üzere hususi trene bine-| * | HARİCİ HABERLER MISIR : Kralın hasusi kabine şefi Ali mahir Paşa A. Mahir Paşa Istifa Etti Kahire, 9 (Hususi) — Mısır kralı Birinci Faruğun hususi kabine şefi Ali Mahir Paşa, bugün istifasını ver- miştir. Fakat son dakikaya kadar a- lınan haberlere göre, istifa henüz ka bul olunmamıştır. Ali Mahir Paşa, kabinede bazı tebeddüller yapmak is tiyen Başvekil Mehmet Mahmut pa- şaya muhalefet etmişti. Bu yüzden bir kabine buhranına sebebiyet ver- mek üzere idi. İNGİLTERE: Kral, Londranın , Hava Müdafaasını Teftiş Etti Londra, 9 (A.A) — Bugün, Kral, Londra hava müdafaası tertiba- tını teftiş etmiş, bilâhara kendi hu susi tayyaresi ile birçok tayyare karargâhlarımı gezmiştir. — —- ÇEKOSLOVAKYA Muhtariyetçiler Şefinin Bir Dileği Prag, 9 (A.A.) — Macar muhtari- yetçileri şefi B. Esterhazi, Çek bü- kümetine bir muhtıra vererek Çe - koslovakyadaki Südet Almanları için talep ile himaye kanununa müma - sil bir kanunun Macar ekalliyeti i - çin de kabul edilmesini talep etmiş- tir, ——— SURİYE: Yakın Şark Devletleri Tıp Kongresi Beyrut, 9 (Hususi) — Yakın Şark devletleri tıp kongresi bugün açıl mıştır. Kongreye Mısır, Filistin, İ rak, İran, Erden doktorları iştirak et mişlerdir. AVUSTURYA: Arşidük Otto'nun Kardeşi Mahkemede Viyana, 9 (A.A.) — “Havas ajansı muhabirinden,.: Askeri mektebe devam etmekte ol duğu sırada devletin kolleksiyonuna ait birtakım şeyleri çalmış olmakla it tiham edilen Feliks dö Habsburg hak kında bir ihzar müzekkeresi çıkarı). mıştır. Mumaileyh Arşidük Ottonun kardeşidir. TELL Lİ Ev Kadınları Taze yemişlerin renginden ve asit- lerinden manikürlü tırnaklarınızı ko- rumak isterseniz ellerinize ince lâs- tik eldiven takınız. Manikür, reçel ve şurup yapmıya mâni değildir. (Ulu- sal Ekonomi ve Artırma Kurumu) İLİ - İSPANYA: 3 Her Iki Taraf ta Yeni Bir Taarruz Için Hazırlanıyor Londra, 9 (Hususi) — İspanya har- bi durgun bir vaziyete girmiştir. Bu- gün cephelerde ufak tefek çarpışma- lardan başka hiçbir mühim askeri hareket kaydolunmamıştır. Her iki taraf ta, cephede ve cephe gerisinde kendi hatlarını küvvetlendirmekle meşgul dimaktadır. Bu hazırlıklar sonunda, çok çid- detli bir harbin başlamasına intizar olunmaktadır. Asiler bir Amerika gemisine taarruz etmek istediler? Cebelüttarık, 9 (A.A.) — Graftan torpito muhribi, Cebelüttarık açık- larında, Frankistlerin müsellâh iki balıkçı gemisi tarafından takip edil- mekte olan Refast adındaki petrol ge misinin yardımına koşmuştur. Refast, kapalı zarflarla verilmiş o- lan emirleri hâmil olduğu halde ha- reket etmişti. Graftan görünür görünmez, balık- çı gemileri istikametlerini değiştir mişler ve Söta'ya gitmişlerdir. İngiliz gmileri kasten bombalanıyormuş! Londra, 9 (A.A) — Valansiya li- manında demirli bulunan 3 İngiliz vapurunun kaptanları Hariciye Ne- zaretine bir telgraf göndererek hali hazırda İspanyol limanlarında İngi- liz vapurlarının kasten bombardı- man edilmekte olduğunu bildirmiş- ler ve meşru hamulelerin tahmil ve İ tahliyesi için her limanda bir bitaraf mıntaka tayini için derhal harekete geçilmesini talep etmişlerdir. Mütareke Şayiaları Tekzip Ediliyor Cenevre, 9 (Hususi) — Bugün bu- rada Cümbhuriyet iyasının bir mütareke yapmak için teşebbüste bu lunduğu şayi olmuş ise de İspanya Cümhuriyeti murahhasları şaylayı katiyetle tekzip etmişlerdir. Burgos hükümeti de şayiayı tekzip ederek kati teslimiyetten başka bir şartla sulh yapamıyacağını bildirmiştir. BELÇİKA: Hükümetin Vaziyeti Son Dakikada Kuvvet Bulmuştur! Brüksel, 9 (A.A.) — Belga ajansın- dan: Hükümet mahfilinde hüküme- tin vaziyetinin halen kuvvet bulmuş olduğu beyan edilmektedir. Yarın Başvekil beyanatından sonra mebu- san meclisinde sereyan edecek olan müzakereler esnasında hükümet iti- mal meselesini ileri sürecektir. Para meselesinin siyasi vaziyetten tama- mile müstakil olduğu ve Belçika için böyle bir mesele mevzuubahis olma- dığı âve edilmektedir. Bir gazete, Parlâmentonun feshini istiyor! Brüksel, 9 (A.A) — Reksist'lerin fikirlerini neşreden Peyi Reel gaze- tesi, Janson hükümetinin, parlâmen- tonun yeni vergiler kanunu lâyihasi- nı kabul etmesi halinde Belçika dö- vizinin kiymetini yeniden indirmek tasavvurunda bulunduğunu yâzmak- tadır. Bu gazete, bundan sonra Janson hükümetine şiddetle hücum etmekte ve parlâmentonun feshini istemekte- dir. KISA HABERLER X Lâheyden bildirildiğine göre, Pran- #a ile Hollanda arasındaki Davis kupas sının tasfiye turnuvasında Hullenda bire karşı iki galibiyetle başta gelmektedir. X Belçika Kralı Leopol'un bu sene Kraliçe Vilhelmini resmen #iyaret ede- &eği Lüheyden haber verilmektedir. 4 Yransa Başvekâlet datresi, bahri # €aret ülemindeki ihtilâfın halledilmiş ol duğunu bildirmektedir. Belgratta oynanan Davis kupası tasfiye maçında Yugoslavya 2 ye karşı 3 gelbiyetle. » yenmiştir. ELEK Bayan Baysız Olamaz! (Yazan: B. FELEK) Bir karlim bana şu mektubu yazı. yor “Aziz Felek! “Yazılarınızı her sabah okurum. Köh kuru Kâh yaş fakat hergün bir teviye yazarsınız. Ben yazılarınız imrenmekten ziyade bu sitirat ho- Şuma gidiyor. Sizi sekiz yıldan faz- la'bir zamandır okurum. Usanmak, üşenmek bilmez, yaz kış dinlemez; havadan sudan bir şey çıkarır ya- zarstnız. Bu yazılarınız içinde bazı- larının çengel sakızı gibi çiğnendiği halde bir tat vermediğini söylersem bana kızmazsınız ya! Anlaşılıyor ki bazan mevzu bulamıyorsunuz. Fran- sızların dediği gibi “bu hal en iyi Gilelerde de tesadüf edilir,, imdi si- Ze, sizin çeşitten sandığım bir mev- zu sunacağım, Dün (Pazar günü) Adalerdan bi- rine hava almaya gittik. Gezip do- laştık; biraz yorulduk. Iskeleye ya- kın bir kahveye oturduk. Allah ek- sik etmesin; şimdi her tarafta bir gramofon ve radyo bolluğu var, Git- tiğim ada elektrik nimetine nail ol- mamış araziden olduğu için radio yok. Fakat gramofon da onu aratmı- yacak kadar faal. Bunlardan biri de oturduğumuz kahvedeki müşterileri | izaç ediyor- du, Kimsenin dinlemediği bu maki- neli gevezeyi tesadüfen dinliyen on iki yaşındaki kızım: — Baba bak, gramofon ne diyor. Dedi ve dinledim. Feryat eden maki- ne şöyle bağırıyordu: “Bayan Baysız. olamaz? “Bay Bayansız olumaz!,, “Bu Tanrının işidir! “Kimsede çare bulamaz!, Ne dersiniz bu güzel parçaya. Bu şarkının neden kızımın kulağına çarptığını araştırmak istiyorum. Lâ- kin tabiatin bu zarureti çaresiz bir hastalık olarak terennüm edilmek- tedir. Tıpkı miskin, kanser, verem hastalıkları gibi. Bir taraftan şairin, öteden beste- kârm ve nihayet çalan ve dinliyen- lerin bu telâkkisine ne dersiniz? Saygılar... Hakkımdaki telâkkilerinize teşek kürler ederim. Gördünüz ya mektu- bunuzu aynen koydum. Şarkının te- rennilm ettiği ve kimsenin çare bu- lamadığı şey Bayın Bayana lâzım oluşu değil gramofonların bu hali - dir. Geçmiş olsun efendim derim, ne diyeyim?! Atatürkü Afiyette Görmekten Sevinç Duyan Gazete Atatürkü tam âfiyet halinde ara- mızda görmekten ileri gelen sevin- cimizi ifade için yazdığımız makale- yi ermenice Nor Lur arkadaşımız ay- nile tercüme etmiştir. Altına da şu fıkrayı ilâve etmiştir: “Ermeni camaati, Büylk Şefin ra- hatsızlığı haberinden son derece ü- züntü duymuş ve sıhhi vaziyetini de- rin bir alâka ile takip etmiştir. Mes. lektaşımızın yazdığı yazı bizim duy. gularımızı da ifade ediyor. Bu güzel tezahüre biz de iştirak ediyoruz. TAN'ın ortaya koyduğu düşünce- ler, bütün Erme: il Memleketin büyük kurtarıcısının âfiyet kesbet- mesinden dolayı hepsi, büyük bir se- vinç içinde bulunuyorlar, FRANSA: Belçika Nazırlarının Fransadaki Temasları Paris, 9 (A.A) — Fransa Hariciye ve Maliye nazırlarının Belçika Ha- riciye ve İktisat nazırları ile dün Pa- riste yapmış oldukları görüşmeler, mali Fransız mahsfilinde siddetli bir alâka uyandırmıştır, Bu görüşmelerin mevzuu bilhassa #rank kıymetinin yeniden görüşül mesi ve bunun Belçika İktısadiyatı üzerindeki tesirleri teşkil etmiştir, Umumiyetle serdedilen mütaleala. Ta göre Belçikanın parasını Fransız parası ile bir hizaya getirmek mecbu nuhtes