10 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

No, 54 Yaman Bir Fırsat ılmaz ve yorulmaz ar 2 kadaşların himmet ve gayretleri Ole “hizmet sa - hamız oldukça genişlemişti, Bu 8- ralarda siyasi mümessillik istihba- ratından da haber almak çareleri- ni bulduk, Bu işte Hariciye Neza- reti müsteşarlığında bulunan Ali Ihsan Beyin kıymetli yardımları- nı görüyorduk. Ali Ihsan Bey va- zifesi dolayısile müttefiklerin si- yasi ve askeri adâmlarile pek ya- kından tanışıyordu. Yerli ve ya- bancı bütün siyasi mahlillere ser* bestçe girip çıkıyordu. Bize siya- si istihbaratta (V) isminde gizli bir eli de temin etti. Yalnız pasaport ve kontrol da- irelerine el uzatmak ve buralarda olup biten şeyleri öğrenmek çare ve fırsatlarını bir türlü ele geçire- miyorduk. Müttefikler Istanbuldan Anado- Yuya gitmek istiyen yolculara ak- la ve hayale gelmiyen şekillerde zorluklar gösteriyörlürdi. İstanbul polis müdürlüğünden verilen se- yahat vesikaları ile müracaat e den yolcuları haftalarca bekleti- yorlardı. Türlü türlü sebepler ve bahaneler göstererek seyahatleri- ne mâni oluyorlardı. Işgal kuvvet- lerinin pasaport dairesi, bir İngi- Uz yüzbaşısının idaresine veril- mişti, Yolcuların (o hüviyetlerini şahısların: tanıyıp anlamak için bir sürü hafiye kullanıyordu. Bun- Jar; bir isim benzerliği, zabit veya millici olmak şüphesi, İttihat ve Terakki mensupluğu ve bunlara benzer diğer sebeplerle birçok va- tandaşın seyahat hakkından mah- rum kalmalarına sebep oluyorlar- dı. Muamelede gösterilen bu*şid- det ve tazyik Anadoluya geçecek zabitlerin seyahatlerini güçleşti- riyor ve hattâ imkânsız bir hale getiriyordu. B ir sabah Esat Beyin ziyare- tine gitmiştim: — Gel bakalım, Mim Sıfır, de- di, başımıza gelenleri işittin mi? Dün altı arkadaşımızın zabit ol- dukları meydana çıkmış, seyahat vesikaları, pasaport dairesinden geri çevrilmiş. Hani sen geçenler- de bu daire ile de meşgul oldu- ğunu söylemiştin? — Evet, söylemiştim. Fakat bu dalrenin memurları arasında Hür- riyet ve itilâfa mensup Z. den baş ka bir tek Türk yok, 2. yi evvelce size tanıtmıştım: Türklüğe ve mil- M cereyana karşı durmak bakı- mından düşmanlara bile pes de- dirtecek tıynette bir adamdır. Bun dan hayır ummak zehirden şifa beklemeğe benzer. Gayrimüslim yazıcılar hakkında malümat top- latmakla meşgulüm. Bunlardan bir münasibini elde edeceğimi u- muyorum, Fakat biraz vakit ge- çecek. Esst Bey güldü ve eliyle sırtımı okşadı: — Geçirilecek vakit değil, bir tek saniyemiz bile yok, iki gözüm. Hemen paçaları sıva ve bu İşe sa- rılmak lâzım geliyor. E sat Beyin yanından ayrıl dım. Polis müdürlüğü sicil Mmümeyyizi Macit Beye gittim. Pa- saport dairesindeki zorluklardan bahse başladım. Evvelce de bu me- Pasaport Dai Yazan: M. SIFIR resi İçin sele hakkında dertleşmiştik. Macit Bey sözümü kesti Ağabey, dedi. İyiki söyle- din ve Katırlattın: Dün akşam bir iş için müdürün yanında idim. Bir aralık, bana dedi ki; “Macit, müt- tefiklerin bütün dairelerinde bi- ter irtibat memürumuz bulundu- ğu halde pasaport kumandanlığın- da kimsemiz yokmuş. Bugün zabi- ta komisyonunda, miralay Ballar; birkaç gün içinde buraya da bir nim tanıdıklarım arasında oraya münasip bir kimse yok. Fırkadan istesem duyulacak; bir yerine yüz kişi gönderecekler ve beni müşkül bir vaziyete sokâcaklar. Sen komi- serlerden bir münasibini bul, ya» hut m istiyenlerden bir ehlini seç. Sessizce gönderivere- Bm. Yalnız dikkat et, İttihatçı ve- ya gizli milli Mü- dürün bu sözleri geçende seninle bu Iş hakkında görüştüklerimizi bana hatırlat “ “Hemen: “Emre- dersiniz. Mürasip birini bülayr dedim. Şimdi tam sırası... El de mükemmel bir'firsat var: Burü- ya kimi göndereceksek düşün ve şimdi bana söyle. — Buraya" gönderilecek memu- run vâziyet ve vazifesi nedir? — Buna dair bir malümatım yok. Vazifesi ve vaziyeti ne olur- sa olsun, arkadaşlardan birini bu daireye yerleştirmekte çok büyük bir menfaatimiz var, Bu memura müdürlükten verilecek ( hüvi, varakası, müttefiklerin zabıta ko- misyonundaki szaları tarafından imza edilir. Böyle bir vesikâ, sa- hibine her yere girip çıkmak ser- bestliğini verir. Az şey mi bu?. Haydi söyle, kimi tayin ettirelim? Macit Beyin bu tatlı sözleri ve hele bahsettiği serbestlik ağzımın suyunu akıtmışti. Bu, arayıp ta bulamadığım bir fırsattı. Derhal — Beni.. diye cevap verdim, (Devamı var) £ liçi olmasın ha! İZMİRDE; Aydınlı Talebe İzmire Geldi İzmir, (TAN) — Aydın T eylül ilk mektebi dördüncü ve beşinci sınıf talebesi, başmuallim ve muallimleri le birlikte buraya gelmişler, İstas - yonda Sakarya ve Dumlupınar ilk mektepleri başmuallimleri Agâh ve| Gaffar tarafından karşılanmışlardır. Aydınlı talebe ilk geceyi otelde ge - çirdikten sonra Sakarya mektebi ta- lebesine misafir olmuşlardır. Aydınlı küçükler, Atatürk anıdı - na çelenk koymuşlardır. Halkevimi « zi, kültür müesseselerini, devlet de- mir ve deniz yolları mfiössese ve fab rikalarını, kara ve deniz nakil va - Sıtalarım, fabrikaları gezerek tetki- katta bulunacaklardır. BESNİDE : Arazi Yazımı Bitiyor Besni (TAN) — İki tahrir arazi komisyonu daha teşkil edilmiştir. Böylelikle, Mayıs sonuna kadar ara- Zi yazımı bitirilecektir | 4 Besni (TAN) — Suvarlı ile Bel| Veren ve Perveriye şiddetli dolü yağmış, fıstık bahçelerile bağlara BELEDİYEDE : Kurbağalı Derenin i Temizlenmesi Bütçe darlığı yüzünden Kurbağalı derenin temizlenmesi ve Kadıköy ci- hetinde kanalizasyon yapılması işi 939 yılına bırakılmıştır, Bu sene yalnız kanalizasyon şirke- tinden devren alınan boru ve künk fabrikâsının işletilmesi için bütçeye para konmuştur 9 Duba Yerine Kondu Gazi köprüsünün 9 dubası yerine konulmuştur. Bunlardan yedisinin üzerine köprünün kurulmasına de vam edilmektedir. Köprünün 26 ta- neden İbaret bütün dubaları Alman- | yadan gelmiştir. Meydan Bir Yılda Açılacak Eminönü meydanının tamamile yı kılarak açılması işi bir yıl sürecek» ür. A markah istimlâk ba- ritasna odahil Oolup ta 3 4 üncü (o mıntakalara ayrıl- sahiplerine, kiracılarile bir müddet kontrat yapmalarına izin veril miştir. Kasaplık Hayvan Getirtiliyor Çukurovada ihraç edilecek hayvan kalmadığından (belediye, şimdilik yalnız Ege mıntakasından hayvan ge tirtmektedir, Yakında Karadeniz mıntakasından da hayvan ihraç mevsimi başlıyacağı için kısa bir müddet sonra şehre bol miktarda kasaplık hayvan geti-ii- cektir. Hem Suluyor, Hem Temizliyor Belediye, Avrupa şehirlerinde ol- duğu gibi sokakları hem sulayan, hem süpüren mskineler getirtmiye karar vermiş, bu hususta tetkiklere girişmiştir Belediye iktısat müdürlüğünde İş İlerin çokluğuna binaen ikinci bir mu avinlik daha ihdas edilecektir. Ortaköyde bir asri helâ yaptım. | ması kararlaştırılmıştır. Ziraat Vekilinin Tetkikleri Bir müddettenberi Nümuneçifliğin de sık sık tetkikler yapmakta olan İZiraat Vekili Kurdoğlu beraberinde | İş Bankası umum müdür vekili ve muhasebe umum müdürü B. Muvaf- fak olduğu halde Nümune çiftliğine gelmiş ve çiftlikte, ziraf işletmeler kurumu idare meclisi reisi Tahsin Coşkun, kurum umum müdürü Şefik Bakay, çiftlik müdürü Osman ve di- ğer kurum ve çiftlik idaresi erkâm hazır bulunduğu halde üç saat ki dar devam eden bir toplantı olmuş- tur, Anlaşıldığına göre, bu toplantı, zi- rai kontabilite hakkında kongreye verilecek raporla alâkadardır. En modern idare ve muhasebe ve çalışma tarzlarına malik olan Nümu- ne orman çiftliğinde şimdiye kadar tatbik ve tesbit edilmiş olan şekiller esas ve model olarak alınmaktadır. mış olan Adalarrlaki binaların mal! YERLİ HABERLER Ortamektep Muallimliği Imtihanları Ortaokul öğretmenliği için bü se ne yapılacak müsşbaka İmtihanının sualleri gelmiştir. Buna göre, edebi- yat kolunda; Türk edebiyat tarihi müfredatı. türkçe modern bir met - İnin izahı, bir kompozisyon sorula - cak, ve bir türkçe dersi verecekler- ve plân hazırlıyacaklardır. Tarih, coğrafya kolunda; tarih ve coğrafya müfredatı, harita tersimi, ortaokul yurt bilgisi müfredatı, lise ve ortaların sosyoloji derslerinden bir mevzu etrafında birer ders Matematik grupundan; ortaokul müfredatı, ikinci devre jeoloji ve ce- bir, lise 3 sımf edebi ve kozmoğ- rafya müfredatı, iki ders vermek ve bir plân yapmak. fizik, kimya ve ta- bii ilimler grupunda; ikinci devre bir ve ikinci sınıflar fizik, kimya | müfredatı, lise tabii ilimler müfreda tı, bifer ders verme ve plân hazırla” ma, lü b İ MÜTEFERRİK | Suvak Vapuru Dün İzmirden i Getirildi Yazın Adalar arasında işletilmek üzere İzmir körfezi vapurlarından Suvak, dün limanımıza getirilmiştir. magranan Şuvakın tec m yapılacaktır. Virajlarda Bir Yol Tipi Gümüşsuyunda belediye | tarafın- dan beton asfalt olarak yaptırılacak yolun virajları devere tabir edilen me yilli viraj şeklinde yapılacaktır. Şe- hir içinde olmıyan bütün yolların vi | cajları bu şekle sakulacak bu-suretle pakil vasıtalarının virajlarda kaza mandırav» Sip bugü: İ yapmalarının önüne geçilecektir. Devere şekli, koşu mahallerindeki virajların aynidir Taksim Kışlası Yıkılacak Daimi sergi binasının Taksim kış- lasının bulunduğu mıntakada tesis e- dilmesi kararlaştırılmıştır. Bu mak» satla yakında bu kışla istimlâk olu- nacaktır. Elektrikli Tesisat | Milli bayramlarda istifade edilmek İüzere yaptırılacak daimi tesisat, &- İlektrik şirketine verlimediği için bu tesisat Cümhuriyetin 15 inci yıldö- İnümüne yetiştirilemiyecektir. Maaşlarını Almadan Ölen Mütekaitler Uçaylıklarını almadan ölen tekaüt ve yetimlerin maaşlarının veresele- İrine verilmesi hakkında Maliye Ve- kületi alâkadar dairelere bir tamim yapmıştır, Bu tamimde deniliyor ki: “Muhasebat divanı umumi heye - tince ittihaz edilen karara göre mü- tekaitler hakkında da ayni esaslar dahilinde muamele yapılacaktır ve üç aylıkların verilme zamanı geldik ten sonra aylıklarını almadan ölen- lerin maaşları vereselerine verile - cektir.,, Evvelki gün Göleükte Mecidiye rilmişti, Yukardaki resim, sancak mühim zarar vermiştir. bit ediyor. MECİDİYEYE SANCAK VERME: harp gemimize merasimle sancak ve- verme merasiminden bir intiba tes- POLİSTE : Bir Caminin Kübbesi Çöktü Balatta Molla Aşki » mahallesinde Kahkaha sokağında Ferruh Kethü- da camiinin ahşap kubbesi, dün ânl olarak çökmüştür. O sırada camide kimse bulunmadığından insanca 78- ylat olmamıştır. Bir Çocuk Öldü Ortaköyde, Danyal isminde bir ço-| cuk, boş bir arsada arkadaşı Bilâl İle oynarken, kazaen bostan kuyusuna düşmüş ve ölmüştür. Dün itfaiye ta- rafından çocuğun cesedi bostan ku-| İyusundan çıkarılmıştır. * Bir Çocuk Zehirlendi İ Kurtuluşta Saffetpaşa apartma- nında oturan Mardikin bir buçuk ya- İşindaki kım, bir pastırma parçasının İüstünde bulunan fare zehirini yiye- rek zehirlenmiş, tedavi için Şişli ço- cuk hastanesine kaldırılmıştır. Az Kaldı Boğuluyordu Güllü isminde bir kadın kucağın- ds iki yaşındaki çocukla evine dön- mek Üzere Çarşambadan geçerken, bir arsada üstü teneke İle kapalı 10 metre derinliğindeki kuyuya düş- müştür. Kadının kuyuya düştüğünü görenler, derhal polise haber vermiş- lerdir. Kadın ve çocuk, boğulmak ü- zere iken kurtarılmışlardır. Bir Esrar Kaçakçısı Karagümrükte Mehmet isminde bi sisi, sarar işerken sey üstünde yaka lanmıştır. Esrarın, Mehmede, Hasarı isminde biri tarafından satıldığı an- laşılmış, Hasanın evinde yapılan ai mada 28 gram esrar bulunmuştur. o Kasımpaşada oturan Markonun 10 yaşındaki oğlu Leon, Mecidiyeköyü civarinda oynamakta iken bir kuyu- ya düşüş, Yuğulmak Üret İNS hür tarılmıştır. Fatihte, Selimpaşa yokuşunda otu- ran Cemilin 7 yaşındaki kızı Perihan lif yerlerinden yaralanmıştır Vatman Mehmedin * idaresindeki 95 numaralı bir tramvay, Beyoğlun- da fabrikatör Nadire ait 1542 numa- ral hususi otomobile çarparak ça- murluğunu parçalamıştır. Feriköyünde oturan Despina, Hür- riyet tepesinden geçerken ayağı ka- yarak düşmüş, kucağında bulunan 2 yaşındaki Zeki başından yaralanmış tır. o Kadıköyde oturan 12 yaşındaki Hasan, sokakta koşarken bir tram- vay direğine çarparak başından yara lanmıştır, Boğazici lisesi talebesinden Ner- min, mektebin bahçesinde bir ağaca çıkarak çiçek kesmek isterken düş- müş ve elindeki makas sağ böğrüne y? Bomontideki İtalyan mektebi tale- besi, dün Feriköyden geçerlerken bir evin damından düşen bir taşla, tale- beden Yuvan başından yaralanmış- tar, Şoror Tevtiğin idaresindeki 3431 numaralı otobüs Şişlide Mahmut is- minde birine çarparak muhtelif yer- lerinden ağır surette yaralamıştır. Şişlide bir yapıda çalışan Agop, du vardan düşerek yaralanmıştır. e grisi balkondan bahçeye düşerek muhte), 10 - 5 - 1938 erime saran esunsen esasan sanan Ankaradan Telefon ve Telgrafla İspanyadaki Alacaklarımız Ankara, 9 (Tan muhabirinden) — 30 Eylül 937 târihinde feshi ihbar e- dilerek 31 birincikânun 1937 tarihin- de meriyet mevkiinden kaldırılan Türkiye - İspanya ticaret ve klering anlaşmasının tasfiyesine ait kanunun yedinci maddesi hükümlerinin İs- panya hâdiseleri dolayısile tasdikine imkân kalmamıştır. Bunun için be- delleri İspanya Hsrlciye bankasına yatırılıp tediye emirleri gönderilme- miş olan mallarla bedelleri İspanya- da hususi bankalara yatırılan, fakat, İspanyol hükümetince alınmış olan tedbirler dolayısile İspanya hariciye bankası nezdindeki hesaba kaydedil- memiş bulunan alacakların İktisat ve Maliye Vekâletlerile, Cümhuriyet Merkez Bankası tarafından tesbit 6- dilecek esaslar dahilindeMerkez ban İkasındaki Türkiye - İspanya klering hesapları mevcutlarından tediyesi Vekiller heyetinde kararlaştırılmış- tır. Yeni 10 Liralık Kâğrt Paralar Ankara, 9 (Tan muhabirinden) — Türkiye Cümhuriyet Merkez. Ban- kası hakkındaki 1715 numaralı kanu- nun 17 inci maddesinde yazılı salâhi- yete müsteniden, Merkez bankası ta- rafından 16 mayıs 1938 tarihinden i- tibaren yeni on liralık kupürler de tedavüle çıkarılmıya başlanacak, çı- karılacak miktar mukabilinde müts- davil banknotlarlardan ayni miktar tedavülden çekilecektiri. Bu yeni on liralıkların tedavüle çı- karılmıya başlandığı tarihten itiba- ren halen mütedavii 10 liralıklar beş sene müddetle mecburi olarak teda- vül edecek, bundan sonra kanuni mü ruru zaman müddeti nihayetine ka- dar yani beş sene daha Merkez ban- kası gişelerinde tebdli edilecektir. Banknotun aslını görmek istiyen- ler Merkez Börikilkikn ve diğer ban- ŞE yan yerlerde mal: müdürlüklerine mürucastedebil&dkklerdir. Meclisin Dünkü Toplantısı Ankara, 9 (Tan muhabirinden) — Büyük Millet Meclisi bugün Hilmi Uranın başkanlığında toplanarak E- lâzığın Cafola köyünden Bekir oğlu Osman ve Dinarın Yeregiren köyün- den Karagöz oğullarından Hidayet oğlu Metalibin ölüm cezasına çarptı- nlmaları hakkındaki mazbatayı tas- vip'etmiştir. Bazı ihracat mallarimız için İtalya tarafından verilen mun- zam kontenjan İistesinin kabulü ve buna mukabil İtalyanın genel itha- It rejimimizden mutlak surette İsti- #ade ettirilmesi, subay rütbe isimle- rinde bazı değişiklik yapılması hak- kındaki kanun lâyihalarının da bi- rinei müzakerelerini yapmıştır. Meclis çarşamba günü toplanacak- tır. Maktu Fiyat Kanunu Ankara, 9 (Tan muhabirinden) — Perakende satışlarda pazarlığı kaldı- ran ve maktu fiyat usulünü koyan kanun projesi dün hükümet tarafın- dan Kamutaya verilmiş ve tetkik e dilmek üzere encümenlere havale € dilmiştir. TAKVİM ve HAVA 10 Mayıs 1938 8 inci ay Arabi: 1357 Rebiülevvek 9 Ziraat Kongresine Verilecek Rapor Büyük ziraat kongresinin toplan- ma günü kati olarak kararlaştırılmış İdeğildir. Kongrenin açılması için her halde Başvekilin Yugoslavyadan av- deti beklenecektir. Kongreye gönde- rilen bütün raporların tabettirilme- sine başlanmıştır. Bu raporların bes- tırılması bittikten sonra kongrenin toplanma günü kati olarak bildiriiei cektir. Yeşilköy meteoroloji istasyonundan #b” nan malümata göre yurtta Karadeniz Ki” yilarının gat aflarile cenubun def kınmında ve Orta Anadolunun şimal ©” raflarında bulutlu, diğer bölgelerde oz Pİ hatla geçmiş, rüzgârlar doğuda sakin Kİ mış, diğer yerlerde umumiyetle şimeli İf” Hikkametten ermiştir. Dün İstanbulda hava açık ve ekseri le kuvvetli rüzgürh geçmiştir. Rüzgür #Öİ malden saniyede 6 İM $ metre hızla © miştir. Saat 14 te barometre 704.2 mi ire idi. Hararet en çok 198 ye en nz | t olarak kaydedilmiştir. »