27 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BÜUĞÜN' | HARİCİ HABERLER | #ELEK (Yazan: B. FELEK| Bu sözü çok işitmişsinizdir mu - hakkak! Belki hatap olanlarınız da vardır. Lâkin bunun tam mânası nı iyice kavyramış olanlarınız pek az olduğu kanaatindeyim. Çünkü bu lâ Anlaşmasının Hakiki Değeri Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Beynelmilel Işbirliği Için YUGOSLAVYA: İngiltereAlmanyayaBir Ilya - Fransa, Müzakereleri Belgratta — ıngiltere ile İtalya arasında i l son laşmayı Mevzuu bah The E: ist Tada şu birkaç satırı da yazıyor: “Bugünkü işaretlere göre Sinyor Mussolini, artık Alman ilerlemesine yardım değil, fakat durdurmakla da ha fazla alâkadardır. Bu yüzden Her Hitlerin Romayı ziyaretinden evvel İngiltere - İtalya anlaşmasını başar- Mak için telâş gösterilmiştir. Fransa ile başlıyan müzakerelerde de ayni Sürat göze çarpmaktadır... İtalya, Duçenin kuvvetli kelimelerile de bertaraf edilemiyecek bir şekilde A- Vusturyanın Almanya tarafından il- İtalya menfaatlerine karşı kazanılmış bir zafer ve İtalyan ihti- Taslarına indirilmiş bir darbe oldu - ğuna dair gittikçe genişliyen bir ka- haat vardır. Bundan başka cenubi Tirolün de, Triyestenin de Alman arzuları listesinden tamamile çıka- Tılmış olmasına dair ayni derecede genişlemekte olan korku da göze çar- Piyor.. İtalya Almanyanın düşmanlı- ğından korkmıya haklı olduğu dere- tede onun genişlemesini hiddetle kar Şlamakta haklıdır. — Almanyanın, giltere - İtalya anlaşmasını aksak hayırhahlıkla karşılamasında, İtal - Yanın icabında al aşağı edileceği ka- haatinin gizli olması muhtemeldir. O halde İtalya ile Almanya arasın- da parlak bir ittifak, İtalyanın Ak - denizdeki ihtiraslarını tatmin edebi- &cek yegâne muhtemel yoldur. Fa- Şist rejimlerinin karşılıklı cazibesi de çok kuvvetlidir.,, Bütün bu mütaleaların anlatmak ediği netice, İtalyanın İngiltere i- anlaşmakla beraber Alman siyase den — ayrılamıyacağı, İtalyanın nsa ile anlaşmasının onu Alman Renişlemesine karşı vaziyet almıya vermiyecektir. d D L Ohılde İtalya, Almanyaya kar- ke di FEEP L Y bir siyaset mi takip edecek? Econo t bu suale cevap vermiye çalışa- _ diyor ki: 'İtalya önümüzdeki aylardaki hat Teketile İngiltere - İtalya anlaş- inın hiç olmazsa eski sistem da- inde bir diplomasi eseri olup ol- ı:'dlğlm gösterecektir. İtalya, sulh de hareket ederse, bu anlaşma - İ b l!(di yolunda yapılan büyük h fsip fedakârlığı mukabilinde mü h. bir kazanç temin edilmiş olur. Bi t İtalya vakit kazanmak ve İn- | b.;;eyi bir tarafa bırakarak daha ; he_ Yerlerde tecavüze geçmek is- Bilte, © takdirde son anlaşmanın İn- Te imparatorluğu, ve muvakkat Sülhün temini yolundaki besle - Ümitler bakımından da hiçbir de P oımıyacaktır.., Ca t bu cevap, ancak önümüzde - ğk;:'ldı vukubulacak hâdiselerin yllı'l Mmenfi tecellisine bağlıdır. a 1 İtılyı önümüzdeki aylar zar ““lî Spanyadan çekilmiye başlar, Âkdenizi tehdit eden tehlike - araf etmiye yardım eder ve denizde statükoyu idame yo —.ı İıî:: hiyetlerini gösterirse, o za 'lıu.. b ltere - İtıl)_'nn anlaşmasını t eden bir eser saymıya M'li hâsıl olacaktır. Ch ü fakdirde bu anlaşma da ge- Nenin başlarında imzalanan %M Ağriman gibi bir şeye ya- Tinda ve İngiltere ile İtalya ara tır, ."Ü'llik yeniden başlıyacak- h'm.! bu iki vaziyetin hangisi ile * Bunu önümüzdeki terecek, İ "iliz Başvekilinin celııilekârlığı Düskay F, 26 ÜS ÇALA ) — i d!r hllr i 1916 senesi baç *İhe p Pda İrlandada İngiliz i- S1 Yapılan kanlı isyanın bi ıît ta : li za::zhı hi:zem’e İrlandanın mu - V li pi Dö yaş Sane olmak üzere o li dux_bı“g“ alera tarafından İngi- E günhünuv Berl kumandanına verilen Tla H hemi ST Chamberlain bu - VBkrüz gee et arasındaki dostlu. !ıı'.de z mffmek için Dö Valera- ğ Teklif Hazırlıyormuş! Londra, 26 (Hususi) — İngiltere Başvekili Mister Çemberlayn bugün Avam kamarasında sorulan bir sua- le cevap vererek Fransa Başvekili M. Daladye ile Hariciye nazırı M. Bonnet ile iki meleketi alâkadar eden başlıca lelerin £| şulacağı anlatmış ve daha sonra İngiltere — İtalya anlaşmasının meclis taraiıîı- dan tetkik ve münakaşa edilmek ü- zere takdim edileceğini söylemiştir. İngiltere teklif yapacakmış _ Paris gazetelerinden Pöti Parizi- yen, İngiltere ve Fransa ricali ara- sında başlıyacak müzakerelerden bah sederken “Londrada Almanyanın bey nelmilel teşriki mesaiye iştirakini te- min için yeni bir teşebbüsün yapıl- masını İngilizlerin teklif etmesi pek muhtemeldir. Fransa sulhun tarsini- ni temin edebilecek olan her teşeb- büse ötedenberi müzaheret etmiş ol- . 1 itiraz ve kazanç vergisi bir takım şartlarla her İngiliz lirası başına 6 peni artır- mıştır. Yeni bütçede 343 milyon mü- dafaa için ayrılmıştır. İstikraz ile te- min olunan 90 milyon sterlin de bu- nun içindedir. -Sir Jon Seymon, hükümetin her hangi bir zaruret karşısında aylarca halkın buğday, balıkyağı, şeker ihti- yacını temin edecek miktarları teda- rik etmiş olduğu ve bunu âzami ke- tümiyet dairesinde yaptığı için fi- yatların yükselmesine imkân verme diğini anlatmıştır. Sir Jon Seymon bütün memleke- tin müdafaa masraflarına seve seve iştirak ettiğini iftihar ile kaydetmiş, hükümetin bu tedbirleri almakla be- raber başka milletlerle de anlaşmak için çalıştığını ve iyi neticeler aldı- ğını, fakat gelecek yıllarda da müda- faa masraflarını azaltmıya imkân bu dığını söylemiştir, duğundan böyle bir bbü etmesi varit olamaz. Buunla beraber Fransanın kanaati şudur ki Alman- yanın teşriki mesaisini istemek zama nı değildir. Çünkü Almanya böyle bir siyaseti aramaktan ziyade bir ta- raflı harekette ve zorbalıklar peşinde koşmaktadır. Herhalde Dörtler pak- tı projesi Fransa tarafından kabul edilemez.,, diyor. Yeni Yılın Bütçesi 1034 Milyon Sterlin Londra, 26 (A.A.) — İngiltere Maliye nazırı Sir Jon Seymon,,bugün yeni bütçeyi Avam kamarasına tak- dim etti. Yeni bütçede masraflar ge- çen seneye nisbetle 81,5 milyon ster- lin fazladır. Umumi masraf 944 mil- yondur. Bunlara istikraz ile tedarik edilen munzam müdafaa masrafı ilâ- ve olunduğu takdirde umumi masraf ASAŞOR' UN HŞAMAYA Hu KKT yeni vergiler tarhına lüzum görmüş, Londrada neler görüşülecek? Paris, 26 (A.A.) — Hariciye nazırı B. Bonnet, bu akşam Başvekil B. Da- ladye tarafından kabul edilerek ken- disi le uzun bir görüşmede bulunmuş ve bu esnada Londra müzakereleri hakkında Fransa hariciye nezareti ta- rafından hazırlanan muhtıra tetkik edilmiştir. Bu muhtıra aşağıdaki esas nokta- ları ihtiva etmektedir: 3 — İngiliz — İtalyan anlaşma ve Fransız — İtalyan görüşmeleri, 4 — Milletler Cemiyeti içtimaı ruz inde yazılı lel 5 — Uzak Şark. Devam Edecek Paris, 26 (A.A.) — Bu sabah Parise gelen F Roma lahatgü. İf zarı Blondel, Hariciye Nezaretine gi- derek Bonne tarafından kabul edil- miştir. Blondel. bu suretle Nazıra Romadan gönderdiği malümatı şifa- hen tamamlamıştır. Fransa hükümeti tarafından teklif edilen müzakere programının bazı noktalarında çıkan müşkilâtın müza- kerelerin takip ettiği müsaid cere - yanı tehlikeye düşürecek mahiyette olmadığı hakkında iyi haber alan mahfellerde hâsıl olan kanaat teey - yüt ktedir. Bu mü elere Ti- randa Kral Zogonun izdivacında ha- zır bulunan Kont Cianonun Romaya avdetini müteakip devam edilecektir. Paris Gazetelerine göre Paris, 26 (Hususi) — Fransız gaze- teleri İtalya - Fransa müzakereleri hakkında dikkate değer malümat ver ktedir. Ekselsiyor gö- re, İtalyan hükümeti Fransa ile İtal ya arasında sadece bir karşılıklı hüs nüniyet anlaşması akdile iktifa edil- mesi taraftarıdır. Bu anlaşma yapıl- dıktan sonra da bu iki memleket bi- ribirlerine mukabil büyük elçiler gönderecekler ve şarki Afrikada hâ- dis olan vaziyetten mütevellit mese- lelerin diplomatik yollarla halli son- radan yapılacaktır. Fakat hükümet mahafilinin kanaatine göre, Avrupa- ği temin etmek için Fransanın ve İ- talyanın karşılıklı vaziyetlerini he - yeti umumiyesile aydınlatmak ica- beder. Figaro, aşağı yukarı ayni şekilde malümat verdikten sonra bu vazi - yetin Romaya yeniden bir Fransız büyük sefirinin gönderilmesine mâni olacağını söylüyor ve anlaşamamaz- lıklar izale edilmediği takdirde iyi lâmetlerle başlı olan relerin umumi! heyeti baltalanabilir,, diyor. nın teskini işinde daha iyi bir el birli | . A . Milli Işçi . Kongresi Belgrat, 26 (Hususi) — Bugün bu- rada Yugoslav radikal birliği parti- sine bağlı işçi teşkilâtının kongresi toplandı. Yugoslavyanın her tarafın dan gelen yirmi beş bin kişi konge- rede hazır bulundular. Hükümet fir- kasına mensup işçi teşkilâtının geniş- liği ve Yugoslav işçileri arasındaki milli hislerin kuvveti bu suretle or- taya çıktı. Kongre, Başvekil doktor Stoyadi- noviçi rey birliğile Yugoslav işçi teş- kilâtının yüksek hamisi seçti. Başvekil söz alarak hükümetin iş- çi meselesi hakkındaki düşüncelerini ortaya koydu ve Yugoslavyanın ima- rı işinde işçi kütlelerinin oynadığı rolü anlattı. Doktor Stoyadinoviç Beynelmilellik ve komünistlik esas- larını reddederek işçilerin meşru hak larına kavuşmaları için açık olan ye- gâne yolun milli yol olduğu, Yugos- lavya radikal partisi birliğine bağlı amele teşkilâtının da bu yolu tuttu- ğunu, hükümetin de alâkası sayesin- de asgari ücret ve işçilerin sigortası meselelerinin halledildiğini izah et- ti. Başvekil neticede şu sözleri söy- lemiştir: “Siyasetimin en son gayesi, Yugoslav milletinin bütün canlı kuv- vetlerini bir araya getirerek kudretli bir milli hareket yaratmaktır.., Bu nutuktan sonra işçi kafileleri önlerinde mMmızıkaları ve bayrakları olduğu halde Başvekilin önünde bir geçit resmi yapmışlardır. ee Gi AMERİKA : CENEVRE : UZAK ŞARK: Japonlar Dört Koldan Bir Taarruza geçtiler New-York, 26 (Hususi) — Uzak Şarktan gelen en son haberlere göre, Japonlar dört koldan Lüghay demir- yolu şebekesine doğru ilerlemektedir ler. Bu kolların biri Çinlilerin sağ cenahını çevirmek niyetile hareket ediyor. Japon tebliğlerine göre Ja - pon kuvvetleri Lunghay hattından *12, Suçat istasyonundan 17 mil mesa fededir. Çin tebliğinde deniliyor ki: Sevkülceyş mülâhazalarile Çin kı taatı Linyiyi tahliye etmiştir. Filha- kika Yihsi_ene takviye kıtaatı gön- dermekte büyük müşkülât çeken Ja- ponlar asıl hedeflerinin Linye oldu - ğu intibaını vererek Çin kuvayi kül- liyesini burada tutmak ve Yihsien'i zayif bulundurtarak muhasara ile zaptetmek istiyorlardı. Bu manevra- nın farkına varan Çin ordusu ku - mandanlığı dün Linyinin tahliyesi- ni emretmiştir. Şimdi yeni hat Linyi şehrinin beş kilometre cenubundan geçmektedir. Çin taarruzunu püskürtmek için tak viye kıtaatı gönderilmektedir. Düşman Yihsien - Taoşvank mın- takasında şiddetli bir taarruza geç- miştir. Muharebe bütün şiddetile de vam ediyor. Kuvvetlerimiz mevzile- rini muhafaza ediyorlar. Tsinpunun cenubunda Tingyuva- na karşı hareketlerine devam eden kıtaatımız Kaoşantsih şehrile sarı nehrin şimalinde Şiyuan şehrini ge- ri almıştır. * Af Tokyodan gelen bir habere göre Sovyet askerleri Mançuko hududu - nu iki defa geçmek istemişler, fakat zayiat vererek dönmüşlerdir. Halka Ateş Açıldı, 32 Olü 48 Yaralı Var Bangalor (Hindistan) 26, (A.A.) — Kolar tak da Vid h Politik mahafilde tahmin edildiği- ne göre Fransız ve İngiliz devlet a- Â sök * Meseoleler keri ve finansal işbirliği de görüşü - ğ lecektir. Komisyonunun HİNDİSTAN: Kararları - Cenevre, 26 (A.A.) — Içtimai me- seleler komisyonu, çocukların aileler nezdinde yerleştirilmesi meselesini tetkik etmiştir. Çin mümessili doktor Hoo, haliha zırdaki karışıklıklar neticesinde on beş yaşından küçük olmak üzere bir buçuk milyon çocuğun ana ve baba- lar ve aile icaklarından mahrum kal b a Hai in,, bir F on bin kişiden mürekkep bir halk üzeri - ne, polis tarafından açılan ateş ne ticesinde 32 kişinin öldüğü ve 48 kişinin ağır surette yaralandı - ği söylenmektedir. Ahali, Miser hükümeti tarafin- &- ısında hazır bul ş olduklarını söylemiştir. Çin makamları, bu hale bir çare bulmıya uğraşmaktadırlar. Büyük Hava Manevraların_a fı, daima birine hakaret olsun diye söylenirken duyarım: — Bırak şu dalkavuk herifi! — Dalkavukluk etme! — O dalkavuğun biridir. Sözleri çoğu yumuşak ve girgin a- damlara verdiğimiz bu sıfatın tara- Halbuki dalkavuk hakikaten mâ- nası anlaşıl ş bir sözdü Biz dalkavuk mürai, iyiye kötü ve kötüye iyi diyen adama deriz. Lâ - kin dalkavuk, Osmanlıca “Nedim,, dediğimiz kimsedir. Haşin, hadit, a- sabi ve kudretli ki d onların ani infiallerini önliyen ve si- rası gelinceş onlara hakikati kendi şahsını tehlikeye sokmak — pahasına söyleyiveren adamdır. Tabii bu ada- mın tuhaf olması ve efendisini kız - dırmaktan ziyade güldürmesi 1lâ - zımdır ki, âsabının gevşemesine yar dım etsin. İşte bu ikinci vasıftan do- layı olmalı ki, dalkavuk maskara ve mürai bir tip mânasına kullanılmı- ya ve bunun için de hakaret hitabı olarak dillerde dolaşmıya başlamış- tır. Zeki ve nüktedan bir arkadaşım pek haklı olarak banâ: — Dalkavukluk çok nazik bir iştir. Tarihte birçok büyük kudretlerin yanındaki dalkavuklar, bu büyük kudretleri idare etmişlerdir. Lâkin şimdi iş maskaralığa döküldü, de - mişti. Acaba diyorum, bir hakiki dalka £ vuklar cemiyeti teşkil edilse kimse girer mi? Bana sorarsanız girmez. Çünkü bu fena izahtan beridir ki; kimse dalka- kI üstüne al ktadır. Ger- çi ).'apılamıyan bir hünerin ismini ta- şımak istememek doğru bir hareket- tir amma, onların çekinişi bu mülâ- haza ile değil, dalkavukluğu hüsnü telâkki etmediklerinden ileri gelir. Bana esi ye ». in y v Başlaniyor Vaşington, 26 (A.A.) — Harbiye nazırı, Âmerika tarihinde en büyük hava manevralarının Amerikanın ce- nubu şarkisinde 1 ile 20 mayıs 938 arasında 200 muharebe tayyaresinin ve 3000 zabit ve askerin iştirakile yapılacağını söylemiştir. Mi 'alar esnasında Amerika sahillerinin “As- yalılar,, ve “Avrupalılar,, tarafından ayni zamanda taarruza uğradığı far- zolunacaktır. Tayyare kuvvetlerine verilecek va zife Baltimor ile Nevyork devletinin şimali arasındaki mıntakanın müda- faasıdır. İngiltere Süratli Deniz dan kongre bayrağı çekilmesi mem nuiyetine karşı koymak için top - lanmış ve dağılmaktan imtina et- miştir. Polis tarafından ateş açıl - masının sebebi budur. Tayyarelerinden Alacak Vaşington, 26 (A.A.) — Amerika- dan tayyare satın almak imkânlarını araştırmak üzere buraya bir İngiliz heyetinin gelmesi üzerine Amerika, YENİ ARNAVUTLUK KRALİÇESİ: Arnavuttuk Krafiı Ahmet Zogo ile Mıcır Kontesi Apponyi'nin düğün - leri bugün Tiranda yapılıyor. Burada, yeni Arnavutluk Kraliçesinin ye- ni bir resmini görüyoruz. askeri makamları bu meseleyi tetkik etmektedirler, Tahmin edildiğine göre İngiltere pek ağır olan ve “Uçan kaleler,, is- mi verilen tayyareler satın almaktan sa vasati tonajda bombardıman tay- yareleri almayı tercih edecektir. İngiltere, Amerikan avcı tayyare- lerinden daha süratli avcı tayyarele- rine malik olduğu için bu nevi tayya releri satın almak istemesine imkân verilmemekte, fakat Amerikanın bir kaç aydanberi seri halinde inşa etti- ği süratli deniz tayyarelerinden satın almak istiyeceği kuvvetle tahmin e- dilmektedir. Petrol Kumpanyaları İşi Vaşington, 26 (A.A.) — Meksika sefiri matbuata aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: “— Meksika hükümetile alâkadar petrol kumpanyaları arasında, bu kumpanyaların satın alınması mese- lesi, doğrudan doğruya halledilece- ğinden bu meselenin halli için diplo- masi yolile hiçbir teklifte bulunul- mıyacaktır.,, z Sefir Meksika hükümetinin satın alma tazminatını yedi buçuk milyon dolar olarak tesbit ettiği hakkındaki haberi tekzip etmiş ve şimdi kum- panyaların kabul etmediği bir demir baş eşya cetveli tanzimi meselesi hal ledildiği takdirde satın alma parası- |1 rinde, nüktedan, zeki bir dalkavuk ; çok kıymetli bir arkadaştır. Avrupa | da, zenginlerin, prenslerin hattâ bü | yük âlimlerin yanlarında kimi arka- , daş şeklinde, kimi “adamı,, olırık; ve kimi de müdürü umuru gibi birta | kım tipler görürüz. Bu tipler, efen- | dilerinin veya üstatlarının üzerin -| de çok tesirli adamlardır, ve ekseri onun nasıl vakit geçireceğini ve nasıl muvaffak olacağını kendinden fazla düşünürler. İşte bunlar birer mo - dern dalkavukturlar. Böylesine can kurban değil mi? ARNAVUTLUK : Kralın Evlenme Merasimi Bugün Yapılıyor Tiran, 26 (AA.) — Bugün saat 10,30 da belediye salonunda Kral Zo goönun izdivacı şerefine 14 çiftin ev- lenme merasimi yapılmış ve bunu mü teakip yeni evlilerin de iştirâk ettiği büyük bir alay, şehrin mühim sokak larından şarkılar söyliyerek ve kral ve kraliçe için tezahüratta buluna - rak geçmiştir. Dün akşam Tiran'da şenlikler ya- pılmış, atılan hava fişeklerini ve fe- ner alayını seyretmek üzere halk sokaklara dökülmüştür * Kral Zogo ile Kontes Apponyi'nin izdivaç merasimi bugün yapılacak - tır. Fransız gazetelerinin yazdığına göre, ilk zamanlar genç Kontesin hristiyanlığı öne sürerek bu izdivaca karşı biraz soğuk davranan Arnavut luk halkı, saray balkonunda müte - bessim bir çehre ile denberi Kontese derin beslemiye başlamıştır. bel Kraliçeye karşı, h yük bir sevgi vardır. sin kendi memleketinde fakirl düşkünlere karşı gösterdiği alâkae;eı; yulunca, bu sevgi dah: tır. Hakikaten genç K tanda çok iyi bir ŞÖl Birçok kimseler, göründüğü gün- bir sempati Şimdi müstak er tarafta bü- Hele Konte - a çok artmış 'ü ontes, Macaris hrete maliktir. Onun spor kıyafeti. nı tesbit etmek kabil olacağını ilâve etmiştir. — rak birçok muhta e çapraşık orman yollarından koşa- liölümü —e S