27 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— z-4-Y38 BUGÜN .... İngiltere - İtalya Anlaşmasının Hakiki Değeri Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL pen ile İtalya arasında imzalanan son anlaşmayı mevzuu bahseden The Economist a- Tada şu birkaç satırı da yazıyor: “Bugünkü işaretlere göre Sinyor Mussolini, artık Alman ilerlemesine Yardım değil, fukat durdurmakla da ha fazla alâkadardır. Bu yüzden Her Hitlerin Romayı ziyaretinden evvel İngiltere - İtalya anlaşmasını başar- Mak için telâş gösterilmiştir. Fransa ile başlıyan müzakerelerde de ayni sürat göze çarpmaktadır. İtalya, Duçenin kuvvetli kelimelerile de bertaraf edilemiyecek bir şekilde A- Vusturyanın Almanya tarafından il- akının İtalya menfaatlerine karşı kazanılmış bir zafer ve İtalyan ihti- Taslarına indirilmiş bir darbe oldu - una dair gittikçe genişliyen bir ka- Past vardır. Bundan başka cenubi Tirolün de, Triyestenin de Alman arzuları listesinden tamamile çıka- rilmış olmasına dair ayni derecede genişlemekte olan korku da göze çar- Piyor.. İtalya Almanyanın düşmanlı- korkmıya hakh olduğu dere. “ede onun genişlemesini hiddetle kar #lamakta haklıdır. & Almanyanın, ltere - İtalya anlaşmasını aksak lıkla karşılamasında, İtal - Yanın icabında al aşağı edileceği ka- Daatinin gizli olması muhtemeldir. © halde İtalya ile Almanya arasın- dn parlak bir ittifak, İtalyanın Ak - denizdeki ihtiraslarım tatmin edebi- yegâne muhtemel yoldur. Fa- Şist rejimlerinin karşılıklı cazibesi çok kuvvetlidir. , Bütün bu mütaleaların anlatmak İstediği netice, İtalyanm İngiltere i- le anlaşmakla berâber Alman siyate finden © ayrılamıyacağı, İtalyanın en Ün salaşmanınn onu Aİnak| İşmesine karşı vaziyet almıya in vermiyecektir, İ halde İtalya, Almanyaya kar. | «1 misşadekâr , davranmak. yaset mi takip edecek? Econo - * bu suale cevap vermiye çalışa. « diyor ki: “alya önümüzdeki aylardaki hat etile İngiltere - İtalya anlaş- n hiç olmazsa eski sistem da- esine bir diplomasi eseri olup ol- ağam gösterecektir. İtalya, sulh ei hareket ederse, bu anlaşma - İk yolunda yapılan büyük May? fedakârlığı mukabilinde mü Pı, bİr kazanç temin edilmiş olur. e$ât İtalya vakit kazanmak ve İn- ayyy Dir tarafa bırakarak daha İyi Yerlerde tecavüze geçmek is. Çile, © eakdizde son anlaşmanın İn- Tir İmparatorluğu, ve muvakkat hap hüm temini yolundaki besle - bakımından da hiçbir de Olmıyacaktır., t bu cevap, ancak önümüzde - ak hâdiselerin diz si Mis, İya önümüzdeki aylar zar “panyadan çekilmiye başlar, Akdenizi tehdit eden tehlike af etmiye yardım eder ve Akdenizde statlikoyu idame yo İYİ niyetlerini gösterirse, © za iliüre- İtalyan anlaşmasını eden bir eser saymıya v ho ki m re olacaktır. ten dirde bu anlaşma da ge in Yaşlarında izmsnizmen Ağriman gibi bir şeye ya- Ve İngiltere ile İtalya ara tr. # Mrginlik yeniden başlıyacak” b ba ii vaziyetin hangisi ile Bunu önümüzdeki 2 — 1916 senesi k inda İrlandada İngiliz i- Yapılan kanlı isyanın İrlandanın mu - yaa süne olmak üzere o küvye ya tarafından İngi-| bü Mmandanına verilen Şİ e veke Chamberlain bu - a Srasındaki dostlu- *tmişti, << İçİn Dö Valera- H Beynelmilel Işbirliği Için İngiltereAlmanyayaBir Teklif Hazırlıyormuş! Londra, 26 (Hususi) — İngiltere Başvekili Mister Çemberlayn bugün Avam kamarasında sorulan bir suâ- le cevap vererek Fransa Başvekili M. Daladye ile Hariciye nazırı M. Bonnet ile iki meleketi alâkadar eden başlıca meselelerin o konuşulacağım anlatmış ve daha sonra İngiltere — Italya anlaşmasının meclis tarafın- dan tetkik ve münakaşa edilmek ü- zere takdim edileceğini söylemiştir. İngiltere teklif yapacakmış Paris gazetelerinden Pöti Parizi- yen, Ingiltere ve Fransa ricali ara- sında başlıyacak müzakerelerden bah sederken “Londrada Almanyanın bey nelmilel teşriki mesaiye İştirakini te- min için yeni bir teşebbüsün yapıl masını İngilizlerin teklif etmesi pek muhtemeldir, Fransa sulhun tarsini- ni temin edebilecek olan her teşeb- büse ötedenberi müzaheret etmiş ol- duğundan böyle bir teşebbüse itiraz etmesi yarit olamaz. Buunla beraber Fransanın kanaati şudur ki Alman- yanın teşriki mesaisini istemek zama nı değildir. Çünkü Almanya böyle bir siyaseti aramaktan ziyade bir ta- raflı harekette ve zorbalıklar peşinde koşmaktadır. Herhalde Dörtler pak- tı projesi Fransa tarafından kabul edilemez.,, diyor. Yeni Yılın Bütçesi 1034 Milyon Sterlin Londra, 26 (A.A) — İngiltere Maliye nazırı Sir Jon Seymon, bugün yeni bülçeyi Avam kamarasına tak- dim etti. Yeni bütçede masraflar ge- çen seneye nisbetle 81,5 milyon ster- Jin fazladır. Umumi masraf 944 mil. yondur. Bunlara istikraz ile:tedarik edilen munzam müdafaa masrafı ilâ- ve olunduğu takdirde umumi missraf her İngiliz lirası başına 6 peni artır- miştir. Yeni bütçede 343 milyon mü- dafaa için ayrılmıştır. İstikraz ile te- min olunan 90 milyon sterlin de bu- nun içindedir. Sir Jon Seymon, hükümetin her hangi bir zaruret karşısında aylarca halkın buğday, balıkyağı, şeker ihti- Yacıni temin edecek miktarları teda- kazanç vergisi bir takım şartlarla rik etmiş olduğu ve bunu âzami ke- || tümiyet dairesinde “yaptığı için ©- yatların yükselmesine imkân verme diğini, anlatmıştır. Sir Jon Seymon bütün memleke- tin müdafaa masraflarına seve seve iştirak ettiğini iftihar ile kaydetmiş, || hükümetin bu tedbirleri almakla be- raber başka milletlerle de anlaşmak için çalıştığını ve iyi neticeler aldı. ğını, fakat gelecek yıllarda da müda- || fan masraflarını azaltmıya imkân bu lunmadığını söylemiştir. Londrada neler görüşülecek? Paris, 26 (A.A.) — Hariciye nazırı B. Bonnet, bu akşam Başvekil B. Da- ladye tarafından kabul edilerek ken- disi le uzun bir görüşmede bulunmuş ve bu esnada Londra müzakereleri hakkında Fransa hariciye nezareti ta- ratından bazırlanan muhtıra tetkik edilmiştir. Bu muhtıra aşağıdaki esas nokta- ları ihtiva etmektedir; 1 — Orta Avrupa, 2 — İspanya: 3 — İngiliz — İtalyan anlaşma ve Fransiz — İtalyan görüşmeleri, 4 — Milletler Cemiyeti içtimai ruz namesinde yazılı meseleler, 5 — Uzak Şark. Politik mahafilde tahmin edildiği- ne göre Fransız ve İngiliz devlet a- PİLE HİM ARA SE ire sml üz Kaza yeni vergiler ei eye Ke e UZAK ŞARK: HİNDİSTAN: Japonlar Dört Koldan Bir Taarruza geçtiler New-York, 26 (Hususi) — Uzak Şarktan gelen en son haberlere göre, Japonlar dört koldan Lüghay demir- yolu şebekesine doğru ilerlemektedir ler, Bu kolların biri Çinlilerin sağ cenahıni çevirmek niyetile hareket ediyor. Japon tebliğlerine göre Ja - pon kuvvetleri Lunghay hattından "12, Suçat istasyonundan 17 mil mesa fededir. Çin tebliğinde deniliyor ki; Sevkülceyş mülâkazalarile Çin kı tastı Linyiyi tahliye etmiştir. Filha- kika Yihsicne takviye kıtaatı gön- dermekte büyük müşkülât çeken Ja- ponlar asıl hedeflerinin Linye oldu - ğu intibaını vererek Çin kuvayi kül İiyesini burada tutmak ve Yihslen'i zayif bulundurterak muhasara ile zapletmek istiyorlardı. Bü manevra. nın farkına varan Çin ordusu ku - mandanlığı dün Linyinin tahliyesi- ni emretmiştir, Simdi yeni hat Linvi şehrinin beş kilometre cenubundan geçmektedir. Çin taarruzunu püskürtmek için tak viye kıtaatı gönderilmektedir. Düşman Yihsien - Taoşvank mın- takasında şiddetli bir taarruza geç- miştir. Muharebe bütün şidöetile de vam ediyor. Kuvvetlerimiz mevzile- rini muhafaza ediyorlar, 'Tsinpunun cenubunda Tingyuva- na karşı hareketlerine devam eden kıtaatımız Kaoşantsih şebrile san nehrin şimalinde Şiyuan şehrini ge- ri almıştır. ( Tokyodan gelen bir habere göre Sovyet askerleri Mançuko hududu - nu iki defa geçmek istemişler, fakat zayiat vererek dönmüşlerdir. Halka Ateş Açıldı, 32 Olü 48 Yaralı Var Bangalor (Hindistan) 26, (A.A) — Kolar mıntakasında Vidurasvatam TAN RİCİ HABERL İİ YUGOSLAVYA: insa | Müzakereleri Devam Edecek Paris, 28 (A.A.) — Bu sabah Parise gelen Yransanın Roma maslahatgü. sanı Bilondel, Hariciye Nezaretine gi- derek Bonne tarafından kabul edil- | miştir. Blondel. bu suretle Nusra Romadan gönderdiği malümatı şifa- hen tamamlamıştır. Fransa hükümeti tarafından teklif edilen müzakere programınm bez noktalarında çikan müşkilâtın müza. kerelerin takip ettiği müsaid cere - yam tehlikeye düşürecek mahiyette olmadığı hakkında iyi haber alan mahfellerde hâmi olan kanaat teey - yüt etmektedir. Bu müzakerelere Ti- randa Kral Zosonun izdivacında Ka- ur bulunan Kont Clanonun Romsyâ avdetini müteakip devam edilecektir. Paris Gazetelerine göre Paris, 26 (Hususl) — Fransız gaze- teleri İtalya - Fransa müzakereleri hakkında dikkate değer malümat ver mektedir. Ekselivor gazetesine gö- re, İtalyan hükümeti Fransa ile İtal ya arasında sadece bir karşılıklı hüs nüniyet anlaşması akdile iktifa edil. mesi taraftarıdır. Bu anlaşma yapıl- dıktan sonra da bu iki memleket bi- #ibirlerine rnukabil büyük elçiler şönderecekler ve şarki Afrikada hâ- | dis olan vaziyetten mütevellit mese. Jelerin diplometik yollarla halli son- Tadan yapılacaktır. Fakat hükümet | mahafilinin kanaatine göre, Avrupa- nin teskini işinde daha iyi bir el birli #i temin etmek için Fransanın ve İ. | talyanın karşılıklı vaziyetlerini he - yeti umumiyesile aydınlatmak ica- beder. Figaro, aşağı yukarı ayni şekilde malümat verdikten sonra bu vazi - yetin Romaya yeniden bir Fransız fl büyük sefirinin gönderilmesine mâni olacağını söylüyor ve anlaşamamaz- hiklar izale edilmediği takdirde İyi alâmetlerle baslamış olan müzake - | Pelerin umum! heyeti baltalanabilir.. diyor, CENEVRE: İgölmei Meseleler Komisyonunun Kararları Cenevre, 26 (A.A.) — İçtimai me- tetkik etmiştir. Çin mümessili doktor Hoo, haliha zırdaki karışıklıklar neticesinde on beş yaşından küçük olmak üzere bir buçuk milyon çocuğun ana ve baba- lar ve aile icaklarından mahrum kasabasında “kongrecilerin,, bir toplantısında hazır bulunan on bin kişiden mürekkep bir halk üzeri - ne, polis tarafndan açılan ateş ne ticesinde 32 kişinin öldüğü ve 48 kişinin ağır surette yaralandı - ğı söylenmektedir. Ahali, Miser hükümeti tarafın kalmış olduklarını “söylemiştir. Çin makamları, bu hale bir çare bulmıya uğraşmaktadırlar. — m dan kongre bayrağı çekilmesi mem nuiyetine karşı koymak için top » lanmış ve dağılmaktan imtina et- miştir. Polis tarafından ateş açıl - masının sebebi budur. YENİ ARNAVUTLUK KRALİÇESİ: Arnavufluk Kralı Ahmet Zoge ile Macar Kontesi Apponyi'nin düğün - leri bugün Tiranda yapılıyor. Burada, yeni Arnavutluk Kraliçesinin ye- görüyoruz. ni bir resmini gö; ER | Belgratta Milli Işçi Kongresi Belgrat, 26 (Hususi) — Bugün bu- rada Yugoslav radikal birliği parti- sine bağlı işçi teşkilâtının kongresi toplandı. Yugoslavyanın her tarafın İdan gelen yirmi beş bin kişi konge- rede hazır bulundular. Hükümet fır- kasına mensup İşçi teşkilâtının geniş- liği ve Yugoslav işçileri arasındaki milli hislerin kuvveti bu suretle or- taya çıktı, Kongre, Başvekil doktor Stoyadi- noviçi rey birliğile Yugoslav işçi teş- kilâtının yüksek hamisi seçti. Başvekil söz alarak hükümetin iş- çi meselesi hakkındaki düşüncelerini ortaya koydu ve Yugoslavyanın ims-| rı işinde işçi kütlelerinin oynadığı| rolü anlattı. Doktor Stoyadinoviç Beynelmilellik ve komünistlik esas-| lavya radikal partisi birliğine bağlı ti. bir milli hareket yaratmaktır. geçit resmi yapmışlardır. AMERİKA: Büyük Hava Manevralarina Başlaniyor ve 3000 zabit ve askerin iştirakile esnasında Amerika sahillerinin “As. yalılar,, ve “Avrupalılar, tarafından Zolunacaktır. Tayyare kuvvetlerine verilecek va zife Baltimor ile Nevyork devletinin şimali arasındaki mıntakanın müda- faasıdır. İngiltere Süratli Deniz Tayyarelerinden Alacak Vi 26 (A.A.) — Amerika- dan tayyare satın almak imkânlarını araştırmak üzere buraya bir Ingiliz heyetinin gelmesi üzerine Amerika. askeri makamları bu meseleyi tetkik etmektedirler, Tahmin edildiğine göre İngiltere pek ağır olan ve “Uçan kaleler, is- mi verilen tayyareler satın almaktan sö vasati tonajda bombardıman tay- yareleri almayı tercih edecektir. Ingiltere, Amerikan avcı tayyare- lerinden daha süratli avcı tayyarele- rine malik olduğu için bu nevi tayya releri satın almak istemesine imkân verilmemekte, fakat Amerikanın bir kaç aydanberi seri halinde inşa etti- ği süratli deniz tayyarelerinden satin almak istiyeceği kuvvetle tahmin e- dilmektedir. Petrol Kumpanyaları İşi Vaşington, 26 (A.A.) — Meksika sefiri matbuata aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: “— Meksika hükümetile alâkndar petrol kumpanyaları arasında, bu kumpanyaların satın alınması mese- tesi, doğrudan doğruya halledilece- ğinden bu meselenin halli için diplo- masi yolile hiçbir teklifte bulunul mıyacaktır.,, Sefir Meksika hükümetinin satın alma tazminatını yedi buçuk milyon dolar olarak tesbit ettiği hakkmdaki haberi tekzip etmiş ve şimdi kum- panyaların kabul etmediği bir demir baş eşya cetveli tanzimi meselesi hal ledildiği takdirde satın alma parası. m tesbit etmek kabil olacağım ilâve Air? söyleyiveren adamdır. Tabii bu ada- mın tuhaf olması ve efendi: dırmaktan ziyade güldürmesi larını reddederek işçilerin meşru hak larına kavuşmaları için açık olan ye- gâne yolun milli yol olduğu, Yugos- amele teşkilâtının da bu yolu tuttu- ğunu, hükümetin de alâkası sayesin- de asgari ücret ve işçilerin sigortası meselelerinin halledildiğini izah et- Başvekil neticede şu sözleri söy- lemiştir: “Siyasetimin en son gayesi, Yugoslav milletinin bütün canlı kuv- vetlerini bir araya getirerek kudretli Bu nutuktan sonra işçi kafileleri önlerinde mızıkâları ve bayrakları olduğu halde Başvekilin önünde bir Vaşington, 26 (A.A.) — Harbiye nazırı, Amerikâ tarihinde en büyük hava manevralarının Amerikanın ce- nubu şarkisinde 1 ile 20 mayıs 938 arasında 200 muharebe tayyaresinin yapılacağını söylemiştir. Manevralar ayni zamanda taarruza uğradığı far- 3 ELEK Dalkavuk (Yazan: B. FELEK) Bu sözü çek işitmişsinizdir mu - hakkak! Belki muhatap olanlarınız da vardır. Lâkin bunun tam mânası nı İyice kayramış olanlarınız pek az olduğu kanaatindeyim. Çünkü bu lâ fı, daima birine hakaret olsun diye söylenirken duyarım: — Bırak şu dalkavuk herifi! — Dalkavukluk etme! — O dalkavuğun biridir. Sözleri çoğu yumuşak ve girgin a- damlara verdiğimiz bu sıfatın tara- fımızdan tevcihini anlatır. Halbuki dalkavuk hakiksten mâ- nası anlaşılamamış bir sözdür. Biz dalkavuk mürai, iyiye kötü ve kötüye iyi diyen adama deriz. Lâ - kin dalkavuk, Osmanlıca “Nedim, dediğimiz kimsedir. Haşin, hadit, a- sabi ve kudretli kimselerin yanında onların ani infiallerini önliyen ve $i- rası gelince; onlara hakikati kendi şahsını tehlikeye sokmak © pahasına kız - ü- zımdır ki, âsabının gevşemesine yar dım etsin. İşte bu ikinci vasıftan do- layı olmalı ki, dalkavuk maskara ve mürai bir tip mânasına kullanılmı- ya ve bunun için de hakaret hitabı olarak dillerde dolaşmıya başlamış- tar. Zeki ve nüktedan hir arkadaşım pek haklı olarak banâ' — Dalkavukluk çok nazik bir iştir, Tarihte birçok büyük kudretlerin yanındaki dalkavuklar, bu büyük kudretleri idare etmişlerdir. Lâkin şimdi iş maskarulığa döküldü, de » mişti, Acaba diyorum, bir hakiki dalka 5 vuklar cemiyeti teşkil edilse kimse girer mi? Bana sorarsanız girmez. Çünkü bu fena izahtan beridir ki; kimse dalka- vukluğu üstüne almamaktadır. Ger- $i Yapılamıyan bir hünerin ismini ta- şımak istememek doğru bir hareket- tir amma, onların çekinişi bu mülâ- haza ile değil, dalkavukluğu hüsnü telâkki etmediklerinden ileri gelir. Bara p re ee yük âlimlerin yanlarında kimi arka» daş şeklinde, kimi “adamı, olarak de çok tesirli adamlardır, ve ekseri onun nasıl vakit geçireceğini ve nasil muvaffak olacağını kendinden fazla düşünürler. İşte bunlar birer me - dern dalkavukturlar. Böylesine can kurban değil mi? ARNAVUTLUK : Kralin Evlenme Merasimi Bugün Yapılıyor Tiran, 26 (AA) — Bugün saat 10,30 da belediye salonunda Kral Zo gonun izdivacı şerefine 14 çiftin ev. lenme merasimi yapılmış ve bunu mü teakip yeni evlilerin de iştirâk ettiği büyük bir alay, şehrin mühim sokak larından şarkılar söyliyerek ve kral ve kraliçe için tezâhüratta buluna rak geçmiştir. Dün akşam Tiran'da şenlikler ya- pılmış, atılan hava fişeklerini ve fe- ner alayını seyretmek üzere halk sokaklara dökülmüştür * Kral Zoğo ile Kontes Apponyi'nin izdivaç merasimi bugün yapılacak - tır. Fransız gazetelerinin yazdığına göre, ilk zamanlar genç Kontesin bristiyanlığı öne sürerek bu izdivaca karşı biraz soğuk davranan Arnavut luk halkı, saray balkonunda müte - Pessim bir çehre ile göründüğü gün. denberi Kontese derin bir sempati beslemiye başlamıştır. Şimdi müstak, bel Kraliçeye karşı, her tarafta bi yük bir sevgi vardır, Hele Kente - in kendi memleketinde fakirlere düşkünlere karşı gösterdiği alâka du İyulunca, bu sevgt daha çok artmış» tor. Hakikaten genç Kontes, Macariş tanda çok iyi bir şöhrete maliktir. Birçok kimseler, z Kak pryok muhtaçlara para, 3 me. gok kiymetli bir arkadaştır. Avrupa da, zenginlerin, prenslerin hattâ bü! ve kimi de müdürü umuru gibi birta kım tipler görürüz. Bu tipler, efen. | dilerinin veya üstatlarının üzerin «