27 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

10 Kırşehirde 4 Zelzele Daha Oldu Bü (Başı 1 incide) rilanların sıhhi vaziyetleri iyileşme- ye yüz tutmuştur. Yalnız, Ayşe is- minde bir köylü kadın bugün ölmüş tür. Dahiliye Vekili ve Parti Genel sek reteri B. Şukru Kayamn bugunlerde Kiırşehire gi i ve zelzel da tetkikler yapması muhtemeldir. İlk zelzelenin kati bilânçosu belli oldu Kırşehir, 26 (Hususi surette giden arkadaşımızdan) — İlk vukua gelen şiddetli zelzelenin kat'i bilânçosu an- laşılmıştır. Ankara vilâyetinin Şark- h Koçhisar kazası hariç olmak üzere şimdiye kadar 157 ölü, 101 yaralı tes- bit edilmiştir. Hayvan kaybı 1662- dir. Yıkılan evlerin sayısı 3245, tamir edilecek derecede harap olan ev 1145 çatlamış olan evlerin sayısı da 2345 tir. Köşker mıntakasından hastaha- neye kaldırılan bir yaralı, ölmüş- tür. Zelzele mıntakasında, buğdayla- rTın çöküntü altında kalması ve değir menlerin harap olması, halkın iaşe işlerini güç bir hale sokmuştur. A- çıkta kalan köylülerin uzun müddet iaşeleri için tedbirler alınmıştır. Kırşehir orta mektebi ile Gazi ilk okulu da içine girilemiyecek kadar harap olmuştur. Merkez kazada harap olan de- ğirmenler tamir edilmiş ve işlemiye başlamıştır. Hasara uğramıyan buğ- day kuyuları açılarak açlığın önüne geçilmiştir. laşe işinin yerinde temi- ni daha ucuza mal olduğundan, Kır- şehir valiliği fevkalâde muhtaç hal- ka para vererek yardıma başlamış- tır. Çiçekdağ mıntakasında vaziyetin tesbit edilmesine devam olunmakta dır. Buradan şimdiye kadar etraflı malümat alınamamıştır. Birçok enkaz henüz araştırılamamıştır. Keskin ka- zasından 400 kazma ve kürek isten- miştir. Milli MiiJafaa Veıı&lemıuı güzel bir kararı Ankara, 26 (Tan muhabirinden) — Haber aldığıma göre, milli müda- faa vekâleti, Kırşehir zelzele mınta- kasındaki köylere mensup askerlere izin verilmesini ve askere gidecekle- rin de tecilini kabul etmiştir. Felâ- ket gören kada, Milli müdaf vekâletinin bu kararı çok büyük min nettarlık uyandırmıştır. Felâket görenlere yardım Kızılay Istanbul şubesine verilen faneler de devam etmektedir. Dün #muhtelf vatandaşlar 385 lira vermiş- lerdir. Kızılay Istanbul satış deposu- na da bu ayın 22 sinden 25 inci günü akşamına kadar 1673 lira 50 kuruş verilmiştir. Gümrükte bulunan sahipsiz eşya dan mühim bir kısmı Kırşehir felâ- ketzedelerine verilecektir. Bu eşya- nın derhal zelzele yerine gönderilme si için çalışılmaktadır. Dün kongresini yapan gümrük komisyoncuları birliği de yardım için bir iane listesi açmış, ve derhal 112 Hra toplanmıştır. Bu para bugün Kı- zılaya teslim edilecektir. n Devlet Daireleri Çadırlara Nakledildi |let verilmiştir."Bir 'günlük mMühlet te — İYARDIM LİSTESİ Kirşehir felâketzedeleri için açtığı- | mız yardım listesine iştirâk ederek , ini dün matb tıranların isimleri aşağıdadır: (ALTINCI LİSTE) ya- Lira K. 1100 59 10 00 Dünkü yekün Kuruçeşmede Türk antra- sit bayii Ali Kadri Anıt ı Avukat Ahmet Sabri İnhal İstanbul 33 üncü okul S. A talebesi. Topanede kömür tüccarı Ös kan Günaltın 25 00 Sirkecide Birlik terakki nakliyat şirketi. J 1145 39 Hatayda Seç m Bugün Başlıyor Adana, 27 (Tan muhabiri sabah saat 4 te bildiriyor) — Hatayda yeni seçim hazırlıkları dün akşam geç va kite kadar deyam etmiş ve Milletler Cemiyeti kontrol heyeti teşkilâtı ta- mamen kurulmuştur. 36 mıntakaya rey sandıkları konulmuştur. Seçim iki dereceli olduğu için, evvelâ ikin ci müntehipler seçilecek, Hatay me- busları ikinci seçiciler tarafından ayrılacaktır. 36 intihap dairesine cemnatler - den tayin edilen 72 mümessil taksim edilmiştir. İntihap kayıt muamelesi, dün res men .başlamış, fakat, muhtelif un - surlardan bazı kimselerin nüfus ka- yıt işleri Kenüz bitmediği için mü - messilleri tarafından yapılan müraca at üzerine kayıt işlerinin tamamlan- -| ması/ maksadile 'bir”gün 'daha müh- nihayet bulduğu için seçim, bu sa - bah her tarafta fiilen başlıyacak ve reyler atılacaktır. İntihap dairelerine fayin edilen mümessiller. tamamen istişari rey kullanacaklardır. Milletler Cemiyeti delegasyonu teş kilâtından başka intihabata - hiçbir makam karışamıyacaktır. Südetlerin Son Talepleri Reddedildi (Başı 1 incide) Çekoslavakya hariciye nazırı dok- tor Krofta bugün bir Paris gazetesine beyanatta bulunarak Çekoslovakya - nın Almanya ile yapıcı iş birliği için çalıştığını söylemiş ve Almanyanın Çekoslovakya dahili işlerine karışmı yarak dürüst bir hattı hareket takip ettiğini, fakat bugün arada hiç bir müzakere yapılmadığını söylemiştir. * Paris, 26 (A.A.) — Südet Almanlar Er d J k ar ş da zelzeleden felâket gören vatandaş larımız için bir iane listesi açmıştır. Iki günde 71 lira toplanmıştır. Be- yoğlunda Londra lokantası sahipleri de dün Beyoğlu kaymakamlığına mü racaat ederek, zelzele felâketzedeleri için bir müsamere tertip edecekleri- bildirmişlerdir. Yurdun her tarafında, Kırşehirde- ki vatandaşlara yardım için faaliye- te geçilmiştir. Hendekten bildirildi- ğine göre, Merkez ve İsmet Paşa ©- kullarında yardım kolları teşkil edil- miştir. Kaymakam Şakir Yalçının ri yasetinde bir de heyet kurulmuştur. Felâketzedelerin menfaatine bir mü- samere verilmiştir. Bir kutu şeker müzayedeye çıkarılmış, terzi Yusuf- ta 3122 kuruşta kalmıştır. Yusuf tek- rar bu kutuyu yardım heyetine iade etmiştir. * Giresun, 26 (A.A.) — Kırşehir ve havalisinin uğradığı zelzele felâketin den çok teessür duyan vilâyet halkı lesinin Londrada İngiliz ve Fran sız nazırları arasında yapılacak olan görüşmelerde ehemmiyetli bir mev- zu teşkil edeceği haber verilmekte- dir. Zira; 1 — İngiltere ile Fransa, Çekoslo- yakyanın mülki tamamiyetinin zâ- minidirler. 2 — B. Henlayn'in metalibi ile Çe koslovakyanın harici siyaseti arasın- da sıkı bir münasebet vardır. Salâhiyettar — mahafil, —B. Hen- layn'in programiının kabili kabul ol- madığını beyan etmektedir. Pragdaki İngiliz Sefiri Londraya gidiyor Londra, 26 (A.A.) — Pragdaki In- giliz sefirinin Südet Almanların me- talibi yüzünden tahaddüs etmiş olan vaziyet hakkında şifahi bir raporu vermek üzere yakında Londraya gel mesi beklenilmektedir. Diplomasi mahafili Büyük Britan- yanın B. Henlayn'in bütün metalibi- nin Çekoslovıkyn tınhndın kabul (BAŞMAKALEDEN MABAT) Aklın Hâkimiyeti (Başı 1 incide) mücadele birçok insanlar için © ka- dar karanlıktır ki garp medeniyetini hıristiyan medeniyeti sananlar çok- tur. Hattâ bir sene evvel bir Türk muharriri, Noel yortularının kutlan- masını müdafaa yolunda garip bir yazı yazmıştı. Bu yazıda medeniyetin bir hıristiyan medeniyeti olduğunu iddia eder yollu, tarihe aykırı düşün- celer Vardı. Medeniyeti aklın mahsulü diye kabul edersek aklın ancak nakille mücadele suretile yol alabildiğini gö- rürüz, Medeniyet, Avrupada hıristi- yanlığın yardımile değil, aksine ola- rak hıristiyanlığa rağmen kurulmuş ve ileri gitmiştir. Hıristiyan kilisesi asırlarca müd- det,' Yunan ve Roma medeniyetleri- ne perde gerdi. Bunun yüksek eser- lerini aforoz etti ve insanlık tarihi- nin kaynağını, Filistinde geri ve ip- tidai bir hayat geçiren bir takım yar hudi kabilelerinin kısmen Bâbilliler- den aldıkları efsanelerde, masallarda, kabile reislerine ait dar iç mücade- lelerinde aradı. E ski Yunan medeniyetinin ilk eseri Avrupaya, çok garip bir yoldan varabildi: Aristonun bir eserini Süryaniler Yunancadan ken- di dillerine geçirmişlerdi. Süryani- ceden Bağdatta Arapçaya tercüme e- dildi. Arapça nüshası Endülüste Kor- tabaya gitti. Kortabada İspanyol ya- hudileri tarafından Ibraniceye çev- rildi. Diğer biri Ibraniceden fena bir Lâtinceye tercüme etti. Işte bu Lâtin- ce tercüme, Parisin yolunu buldu ve karanlıklar içinde yürüyen Avrupa- nın ilk defa olarak kapısını vurdu. Bundan sonra köşe köşe ışıklar yandı. Fakat kilise bunlarla amansız bir surette çarpıştı. Gittikçe darlaşan akidelere aykırı her düşünceyi ezdi, aklın her tezahürünü derhal boğdu. Hür fikrin yükseliş tarihi, htristiyan kilisesile sayısız çarpışmalardan mü- rekkeptir. Engizisyonun çeşit çeşit tazyikleri, on dokuzuncu asrın başı- na kadar devam etmiştir. Bu tazyik- ler, aklı esir bir halde tutmanın, o günün kabul ettiği akideleri Simsı- bir şekilde inkişafına set çekmenin vası a Şıqkı.hkğey de_gi!dir. u-ıstiyımhk kll!sesînin tar!hte- ki umumi rolünden bu tarz- Ha'Heİ Gr a Talremkki eei nın iyi veya kötü olduğuna dair bir münakaşayı kabul etmek değildir. Itikat vicdanlara alâkası olan bir me- seledir. Akli bir münakaşanın mev- zyu olamaz. Dini müesseselerin, iti- raz uyandırabilecek faaliyetleri, ak- bn ve medeni inkişafın yolunu kes- miye uğraşmaları, bir milletin mu- kadderatını maziye perçinliyerek te- rakkinin ve yeni -yeni varlık- şartla- rınma serbestçe uymanın önüne- geç- meleridir. Yoksa ferdin kendi ahlâki hareket tarzına, Allahla münasebe- tine, ölümden sonraya ait bir varlı- ğa inanmasına dair bir dini kaynak- tan aldığı ilham ve itikatlar sırf ken- disine ait bir.hususi âlem teşkil eder. Bu âlemin hususiyetine hürmet gös- termek, bununla münakaşaya külkış- mamak, tesamühün en basit ve en mühim kaidesidir. Lâyiklik; akılla naklin münase- betini bu mânada kabul et- mek demektir. Bugün lâyikliğin en güzel ve üstün şekli Türkiyede ku- rulmuştur. Memleketimiz, aklın hâ- kimiyetini temin bakımından dünya için bir örnektir, Tarih ölçüsile bu kadar yüksek bir röl oyniyabilen bir milletin in- sanlığa karşı vazifeleri vardır. Bun- lardan birincisi, kendi fertlerini ye- ni siyasi dinlerin tesir ve telkininden korumaktır. Çünkü yeni dinler, lâ- yikliğin ruhuna aykırıdır, Birliği bo- zarlar, sınıf ve zümre fark ve kinleri yaratırlar. Serbest aklın hâkimiyeti- ni yıkarak yabancıların nüfuz ve tesiri lehine otorite kurarlar ve men- fi cereyanlar açarlar. İkinci vazife, lâyikliğin ruhunu, karşılıklı tesamühü insanlar arasın- da yaymak için her vesileden listifa- de etmektir. Bütün dünyaya duyur- malıyız ki Kemalizmin; bilginin ve aklın tam ve serbest hâkimiyetini her sahaya tatbik etmekten başka bir mAnası ve gayesi yoktur. Her Türk mMmuarız fakat Kızılay Kurumunun yard. koş- muş ve şimdiden açılan iane defte - Ptıı hükümetine azami fedakârlık- d da bu idealin yüksek 5 ruhunu, kendi anlıyacağı lisanla du- rinde büyük bir yekün kaydedikmiş- d tir. frebçnugt devam ediyor. larda bulunmayı tavsiye etmiş bu - lunduğunu beyan etmektedir, yürmiya çalışmalıyız. -Ahmet .Emin YALMAN İ yt GT ETAk ada erryş kı korumanın, medeniyetin serbest | (Başı 1 incide) zın bir daha bu gibi felâketlere maruz kal- maması için jeolojik tetkikatın yaptırılmak- ta olduğunu ve bu tetkikat neticesine göre köy mahallerinin tayin edileceğini, | 2 — Küçük köylerin bir araya getirilerek İ asri ve medeni bütün ihtiyacı cami köyler te- sisi için etütler yaptırılmakta bulunduğu, ! 3 — Felâkete maruz kalan köyler için * 500.000 liralık tahsisat isteneceğini ve kanun lâyihasının meclıse derhal takdim edıl Başvekilimîz Bu Zelzele Felâketine Uğrıyan Köyler Için Hükümet 500,000. Liralık Tahsisat Istıyecek 4 — Köyler teessüs edinceye kadar Kızılay, Milli Müdafaa seselerden gönd we « tasvip olundu. la kamplar tesis edilmiş bulunduğunu ve bu kampların sıhhi, inzibati tedbirleri alındığı- nı, bu kamplardaki kalkımızın iaşelerinin de tanzim edildiğini beyan etti. Hükümetin bu beyanatı grup heyeti umu- miyesince büyük memnuniyetle ve ittifakla —Sabah Atinada Vekâletinden ve diğer mües- erilen ihtiyaca kâfi çadırlar- (Başı 1 incide) nan gazetecilerini kabul ederek ken- dilerine şu beyanatta bulunmuştur: “— Huduttan itibaren hakkım- da gösterilen dostluk tezahürlerin- den pek mütehassisim. Büyük Şe- fim Atatürkün Majeste Yunan Kralına selâmlarını iblâğa olmak ve dostum Yunan Başveki- li Metaksasın elini kendi memleke- tinde sıkmak fırsatını kazandığım için Büyük bir sevinç duyuyorum. Yunanistanla aramızda hazırla - nan mütemmim misakın altına B. Metaksasla birlikte — imzalarımızı koyduğumuz zaman bu sevincim artacaktır.,, B. Celâl Bayar, 9 mayısta Belgradı ve sonbaharda da Bükreşi ziyaret e- deceğini söyliyerek beyanatına niha- yet vermiştir. Tren Selânikte yarım saat dur - müş; sonra gefle büyük tezahürat arasında Atinaya hareket edilmiştir. Hususi tren, yarın sabah saat 10,30 da Atinaya varacak ve Vekillerimiz istasyonda bizzat Başvekil tarafın- dan istikbal edilecektir. Devlet ma- kamları ve halk, Türk devlet adam- larına, samimi bir hüsnükabul hazır- lamaktadırlar. Şehir daha şimdi - deri Türk ve Elen bayrakları ile süs- lenmistir. Büyük tezahürat arasında Selânik, 26 (A.A.) — Başvekile re- fakat eden genel direktörümüz bil - diriyor: Hududu gectiğimiz dakikadanbe- ri daima artan dostluk heyecanının sâmimi gösterişleri arasında simdi Selâniğe geldik. Küçük tavakkuf - tan istifade ederek seyahatimiz hak kında tafsilât veriyorum: Türkiye Başvekiline ve Hariciye Vekiline yapılan hüsnü kabul tasav- vur edilemiyecek derecede candan - dır, samimidir ve büyüktür. Hat ü- zerinde en küçük köy bile dost mem Vekillerimiz Her Tarafta Hararetle Istikbal Ediliyor leketin Başvekilini selâmlamak için her türlü tertibatı almış, genç, ihti- yar bütün sakinleri ile saatlerce is - tasyonlarda beklediği treni kalbin - den kopan, “zito - yaşasın,, seslerile bayraklar sallıyarak teşyi etmiştir. Büyükçe her istasyonda ise askeri kıtalar selâm resmini yaparken mü zikalar da Türk ve Yunan marşları- nı çalmış, Bayar trenden inerek as- kerin önünden geçtikten sonra zabit lerin ve yüksek memurlar ile eşrafın ellerini sıkarak kendilerine teşekkür etmiştir. Serezde bu merasimin en güzelle rinden biri cereyan etmiştir. Bermu tat marşlar ihtiramla dinlendikten sonra avukat Yanko İkonomidi Türk çe yazmış olduğu bir nutku çok sa- mimi bir eda ile okumuş ve bundan çok mütehâssis olan Başvekilimiz “Size 'çok teşekkür.ederim. Bu nut- kunuzu bütün Türkiye gazeteleri si- zin ifadenizi muhafaza ederek neşre- deceklerdir,, demiş ve ayrıca bir nu- tuk söyliyerek hissiyatını bütün aha- liye iblâğ etmiştir. Istasyonda toplanan binlerce halk namına avukat Yanko Ikonomidi ta- rafından türkçe söylenen nutku, şive hususiyetlerini aynen muhafaza ede- rek veriyorum: “Muhterem Başvekil, Işbu beyanatta bulunmak şerefi bana isabet etti. Siroz ahalisi xema- li memnuniyetle ve ihtiramatı mah- susa ile dost ve müttefikimiz bulunan Türkiye hükümetinin Başvekilini is- tikbal ediyor. Türk milletinin reisi Türkiyenin banisi bulunan Büyük Ke mal Atatürk'ün rehber ve ilkaatı ile nail ve iktisap eylediği terakkiyatı fevkalâdesini bilcümle Yunan mille- ti kemali dikkat ve itina ve ehemmi- yetle takip ediyor. Zira Türk — Yu- nan hükümetleri beyninde her iki hükümetin rüesasının gayret ve hüs- nüniyeti ile husule gelmiş olan itti- Bu kesi , Nis Hekal “rada soldan ikinci zat, Do ml ua Say satem e p BİNİCİLERİMİZİN SON MUVAFFAKİIYETİ: Binicilerimiz, Nis'te yapılan beynelmilel atlı mâni müsabakalarında bü- yük muva!takıyet gösterdiler ve bayrağımızı şeref direğine çektirdiler. ü tertip eden heyet âzalarını koşulara işti- rnk eden yedı memleketin süvarileri ile bir arada görüyoruz. Birinci sı- Orgeneral Fahreddin Altaydır. FM a Hai del Üü Ka < BK d fak ve münasebatı hasene ciddi V€ | hakikidir ve adetâ itikadı dini kabi lindendir. Yunan milleti, bilhassa Mâ kedonya ahalisi, büyük Türk mille- tinin evsaf ve fazileti mütemayizesi” ne vakıf ve agâhtır. Türkiye ile Yu* nan milletleri beyninde husule get | miş olan ittifak ciddi ve haldkî Ynür h id i Cena' | bı Haktan dua ve temenni etmekte” yiz. | Yaşasın Türk milleti. Yaşasın Bü' | yük Kemal Atatürk. Yaşasın Türki | ye Başvekili Bayar.., hakı Başvekilimizin nutku Başvekil Bayar, avukat Ekonomi' | dinin nutkuna verdiği cevapta, YÜ nan topraklarına ayakbasalıdan bef müttefik ve necip milletin hakk gösterdiği iyl kabulden n likten çok müteh Ve olduğunu söylemiş ve Büyük Şef ”| tatürk hakkında izhar edilen 8 4 hislerden dolayı duyduğu mmneti fade etmiştir. Başvekil, sözü Türk — Yunan #'E nasebatına intikal ettirerek bunü kıymet ve ehemmiyetini bir kere ha kaydettikten sonra, milletlerilf zin mukadderatını biribirine ba maktaki isabeti tebarüz etti Ş Sözüne nihayet verirken Celil yar, haşmetlü- Yunan kralına yük$” tazim duygularını sarahatle ifade ” miş ve kıymetli dostu Büyük ral Metaksasın şahsi ve bütün Yi milletinin saadeti hakkında sa ilerde bul Atina, 26 (Husust muüuhabirim” den) — Türk gazetecileri heyetiİ. sabah Atinaya varmış ve istasy0 başta harici matbuat direktörü feradis ve gazeteciler birliği Zarifis olduğu halde Elen mesl! ları tarafından karşılanmıştır. gazetelerinin mümessilleri, mat” ve turizm müsteşarı B. Nikoli! yaret etmişlerdir. Yunan matbuatı dostane — yazılarla dolu Atina, 26 (A.A.) — Atina & bildiriyor: Bütün gazeteler, B. Celâl P" ve Rüştü Arasın ziyaretlerinde? yük memnuniyet ve sevinç ile setmekte ve Elen milletinin © fik devlet adaml mimi bir heyecan ve derin © tezahurıle karşılıyacağını bildi” tedir. Başvekil Celâl Bayarın aj ve Atiha aj di yanatlarını tefsir eden g.ıweh?““A | kan Antant, çerçevesi dahilind€ ; ni Türk — Elen anlaşmasının ehemmiğetini tebarüz ettirme Bayar ve Arasın yüksek şal ni kaydetmekte ve iki hüküm kip ettiği büyük eserin mân mamile müdrik olan Elen Türkiye Başvekilini ve Hırld" i kilini büyük heyecanla ka nı ve Yunanistandaki ikamt” nasında kendilerini misafirP ğin ve bağlılığının güzel rile ihata eyliyeceğini yazm Anâ” | Ü