14 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Evindeki Dosyalar İşi | mumi merkezine koştu, vazi- yeti efendilerine yana yakıla anlattı. Efendilerin etekleri tu- tuştu. Vaziyeti kurtarmak para bulmak ihtimali yoktu. Felek bu sahada da hiyanet ve habasetleri- ne müsaade etmiyordu işte... Fe- lek bir tarafta dursun, —küçücük bir mollacık ile bile uğraşamıyor- lardı Büyük ümitler, tatlı hulyalarla açılan bu idarehanenin kapanıp bo zulması da bir işti. Bu işi bizzat Yapmak için değil, kapama kara- rını imza için bile ortada bir a- dam yoktu. Hürriyet ve İtilâf Fır kası, hususi zabıta teşkilâtının gasına ve idarehanenin kapanma $ına karar vermedi. Bunu diğer işleri arasında unutmuş göründü. Yüazıhaneye kimse o uğramıyor- du. Hademe Halil bu tezvir yuva- sında ancak bir iki gün tek başı- na kaldı Vaziyeti anlıyan kahveci ile han kiracısı, haklarını * istemek için Hürriyet ve TÖfit Yirkasi iner Kerme YAŞVUTOUMAT, —Uua YUN YÖ laştılar. Hak verecek değil ya, işi konüğücak bir feff'tile bülamadı- lar. Herkes başından savuyordu. U ç gün sonra, hademe Halilin hemşerilerini Ziyarete git- tiği bir günde, han kiracısı yazı- hanede bulunan eşyayı sattı. Be- delini kendisiyle odabaşı, kahveci Brasında taksim etti. Açıkta kalan hademe Halili, Sir kecide Hafız Aşirin Gülüstan ma- lazasında dert yanarken gördü. Biçare adam, idarehanenin kapan dığına, eşyasının satıldığına ehem- miyet bile vermiyordu. Satılan eşyanın arasına karışıp kaybolan biricik yorganına yanıyordu. Tesel li ettikten sonra lâtife olarak: — Halil Ağa, demek gavga se- nin yorganın üzerine imiş! dedik. Hafız Aşirin dükkândan çi karken, kapı önünde Esat Beyin emirberi ile karşılaştım. Aslan ne- fer bizi selâmladıktan sonra, kula- ğıma: — Kumandan Beyin emri.. dedi Ahmet Beyle beraber şimdi gidip kendisini göreceksi — Ahmet Beyi güç buluruz, şimdi. — Emir böyledir, efendim. İki saat sonra Ahmetle beraber, Esat Beyin odasında ve karşısın- da idik. Esat Bey, o sabah verdi- im müphem bir raporu elinde tu tuyordu. Sevimli yüzünde hiç te eksik ol mıyan tebessümlerinden eser bile yoktu. Pek titiz ve çok sinirliydi. Sözlerinde muhataplarını derhal büyüliyen bir tesir, çehresinde mu hataplarının iradelerini eriten bir ciddiyet vardı. Verdiği emrin ehem miyetini, yapılmasını İstediği işin güçlüğünü bilen ve fakat emrinin behemehal yapılmasını istiyen bir kumandan azim ve vakarile — Arkadaşlar, dedi “Emir kati- dir. Neye mal olursa olsun İngiliz polisi Alekonun evindeki dosya- lar yarın gün doğmadan evvel e- Jimizde © bulunacaktır. £ Haydi marşlı. B u katf emri arkadaşım Ah- met Beyle aldık. Generali selâmlıyarak çıktık: Yüzan M. SIFIR Ele geçmesi İstetileh Hbsyalar neye aitti? Işgalin kara yıllarını ya şyanlar bunu pek güzel hatırlar lar. 1921 senesi Temmuzunun on sekizinci gecesi, Beyoğlunda Pera- palas oteli önünde, Misak Torlak- yan adında Taşnak ft Sup bir Ermeni fedai can sabık Dahi yetlerin İstanbul ticaret murahha- sı Bahbut Han Civanşir adında bir zatı öldürmüştü. Vaka üzerine katil bir Osmanlı polisi tarafından tutuldu, Sonra Fransızlar, bira sonra da İngilizler tarafından O: manlı zabıtasından alındı tahkik kemesi icra edilmek üzere İngiliz birinci (Hampşayr) alayı kuman- danı binbaşı (Frizi) ni riyasetinde yüzbaşı (Berkele) ve mülüzim (0- konür) den müteşekkil bir divanı harbe sevkedildi. Muhakeme kati- lin suçunu tasdik etti. Fakat deli ve gayrimesul" olduğu iddiasiyle serbest bırakılmasiyle neticelendi. İstenilen dosy TİMİ bi tane- üne şer ür rramltrir Ves ETER iye Nazırı ve İptidat tı yapıldıktan sonra, muha va divanı” bavbe »verilmezden ev- vel Ballar kararg; (Difreyitis) tarafından yapıla: tidal tahkikat vardı. Katil hâdise? sinin bütün sebepleri ve sırları bu Müddein- mumi (Rikatson Het) in neden do- | dosyada gösterilmişti ayı değiştirildiğini de ayni dosya anlatıyordu. Diğer dosyalar da, Istanbulun iş- galinden sonra Türk evlerinde ye- | tim çocuk aramak vö çocuk töpla- mak yolunda yapılan taşkınlıklara aitti, Ermeni komitelerinin buna ait müracaatleri üzerine İngiliz- ler derhal faaliyete geçmişlerdi. Ermenilerin gösterdikleri evler- de araştırmalar yapılmıştı. Yüz lerce kimsesiz Türk yavrusu sığın- dıkları aileler arasından zorla alı- narak öteye beriye gönderilmişler di. İstenilen dosyalardan bir kıs- mında da işte bu suretle Ermeni. leştirilmek için ana vatandan u- zaklaştırılan Türk yavrularının a- lındıkları aile ve mahallerin adres leri ile sevkedildikleri eytamha- neler hakkındaki malümât ve bu işler ile alâkadar olarak bazı Er- kararlaştırılmıştır. için bir tarife ve talimatname hazır- hazırlanan plânın hükü diği müddetçe | beş milyon lira verecektir. sarfiyat, imar işlerinin idaresi için merkezde kurulacak olan konsey ma çık eksiltmiye konulmuştur. meni teşekküllerile İngilizler ara- sında yapılan muhabereler vardı. (Devamı var) HADİSELERİN RESİMLERİ : İbir et İfiyat mucibince satış yapabilecektir, LEDIYEDE : İngiliz Polisi Alekonun! g: Toptancılığı Icabederse Raki rılacak ediye, eti 35 kuruşa indirmiye, piyasada bolarmasına ve lerin marttan önceki kâr ları nisbetinde menfaat elde etmele- rine çalışmaktadır. Bu ay sonuna kadar yapılacak tecrübe, ve alını tedbirlerle bu üç mühim esasa #y- rılan gayeye varılacağı muhakkak görülmektedir. Ankaradan dönen vali ve belediye reisi Muhittin Üstündağ mezbahada ve yapı mahallinde tet- kiklet yapmıştır. i, perakendeci k; lep kömisyonculardan İstedikleri şe- kilde ve doğrudan doğruya kasaplık hayvan alacaklarını, pay mahallinde b sini xerakendec Dün pların ce- de evvelâ perakendeci sonra toptan cıların alım yapacaklarını alâkadar- lara bildirmiştir. Bu tecrübe de iyi netice vermez- se belediye toptancıları ortadan büs bütün kaldıracaktır. Kesilmiş olarak şehre getirilen, fakat Mezbahaya götürülüp resmi verilmeden satışa çıkarılan etleri ge- tiren ve satanlardan ceza alınması Belediye, bunun lamaktadır. 5 milyon lira yardım tanbulun imar edilmesi “ İçin tamamile tatbik a şehir bütçesi kâfi gelme- diğinden, hükümet her yıl beş mil. İyon lira vererek belediyeye yardım edecektir. hazırlanmı: ya verileci Buna ait kanun projesi ır. Bugünlerde Kamuta- tir. »je Meclisten çıktıklan sönra et, İmar işlerme devâm edil- belediyeye” her yıl Ancak P alde hanı belediyeye geçmiş ğundan, b hanın kiracı- rdan boşatılması için icraya müra- aat etmiştir. Hanın yıktırılması a- Tbale bu ayın 28 inci günü yapılacaktır. Belediye hanı bir Mayısta yıktırtmı- ya başlamak fikrindedir. k Mezbaha binasının 938 bütçe- sile esaslı surette tamir ettirilmesine karar verilmiştir. * Düşkünlerevi gö n çoğultu- ması İçin bu yıl büyük bir eşya pi- yangosu tertip edilecektir. Ev me- murlarının aylıkları da ücretten ma- şa çevrilecektir. lediye, o— Pazarlık Usulü Bırakılıyor Perakendeci esnafla halk arasında- ki pazarlık ötedenberi şikâyetleri mu cip olan bir bâdisedir. Haber verildi ğine göre, hükümet, fena bir usul 0- lan pazarlığı ortadan kaldırmak için bir kanun projesi hazırlamaktadır. Projeye göre, hayatın ucuzluğunu da temin etmek maksadile, perakende sa tılan yiyecek; içecek, giyecek bütün eşyaya bir fiyat tespit edilecektir. Bunun için de'toptan fiyatlar ince - den inceye tetkik olunacaktır. Her maddenin üzerinde, fiyatını gösteren | bulunacak, esnaf, ancak bu Büyük şair Abdülhek Hümidin ö- lümünün birinci yıldönümü münase- betile, dün, © Üniversite konferans salonunda bir ihtifal yapılmıştır. Sa- lon Türk bayrakları ve Hâmidin por tresile süslenmişti. Salon hıncahınç dolmuştu. Toplantıyı “edebiyat fakültesinden Bayan Fikret açmış ve büyük ölü için hazır bulunanları bir dakika a- yakta durmaya davet etmiştir. Bun dan sonra, edebiyat fakültesinden | Mehmet Kaplan kürsüye çıkmış, ve Hâmidin indeki Tâbut parçasını okumuştur. Bunu takiben! yine edebiyattan İbrahim büyük şa- irin “Pinten” indeki “Dalgalar” kıs- mını okumuştur. yer” Bundan sonra edebiyat fakültesi doçentlerinden Ali Nihat çok kiy - metli bir konferans vermiş ve Hâ- midi hulâsaten şöyle tahlil etmiştir: — Ben Hâmidi, temaşa muharriri nâsir veya filozof olarak değil, şair| olarak ıydrum. O haklı olarak kendine inanıyordu. Dalma 39—40 derecesinde yanan bir ruh taşıyordu. O, Divan Edebiyatı ve Tanzimatın sanatlarını kullandığı halde, o devir- lerin şairi değildir. Servetifünuna ise yanaşmamıştır. Hâmit Serveti - fünun diliyle konuşamaz, zira, bül bül kanadiyle kartal uçamaz. Ede - biyatımızın hamuru eksikti. Bize heyecaniyle, kafasiyle bir “Tıflı ek- ber” lâzımdi. İşte Hâmit bu boşlu - ğu doldurdu.,, Ali Nihat, Hâmit aleyhinde yazı yazanları da işaret ederek demiştir ki; POLİSTE: Bir Gemici Gü- verteden Denize ! Düştü ve boğuldu Dün sabah, Alaçay isimli deniz mo | törünün kaptanı Mustafa, makinisti Hakkı, ve tayfa İhsan zabıtaya müra- eaatla ayni motörde çalışan İsmailir | denize düşerek boğulduğunu ve kay bolduğunu bildirmişlerdir. Alaşay motörü evvelki gece saat 24 te Bandırmaya gitmek üzere Ye - miş iskelesinden ayrıldıktan sonra, Kumkapı açıklarında motör bozul - muş ve tamiri sırasında güvertede bu lunan İsmail denize düşerek boğul »| muş ve kaybolmuştur. İsmail 43 yaşlarında evli ve dört çocuk babasıdır. Polis hâdise hakkın- da tahkikat yapmaktadır. Bir otomobil kazası 4 Taksimde, Abdillhak Hâmit cad- desinde Elestini apartmanında otu - ran Osman Sezai 1683 numara husü- si ötomebili ile Şişliye doğru gider - ken Zafer sokağı başındaki tramvay direğine çarpmış ve otomobilin ön kıs — Hâmit, yüz binlerce lirayı pi-| 4 BERE İren ermenin “Bre yer e Abdülhak Hâmitlhtifali Üniversitede Yapıldı Hâmidin Eserleri Okundu, Tahliller Yapıldı. Iki Konferans Verildi şey bulunabilir. Fakat 100 tane köşe başı bezirgânını da cebinden çıkarır. Gençler, Hâmide karşı niz alâka bizleri çok” sevindiriyor. Gönül arzu eder ki, sizler de hayat sahasında birer figüran değil, birer kal n olarak yetişiniz. Ali Nihattan sonra Tıp Fakülte - sinden Orhan güzel bir inşatla Eşper- den bir parça okumuştur. görterdiği - Bundan sonra kürsüye gelen İs - mail Habip, kendisini söz söylemeye davet ettikleri iğin Üniversitelilere teşekkür etmiş, Hâmidin son eseri olan “Kanuninin vicdan ni tahlil edeceğini / söylemiştir. İsmail Habibin anlattığına göre, Hâmit, öl meden iki üç yıl evvel, babasının! yazmış olduğu tarih kitabında bir ka| side görmüştür, O kasidenin verdiği ilhamla Osmanlı tarihini tetkik et - miş ve en kanlı bir safhasında dur- muştur, Bu, Kanuninin, öz oğlu Şeh- zade Mustafayı kendi çadırına çağı- azabı” Yarak saltanat endişesile cellâtlara| | boğdurmasıdır. İsmail Habip bir sa .Jat kadar süren konferansında bu ese- ri inceledi. Birçok mısralar okudu Dilin sadeliğine işaret etti. Diğer eserlerindeki ağır lisan için de Hümidin: r tarziye versem mi acaba nesli cedide mısraı hatırlattı. Hâmidin “güzellik” ve “ahret” telâkkilerini inceledi ve sözünü şöyle bitirdi: — Hâmitte çürüyecek bir “dış”, fakat yaşıyâcak bir “İç” var. Onun hatalarını bulmak istiyenler buluna- bipten sonra, Hukuktan Makperinden bir Soğuklar Tekrar Şiddetlendi, Fırtına Oldu İki gün evvel başlıyan poyraz rüz- gârtevelki gece fırtmaya çevirmiş ve | Karadeniz yeniden coşmıya | başla- mıştır. Evvelki gece, motörlü ve yel- kenliler, Boğazdan Karadenize çıka- mamışlardır. Gelen haberlere nazafan Kara- denizin bazı limanlarında ve bu a- raad Trabzonda tahmil ve tahli; işleri yapılamamktadır. Dün şehrimizde de sabahtan ak- şama kadar devamlı yağmur yağmış ve hava yeniden soğumuştur. Dün termometre 2,5 santigrada kadar düş müştür, Son yirmi dört saat içinde yağın yağmur miktarı metre kara üzerine on kilo kadardır. Kışın tek- | İrar gelişi birçok kimseleri şaşırtmış bazı evlerde yeniden odun, kömür tedarikine başlanmıştır. Yurdun diğer taraflarında da ha- valar umumiyetle fena geçmektedir. — nu inşaatında çalışan ameleden Ali Can, evvelki gün yapı yerinde müva- mı hasara uğramış, otomobilde bulu nan Gavaşen de yaralarımıştır. zenesini kaybederek düşmüş ve yara- lanmıştır. Yaralı Beyoğlu hastanesi- İ. x Galatada yaptırılan yolcu salo- İne kaldırılmıştır. 1 — Dün Üniversite konferans salonund yapılan Hâmit ihti linde hazır bulunanlar 2 — Bir genç hatip Hâmidi anlatıyor. 3 — Evvelki gece Ru- manya konsoloshanesinde Balkanlı misafirler şerefine verilen suvarede bulunanlardan bir grup. İdereceli içkilere alıştı 14-4. 938 ei Ankaradan ” Telefon ve Telgrafla 16 Milyonluk Yol Malzemesi Sipariş Ettik Ankara, 13 (Tan muhabirinden) — Demiryollarımızın gittikçe artan ihtiyaçlarını karşılamak için miktarı 16 milyon liraya baliğ olan mslzeme siparişine ait 8 nisanda Ankarada açılmış olan münakasa bugün neti celenmiştir. Münakasaya üç Alman bir Isveç, bir Polonya ve bir de Ma- cer firması iştirak etmişti. Neticede &n müsait şart ve fiyatla teklif yapan Alman konsorsiyonmunu tem- sil eden Krup müessesesine sipariş edilmiştir. Siparişler şunlardır: 90 lokomotif, 100 dan fazla va gon, 25 irlgorifikli vagon, 1000 ka- dar muhtelif tipte büyük vagon, bir de dinamometre vagonu. Prigorifikli vagonlar memleketi- mize ilk defa girmektedir. Bunlar sa yesinde yurdun bir köşesinde yetişen yaş ve taze meyvalarımız hiç bozul- madan Avrupaya sevkedilecektir. Hü kümet, bu vagonlar gelinceye kadar Haydarpaşa ile Sirkeci arasında fe- ribot servislerini de tesis etmiye ça- lışacaktır. Gelecek vagonlar arasında, gittik çe artan maden İstihsalâtımızın ihti- yacı olan maden cevheri nakliyatına İ mahsus vagonlar da vardır. 16 mil- yon lira Krup müessesesine 6 sene- de ödenecektir. Buna mukabil mües- sese siparişlerimizi üç sene içinde ta mamen teslim etmiş bulunacaktır. Avrupa hattı bizim elimize geçtikten sonra, Avrupaya doğrudan doğruya nakliyat yapmak imkânları hâsıl ol- muştur. Yeni getirteceğimiz. malze- me ile Avrupa işlerine trenlerimizi sevketmek kabil olacaktır. Şarap Kaçakçılığına Karşı Ankara, 13 (Tan muhabirinden) — ikümet şampanya ve köpüklü şa- kaaçkçılığının önüne geçmek İ- çin, bu maddelerin gümrük resmini indiren bir proje hazırlamaktadır. Bundan başka, gümrük ve inhisar- Tar bakanı. haller dahan sivnde vk nak içip yeni tedbirler alacaktır. Tren Erzincana Varıyor | Ankara, 13 (Tan muhabirinden) — Demiryolu inşaatı gittikçe ilerliyor. Onümüzdeki Cümhuriyet bayramın- da; demiryollarımızın bir ucu Erzin- cana varmış olacaktır. Gelecek sene Cümhuriyet bayramında da hat Er- zuruma varacaktır. Küçük Ankara haberleri : X Amerikan ticaret heyetile » kere - ler devam etmektedir. B. alk Kurdoğlu - nun reisliğinde'ci heye iz bugün geç ve kite kadar müzakerelerde bulunmuştur. X Yeni Antakya büşkonsolosluğuna ta- yin edilen Celâl Tevfik Karasapan buğür Antakyaya hareket etti, İZMİRDE : Bir Otomobil Dereye Uçtu Izmir, 13 (Tan muhabirinden) — Karşıyakada, şoför Nurinin idaresin deki taksi otomobili, şoförün sarhoş- luğu yüzünden dereye yuvarlandı. Yolculardan dördü ağır surette yara- landı. Şoför tevkif edildi. Yaralılar tedavi altına alındı. TAKVİM ve HAVA 14 Nisan 1938 PERŞEMBE day Güm3b o Kasım: 158 | Arabi: 1957 Rumi: 1354 | seter 5 Güneş: 5.27 İ İkindi 1587 — İ Yata :2022 — YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun bütün mıntakalarında hava ka” palı ve yer yer yağışlı geçmiş, rüzgüris” Doğu Anadolu ve cerubun doğu kismındi cerubi, diğer bölge! ten Kuvvetlice estnistir. Dün bulda hava Kapak ve yağısi” geçmiş, 24 saat zarfındaki yağışın metre m cabbasna bıraktığı su miktarı 99 kilograf ölçülmüştür. Rüzgâr şimali kiden Anni” yede 7.0 metre hızla esmiştir. Saat 14 te PA” “| va tazyiki, 753.3 milimetre tdi, Suhunet ©” yüksek 7,3 ve en düşük te 2.8 santigrat Ka” dedilmiştir.