14 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

T Aylık san'at ve n J» J ı salon mecmuası umhuri t Hilminin kolleksîyonu Esrarengiz fevkalâde hikâyelerdir. işidilmedik Hikâyeler Yazan: Edgar Poe Çeviren: Siraceddin No. 38. Fiah 100 kuruş UllUUrUUlluU jli Sujfl • 4wwO .QQ, tSTANBÜt C A G A L O G L D Telgraf ve melrtut) Bdrest: CaiDiııırlyetı tstanbul Posta tutusu Perşembe 14 Nisan 1938 Hilmi Kitabevi Vâsi selâhiyet kanunları her iki Mecliste büyük ekseriyet kazandı Balkan Antantının hakikî vaziyet ve vazifesine dair Antant hakikaten 60 milyon nüfuslü yekpare bir kütle manzarası arzettiği müddetçe onun azasından hiçbir devletin kılına hata gelmek ihtimali olmadığmı söylemeüyiz. alkan Antantı teşekküllerinden Ekonomik konseyle müttefik memleketler Matbuat Birliği bu yıl îstanbulda akdettiklerı toplantılannı bugün bitiriyorlar. Her iki teşekküle mensub sayın delegelerin memleketlerine iyi hatıralar ve hususile sağlam fikirler götüreceklerini umud ediyoruz. Dünyanın geçirmekte olduğu garib vaziyetler Balkan Antantının kıymet ve ehemmiyehni bütün alâkadarlannın gözlerinde alabildığine büyültmiiş olmak lâzundır. Antantın hakikî mahiyet ve vaziyeti daha ziyade berraklaşmış, çok ciddî vazifelerinin ehemmiyeti ise birdenbire pek çok artmıştır. Bunun nekadar böyle olduğunu herkesin kavrıyabileceği bir açıklıkla tebarüz ettirmek için antant hakikaten 60 milyon nüfuslu yekpare bir kütle manzarası arzethği müddetçe onun azasından hiçbir devletin kılına hata gelmek ihtimali olmadığını söylemeliyiz. Harbetmeğe asla mecbur olmâksızm hürmete lâyık bir sulhu ayakta tutmanın bu büyük ve kolay sırn ihmal olunabilecek bir keyfiyet ve kemiyet değildir. • ı ıtiyftiM Daladye kat'iyetle iktidarı eline aldı Ingiliz kabinesi dün, Roma itilâflarını tasvip etli Romada Hitler'den teminat istiyecekmiş! man beyannamesini teyid edecektir. Telefon: Basmuharrtr re eyl: 22368 Tahrtr hevett: 24298 tdare n matbaa bmu 24299 • 24290 Başvekil bugün Avam kamarasında beyanatta bulunacak Anlaşmıya Arabistan, Süveyş, Akdeniz ve Ispanya meseleleri dahildir. Italya Mısırla da müzakerelere girişecek Musolini, Londra 13 (Hususî) Kabine bu sabah toplanarak İngiltere ile Italya arasında Romada hâsıl olan anlaşmayı tasvib etmiştir. Başvekil M. Çemberlayn yann bu hususta Avam Kamarasında beyanatta bulunacaktır. Siyasî mehafilde temin edildiğine göre, anlaşma yann (bu gün) veya cuma günü imzalanacaktır. Paris 13 (Hususî) Londradan alınan malumata göre, Ingiliz Italyan anlaşması 15 ay evvel iki devlet arasmda imzalanan centilmen* anlaşmasma benzemekte olup bilhassa Akdeniz meselelerine büyük bir yer aynlmıştır. îtilâflar, aşağıdaki noktaları ihtiva etmektedir: İtalyada endişe mi var? Siyasî mehafilde, merkezî ve §arkî Avrupadaki Alman nüfuzunun artmasmdan endişe eden Italyanın İngiltere ile yakından teşnki mesai etmek istediği kanaati mevcuddur. Ayni mehafile göre, M. Hitler'in Romayı ziyareti münasebetile M. Musolini Almanyadan kat'î teminat istiyecektir. M. Hitler, mayısın 3 ünde Romayi ziyaret ederek 6 gün orada kalacaktır. Yenı Başvekil M. Daladye kabinesini kurduktan sonra Harbiye Nezareti binasından çıkarken tngiliz 1 Arabistan, 1929 itilâfı nazarı itibara almacaktır. 2 Süveyş kanalı, 1888 mukavele namesi nazarı itibara alınacaktır. 3 Akdeniz, Italyanın Londra deİngiltere Harbiye Nazın niz muahedenamesine iştirake karar verM. Hor Belişa miş olduğu söylenmektedir. İspanya arazisinde gözleri olmadığı sureParis 13 (Hususî) Meb'usan Âyan meclisi de öğleden sonra akdet4 Italya ve İtalya ile Almanyanın tindeki ilkteşrin 1936 tarihli Italyan Almeclisi bu sabahki toplantısında M. Datiği toplantıda ayni kanunu bire karşı 288 ladye'nin vâsi salâhiyet istiyen malî ka reyle kabul etmiştir. nun projesini müzakere etmiş ve sekize Başvekil M. Daladye her iki medise karşı 514 reyle kabul etmiştir. 76 meb'us de mayısın 31 ine kadar izin vermiştir. müstenkif kalmışhr. lArkast Sa. 7 sütun 5 te] Meclisler tatil edildi Başvekıli, M. Mussoliniye bir mektub yolladı Hükumet, millî kalkınma hareketlerîni 31 temmuza kadar kararnamelerle idare edecek Roma 13 M. Hore Belişa'nin M. Mussolini'ye M. Çemberlayn'in şahsî bir mektubunu getirmiş olduğu haber alrn * mıştır. Ingiliz Başvekili, bu mektubunda • Ingiliz Italyan itilâfınm akdi ve iki memleket arasındaki an'anevî münase betlerin yeniden teessüsü dolayısile memnuniyet izhar etmektedir. lArkası Sa. 1 sütun 1 &ç] Faik Kurdoğlu Ziraat Vekili oldu Balattaki inhidam faciası Yirminci medeniyet asrında siyaset ihCumhurreisliğinin buna dair tezkeresîtiraslan ve ideoloji ihtilâfları beşeriyete ni bildiriyorum: yarını emin olmıyan iptidaî bir hayat yaBüyük Millet Meclisi Yüksek şatmağa başladı. Kuvvete büyük paye Reisliğine veren bu usulde küçük ve orta memleket Ve binaenaleyh ona göre de bir devlet olîktısad Vekili Şakir Kesebir tarafın manın ne felâketli bir vaziyet olabilecedan vekâletle idare edılmekte bulunan ğini acı misallerle gördük. Meşru bir vaZiraat Vekilliğine Başvekil tarafından ziyeti tutabilmek için yalnız hak fikrine seçilen Manisa meb'usu Faik Kurdoğlu veya yalnız filân veya falan büyük devnun intihabının tasdik edildiği arzolunur. etmekte olduğunu ilâve etmektedir. M. lete dayanmak hiçbir garanti teşkil edeBu tezkere okunduktan sonra Meclis Zernatto, nazılerin faaliyetleri hakkınmez. Bu hakikati çoktan bilen Balkan tarafından bu değerli arkadaşa yeni vada dosyada bulunan malumata karşı büdevletleri Balkanlarda sulh statükosunu yük bir alâka göstermekte olan M. Mu zifesinde başarılar dilenildi. muhafaza edebilmek içindiı ki aralannda Londra' 13 Deyli Herald gazetesi, solini ile müteaddid temaslarda bulunbir antant teşkil ederek cümlesinin birleşmuştur. mesinden vücude gelme bir tek kütle ha eskı Avusturya Başvekıli M Şuşnig'in Berlin 13 Havas ajansı muhabirinşahsî dostu olan M. Boşenin fotoğrafi line geçmek lüzumunu takdir etmişlerdir. den: leri emin bir mahalde mahfuz olan dosMensub olduğumuz antant memleketleri İyi malumat almakta olan mehafil, ya ile yakında Nevyorka gideceğini ve zamanla bu görüş ve yapıştaki isabeti da orada M. Şuşnig lehinde Amerikanın eski umumî erkânıharbiye reisi General ha iyi takdire fırsat buluyorlar, ve bina kuvvetli katolik cemiyetlerinin yardı Von Friç'in Hitlerin doğumunun kırk Dünkü inhidamdan sonra enkaz temizleniyor enaleyh kendi kalblerinde antant fikri mını araştıracağmı bildirmektedir. dokuzuncu yıldönümü münasebetile bünin hergün daha ziyade kuvvetlendiğini Dün saat 10 da Balatta iki küçük yav nen feci bir inhidam olmuştur. Gazete muharriri, dosya ile birlikte tün Almanyada ilân edilecek olan geniş görüyorlar. Bu lüzum ve ehemmiyet Avusturyadan kaçmağa muvaffak ol affı umumî münasebetile 20 nisanda runun ölümü ve bir gencle gene 11 yaş Balatta Hızırçavuş mahallesînde Kalböylece hergün daha ziyade takdir olun muş olan M. Zernatto'nun hali hazuda tekrar orduya almacağını tahmin et larmda bir kızın yaralanmasile neticele[Arkası Sa. 1 sütun 6 da] lArkast Sa. 7 sütun 3 te] dukça antant mecmuasınm bütün dünya sahte bir nam altmda İtalyada ikamet mektedir. Gümrük Muhafaza teşkilâtı memle uııııııııııııııııııııııııııııııııııırıuıııııııııiııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııııııı IIIIINIHIIHIllllimilllllllCIIIIIHIIIIIIINIlllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIFFIItlllinilNMI önünde süratle yekpare bir kaya haline IIIII1IIIIIIIIIIII11IIIIMIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIII ket haricine altm kaçınlması imkânlannı geçmesi hâdısesile karşılaşılacak ve Yirbüsbütün ortadan kaldıracak tedabirin minci asır milletlerarası hayatmın en mealınması için yeni tetkikler yapmış buludenî olduğu kadar en kuvvetli hâdisesini nuyor. Şimdiki vaziyette memleket hariişte bu salâbet derecesini bulmuş olacak cine sikke halindeki altının çıkması memBalkan Antantı teşkil edecektir. Balkan nudur. Buna mukabil zatî eşya olarak Antantı daha şimdiden bu vaziyeti kaaltın tabaka, bilezik ve herhangi bir ziyzanmış ve göstermekte bulunmuş bir kütnet eşyası, istenildiği şekilde çıkanlabilir. ledir: Bilerek, takdir ederek ve inana[Arkası Sa. 7 sütun 4 te] rak. Musolini, Nazi faaliyetile sıkı surette alâkadar Avusturyada Arşidük Otto için hiyaneti vataniye cürmile tevkif müzekkeresi kesildi, Fon Friç gene Alman ordusuna alınıyor M. Şuşnig Bavyerada bir kampa nakledildi Anşlustan sonra yeni cereyanlar Ankara 13 (Telefonla) Manisa mdb'usluguna seçilen Iktısad Vekâleti eskı Musteşan Faık Kurdoğlunun Ziraat Vekilliğine tayin edildiğine dair olan tezkere, Meclisin bugünkü toplantısında okundu. Iki ev yıkıldı, enkaz arasında iki çocuk öldü Yapılan keşifte o civardaki dört evin de maili inhidam olduğu anlaşıldı ve tahliye ettirildi Altm için yeni karar ve tedbirler Hududlardaki muhafaza teşkilâtı takviye edilecek Dün Hâmid'i andık Büyük şair için Üniversitede hazin bir ihtifal yapıldı "Et fiatı yazın 25 kuruşa kadar düşecektir,, Valinin gazetemize beyanatı Filhakika Balkan Antantmı tesis eden fikirler arasında büyük devletlere dayanmamak, hele onlara asla alet olmamak, dünyanın bu köşesinde antanta dahil devletlerin kendi birlik kuvvetlerile statükoyu tutan bir sulhu idame edip gitmek düşüncesi hâkim bir mevki işgal etmiş olduğunu pek iyi hatırlanz. Uzun müddetler dünya sulhu için barut fıçısı kadar tehlıkeli bir şuriş sahası sayılagelmiş olan Balkanların en zayıf tarafı, büyük devletlerden herhangi birinin buradaki memleketlerle istediği gibi oynıyabilmesiydi. Bu böyle olmak için bir takım parlak menfaatlerin hayallerile oyalandınlan küçük memleketlerin o büyük devletler nazarındaki ehemmiyeti hiçbir zaman istismar aleti bir oyuncaktan ileri olmamıştır. İcabmda atılıp yüzüne bile bakılmağa tenezzül olunmıyan bir oyuncak. Bu facianm Balkanlar haricinde dahi son misalini Avusturyada görmüsüzdür! Hâmidin eserleri okundu, san'atı ve felsefesi tahlil edildi, genclerimiz kabrine çelenk koydular ..'?• ^ * g£ l 'i 'I ' f £ îktısad Konseyi ve Matbuat kongresi bugün mesailerine son veriyorlar YUNUS NADt lArkast Sa. 7 sütun 4 te\ Dünkü ihtifalde hazu bulunanlar ve merhum büyük şairimiz Hâmid (Yazısı 8 inci sahifede) Evvelki gün Ankaraya giden Vali Muhiddin Üstündağ, bir gün kaldıktan sonra dün sabahki ekspresle şehrimize gelmiş ve dün Belediyede meşgul olmuştur. Muhiddin Üstündağ bir müddet Şehir meclisi ikinci reisi Necib Serdengeçti, müteakıben Kasabla r şirketi meclisi idare Balkan Antantı ekonomik konseyi ko reisi ve Şehir meclisi azasından Ahmed misyonları, dün saat 9,30 da ve 15,30 da Kara ile uzun müddet et meselesini gö toplanarak raporlarmı hazırlamışlardır. rüşmüştür. Valinin gazetemize beyanatı Bu münasebetle Balkan memleketleri araVali ve Belediye Reisi bir muharririsında tesis edilecek denizyolu meselesi hakkında M. Kokinis tarafından verilen mizin suallerine de şu cevabları vermiştir: « Et meselesinin yürüyüş tarzından izahat tetkik ve müzakere edilmiştir. memnunuz. Fiatlar normaldir. İzmir, Balkan Birliği matbuat kongresi aza Iarı da sabahleyin saat 10 da Topkapı Ankara, Konya ve saire gibi bütün şe sarayını ziyaret etmişler ve öğleden sonra hirlerimizde et fiatları elliden aşağı de saat 15,30 da komisyon halinde toplana ğildir. Esasen bu mevsimde fiatlann bunrak çahşmalanna devam etmişlerdir. dan aşağı düşmesine de imkân yoktur. lArkası Sa. 7 sütun 2 de] lArkası Sa. 8 sütun 3 te] Balkanlı delegeler için Şehir plânı hükumetin tasdikine arzedilecektir. Yakında Valde hanının yıkılmasmâ başlanacaktır dün geceverilen ziyafet Vali ve Belediye Reisi MuhJddin Üstündağ