19 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Kuzey - Doğu (Cenubu Şarki) Avrupada; müstemlekesiz, - tipik bir imparatorluk vardı: Habs- burglar. Kendisinimkiler yarım avuç ol- duğu halde otuz milyonu geçkin ve çeşit ırklara mensup insanları g pençesi altına almıştı. Asırlarca, Avrupanın başına belâ kesilmişti. Yugoslavyayı parçalamış, Roman yayı araklamış, Bosna - Herseğe çullanmış, Çekoslovakyayı benim- semiş, Macaristamı dalamış ve dağ lamış, Makedonyanın ğ sokulmuş, Tiryesteyi yutmuş, Çar ü Ekla dalaşmış, Framsızla uğraş- ", mış, İtalyanla boğazlaşmış, Osnran h ile biteviye didişmiş, dünyaya u- — Sanç vermiş, doymak nedir bilmez bir imperatorluk.. Memleketi içinde esir ettiği ileri milletlerle durmadan uğraşır, mem r leket dışında devletlerle tepişir, biz — zat kendi Şönbron sarayı ortasm- da ahlardan, Allahlardan gelen tür lü felâketlerle çırpınır. bir tabiat — galatı idi, İnsan hayatta bir şaşırmaya — görsün. O da şaşırdı. Hırs şaş- kınlığına uğradı. Çetine yolu ile — Prevezeye; Niş ve Taşlıca yolu ile — Belâniğe; Venedik yolu ile Milâno- — ya, Tuma yolu ile Köstenceye, Pra- ga yolu ile bilmem nereye yayıl; mak hırsına tutuldu. Hohenzollern — gibi bileğine sağlam bir omuzdaş — ta bulunca işi umumi harbe kadar sürükledi. Ve umumi harbi patlattı. Fakat sonunda kendi de patla- ÖncRk el HİRCN YAZAN: 3 AA GÜNDÜZ KOSE KUZEY-DOĞU AVRUPANIN KARINAĞRISI Her millet kendi adını aldı ve Habsburg kendi adımı tarihin tah- ta aralığına düşürüp kaybetti. Avrupa on beş om altı sene bu bakımdan rahat etti, Asırlık baş ve taç belâsı milletler ve milliyet- ler silindiri ortadan kalktı. — - “Ne kendi eyledi rahat, ne hal- ka verdi huzur; yıkıldı gitti cihan- dan...” demiye kalmadı, Avrupa- ya bir karmağrısıdır yapıştı, Ikide bir, yıl geçmez bakarız, or taya bir Habsburg tacının ve eski çorba - imparatorluğun — mirasçısı çıkar. Çocuğun resmine baktınız mg? Zavallınm rahmetli Pazarola gibi dünyadan haberi yok. Yok amma gelgelelim bu işte menfaat uman sersem ve serserilöre. Oular tek durmuyorlar ki, Ne yapıp ya- prp ortaya yeni bir Habsburg im- paratoru çıkarmıya uğraşıyorlar. Ne propagandalara başvurmuyor lar, Ne entrikalar çevirmiyorlar. Şimdilik ve sonralık hiç birşey ya- pamıyacaklarını bilseler bile (adı söylensin, münakaşaları olsun, ha » vadisleri verilsin, bu da kârdır. Iz bırakır.) diyip gidiyorlar. Bugün nefes alanlar da dünkü acılarmı unutmuş görünerek ha bre yazıyorlar, ha bre bu propa- gandaya âlet oluyorlar. Bu karm ağrısına en müessir lâvdanom, onu tamamen unutmak, ihmal etmektir. Neye yarar ki Tür kiyenin biz gazetecileri bile bu ya- bancı propagandı ka kendimizi alamıyoruz. # Yabancı Profesörler ) Hakimiyetle Söz Söyliyenlerin ) — Verdiği Hüküm Yunus Nadinin Üniversitede- ki eenebi profesörler aleyhinde yazdığı yazı üzerine, başmuhar. ririmiz ecrebi pı'of('şsürlerin üni- versiteye yeni bir çehre ve yeni bir hüviyet vermiye yardım eden hizmetlerini, bunların her biri- nin kendi şubelerinde beymelmi- lel tanmmış — kuvvetli şöhretler sahibi bulunduklarını yazmıştı. Evvelki gün “Cumhuriyet”, yine Yunus Nadi tarafından ya- zıldığı anlaşılan bir fıkrada bu ü betle b harririmize tekrar çatıyor, ve: “Herşeyden evvel diyor, Sây- retkeş bir taraftarlıklag yapılan müdafaanın ileri sürülen milli iddia ile hiçbir münasebeti olma- dığını söylemek Jlâzımdır. İşte biz bugünlük burada bu tek noktayı kaydederek meselede sözü onun üzerinde hâkimiyet- le konuşacak — salâhiyetlere br- rakıyoruz.,, Yunus Nadinin hakem olarak tayin ettiği bu hâkimiyetle Kko- nuşacak salâhiyetler, - sözlerini söylediler. Maarif Vekâleti ev- velki gün gazetelere yaptığı bir tamimde: “Üniversitedeki yerli ve ya- bancı profesörlerin çalışma Ve verimlerinden Cümhuriyet hü- kümeti memnutdur.,, Diyordu, Bu hükümden sonra artık bu davada söylemecek söz kalmamıştır, sanırız.. j - 2 Kirkor -2Agop, | de Nuri Yaralı — Evvelki gece, biri Kumkapıda, bi- Sultanahmette iki yaralama vakası lmuştur. Bu iki hâdisede 9 kişi yara anmıştır. Tafsilâtı şudur: — Kumkapıda Arapzade sokağında o- turan yazmacı Sinegom, kızınm dü - ünü münasebetile evvelki gece evin e bir toplantı yapmıştır. Davetli bu- miş, bütün düğün evi biribirine gir ir, Zabıta memurları yetişip te dise yatışınca yedi gencin muh - lif yerlerinden yaralı olduğu görül- ştür. Yaralananlar, iki Artin, iki kor, iki Agop, bir de Nuridir. — Polis bunları hastaneye kaldırarak tahk'kata başlamıştır. 1,İkinci hâdise de Alemdarda olmuş- Lcanktırtaran mahallesinde oturan l il, Yahya, Halil, Yaşar ve Hüse- ismindeki arkadaşları ile evinde içerken kavga çıkmıştır. Yaşar, hyayı başından biçakla ağır suret yaralamıştır. Araya giren İsmail î_yüzünden yara almıştır. Yaşar, ka- en tutulmuştur. 0 — Antrenör Kursları Spor Kurumu Umumi Merkezince sene Ankarada açılacağı, mıntaka birer tamimle bildirilen yerli an enör yetiştirme kursları yaziın An- a Stadınm tatil devresinde çimen rinin dinlendirilmesi için ve kışın soğuk olması yüzünden atletizm Tinin açık havada tatbik edil- e imkân olmadığından bu kurs n llkbahara bırakılması karar- Baskıları IBitenMektep. — Kitapları Lise ve orta mekteplerin hasılmak ta olan birçok kitapları son bir iki gün içinde piyasaya çıkarılmıştır. Şimdiye kadar çıkan kitaplar şun- lardır: * Ortamektep, birinci, ikinci, üçün - cü sınıfların hendese, hesap ve cebir- leri, üçüncü sınıfın tarihi, birinci sı- nıfın okuma kitabı, ikinci sınıfın bi- yolojisi. Bu hafta içinde devlet matbaasın- ca hazırlanıp satışa çıkarılacaklar da şunlardır: Birinci sınıfın hesap, birinci ve ikin cinin tarih, birincinn tabii ilimler, bütün snıflarm fizik kimya. Üçüncü nün biyolojisi. Lise birinci sınıfta noksan olan ki- taplardan fizik iki gün sonra, cehir, beş gün sonra çıkacaktır. Biyoloji ve hendese henüz hazırlanmaktadır. Gölpazarı Postaları Gölpazarı (TAN) — Senelerden beri araba ve hattâ hayvanla haftada ancak üç defa yapılabilen Gölpazarı postast, Vezirhan - Gölpazarı yolunun muntazam şose haline getirilmesi ü- zerine, haftada altı gün ve otomobil'e yanılmıya başlanılmıstır. Kenar bir yer olan Gölpaazrında İs tanbul gazeteleri şimdi günü gününe okunabildiği için halk memnundur. MERCE D Sürmenede Fındık Çok ve Ucuz Sürmene (TAN) — Kazamiızda hü seneki fındık rekoltesi geçen senekin den çok fazladır, yedi milyon kiloyu bulmuştur. Bundan henüz iki milyo- nü Trabzona sevkolunmuştur. Fındık ştirilmiştir. — fiyatları bu sene daha düşkündür. Yeni Çocuk Ansiklopedisi Ç120 (Reyem 30 kupona mukabil bir cilt (300) kuruştur. Cüz Kuponu 279 10 kupona mukabil bir cüz 744 kuruştur. TAN B v * YOLUNU TTT SASIRMIS Dün sabah saat 5 te Kabataşta ga- rip bir kaza olmuş, bir otomobil, dört metre yükseklikte bulunan setten cad deye yuvarlanarak parçalanmıştır. Bereket versin, içinde bulunan şoför, hafif yaralanarak ölümden kurtul- muştur. Hâdisenin tafsilâtı şudur: 1871 numaralı otomobilin şoförü Hüseyin oğlu Kâmil, evvelki gece Be- yoğlunda bir hayli içkiden sonra sa- baha karşı arabasile Dolmabahçeye inmiştir. Caddeye çıktıktan sonra di- reksiyonu Galata istikametindeki yo- la doğru çevirmiş, fakat, tramvay yo- lunu takip edeceği yerde otomobil ga- rajının karşısındaki Kara Abbus so- kağına sapmıştır. Kendisini bilmiyecek kadar sarhoş bulunan Kâmil, direksiyona hâkim o- lamadığı için otomobili farkına var - madan bu sokaktan mezarlığa doğru yürütmüştür. Fakat, mezarlığın Lit- tiği yer boşluğa açıldığı için, araba, bir saniye içinde tekerlenerek tram - vay caddesine yuvarlanmış ve parça- lanmıştır. Şoför, ancak bu dehşetli sarsıntı - dan sonradır ki, biraz kendisine ge- lebilmiş, yetişenler muhtelif yerlerin- den yaralı oldüğu halde kendisini has taneye kaldırmışlardır. Bir Ctomobil Setten Düşüp Parçalandı bu hale gelmişti Bir kadın yaradandı Dün sabah Bakırköyünde de tren kazası olmuştur: Emine isminde 50 yaşlarında tir kadın, Yenimahalle istasyonunda ben liyö treninin sademesine uğramız, muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. bir Mezarlıklara Uluorta Girilemiyecek Beleliye, şehrimizdeki mezarlıkla- ra halkın bir mesire yevi gibi gidip Vezirköprü irköp Panayırında 20,000 Kışıi Vezirköprü, (TAN) — Bu seneki panayıra Merzifon, Gümüş Hacıköy, Havza, Lâdik, Bafra, Kavak, Boyâbat kaza ve köylerile Alaçam nahiyesi ve köylerinden birçok misafirler gelmiş, Vezirköprü köylülerinin de iştirakile yirmi binden fazla kalabalık toplan- mıştır. Hükümet ve belediye misafir- lerin istirahatini temin ettiği için hep si memnun kalmışlardır. Panayırda hayvan alım satımı ya- pıldığı gibi damızlık ve koşum hayvan ları sergisi, yerli menstcat ve imalât sergisi açılarak mükâfatlar verilmiş- tir. Güreşlerde başın galibi Lâdikli Se- yit Ahmet Severe 35, küçük ortanın galibi Köprülülü Nuri Yıdırma 10 li- ra, mükâfat verilmiştir. Yenişemiyen Havzalı Mevlüt ve Lâdikli Seyit Ah- met Emura 15 lira mükâfatı taksim etmişlerdir. Yine panayırda sürat, tek ayak ko şuları, üç kişilik toplu koşular, kur- bağalama koşu, yumurta ve çuvalla yarışlar yapılmış, Sarı çiçek idman yurdunun birinci ve ikinci takımları arasında yapılan- maçı birinci takım sıfıra karşı bir sayı ile kazanmıştır. At koşularında Alaçamlı Ali Şenin, Vezirköprülü Ali Morçulun, Vezirköp rülü Kâmil Yıldızın, Hulüsi Uğurlu- nun, Binbaşı Tahir'in — hayvanları kazanarak mükâfat almışlardır. Maraşta Bakteriyoloji Lâboratuvarı Açıldı Maraş, (TAN) — Reis Hasan Sü- kütin'n gayretile beediye Ibir bakte- riyoloji lâboratuvarı vücude getirmiş- tir Lâboratuvar merasimle vali Os- man Şahinbaş tarafından açılmış, Dr. Osman, Sedat ve bakteriyoloji müte hassısı Sadettin birer nutuk söyle- mişlerdir. —— Leylei Berat İst. Müftülüğünden: Birinciteşrinin yirminci günü Şa - banın ön dördüne müsadif olmakla önümüzdeki çarşamba günü akşamı (Perşembe gecesi) Leylei berat oldu gu ilân olunur. N oturm g ini, yıyıp İ ni yasak etmiştir, mezarlıkları ancak di ni bir vazifeyi yapmak üzerc yani kI sa bir müddet için ziyaret maksadile girilip derhal çıkılacaktır. Âyni za- manda çocukların da mezârliklara gi ğ y a“EAŞEN a tir. , “Mözarlık bekçilerile 'zabita BÜ işle” den mesul tutulacaklardır. —— Bakayaya Kalan Belediye Vergi ve Resimleri Belediye vergi ve resimlerile bina ve arazi vergilerinin bakaya kısımla rına ait bir liste hazırlanmıştır. Be - lediye şubelerine bakaya hesapları - nın bu yıl içinde mümkün olduğu nis bette tasfiye edilmesi bildirilmiştir. Bu işlerde ihmali görülenler cezalandı rılacağı gibi bakaya hesaplarından en fazla tahsilât yapanlar da mükâfat- landırılacaklardır. ae küe — V OK TLEIKT Y VU YEn Alaya Kızmış Kasımpaşada bir yarşlama hâdi- sesi olmuştur. Sebebi basittir. İsmet İsminde bir genç top oynar- ken yere düşmüş, arkadaşı Mustafa: “Daha hızlı vursaydım yeri yaracak- tın!,, diye alay etmiştir. Buna kızan İsmet bıçakla arkadaşını sırtından yaralamlştır. l ea £ . Esnaf Cemiyetlerinde Seçim Esnaf birlikleri mürakabe müdür- lüğüne bağlı olan cemiyetlerden 18 in de İkinciteşrinde yeniden seçim ya- pılacaktır. Bu ayın 25 inde yorgancı ların yeni idare heyeti seçilecektir. —— Şehir Meclisi Ay Başına Toplanacak Şuhir Meclisi İkinciteşrinin — ilünci pazartesı günü saat 14 te yeni yılın ilk toplantısını yapacak 'ır, Meclis âza larına simdiden davetiyeler gönderil- miye, meclis-ruznamesi hazırlanmıya kaşlanılmıştır. Mecliste ilk günü riyaset divanı, da imi encümen âzaları ile ihtisas encü menleri âzaları seçilecektir. H SS Gölpazarında Çocuklara Yardım Gölpazarı (TAN) — İlkokul çocuk larını himaye heyeti menfaatine genc ler tarafından bir müsamere verilmiş, elde edilen çeklerle 30 fakir çocuk giy dirilmiştir. Liman Reisleri Arasında Yeni Değişmeler Liman reisleri arasında şu değişik likler yapılmıştır. ( İstanbul liman reisi Hayreddin Ban dırma liman reisliğine, İzmir liman reisi Zühtü İstanbul liman reisliğine, İstanbul kontrol şefi Talât Çanakka- le liman reisliğine; Çanakkale liman #abzon diman reisi Halil İstanbul li- man kontrol şefliğine, man reisi Bahaeddin İzmir liman reis liğine, Erdek liman reisi Fevzi Amas. ra liman riyasetine, Amasra reisi Sa lih İstanbul kontrol memurluğuna, İs tanbul kontrol memurlarından Kema lettin Erdek liman reisliğine nakil ve tayin olunmuşlardır. t dırma li- Burfıııdak Dolomit Taşı Bulundu Bartın, (TAN) — Karabük Demir- çelik fabrikalarmm büyük izabe fırını için lâzım ve ham demirin tafsiye- sinde mühim rolü olan Dolomit taşı için yapılan araştırmalar iyi netice vermiş, Boğazdağında bu taşlardan 5 - 6 milyon ton bulunduğu anlaşıl- mıştır. Gönderilen nümune Ankarada tahlil edildikten sonra bunun matlü- ba uygun olup olmadığı anlaşılacak- e ç Bilecikte Yapılacak Muhacir Evleri Bozöyük, (TAN) — Bilecik vilâye- ti içinde 58 muhacir evinin inşası pa zarlıkla ihale edilmiştir. Bunlardan beşi Peldüzde, onu Söğüt köylerinde, 38 i Inönünde ve köylerinde, geri ka lanı da Gölpazarı ve Dodurgada ya- pılacaktır, Kış gelmeden evlerin biti- rilmesi ve muhacirlerin yerleştirilme- si kararlaştırılmıştır. TT VEE YeniPlânİçin 20 Milyon Harcanacak — Bunun İçin Bazı Resimler Konulacak Avanproje tamamile bittiği için şehircilik mütehassısı Prost, bu pro- jenin alâkadar makamlarca tetkik ve kabulüne kadar memleketindeki işle- ri yapmak üzere Parise gitmiştir. Va li ve Belediye Reisi Muhiddin Üstün- dağ, imkân olduğu takdirde Cümhu- riyet bayramından önce, aksi balde İkinciteşrinin ilk haftasında Ankara- ya gidecek, avanproje hakkımda hü- kümete izahat verecektir. Yapılan bir hesaba göre müstak - bel şehir plânının tatbiki şehre. yirmi milyon liraya mal olacaktır, bu para- nın bir kısmı için hükümetten yardım istenecek, diğer bir kısmı bazı beledi ye vergi ve resimleri arttırılarak te- min olunacak, en mühim kısmı da istimlâkler suretile meydana gelöcek şerefile ve yeniden yapılacak satıs'ar dan ayrılacaktır. —U Yeni Ekmek Narhı Buğday fiyatlarımda daimi suretta temevvücler görüldüğünden nırh ko misyonu bir hafta için birinci ekmeğe 10,5, ikinci ekmeğe 9 kuruş 30 para ve franselâya 15 kuruş âzami fiyat koymuştur. Adana İle Telefon Konuşması 'Yeni açılan Adana hattı ile telefon muhaberesi muntazam bir şekilde de- vam ediyor. İstanbuldan Adana ile şimdilik günün yalnız şu saatlerinde görüşülebilmektedir:9—11, 12—14,30 17,380 — 18. Yakmda bu hatta üç devreli bir kuranportör konulacak ve günün her saatinde muhabere temin edilecektir. Tarsus ta ay başma kadar Adana 19..10- hettıma m sönra açılacak ilk kısmi, Kayseri — Sıvas'ölücaktır. “Hattın Suriye ve İrağa kadar uzatılması çin de yakında inşaata geçilecektir. eli sa — — Bartında Elektrik Bartın (TAN) — Elektrik tesisatı bitmiş gibidir. İlk tenviratm resmi küşadı Cümhuriyet bayramında yapı lacaktır. ğ BİRKAÇ SATIRLA $ Mnıxmwıx, C izre gümrük müdürlüğüne bağlı Çay gümrüğünün ishi Çukurçaya, Vın müdürlüğüne bağlı Der gümrüğünün ismi de Başkaleye çevrilmiştir. e 'ısveç maslahatgüzarı H. de Tamm dün Ankaraya gitmiştir. B L imanımızı ziyaret edecek olan Fran sız Egl muhribi daha evvel Sed- dülbahiri ziyaret edecektir. e B ir haftadanberi şehrimizde bulunan deniz işleri müsteşarı Sadullah Güney, buradaki tetkiklerini bitirerek An- karaya dönmüştür. e G eyveye tâbi Akhisar nahiyesi adı «Pamukköyü» ne, Van vilâyetine bağlı Kâzımpaşa kazasının adı da «Ozalpr a çevrilmiştir. Bd A skeri mekteplere girmek için idare heyetlerinden hüsnühal varakası almaya lüzüum olmadığı vilâyetlere bildi- rilmiştir. Şoför İsmailin idaresindeki — oto- mobil Taksim meydanında Meh« .| mede çarparak yaralamıştır. TARVIM v HANA Yurtta Bugünkü Hava T8 Tkleşrin 937 | Yeşilköy me rın ve Ege denizi sahilleri de kuvvetli ve yer yer fırtınalı, diğer taraflarda orta kuvvette esmesi mühtemeldir. DUÜNKÜ HAVA Dün sabah hava az yağışlı, sonra kapa- İ SALİ İ b Mi —rapoaremin ! nan malümata göre, bugün yurdumuzda ı 10 uncu ay Gün: 31 .Hfzır: 167 havanm şimali şarki Karadeniz kıyıları ile Şaban: 12 Ikinciteşrin 6© Trakya, Kocaeli ve Ege mmtakalarında Arabi 1356 Rümi 1353 çok bulutlu ve yağışlı geçmesi, rüzğârla- Güneş: * 6,15 — Öğle: 11,59 iyetle şimal - istikametinden es-| | İkindi: — 15,01 — Akşam: — 17,25 mesi garbi Anadolu ile Marmara havzası Yatsı: — 18,57 — İmsâk: ” 4,36 İ l1 geçmiş, rüzgâr şimali şarkiden saatte 9 kilometre olarak esmiştir. Barometre 766,5 milimetre, hararet en çok 16,2, en az i.5 santgrat olarak kaydedilmiştir.