19 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Her eve lâzım olan çok faydalı bir eserdir nnrinrrfıinrG vıl saın • 48^7 umhuriy ISTANBUL CAGALOGLU Elâziz 18 (Sureti mahsusada giden rkadaşımızdan) Büyük Şef Atatürk dün gece şereflendirdikleri Halkevinde ece saat bire kadar kaldılar. Birde Halevinden ayrılarak hususî trenlerine giden Başbuğ, halkın coşkun tezahüratile teşyi lundu. Tren saat biri çeyrek geçe buradan hareket etti. HURREM SULTAN Edib tarihçimiz M. Turhan Tan'm en zel eserlerinden birî.. En büyük Os Padişahmın ve en fettan şark sulaşk ve entrika maceraları..^ Berİin ve Roma konuşmalanndan ne neticeler beklenebilir ? Biitiin Çin cephelerinde çok Atatürkün tetkik seyahati şiddetli muharebe olııyor Ulu Onder büyük tezahürat Halk Nankinden de kaçmağa başladı içinde Adanaya vâsıl oldu Civardan da toplanan on binlerce halk Büyük Başbuğu misli görülmemiş bir sevincle karşıladı uııuuıuuıibu jıı oujı ı t u j ı Tclsraî ve mektub adresl: Cunuiurlyet, IstanDul Posta inıtusu; Istanoul, No 248 Telefon: Başmunarrtr ve evl: 22366. Tahrlr heyeü: 24298 tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 Cuma 19 Ikinciteşrin 1937 [utlaka okumalısmiz! Eğer her taraf vaziyeti, stılh fikrile mütalea edebilirse, açık konuşmalarla iyi anlaşma neticelerine varılmamağa sebeb kalmaz ngiliz kabinesı azasından Lord Halifax Almanyaya gelmiş bulunır yor. Bu zatın, eğer imkânı varsa Almanya ıle îngıltere arasında ve dolayısile bütün milletler arasında sulha hizmet edecek bir anlaşma istihsaline çalışacağı kapalı bir sır değıldir. Bu anlaşma için yalnız Lord Hahfax Almanyada konuşmakla kalmıyor. İngilterenin Roma sefiri de İtalyan hükumetıle ayni maksadlar üzerinde temasa gelmiş bulunmaktadır. Fransız Hariciye Nazın M. îvon Delbos'un da Polonya ile beraber merkezî Avrupa ve Tuna devletleri merkezlerini ziyaret için bir program tanzim etmiş olduğunu biliyoruz. Uzakşarkta Çin Japon ihtilâfı dünyanın zaten mevcud olan kargaşalıklarına ilâve olunmuş yeni bir maceradır. Böylelıkle bütün dünyanın mılletlerarası işleri, Şimalî Amerika Birleşik Cumhuriyetleri İttihadınm da alâkasız kalamıyacağı umumî bir karışıkhğa gitmiştir. Düne kadar Avrupayıjbjribirr ne dıişürebılmek ihtimallerile yuvarlanıp gelen İspanya meselesine, daha büyük ve cihanşümul musademeleri davet edecek yeni bir mesele ilâve olunmuş bulunuyor. Ve işte şimdi îngiliz diplomasisi gene bu haller ve şartlar içinde konuşmak yolunu ihtiyar ediyor. Almanya ile Italya da bu konuşmağa daha ziyade iyi denilecek bir kabul yüzü göstermiş bulunuyorlar. n Malatya ve Fevzipaşada Japonlarm yürümeğe hazırlandıklan Nankinden bir görünüş 0 Mukabil Çin taarruzu Çin ordusu bir çevirme hareketile mukabil taarruza geçti 300,000 kişilik Çin kuvveti Japon ordusıma yüklendi. Japonlar bir şehir daha aldılar Nankin 18 (A.A.) Çin tebliği: Şark cephesindeki Çin müdafaa hat ları, düşmanın Şangi Suşov ve Kaşing üzerine yaptığı fevkalâd? şiddetli hücumlanna maruz kalmıştır. Kiangsu ve Şe kian'a dayanan Çin mevzilerinin bu üç nokta, anahtarı vaziyetindedir. Japon kuv vetlerinin ve topçusunun çok kesif bom bardımanlarına rağmen Yantse nehrinin cenubunda bulunan Fuşan'dan Hangşov köyünün şimalinde Chapu'ye kadar uzanan Çin müdafaa hatlan hiç sarsılmamıştır. Çin müdafaa hatlarını boydan boya tchdid etmeğe hazırlanan Japon donan ması Fuşan'da mühim bir baraj vücude getirmişlerdir. Çin bataryalan ve mitralyözleri Japon ateşine şiddetle mukabele etmekte ve ihraç teşebbüslerinî akim bı rakmaktadır. [ArTcası Sa. 6 sütun Fevzipaşa 16 (Sureti mahsusada gi den arkadaşımızdan) Ulu Önder Aatürk bugün, Malatya üzerinden buraya muvasalat buyurdu. Bütün istasyonlarda lduğu gıbi, burada da her taraf süs enmişti, binlerce halk Büyük Şefi ekliyordu. Hususî tren saat 4 te is asyona girdi. Atatürk alkışlar ara iinda trenden inerek karşılayıcıların llerini sıktı. Mahallî erkân ile, memleket ğıni haber alan vilâyet ahalisi daha şim Atatürk, refakat ve maiyetindeki zevatla e halk işleri hakkında konuştu. Bir saat diden en yakın istasyonlara ve vilâyet birlikte, bu akşam Adanayı şereflendir diler. onra tekrar trenlerine binerek gene teza merkezine koşmaktadır. ürat arasında Fevzipaşadan ayrıldı. lstasyon, köy ve kasabalar daha şimSeyahat yollannda hat boyuna ve isdiden ayak üzerindedir. Adana ve şi tasyonlara inen halk ve köylüler tarafmAdanada hazırhk Adana 18 (Sureti mahsusada giden ar mendifer duraklan süslenmiştir. Bu sa dan selâmlanan Atatürk, Narlı istasyo adaşımızdan) Diyarbakırdaki mera bahtan itibaren, yol boyunca Atatürkü nunda Maraş Valisi ve mahallî hükumet erkânı tarafından karşılanmışlardır. iime iştirak eden davetÜlerin bulunduğu bekliyenler çoktur. Büyük Baçbuğ Adanada ren bu akşam Adanaya geldi. Atatürk, Fevzîpaşada bir müddet te* Bugün Seyhan vilâyeti Büyük Şefe Adana 18 (A.A.) Dün gece Elâ vakkuf ederek karşılayıcılara iltifatta buıtizardadır. Reisicumhurun teşrif edece zizden müfarekat buyuran Reisicumhur lunmuşlardır. Japonya da Franco hükumetini tanıyor 1 de] Isviçre hükumeti, komünist partisi erkânını tevkif etti Tokyo 18 (A.Â7T Tokyo kabinesinin General Franco hükumetini tanımağa karar verdiğini haber veren Asahi gazetesi buna neden lüzum görüldüğünü de izah ederek Frankistler hükumetin ko münizme karşı hareket etmekte bulunduğunu, Almanya ve İtalyanın bu tanımak hususunda ısrar gösterdıklerini ve nihayet İspanyanın yüzde 60 ının Frankistler elinde olduğunu yazmaktadır. Pariste açığa çıkarılan Hitler Halifax mülâkatı îngiliz Lordu müstemleke meselesinin Milletler Cemiyeti ıslahatından sonra müzakere edilmesini istiyecekmiş Avam Kamarasında millî işçi lideri Afrikada da açık kapı siyasetinin tatbikini ileri sürdü Berlin18 (Hu susî) Hariciye Nazırı Baron \on Neurath bugün avcılık sergısmde Lord Halıfax şerefine bir ziyafet vermistir. îngiliz elçisi M. Nevılle Henderson da ziyafette bulunmuş tur. Lord Halifax yann Bechtesgartende M. Hitler'le gö rüşecektir. ihtilâl şebekesi Tevkifat devam etmektedir Birçok evlerde silâh mahzenleri, bir depoda 400 bomba, 100 mitralyöz ve 100 bin fişek bulundu Mükâleme mevzularını artık îspanyol işinden tecrid etmek lâzım gelecektir. Gerek İspanyol işi, gerek Uzakşark macerası Almanya ile İtalyaya göre birer vesıledir. Esasen devletlerin dünya yüzünde kendi istekleri vardır. Almanya kolonilerini ister ve daha bir takım düşünceler takib eder. İtalyanın Akdeniz üzerinde hususî tasavvurları vardır, Almanya ile siyaset birliği edince bu tasavvurlar belki Akdenizden dünyaya taşan daha fazla vüs'at ve kuvvet peyda etmiştir. Sulhu bozmak istidadındaki bu temayüllerden birinci derecede kendisini müteessir olabilecek farzeden ve ötedenberi yeni bir harb gailesile beşeriyetin yeni felâketlere sürüklenmemesi için büyük bir soğukkanIılıkla ve \arkuwetile çalışan İngiltere, son zamanlarda gene konuşup anlaşma yolunun en muvafık olacağını açıkça ifadede de\am ettiği içindir ki, yeni konuşmalar başlamış bulunuyor. Dünya rahatsızdır, ve bu rahatsızlığm sebebi bazı büyük devletler arasındaki menfaat tezadlarıdır. Bu rahatsızlığı konuşup anlaşmalarla bertaraf edip insanlığa yeni bir sulh devresi temin etmek mümkün müdür, yoksa bu rahatsızlık behemehal bir harbe mi müncer olacaktır? İşte konuşmalann mevzuu budur, ve İngilterenin hedefi eğer imkânı varsa birinci şıkkm teminidir. Bu konuşmalarda İngilterenin kuvveti, harbin herkes için büyük bir felâket olduğu hakikatindedir. Hakikaten bu hususta galibi mağlubu düşünmeğe bile sebeb yoktur. Harb kendi kendine öyle bi felâkettir ki ondan mağlublar kadar ga libler de zarar göreceklerdir. İnsanlığm şimdi çekmekte olduğu büyük sıkıntınm asıl sebebi Umumî Harbin milyonlarca insanla birlikte milyarlarca müdehhar servetleri silıp süpürmüş olmasıdır. Paranın bütün dünya yüzünde altm esasına bağhlığını kaybederek istikrarsız şekillerde sürüklenip gitmesini ve bütün milletlerin ekonomilerini de kendi peşine takarak kararsızlıklar içinde sürükleyip durmasını, herkesin kesesini ve kasasını boşaltan Umumî Harbin tahriblerine borcluyuz. Dünya yüzünde altm serseri seyyaha benzedi. Nerede azıcık korku belirirse oradan kalkıyor, daha emin farzettiği ye Paris 18 (A.A.) «Les Cagoulards» Son yapılan araştırmalarda birçok adını taşıyan gizli cemiyetin yeni faa evlerde silâh depoluğu işini görecek şeiyeti hakkında yapılmakta olan tah kilde mahzenler hazırlanmış olduğu gökikat etrafmda polis sıkı bir ketumiyet rülmüştür. Polis en mühim izi bir aile muhafaza etmektedir. pansiyonunun bodrumunda bulmuştur. Şimdiye kadar yapümış olan bîrçok Burada iki ton sikletinde tahmin edilen araştırmalarda ele geçenleri tesbit et harb levazımı ele geçmiştir. Bunlarm Macaristan Franco ile münasebata meğe imkân yoktur. Bilinen, birkaç hâdise ile altıya baliğ olan tevkifat mikta arasında 400 el bombası, 100 kadar mitçoktan girişmiş rı ve ilkönce yasak silâh taşımak dava ralyöz ve 100 bîn tane de fişek bulun • Budapeşte 18 (A.A.) Hariciye araştırmala* sının devletin emniyeti aleyhine hare muştur. Yeniden birçok Nazırı M. de Kanya, General Franco " ket davasına değiştirilmiş olmasıdır. yapılması mukarrerdri. nun Macaristan tarafından tanınmasına IIIIIMIIIIIIIIIIM1IIIIIIHIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII» ııııııııııınııııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııııımıı mütedair olarak meb'usan meclisinde sorulan bir suale tahriren verdiği cevabda, hükumetin daha eylul aymda General Franco'nun Budapeştedeki mümessili Kont dö Bailen ile temasa geçmiş oldu ğunu bildirmiştir. tngiliz ajanı gidiyor Deniz Harbokulumuzun 162 nci yıldönümü Londra 18 (A.A.) İngiltere hü kumeti, M. Hodgson'un Frankist îspanBaşvekilin yada İngiliz umumî ajansı olarak tayin beyanatı edilmesine General Franco'nun muva Londra 18 (Hufakatini istihsal etmiştir. General Fran Lord Halifax M. Hitler susî) Başvekil co'nun îngilteredeki ajanının ismi malum M. Chamberlain, Lord Halıfax'ın Ber« Lord Halifax'm konuşmalan mü değildir. lin ziyareti hakkında Avam kamarasınm zakere mahiyetinde olmıyacaktır. Bu se [Arkası Sa. 7 sütun 5 te) bugünkü celsesinde şunları söylemiştir. [Arkası Sa. 2 sütun 1 de] llllllllllilllllllllllllllllllllltlllllllllflllllllllllllllllllIlllllllltlllllMlllflllllMnMlillllllllllllMlllllllllllllllllllllllMllllllllllllHIMIMDIIIIIIIllltlllllllllllll Dün, Heybelideki mektebde, büyük ve samimî merasimle kutlulandı re hicret ediyor. Yann da oradan kalkıp başka tarafa gitmek için. Umumî Harbden sonra para mevzuu üzerinde bin nazariye söylendi. Fakat dbndü dolaştı, paranın, hususile milletlerarası münasebetlerinde, kuvvetli bir temel olarak gene altına dayanabileceği bir daha sabit oldu. Eğer harbi kolayca göze alabılen bazı milletler varsa bunun ne ile yapılacağmı acaba hesab ediyorlar mı? Yeni bir harb, milletlerde kıymet namına geriye kalmış ne varsa onları da silip süpürdükten sonra insanlığa zafer hediyesi olarak ancak daha fazla sefalet ve ıstırab verebilir. Beşeriyeti yeniden bu felâket ve sefalete uğramaktan korumak lâzımdır. Harb, İngiltere ve Fransa için fena olur da Almanya ve îtalya için iyi olur değildir. bu sebebden.dolayı 1914 harbine mey dan verdi. Son Büyük Harbden mağlub çıkan Almanya bugün dünyaya kafa tutacak bir vaziyete geçmiş bulunuyor. Insanlık ne zamana kadar bb'yle harblerle onların revanşlar. arasında ezilip dura cak? Binaenaleyh artık harbler devrine ni hayet vererek onun yerine akıl ve mantığın sulh ve selâmetini koymak lâzımdır Zannediyoruz ki daha geniş bir anlayışt İngiltere ile Almanya ve İtalya arasındaki konuşmalan zahirî sebeblerinden bı kadar mücerred ve işte bu kadar hakiki şekillerde tasavvur etmek mümkündür Eğer her taraf vaziyeti böyle mütale edebilirse açık konuşmalarla iyi anlaşm neticelerine varılmamağa sebeb kalmaz. Temenni edelim ki yeni konuşmalar Bu noktai nazardan daha evvelki harb nihayet artık insanlık şerefine lâyık böyl lerin neticelerini biliyoruz. 1870 71 makul ve salim neticelerde karar kılmağ YUNUS NADt harbi Alzas Loren'i aldığı için bilhassa doğru gitsin. Merkez Bankaları müdürleri Rumen Bankası miidürü, Ankara içtimaı için bu sabah geliyor Bükreş 18 (A.A.) Romanya Bankası genel direktörü M. Constantinesk< yanında bankanın administratör harici servisi şefi ve hususî kalem müdürii olduğu halde Ankaraya gitmek üzere bura dan ayrılmıştır. Orada Balkan Antantı Merkez Bankalan genel direktörlerinin toplantısına iştirak edecektir. M. Constantînesko cuma sabahı saa 9 da Providence vap.urile îstanbula varacak ve çumartesi akşamı Ankaraya ha «ücet edecektîr. Dünkü merasim esnasında, deniz şehidlerimizin hatırasına hürmeten denize çelenk atılıyor Deniz Harb okulu ve lisesi, dün, varlığile öğündüğümüz büyük bilgi, fazilet ve kahramanlık yuvasj, 162 nci yılına girişini büyük törenle kutluladı. Başta 95 sene evvel Deniz mektebini Heybelideki bugünkü yerine yerleştiren Patrona Mustafa Paşanın oğlu ve mektebin bugünkü en kıdemli mezunu emekli deniz albayı Tevfik olmak üzere, İstanbul Merkez Kumandanı General îhsan, İstanbul Deniz Kumandanı Mahmud Gökbora, Deniz Ticaret müdürü Müfid Necdet, Deniz Ticaret mektebi müdürü LArkası Sa. 9 sütun 1 de\