19 Kasım 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET 19 tkinciteşrîn Hitler Halifax mülâkatı ( Şehîr ve Memleket Haberleri j İngiliz Lordu müstemleke meselesinin Milletler Cemiyeti ıslahatından sonra müzakere edilmesini istiyecekmiş Avam Kamarasmda millî işçi lideri Afrikada da açık kapı siyasetinin tatbikini ileri sürdü (Baştaraft 1 (nci sahifede) Liberal lider şunu da ilâve etmiştir: beble Berlin sefirimiz M. Hitler'îe Lord « Müstemlekeler işinde yapılacak Halifax arasmda cereyan eden konuş tavizler umumî anlaşmaya dahil olmalı malara iştirak etmiyecektir.» dır. Versailles muahedesi, Milletler Ce miyeti paktından ayrılmahdır ve bu muaBir Fransız gazetesine göre hededeki 1914 harbi mes'uliyetlerine dair Oeuvre gazetesi de şöyle diyor: «Dün akşam alınan bazı malumata olan ahkâm çıkarılmalıdır.» Hükumet namına cevab veren Lord göre, sarih cevab almasa da Lord HaliPlymouth beynelmilel krizin avdeti ü fax bazı sualler soracağını Alman Ha riciye Nazırı von Neurath'a bildirmiş zerine bir zaruret halini alan silâhlanma tir. Bu sualler meyanında bi^hassa İngi programını miidafaa etmiş ve hükumetin liz hükumetinin ehemmiyet verdiği bir ötedenberi bütün ihtilâflı meseleleri topnokta vardır ki o da Hitler'in Milletler hyan bir anlaşma hedefi güttüğünü söyCemiyeti, Almanyanın tekrar bu cemi liyerek bu hususta şubat 1935 tarihli yete girmesini miisaid kılacak bir tarzda Fransız İngiliz ve temmuz 1936 tarihli tensik edilinciye kadar müstemleke me İngiliz Fransız Belçika deklarasyon selesi hakkındaki müzakerelerin tehirine lannı zikretmiş ve bazı ahvalde mahdud dair olan geçen seneki diişüncesini muha devletler arasmda yapılan müzakerelerin umumî bir konferanstan daha ziyade faza edip etmediğidir.» muvaffakiyetli neticeler verdiğini hatır Gene bu gazetenin öğrendiğine göre, latmıştır. Halifax Alman Hariciye Nazırile gö Lord Plymouth bütün devletlerin herrüşürken merkezî Avrupa vaziyeti hak halde Milletler Cemiyeti çerçevesi içinde kında da bazı sualler sormak istemiş fa kat von Neurath teferruata girişmemek umumî bir tesviye tarzını müzakereye hahususundaki Hitler'in prensipini hatır zır bulunduklannı ve binaenaleyh Lord Allen'in teklif ettiği şekilde bir deklaraslatmakla iktifa etmiştir. yona lüzum olmadığmı ehemmiyetle kayAvam hamarasında müzakereler deylemiştir. Londra 18 (A.A.) Lordlar ka Lord Plymouth müstemlekeler mese • marasmda millî işçi partisi lideri Lord lesile Lord Halifax'ın Almanyaya ziyaAllen bir takrir vererek hükumetin yeni retî etrafında söz söylemekten imtina etden silâhlanma siyasetini tasvib etmiş, ba miştir. zı milletlerin şikâyet ehnekte oldukları Ortaköyde Parti kongresi haksızlıklara dair parlamentoda olsun, Milletler Cemiyetinde olsun beyanat yaCumhuriyet Halk Partisi Ortaköy pılmasını temenni etmiş ve bu beyanatta kongresi kalabalık bir halk kütlesinin mezkur şikâyetlerin nazan itibara alın iştirakile açılmış, kongre başkanhğına masını istemiş ve nihayet îngiliz efkârı Arif, umum kâtıbliğe Faik Sayar seçilumumiyesinin bir teskin siyaseti istemek rfıiştir. Bundan sonra yeni seçim yapıl mış ve Faik Sayarla Fuad Sad kaza müte olduğunda ısrar göstermiştir. messillığine seçıhnişlerdir. Lord Allen Lord Halifax*ın Berline Kazaen ölüm yapmakta olduğu ziyarete bütiln ingiliz Sirkecide, Demirkapıda Kum sokağmmilletinin müzahir bulunduğunu ve Af n'kada acık kapı rejiminin kurulmasını is da oturan Bivinuta ismindeki Musevî kızı, başka bir kızla kavga etmiş, bu tees tediğini ilâve eylemistir. sür ve heyecan arasında ilâc içmek ister Lord Snell, muhalefet îşçî parh'sî lideri ve Liberal Lord Samuel, Lord Ha ken yanlışlıkla kezzab içmiştir. Bivinuta lifax'ın Berlinde muvaffak olmasını te Gureba hastanesine kaldınlmışsa da, kurtanlarriıyârak oradâ vefat etmiştir. menni etmislerdir. Siyasî icma Romanya kabinesi imdi bütün Romanya, kabine meselesile meşguldüry Bu memlekette demokrasi usulü cari bulunmakla beraber Krahn haricî ve dahilî politikada nüfuzu büyük ve galibdir. Kralın izhar eylediği arzu ve temayül üze rine Başvekil Tataresko istifa eylemiştir. Georges Tataresko 1934 senesi iptida sındanberi kabinenin başmda bulunuyordu. Çünkü 1933 senesi sonunda yapılan umumî ıntihabda millî liberal partisi ek seriyet kazanıp mecmu azası 387 olan meb'usan meclisinde 290 aza çıkardığından ve mecmu azası 207 olan âyan meclisinde dahi 1 72 azaya sahib olduğundan bu partinin namzedi Georges Tataresko Başvekâlete gelmişti. Mumaileyh kabi nesini kendi partisinin erkânından teşkil etmişti. Partinin asıl lideri C. Bratianu kabinede bir vazife abnamıştı. Bu parti 1919 senesinden 1928 sene sir.e kadar memleketin hâkimi mutlakı idi. Merkeziyetçi olup mensublan baş lıca bankalara, petrol ocaklanna ve sa • nayi müesseselerine hâkımdirler. 1930 da Kral Karol'un memlekete avdetine mu halefet eylediğinden Georges Bratyano ve taraftarlan bu partiden i'tizal ederek ayrılmışlardı. Son intihabda bu hizb on meb'us çıkarmıştır. Kral Karol memle ketine döndukten sonra millî köylü partisini mevkii iktidara getirmişti. Lâkin 1933 senesi sonundaki umumî intihabda tekrar millî liberal partisi ekseriyeti ka zanarak iş başına geldi. O zamandanberi Tataresko defaatle kabinenin bazı uzuvlannı değiştirmekle beraber kendisi daima iş başmda kalmıştı. Son değiştirdiği Hariciye Nazın Ti • tülesko olmuştu. Mumaileyhin Sovyet lcre taraftar olan politikası, Romanyanm müttefiki Yugoslavyanın derin memnu niyetsizliğini ve diğer müttefiki Lehista nın iğbirarını ve Almanya ile İtalyanın husumetini celbettiğinden Kral Karol kendisini haricî politikanın başından uzaklaştırmıştı. Şimdi parlâmentonun müddeti gelecek şubatta bitmektedir. O zamana kadar az vakit kaldığından son devresine başlıyan parlâmentonun esaslı iş görmesine imkân yoktur. Geçenlerde yapılan nahiye intihablarında millî köylü partisi büyük muvaffakiyet temin etmişti. Romanyada nahiye intihabı daima umumî intihabın muhtemel neticesine bir atâmet «ayfldlflndan Kral Karol şimdi den kabineyi bu neticeye göre değiştirmek istemiştir. Kralm işareti üzerine Georges Tataresko kabinesi istifa eyledikten sonra Kral yeni kabinenin teşkiline millî köylü partisi lideri Mihalache'ı memur et miş, lâkin bu partinin eski liderlerinden olup 1933 senesinin sonuna kadar Başvekil bulunan Vaida Voevod ile teşriki mesaide bulunmasmı şart koşmuştur. Hali hazırda bu partinin 33 meb'usu vardır. Vaida Voevod 1935 senesinde par tiden ayrılmıyarak «Rumen cephesi» namı altında yeni bir teşekkül vücude ge tirmiştir. Partiler mevziî menfaatleri korumakla meşgul olup umumî Rumen ırkmın hâkimiyet ve tefevvuku davasmı ihmal ettiklerinden mumaileyh, mezkur davası cazib olduğundan yeni intihabda, bir geniş zümre vücude getirmeği düşünmüştür. Bu zümrenin 9 meb'usu vardır. Davası cazib olduğundan yeni intihabda, bir çok rey alması bekleniycr. Bu zümrenin teşkili millî köylü partisini içinden sars mış olduğundan Mihalache Kralın şartını kabul etmemiştir. Bu vaziyet karşısında Kral yeni kabinenin teşkiline tekrar Tataresko'yu memur etmiş, Tataresko da kabul etmiştir. Fakat yeni kabineyi yalnız kendi partisinden değil; mu'tezel millî liberalleri ve beş meb'usu olan radikal köylüleri dahi alarak daha ziyade sağ cenaha doğru genişletmeği tasmim etmiştir. Binaenaleyh yeni kabinesi daha kuvvetli olacaktır. Azılı ihtiyar tevkif edildi Kendisini gizlemiyen kızını da öldürecekti Kuruçeşmede bakkalhk eden eski polislerden Hüseynin Ortaköyde Fatma adında bir kadını tabanca ile ağır yaraladığını ve kaçtığmı dün yazmıştık. Hüseyin, dün bir marifet daha yapmıştır. Hüseyin, Fatmayı yaraladıktan sonra kaynanası Huriyeye de iki el tabancayı aleşlemiş, fakat çıkan kurşunlar Huriyenin paltosunu delerek boşa gitmiştir. Suçlu Hüseyin, polisler hâdıse yerine gelir ken kaçmıştır. Doğruca Kuruçeşmeye gitmiştir. Orada Prens Salâhaddinin yalısında bulunan kızı Fethiyeji bulmuş ve ondan kendisini saklamasın. istemiştir. Kız, işin ilerisini düşünmüş, korkarak babasma çabuk yalıdan aynlmasını söylemiştir. Kızından ummadığı bu muameleyi gören Hüseyin, fena halde hiddetlenmiş ve biraz evvel Fatmaya ateş ettiği tabancayı kızına doğru çevirerek iki el atmıştır. Bir tesadüf neticesi kurşunlar Fethiyeye isabet etmemiş, masum kız kurtulmuştur. Azılı ihtiyar, geç vakıt yakalanarak Adliyeye teslim edilmiştir. Merkez Bankasında Eroinciler çok sıkı yeni bir büro takib ediliyor Bu teşkilât tiiccarlara lüzumlu malumatı verecek Hükumet, Almanyaya ihracat işlerinin ihıacat tacirlerinin kolayhkla halledebilecekleri bir şekilde tanzim edilebilmesi ıçin bazı tedbirler almağa karar vermiştir. Oğrendiğimize göre, Almanyaya ihrac olunabilecek ihracat ve mukabil ithalât, Cumhuriyet Merkez Bankasına bağlı olarak kurulacak bir büro tarafmdan kontrol edilecektir. Bu büronun kurulması takarrür etmiştir. Almanyaya yapılacak ihracat işlerinde diğer bazı hususlara riayet edilmesi za rureti vardır. Bir kısım >hrac malları için kontenjana riayet etmek zarureti bulunduğu gibi umumî ihracat yekununda da Almanyadaki blokaj yekununun gözö nünde tutulması lâzım gelmektedir. Bundan dolayı ihracat tacirleri bazı müşkü lâta tesadüf etmektedirler Yeni büro, ihracatta bütün bu nokta lan nazan dikkate alacaktır. îhracat ta cirleri yapacaklan ihracat için bütün malumatı alabileceklerdir. Maamafih şimdiden Türkofis icab edcn bütün malumatı ihracat tacirlerine vermeğe başlamıştır. Dün de yedi eroînci, iki esrarkeş yakalandı Dün, sabıkalılardan Tayyar, Eminönünde eroin içerken kaçakçılık bürosu memurlan tarafmdan yakalanmıştır. Kaçakçılık bürosuna götürülen suçlu, eroini sabıkah Kel Celâlden tedarik ettiğini söylemiştir. Celâlin yakalanması için ha rekete geçen memurlar, kıyafet değiştirerek sabıkahyı Tahtakalede bulmuşlar, suçlunun yatmakta olduğu hanın dar sokağında, duvar oyuklarında, mühim miktarda eroin dolu paketler meydana çıkarmışlardır. Bu işlerin devam ettiği bir sırada eroin müptelâlarından Mustafa adında bir genc, Kel Celâlden eroin almak üzere ayni sokağa girmiş, o da suç üstü yaka lanmıştır. tki esrarkeş daha yakalandı Tahtakalede dar bir sokakta Süley man ve Şaban adında iki sabıkalı, esrar içerlerken yakalanmışlardır. Bu da başka türlüsü Galatada serseri bir halde dolaşmakta olan Abdülkadir adındaki şahıs, karakola götürülmüş, üstünde bir kama ile eroin bulunmuştur. Eroinlerin ele geçtiğini gören Abdül kadir derhal yanmda bulunan diğer bir paket eroini yutmuştur. Yevkif edildi Universitede inşaat Bir paviyonun daha temeli atıldı Hüseyin hakkındaki tahkikata, Müddeiumumî muavinlerinden Orhan Könü el koymuştur. Hüseyin, dün öğleden sonra, Adliye kapı altına getirilmiştir. Suçlu geç vakit evrakı hazırlanarak üçüncü sulh ceza mahkemesine verilmiştir. Hâkim, sorguya çektikten sonra, Hüseynin tevkifıne karar vermiştir. Adliye hekimi Salih Haşim, dün Beyoğlu hastanesine giderek Türk Tarih Kurumu azalan Ankarayaralı Fatmayı muayene etmiştir. Fatma ja davet edilmişlerdir. Kurum, Anadolunın sol böğründeki yarası oldukça ağırdır. daki bazı şehirlerin isimleri etrafında tetkikatta bulunacak, bunlardan Türklükle ECNEBİ MEHAFÎLDE alâkası bulunmıyanların asıllannı meydana çıkaracaktır. Bu meyanda «DiyarbeBelçika Kralının doğum kir» ismi etrafında da tetkikat yapılacak?unu tır. Atatürk, Kurumun bu hususta derhal Belçika Kralı Majeste Üçüncü Leo faaliyete geçmesini emir buyurmuşlardır. pold'ün doğum günü münasebetile ayın on beşinde Ankaradaki Belçika sefareŞEHtR İŞLERÎ tinde bir resmi kabul tertib edilmiştir. Fiat listeleri Belçika sefiri M. De Raymond resmi kabule iştirak eden devlet ricali ile diploBelediye, lokanta, birahane ve kazino matlar şerefine resmî bir ziyafet ver b i y e r j e r ^ f i ^ listelerüıi ihtiva eden. miştir. Hariciye Vekili doktor Tevfik tabelâların eb'adını tayin etmeğe karar Rüştü Aras ziyafet esnasmda Belçika vermiştir. Bütün müşterilerin görebileKralı ile Belçikadan sitayöşle. bahseden cekTeri b'if' yerde bulundurulması icab bir nutuk irad etmiştir. Sefir M. De eden bu tabelâların eb'adı, müessesele Raymond bu nutka cevab vererek Kral rin san'at ve nevilerine göre tayin olunamına teşekkürlerini bildirmiş ve ka nacaktır. Önümüzdeki ay başından itidehini Cumhur Reisimizin şerefine kal baren bütün dükkânlar yeni tesbit edilen şekildeki tabelâlan asmağa mec dırmıştır. bur tutulacaktır. Tarih Kurumu Eroin satarken... Halid, Ahmed ve Bürhan adlarında üç kisi, eroin satarlarken suç üstü yakalanmışlardır. Anadolu şehir isimlerini tetkik edecek GÜMRÜKLERDE Muhafaza teşkilâtına alınan motörlü vasıtalar Cenub hududlarımızın muhafaza teşkilâtının takviyesi için evvelce yapılan proje tatbik edilmektedir. Muhafaza teşkilâtı için yeniden motörlü nakil vasıtaları alınmıştır. Bundan başka zırhlı otomobil ve tanklardan da muhafaza teşkilâtı emrine verilmesi takarrür et mişti. Oğrendiğimize göre, bunun için bazı tipler tetkik edilmiştir. Fakat henüz bu hususta bir karar verilmemiştir. MÜTEFERRtK Galata rıhtımının tamiri , . bitmedi Dün bir gazete Galata rıhtımmm tamir ve takviyesi işinin bittiğini yaz makta idi. Halbuki rıhtımın tamiri henüz bitmemiştir. Tamirin ve parmak lıklara yeni şeklin verilmesinin daha bir ay kadar süreceği anlaşılmaktadır. Bir ayhk inşaat Ayni zamanda îsveçin Atina elçisl olSon bir ay içinde şehrimizde yeniden duğu için bir müddettenberi Yunanis tanda bulunan îsveç elçisi M. Winther 25 ev, 7 apartıman, 2 dükkân, 6 tane de muhtelif bina yapılmış, 284 bina tamir pazar günü şehrimize dönecektir. Alman heyeti, askerî mek olunmuştur. içinde inşaat gittikçe azalSon aylar tebleri gezdi maktadır. Birkaç gündür şehrimizde bulunmak Bir ayda kesilen hayvanlar ta olan Alman askerî heyeti dün Yedek Geçen teşrinievvelde son bir ay zar Subay okulunu, Topçu Atış mektebini, fında mezbahada 34,576 karaman, 1494 Harb Akademisini ziyaret etmiştir. dağhç, 2111 kıvırcık, 1616 keçi, 6660 kuHeyet erkânı, okulun intizam ve di zu, 177 oğlak, 1601 öküz, 128 inek, 251 slplininden fevkalâde mütehassis ol manda, 363 dana, 381 malak ve 8 tane de muşlar, bu duygularını ve tebriklerini buğa kesilmiştir. bildirmişlerdir. MÜZELERDE Bir halı müzesi kurulacak Süleymaniye Türk, îslâm Eserleri Müzesi müştemilâtmdan olan ve Mimar Sinanm meşhur eserlerinden Tophane binası esaslı surette tamir edilecek, halı müzesi haline getirilecektir. Bu meyanda Topkapı saray müzesindeki eski Mimar Sinanm mutfakları ile hâlen karakol olan binanm da tamiri kararlaştırılmıştır. îsveç «efirî geliyor Hâmid Saracoğlu gitti Liman îşletmesi müdür muavini Hâmid Saracoğlu, Ankaraya gitmiştir. tşletme müdür muavinin orada limanm bütçe ve kadrosu etrafında temaslarda bulunacağı anlaşılmaktadır. Polis kursları faaliyette Polis mektebinde olcumamış olan polisler, Yıldızdaki mektebde açılan kurslara devam etmeğe başlamışlardır. Bu kursları bitirenler komiser namzçdi olacak ve Ankarada Emniyet enstitüsünde de okuduktan sonra komiserliğe terfi edebileceklerdir. Kızılay san'at sergisi açıldı VİLÂYETTE Vali muavininin ziyareti Vali muavini Hüdai dün yeni Romanya konsolosuna iadei ziyaret etmiştir. Muharrem Feyzi TOGAY Karadeniz sahilleri Istanbul şosesi » İç hastalıkları tedavi paviyonunun Bu sene Universitede birçok yeni inşaat göze çarpmaktadır. Bu meyanda Gureba, Haseki ve Cerrahpaşa hastane lerine yeniden paviyonlar ilâve edilmektedir. Bu sene yapılmasına başlanan muhtelif paviyonlar şunlardır: Gureba hastanesinde, kulak, burun ve boğaz paviyonu yapılacak, cerrahî paviyonu inşaatı ikmal edilecektir. Ayrıca nisaiye doğum ve operasyon paviyonlan ile hastanede staj gören talebelere ders takr:ri için 300 kişilik geniş bir anfi binası ya{jılmaktadır. Bu paviyonlan biribirine , bağlıyan yollar ve paviyonların etrafın daki bahçeler muntazam bir şekilde olacaktır. Bunlardan kulak, burun ve boğaz paViyonu seksen bin, nisaiye paviyonu kırk dokuz bin ve staj gören talebe için yapıl temelatma merasiminde bulunanlar makta olan anfi şeklindeki paviyon da kırk altı bin liraya mal olmaktadır. Haseki hastanesinde yüz yirmi iki bin Iira sarfile yapılacak olan profesör Akil Muhtarın iç hastahklan tedavi paviyo nunun temel ahna merasimi yapılmış ve inşaata başlanmıştır. Cerrahpaşa hastanesinde yüz on beş bin küsur liraya mal olacak olan göz hastahklan paviyonunun da pek yakmda temel atma merasimi yapılacaktır. Bu ayın yirmi dokuzunda da profesör Nissenin üç yüz kırk sekiz bin liraya çıkacak olan cerrahî hastahklar paviyonunun ihalesi yapılacaktır. Paviyonların projeleri, yeni tesis edilen maarif mimarî bürosu tarafmdan hazırlanmıştır. Bütün bu inşaat, gelecek ders yılında bitirilmiş olacaktır. Karadeniz sahillerini îstanbula bağlıyacak muazzam bir şosenin inşası için Nafıa Vekâleti etüdler yaptırmaktadır. tstanbul Vilâyetinin bu istikamette yaptıracağı yollar bu şose ile irtibat temin edecek mahiyette olacaktır. Diğer vilâyetler de yaptıracakları yolları bu şoseye muvazi olarak inşa ettireceklerdir. 1400 tüb solüsyonu nereye götürüyordu? Süleymaniye civarında dolaşmakta olan Genco isminde bir adamm büyük bir el arabası yükile bir evden çıktığı görülmüş, şüpheyi davet ettiği için araba durdurularak aranmıştır. Ârabada paketler içinde 1400 tüb solüsyon bu eserlerden lunmuştur. Bunun ya bir firma sahte kârlığı, yahut da bir vergi kaçakçılığile Sergide teşhir edilen eşya arasmda alâkadar olduğu zannedilmektedir. Tahher biri yüzlerce Iira değerinde san'at kikat bugünlerde neticelenecek, suçlueserleri de vardır. lar Adliyeye teslim edileceklerdir. Bunlar, zaman zaman, memleketin muhtelif köşelerinde açılan sergilere gönderilerek diğer fiatile satılmaktadır. Londra ve Selânik sergilerinde de Kızılay san'at eserlerinden binlerce liNüshası 5 kuruşrnr. rahk eşya satılmıştır. Harie Türkiye Sirkecideki Kızılay merkezinde açı için için lan sergide perakende olarak da satış Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. yapılmaktadır. Alb aylık 1450 > 750 . Kızılayı, birçok işsiz aile kadınlarma iş temin eden bu güzel teşebbüsünden Üç ayhk 800 » 400 > dolayı tebrik ederiz. Bir aylık Yoktar 150 » Sergideki «Kızılay> cemiyeti îstanbul merkezi tarafmdan, Sirkecideki Kızılay hanımn üst katmda, hazırlanan san'at sergisi dün Kızılay erkânı ve matbuat mümessillerinin huzurile açılmıştır. Sergide birçok kıymetli eserler ve el işleri teşhir edilmektedir. Kızılay ce miyeti İstanbul mümessili doktor Neşet Osmanın verdiği izahata göre, Kızılay san'at sergisi için (70) kadar kadmın devamlı çalışması temin edilmiştir. Bunun haricinde, İstanbulun yakm köylerinden de birçok kimsesiz kız ve kadınlar, sergiye nefis elişleri hazırlamaktadırlar. Ramazan Bayramı Müftilik 4 kânunuevvel cumartesi gününün Bayram olduğunu ilân etmektedir. Şu halde bayram cumartesi, pazar ve pazartesi günü olmak üzere üç gündür. Cum hur iyet Ramazan 15 Cuma Öğle 1 Ezanî 1 Zevalî Ikindi Akşam Yatsı Imsak' S. D. S. D. S. D. S. D. S. D. 1 35 12 21 9 45 12 7 11 11 59 14 32 16 48 18 24 5 09 Abone şeraiti {