28 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI r Ahmet Emin YALMAN AAN'ın hedefi: Haberde, Fi ye her seyde temiz, dü izi samimi olmak, kariin <Zetesi olmıya çalışmaktır. SUNUN MESELELER: a En mühim mesele Bütçemiz oy muyon sira. Salaş üç sene evvel 140 — 150 üy ondu, Demek ki refaha doğru £İ- yi, sevlnebiliriz. aj, atan arttıkça imar faaliye- a, ç de Goğaliyor. Yer yer fabrika » Yapılıyor, şimendifer hatları dö - , limanlar yapılıyor. Köylüyü erdirmek için bütçemizden tahsisat ayrılıyor. Bu gidişle sene sonra Türkiye tanmnı - Y bir manzara alacaktır . sy iz, evet yalnız maarifte aym Atle İlerlemiyoruz . yarak son on beş sene içinde ta» a, sisli iki mletine çıka. Şehirler- Yüzlerce binlerce yeni mektep bi. arı yapıldı © am bu sür'at bize kâfi görünmü- Bu sür'atin bizi niçin tatmin ef - İ Su rakamlarla izah etmek daha doğru olur. Sovyet Cümhuriyetleri içinde bir Özbekistan Cümhuriyeti vardır. Bu. Plaka, Phi beş on Yatak ii sekiz sene evvel Allahım gölü Halkın çoğu göçebe yaşıyordu. m dört buçuk milyon nüfuslu toplu bir cümhuriyet olmuştur. ümhuriyet dahilinde talebenin miktarı 700 bin, bizde 900 bin, orada "niversite talebesinin miktarı 12 bin, 3-4 bindir. Özbekistanda 40 ta- Ne tiyatro vardır, bizde Ikl.. e ları misal almıyorum. Çün- rakamlar başımızı döndürmiye kâfidir , Memleket refaha ererken, varidat #rtarken, bu artık parkının bir kısmı. b maarife vermelidir. Avrupayı ie militan beralemam, fala hiç GirRaz- i ri »» devletlerine yetiselim . Almanyanın veni Pssaminkeleri LE Alman diplomatına sormuş >— Müstemleke istiyorsunuz, ver. ne yapacaksınız. Alman diplomatı şu cevabı vermiş: —Biz yeni bir usul keşfettik. Müstemlekenin istilzam ettiği mas - Tflara tehlikelere ve fedakârlıklara İsileke haline getirebiliyoruz. İşte lar, işte Türkiye buna misal » ir. Biz buralardan muhtaç olduğu - Bam maddeyi ve malzemeyi, ora. asker bulundurmıya ,para sar. etmiye ihtiyaç görmeden, sömürüp Bidiyoruz , Y, Fihakika Almanya, Türkiyeden, Unanistandan, Bulgaristan ve Ro - Münyadan bir çok mal alıyor. Bum - ların bedetini çiirük markin. ödüyor. "EYİ inhisar altıma almıstır.. Gizli ve Maskeli bir şekilde bu memleketleri bir müstemleke haline getirmiş bu » iyor , Bu sebeple son günlerde hükümetin İmanyaya karşı aldığı iktısadi ted- göyet yerindedir, ve bizi en tehlikeden kurtaracaktır A büyün E . Sokağa atılan çocuk , ie çocuğunun yaramaslıkların. bilkmış, ve onu sokağa atmış. Çocuk sokağa düştükten sonra kal. Ürn çocuğu olmuş ve bir çok suçlar niye başlamış. Şimdi ana çocuk- gocuk anadan davacı işa çocuğunu benimsemiyor, ter. Ye etmiyor, mektebe göndermiyor. m, Pale bu çocuğa kim bakmcak, 0- en terbiye edecek, kim büyüte - e Semiyet de çocuğu benimsemeyin. « Socuk çaresiz serseri oluyor. Sip Vak'n, bize mtihim bir letimal İn anahtarmı veriyor. Aalleler pirina gocuklarma analık, babalık © İyorlar, Bu çocuklar sokaklara yeten bırakılamazlar, Ya kanun Bilelerin yakasma yapışmalı, ye Gmiyet bu çocukları sinesine ahp se- İaletten kurtarmalıdır.. lan, istediğimiz yeri müs- memleketlerin ihraç mallarını bir) İşte şu manzara buralarda herha Radyoda Küç Süleymaniyede Hoca Gıyasettin mahallesinde Ihsan Çoker yuzıyor: «.- Haftada bir defa, pazartesi akşamları, radyoda İ. Galip Arcan, elindeki dürbünü memleetkin muh - telif köşelerine çevirerek radyoda çocuklarımızı terbiye ediyor, onlara nasihat veriyor, Onlarış fena hare - ektlerini sayıyor ve bir daha yapma- maları için tenbihlerde bulunuyor. Bünu bir baba sifatile çok faydal bir hizmet telâkki ediyorum. Ancak, haftada bir akşam bu işe ayrılan 15 dakikalık zaman, yetmiyor. Birçok baba ve anneler, çocuklarınm kusur» larmı radyoya Yazıyor ve bildiriyor - lar. Fakat, hem ayrılan zamanın âz- tığı, hem de bu yolda çocuklarmm fena huylarmı, radyoda söyleterek, iyi bir mecraya sevketmek istiyenle- rin çokluğu, bu çok yerinde ve eğlen celi işi tam bir şekilde başarmıya im. kân vermiyor. Meselâ, ben, çocuğum hakkında bundan 15-20 gün evvel radyo idare- sine bir mektup yazdım. Aradan üç hafta gibi bir zaman geçtiği halde, çocuğuma Tadyoda henüz İstediğim ve silece beklediğimiz nasihat ve - rilmedi ve Galip Arcan, dürbünü bir *tirlü bizim mahalleye doğru çevire- medi. Bu işe, hiç değilse, tam bir saat ay rılmalı, yahut, masal yerine nasihat söylenmelidir. Radyoda gayipten ge- len büyük sesinin çocuk üzerinde ne kadar kuvvetle müessir olacağını dü haklı olduğuna siz de inanırsmız.,, . Hatay Kahramanı B. Asımın Çocuklarinm Bir Tavzihi 710-936 tarihli (TAN) m beşinci sayfasmda “Antakya tarihine kısa bir bakış,, başlığı altındaki yazıda An takyada İlk milli kıyam hareketini yapan erkâniharp zabiti Asımm feda» 'kârane hizmetlerinden, müstevlilere karşı kurtuluş mücadelelerinden bah va bahsin sonunda bu vatan. perver hakkmda bazı tenkil kelime - leri de kullanılmaktadır. Merhum A- sımın elyevm memleketimizde a8ke- gösteriyor. Fakat köy kalkın- mesi hareketi inkişef ettikçe reler göreceğiz. Altta: güzel köyler kurulabilecek orman. larımızdan bir köşe RI RT Nasihatlar günürseniz, istek ve dileğimizin çok! da bir köyü lde mamu- . T yakın takibi al üklere verilen ri tahsil ve terbiye gören çocukları, babaları hakkında yapılan bu tenki - din hiç yerinde olmadığını, merhum babalarının milli savaş kahramanla" rı.srasmda ehemmiyetle anıldığını, esasen kendisinin bu uğurda kahra - manca şehit düştüğünü söylediler. Fil hakika Asim hükümetimiz tarafın -| İdan vatan şehidi olarak kabul edil *| miş, çocuklarına da hidematı vatanı" ye tertibinden maaş bağlanmıştır. Asımın hatıraları bir heyet tara” fından toplanacak ve kemikleri An - İlakyayn nakledilerek adına bir âbide diktirilecektir. . Yeni Travmay Arabaları Maçka okuyucularımızdan Kadri Gülen yazıyor: “«.— Yeni tramvay arabaları, her 6 hetten eskilerine falktir. Yolculuğu rahattır, İnme, binme bir elden idare edilir, Atlama yüzünden olan keza - ların önü alınmış gibidir. Ancak, DU arabaları idüre eden vatmanlarm İ- niş, binişlerde çok dikatli olmasi ve duraklarda yolcuların inip binmele - rini sıkı sıkı gözetmeleri lâzımdır. Bir dikkatsiz vatmarim dün yaptı gt bir hatayı anlatmadan duramiya- cağım: Bayezitten kalkmıştık. Türbeye gel dik. Burada arabaya bir üniversiteli binecekti. Kapılar açıldı ve genç ds- ha henüz içeri girmemişti ki, vatman birdenbire elektrik düğme ile kapı - ları kapattı, Zavallı gencin bir kolu iki kapınm arasına sıkıştı ve kurtar lamadı, Araba, biletçilerin müdahale sile durdurulduğu zaman, genç Üni- versiteli bir baygınlık içinde yere Y! kıldı ve eczaneye götürüldü. Bu arabalarda yolcularm indirilip bindirilmesi işile vatmanların çok 8 sâslr şekilde meşgul olmaları ve bü- yük bir titizlikle vazife görmeleri lâ- zımdır. Aksi taktirde, kapınm geç ve ya erken açılışı yüzünden, bacağımı, kolunu kaptıranlara, vücudü incinen İ eşan'köy komisyonlari ve vil ürkiyede öyleri b irme hareketi Yazan: Şevket Süreyya Aydemir 'kiyede * köyleri birleştirme hareketi ilerlemektedir. fikir ve ideal olmzktan çıkmış, İç Bakanlığın Bu hareket artık bir tında hazırlıkları ilerliyen geniş bir icraat hareketi haline gel- miştir, Şimdi bülün Türk vilâyetlerinde” valiler, kâymaklmlar “ve “nahiye müdürleriyle valilerin emrinde dar idare makanizması bütün alâka köylerin o birleştirilmesi işi üstünde çalışmaktadır. Bütün Türkiye vilâyetlerinde, o vilâyete dahil köylerin sayısı ve yerleri ha- ritelar üstünde tesbit olunmakta ve sonra bu köylerin içinde coğra- fi vaziyeti en müsait olan bir köy alınarak bunun eteafında bu mer- kez köye mesafesi heş kilometro 0» lan er birer cüzütam halinde almarak bunlar listelerde ve hs ritalar üzerinde birleştirilmekte - dir, B u hazırlığın neticesi bu cü » zütamlar içine giren ve merkez köye mesafesi beş kilomet re kadar olan köylerin bu merkez köyler etrafında idari bakımdan bir leştirilmel, O zamaü her cü- zütam içindeki köyler merkez KÖY de teşkil olunacak bir muhtar ve bir idare heyetine bağlanacak, si- hat, kültür ve saire işleri cüzü - tamlar içinde birleşecektir. Bu bir leştirme, köy kanununun, köylere tahmil ettiği müşterek işlerin ve wükellefiyetlerin daha kolay ve da ha toplu bir surette başarılmasına İmkân verecek ve köy idare heyeti- nin salâhiyetlerini tatbik sahası da o nisbette gel ecektir. u İdari birleştirme köylerin daha geniş mikyasta birleş- tirilmeleri hareketinin bir mukad. demesi olabilecektir. Çünkü Türk köyüntün en büytik ıztıraplarından biri onun dağınıklığı ve nüfüssuz- luğudur. Bu ise Anadolu tarihinin bir neticesidir, Anadoluda köy dai mâ dere içlerine, yamaçlara kaya- Uk kenarlarına, hülâsa, güzergâh- lardan, özlerden ve kıymetli toprak lardan uzuk yerlere dağılmak, çok büfustan kalabalıktan kaçmak ve saklanmak mecburiyetinde kal - miş ve adeta kendi refah ve saadet; vasıtalarmı kendi elile ret ve ken di kendisine inkâr etmiştir. Bunun sebeplerini ileride teşrihe çalışaca» gız, Fakat bu acıklı tarihi şersitin bugünkü neticesi şudur ki nüfus bakımmdan Türk köyü dağınıktır lere yaralananlara çok tesadüf ede. ceğiz.,, ve azlıktır. Bu azlık ve dağ'nıklık ise, çok nüfus, ve teşkilât istiyen irleş- bütün iyi icraatın en büyük enge lidir, ürkiyenin umumi nüfusu (1935) sayımına göre 16.200.694 tür. Bu nüfus köyler ve şehirler arasında şöyle dağılır: Köylerde yaşıyan nüfus 12.400.952 Şehirde 3.799.742 16.200.694 Şu halde bütün Türkiye nüfusu- | nun: 24 765 gu köylerde *4, 23.5 gu şehirlerde yaşar. Binsensleyh, Türkiye, teme | li köylere dayanan bir memleket- tir. Fakat şu da var ki, Türkiyenin bu 12.400.952 kişilik köy nüfusu yuvarlak hesap 40.000 köye dağıl- | muştır ki, beher köye düşen nüfus | | Köylerimiz. icin vasati (6)'nü - fus bir hai ır olunduğuna gö ve beher köye düşen vasati hane &- dedi de bu hesaba göre ancak (51) gıdılır ? Belediyeni de böyle mlnasebetsiz bir şüphe w İ yandırdı İ rum Kalırsa, bu muavenet vasati ancak 310 nüfustan ibaret - | Günün Fıkrası; Muavenet Faslı “Hamiyetin ölçüsü, İşantarı yok. İ tur, be koparsa gönlünden... | Sadaka dilenen dilenci, iine top. lamıya çıkan heyirsever adam bu cümle e yardım diler, Bu şefkat yen- ginin hamiyetine, yüksek kalbine, (8. ziletine bağlanır. . Belediye bütçe yaparken, bu şef - katin ölçüsü, ayarı komisyon uzala- rınm geniş yüksek faziletlerine mi bağlıdır? Yoksa şehir Ihtiyaclarının | ehemmi, mühimmi ilmi bir düşünü. le hesaplanır bu şefkat böyle orsa » İnize bir yardım telâk'isiyle mi da - 1097 biliteesi ben. . Eelediye 1937 bütçesinden 'mua- venet faslma 16,196 lira tahsis edi - yor. 2 bin lira Türing klibe, 250 ira milli İktsat ve Tasarruf Cemi. yetine, 500 tira Bakırköy doğum 3,696 lira Haliç İdman klübüne, bin lira kantar ve memur ve mlistahdem. lerinin eytam ve aramiline, 250 ira Çocuk Esirgeme Kurumu şubesine veriliyor Eminönü . Türing klüp, Mili İktesat ve Tasar. ruf Cemiyeti, Festival Komitesi, Ha. Hiç İdman yurdu, hayır müesseseleri midir? Belediye cok zenginse, bunlara da yardım edecekse diyeceğimiz yok, fakat, asıl şefkate muhtaç müessese. ler en küçük yardıma, bunlar iseen geniş yardıma mazhar olurken, bu hareketin sebebini düşünmiye mecbu. ruz Maavenet faaslını konan 16 bin liranm on dördü bu tali milesse - selere, 2 bin lirası asıl şefkat mües » sestlerine verilirse, memleketin ha » kiki muhtaçları bu vardımdan mah- faslmın yanma birde owuadelet ve mantık faslı açmak icap eder sanırım ADSIZ Spor: mektebi Kuruluyor Ankara, 27 (a'Tn muhabirinden) — İ Spor mektebi talimatnamesi hazır mıştır. Yarın kat'i şeklini ala Alâkalılar bu mektebi, spor klüple rini tevhit ve merkezleştirme gibi ana haneden ibaret kalır, (91) Banelik bir ünite ise ibtidi ve azlık bir is- kân ünitesidir, (51) banelik. bir köye mektep açılamaz. Sıhhiye me muru, Ebe, zirastçi ustası ve saite verilemez. (51) hanelik bir köyün müşte alışması çok netice ver , köy bilteesi hiç mesabesinde” Böyle bir köye, müşterek kul lanma için makina verilmez ve â3 mizlik hayvan gönderilemez. Hülâsa, (51) hanelik bir Köy. iptidailiğe mahküm ye kasvetli bir varlıktır. Hem idari bakımdan, hem ekonomik hem sosyal bakımdan cılizdır. V akıs burada aldığımız (51) hânelik köy bir vasatıdir. Faso, mutlak ve hakiki rakkamısr da bizi bu hazin vesaitin tesirin - den kurtaracak hâlde değildir. Türk köylerinin demografik du- rumuna, yani Türk köylerinin sayr- sına ve bu köylerin her birinde y- şıyan nüfus adedine, bu nüfusun demoğrafik bakımdan dağılışma ait rakkamlar henüz tam değildir. Fakat istatistik müdürlüğü son nü fus sayımınm bu bakımdan netice lerini vermiye başlamıştır. Şimdi- ye kadar (19) vilâyetin tasnifi bit miş ve neşrolünmakta bulunmuş» tar, Bu rakkamlar bize hakiki man- zarayı vermektedir. Bu rakkamla- ra göre meselâ Ankara vilâyeti köy lerinin nüfus mevcudu bakımından vaziyetini verelim: Nüfüsü 0.100 arasında olan köy ler adedi 99, 100-200 arasında olan köylar adedi 291, 200-300 arasın. da olan köyler adedi 242, 300-400 arasinda olan köyler adedi 206, 400-500 arasında olar. köyler ade- di 92, 500-700 arasında olan köy- ler sdedi 112, 700.900 arasında 0- lan köyler adadi 32, 900-1000 sında olan köyler adedi 14, nüfusu 1000 den yukarı olan köyler adedi ş ya de Ankara vilâyeti köy ni teskil eden 1114 kö- meselelerin metice! İda bir vasıta olarak | Bulgristanda Seçime Karşı Boykot Sofya; 27 (TAN) — Yeni seçim kas nunu mucibin a baslayacak olan belediye seçimine iştirak ettiril. | miyen partizanlar, seçime boykot ya, pılması için hal arasında ümet İve seçim aleyhinde tahrika propagandalarını arttırmışlardır. ir. Tren boyunda iyler bir tipte ve seçim alı »rikâtımı ve ——— yün 95 inin yani yüzde 74,5 ğü - nun nüfusu 400 den aşağıdır. Yan ni Ankara köylerinin yuvarlik hesap yüzde 75 İnde hane sayısı 60 haneden aşağı düşer. Şu halde bü- tün Türkiye vasatisi olan (51) ba ne Ankara vilâyeti için doğrudur. Ankara vilâyeti ise bütün orta ya; la ve şarki Anadolu ile, cenubi A- nadolu ve'bir kısım çimali Anado- hu bölgeleri için tipik ve karakte- ristik bir vilâyet olarak almacak - bilir, Vakıa Marmara ve Eğe vilâ yetlerinde netice biraz daha baş - kadır. Fakat buna mukabil daha şarka gidince yurt daha tenhala - sr. Meselâ, Ağrı vilâyetinde 1000 nüfuslu tek bir köy vardır ve (9) köyden maada bütün köylerin nü» fusu (500) den aşağıdır. u itibarla Dahiliye Vekâleti B nin Türk köylerini idari ba kımdan birleştirme hareketi evve lâ köy Üniteleri dahilinde de olsa, devlet leraatma muhatap olacak nisbeten toplu ve kalabalık bir nfs fusun (velev ki idari takı adan da olsn) yaratmıya imkân verecek ve © bu İdari birlikler arkasmdan bu köy Ünitelerinin fiilen birleştirilme si, yani köylerin en elverişli yerler. de ve yeniden kurulmak guretile v ratılmasna İmkân hâsıl olacaktır ki bu'netice milli havatımız icin başlı başina bir inkelâptır.