17 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

e— ea * AM ispanyaya haricten 'gönüllü girmivecek ı kom tâli komitesinin — gününden - itiba l . “Panyada en son harp vaziyetini rile şy haritadan kolayca takip edebilirsiniz. Ademi müdahale itesi böyle Londra, 1$ (TAN) — Avrupa nihayet bugün bir karar verebildi. Burada ademi Mmüdahale İspanyaya gönüllü gönderme. mek için verdiği karar gelecek cumartesiden iti.' baren tatbik edilecektir. kararı kabul etmiş bulunuyor. Gelecek cumartesi Bütün alâkadarlar bu ren gönüllü yasağı tatbk oluna. caktır. Diğer taraftan 6 Marttan itibaren kon. cepheler itiba- Siyaset âlemi (Müsbet Bir Karar | *Panyada dahili harbin kop - Üer"i Ması üzerine teşekkül eden a- ic.'“Udahale komitesi, ilk müsbğt müıdy'_urmış sayılır. Çünkü önü- ""?a:k' Cumartesi gününden baş- akinı d 'spî—"ynya yabancı gönüllü baren k:"ltclk ve gelecek fıydm iti'- ı'“ktir_ Ntrol plânının tatbikine geçi- ri ıl::'")’n harbinin başlamasındanbe Miş, Iharp dahili mahiyetini kaybet- Büşüyç AnYa toprakları üzerinde dö- b ;_" beynelmilel bir harp olmuş- ı.'UVVetT t.nrafta sol kuer_tIor. x:o ı'ı:_ıl e L D ERAn Na hariçindeki mü; dok:&â kuvvetlerin Ispanya haricin- Si bu v"lftarları döğüşüyorlardı. Ger zünü üziyet bütün Avrupanın içyü- Avru SBöstermiye yardım ediyor ve İ ğîdî ancak bir harbin hallede - Kö“erf-'yl-lk meseleler bulunduğunu İspan 'YO"d'u. Fakat ayni zamanda Tine :_a Milletinin münhasıran ken- Bi dah'itı-o"'“ ve kendi arzu ve irade- İr işi inde halledilmesi lâzımgelen '“yetsn' Arıştırıyor, hattâ bu işin ma- ! değiştiriyordu. Onun için İs- ı,i“'::'ı_kendiı.rine ait olan mil- Ülletm ildikleri ve istedikleri tarzda Fekti, dek üzere serbest bırakmak ge Pany ko.:,?:"_ya_ İşlerine ademi müdahale Pu'"“""v bu düşünce doğurmuştu. Mi U düşünceyi tahakkuk ettir - ti ırkolay değildi. Avrupa, devletle- d ınıırıdıki ayrılıklar, “ademi mü- bir , ” düşüncesile taban tabana zıt Teyanın alabildiğine yürümesi- Mardim etti. Bu “müdahale,, siya- biri, | ©h belli başlı tezahürlerinden lep,, Abancı gönüllülerin akın akın uukılyl" girmeleri ve alâkadar ol - Ti tarafa iltihak etmeleri idi. Yi tarafa silâh mühimmat ve saire Ası da şüphe yok ki, bu müda - Öalenin ; Idi İN ikinci ve tehlikeli tezahürü 'diA—d.m' mMüdahale komitesinin ver- Jetle 'On karar ile bütün Avrupa dev- hünç Vin, bilhassa alâkadarların gö- 'ı"ll: ıö'.“:"l'meyl tamamile menetme tün ÇAP etmektedir. Bu yüzden bü - m_q";gmııkaııa, gönüllü çıkma - nu,”nç'" kanun neşredecek ve bu ka ti ye, / tatbike en büyük ehemmiye- *recektir. : Rîh?ın İkinci safhası bu kararın tatbi k_o'“"ol etmektir. Biki ıîI'h“z"'da kontrola itiraz eden İtiraş, devlet Portekizdir. Fakat bu Troj 'er bertaraf edilmesi ve kon- ı—ıi;ı:"'"'" da tahakkuk etmesi bek Bti “Ylece ademi müdahale komitesi | Miş p 'tinde müsbet bir karar ver - $ bul A Yüyor. KK karar vakit geçtikten sonra Üsg di? Bunu da müstakbel hâ- *r İşbat edecektir. XÖrner Rıza DOĞRUL İ h::::i!ede Terfi Edenler Wye a, 16 (TAN) — Yüze yakm KÜÇÜK HARICİ HABERLER ı sviçrede komünist te - şekküllerinin ilgası hak kında parlâmentoya bir lâyiha verilmiştir. * i ngilterede bir maden fa- ciası neticesinde 7 ki- şi ölmüş, dört kişi yaralamımı; tır. * merikada raydan çıkan bir trenin devrilmesi neticesinde altı kişi ölmüş - tür. * |Andisia Ailaek zzt l l- iğine Başvekil Kallio seçilmiştir. H itler, yeni Alman protes tan kilisesinin tesisi maksadile bir toplantı emri imzalamıştır. e * trol plânının tatbiki kararlaştırılmış bulunuyor, Portekiz devletinin ileri sürdüğü itirazların ber. taraf edileceği muhakkak sayıl. maktadır. ALMİRA ÖNÜNDE Dün Madrit cephelerinde tank ve dinamit mücadelesi olmutur. Madrit hükümeti âsilerin bin kadar maktul verdiklerini haber veriyor. Asiler de buna mukabil hükümet çilerin ayni derecede zayiata uğra - dıklarmı söylemektedirler. YOL KURTULDU Hükümetçilerin kumandanı gene . ral Deliyano dünkü tebliğde Madri din cenubunda mühim bir hareket vuku bulmadığını haber vermiştir. Fakat Madrit kuvvetleri ,işi değiştir- miş bulunuyor ve Madrit ile Valen - siya arasmdaki yol kurtulmuş sayılı- yor . HARP CEPHELERİNDE VAZİYET yaplıan — taarruz halihazırda tavakkufa uğramış gibi - dir. General Miaja bugün 1-sdridi müdafaa eden bütün kuvvetlerin ku. mandanlığımı deruhte etmiştir. Mak - sat, bütün müdafaa kuvvetlerini te- merküz ettirmektir. Madrit, cenupta bir taarruzu tamamiyle püskürttüğü. nü haber vermektedir . vatmatraya Raürgr 36 Lise, 109 lıyorlar. Bugün ”TAN,, okuyuc Orta tedrisat umum müdürlüğün - ce tesbit edilen rakamlara göre mem- tebi, 109 ortamektep olmak üzere 156 orta tahsil müessesesi vardır. Bun -! lara orta ihtisas ve meslek mekteple- ri dahil değildir. Liselerde 647, mu - allim mekteplerinde 89, orta mek - teplerde 774, ki cem'an 1510 şube a- çılmıştır. Liselerin 6 &1 kız, 13 ü er- kek, 17 si muhtelittir , Muallim mekteplerinden 5 şi kız, 6 sı erkektir. Muhtelit muallim mek- tebi yoktür, 11 kız, 19 erkek, 79 muh. telit orta mektep mevcuttur. Böylece 22 kız, 38 erkek ve 96 muhtelit orta tahsil mektebi bulunduğu anlaşıl - maktadır . Liselerden 24 Ü leyli, 12 si nehari, muallim mekteplerinin hepsi leyli, or- ta mekteplerin 4 ü Jleyli 105 şi ne- haridir . Muallim ve Talebe Sayısı Nekadar? Liselerde 263 kadm, 830 erkek, mu- allim mekteplerinde 86 kadm, 106 er. kek, orta mekteplerde 387 kadm, 1047 erkek muallim vardır . Yine liselerde 7715 kız, 26832 er . kek, muallim mekteplerinde 3027 kız, 1367 enkek, orta mekteplerde 8887 kız, 28960 erkek talebe vardır . Kadın müallimler 739, erkek mual- Memuru arasmda terfiler ve Vaj sĞ YA n ĞA İsde Jimler 1983, kız talebe 10629, erkek leketimizde 36 lise, 11 muallim mek.[ Mektep, Talebe, Muallim Ortamektep 77 bin orta tahsil talebesi Ankara, 16 (TAN muhabirinden) — Maarif Vekâletinin İlk, Orta ve Yüksek Tedrisatt Umum Müdürlükleri, idarelerindeki mektep, Muallim ve talebe mevcudu hakkında istatistikler hazır- ularına Türkiyedeki orta tahsil müesseselerinin vaziyetini bildiriyorum: ltalebe de 57159 dur. Paralı ve Parasız Talebe Sayısı Liselerde 942 meccani, 3191 ücretli, muallim mekteplerinde 2200 mec - cani, 34 ücretli leyli talebe vardır. Orta mekteplerde 58 parasız, 281 paralı leyli talebe mevcuttur. Mec- cani talebe 3200, paralı leyli talebe - ler 3506 olarak tesbit edilmiştir. Çinde /_ıükâ- metin kalkınma Drogramı Nankin, 16 (A.A.) — Merkezi icra komitesinin bugünkü — toplantısımda Vaşingvey hükümetin programını anlatmıştır. Bu program başlıca 4 noktayı ihtiva etmektedir, 1 — Elden çıkan toprakların istir- dadı ve mevcut milli toprakların ko- runması. 2 — Milli müdafaayı kuvvetlendir- mek ve komünist mücadelesine hir nihayet vermek için dahilde hüküme tin vaziyetini tarsin eylemek. 3 — Milletin ekonomik şartlarmı ıslâh etmek, A minönü Halkevinin Cağaloğ- lundaki konferans salo - nunda geçen akşam bir divan e- debiyatı gecesi yapıldı. Bu nevi e- debi toplantıların gördüğü ragğbet, hakikaten çok yüksek bir dereceyi buluyor. Üniversite Edebiyat Fa- kültesinin yaptığı edebiyat gece- sinde olduğu gibi, Halkevinin bu divan edebiyatı gecesine de büyük bir genç kalaba:- lığı iştirak etmiş- ti. Memlekette en hoşa gidecek şey gençlikte öğren: meğe ve tanıma- ğa karşı gördü- ğgümüz bu işti- yaktır. Saat sekiz buçuğa doğru konferans salonuna girdiğimiz za- man oturacak yer kalmamış oldu- ğunu gördük. Gece, Agâh Sırrı Levendin “Divan edebiyatının ta- rihi tesisi,, hakkında söylediği gü- zel bir başlangıçla açıldı, A gâh Sırrı Levent, Divan e- dehiyatının Osmanlı İmpa- ratorluğunun tarihi seyri içinde nasıl inkişaf, nasıl tekâmül ve na- sıl tedenni ettiğini ve bu inkişaf, tekâmül ve tedenninin memleketin içtimaf ve siyasi şartlarila nasıl ve ne derece alâkadar olduğunu an- lattı. Hayatla hiç alâkadar olmaz görünen bu edebiyatın talihinin bi- le memleketin talihine nekadar bağlı olduğunu söyledi, satvet za- manlarımın edebiyatile, inhitat de- virlerinin edebiyatı arasındaki far- kı, bir misal olarak gösterdi. Aşağı yukarı muhitinden, muhi- tinin şartlarından müteessir olmi- yan bir edebiyat olmıyacağını Ve bir edebiyat, her neden bahseder- se bahsetsin, daima devrinin bir aynası olacağını da ilâve etti. Agâh Sırrı Levent, pek vâkıfa- ne yapılmış konferansmı müteakıp Pertevniyal Lisesi Felsefe öğret - meni Bay Muvaffak kürsüye çık- tı ve Füzuliden evvelâ, Şikâyetname yi okudu. Sonra birkaç gazel insat et ti. Sonra İstiklâl lisesi talebelerin- den Bay Uğur, Bakiden bazı par- çalar okudu. B undan sonra yine Agâh Sırrı Levent, büyük alkış- larla kürsüye geldi. Divan edebi - yatımım tahlili mevzuunda bir kon- ferans daha verdi. Bu konferans, Divan edebiyatı devrinin anlaşıla- bilmesi için, o edebiyatın tahsil e- dildiği devirlere yetişmemiş olan- lara âdeta bir bilmeceyi çözmek i- çin lâzım olan bir anahtar verdi. Bazı teşbihlerin ima, cinas ve tas- virlerin anlaşılması için o zaman- ki şiirde eleman olarak kullanılan materyelin ne olduğunu — anlattı. Tasavvuftan, hurufiyon, ilmi ten- cimden, eski hurufelerden bahsetti. Ve bazı mısralar alarak ihtiva et- tikleri mânayı bu anahtarlarla tahlil etti. Sonra bu edebiyattaki güzellik telâkkisini de anlattı . Bu çok güzel konferans bittik- Halkçı bir hükümet tesisi. —| Kültür Toplantıları | Ha'kevinde Divan Edebiyatı gecesi nasıl geçti ? Büyük bir genç kalabalığı önünde belerinden genç Bay Fethi, Nef'iyi okudu. onra Bay Halit Bayrı, şair Rami, Mehmet Paşa hak- kında çok değerli ve çok etraflı bir musahabe yaptı. Onu müteakıp, yine bir genç ta- lebe Nedimden parçalar okudu ve Agâh Sırrı Levendin zeki ve güzel kızı Sevim Levent çok içten gelen bir anlayışla Şeyh Galibin şiirleri- ni söyledi ve geceye, Şeyh Galibin Hüsnü Aşkından okunan bir parça ile nihayet verildi. Halkevinin bu nevi kültür ziya- fetlerini halkımıza daha sık, sık yermesini temenni ve Agâh Sırrı Levendin arkadaşlarının bu husus- ta gösterdikleri muvaffakıyeti ve gayretlerini tebrik ederiz. Konferans salonunu — dolduran tâ kapılara ve pencerelerin içine kadar dolduran kalabalığın ekseri- yetinin daima spordan, sinemadan başka bir şeyden anlamadıklarını zevk duymadıklarımı bilmiyerek ken dilerine iftira ettiğimiz gençlerin teşkil ettiğini görmek te bize ayrı- ca büyük bir sevinç vermiş oldu- ğunu sözümüzü bitirirken bir da- ha tekrarlamak isteriz. #L A * çi Fransada mali Vaziyet iyiymiş Paris, 16 (Radyo) — Bütçe maz - bata muharriri M. Şmit radikal sos - yalistlerin önünde mali vaziyet hak - kında verdiği izahatta, mali vaziyet - ten endişe edilmemesini, 1937 bütçe- sinde varidatın tahminleri bulacağını, çünkü frangm sukutundan sonra iş - lerin inkişaf etmiş olduğunu söyle - miştir . ö İNGİLİZ TORPİDO MUHRİPLERİ ÇAR- PIŞTILAR Malta, 16 (A.A.) — Active Vor- cester ve Antelofe ismindeki İngiliz torpido muhripleri, Malta civarında birbirlerine çarpışmışlardır, Hasarat, ehemmiyetsizdir. Muhripler, yardıma ihtiyaç göstermeden limana avdet et- #ELEK A).KADAŞIMIZ FELEK Kıymetli arkadaşımız Bürhan Fe- lek birkaç gündenberi şiddetli bir gripten hasta yatıyordu. Dün biraz daha iyileşmişti. Bir iki gün içinde bu sütunlarda karilerine nükteli ya- zılarını yine sunacaktır. Sefalet kurbanı bir yavru Dümen DJ»ında Par- çalanan Alâeddin Ölümden Kurtrılamadı Pazar akşamı Kadıköyden köprü- ye 7,10 postasını yapan vapurda iç sızlatıcı bir facia oldu, on beş yaşın - da bir genç, dümen dolabında, ağır dümen zincirlerinin vücuduna sarıl - ması neticesinde parçalanarak öldü. Facianım kurbanı olan yavrunun a« dı Alâeddindir , Kimsesiz, evsiz ve parasızdır. Ka- dıköyünde Kuşdili tiyatrosunda yatıp kalkmakta ,ötekinin birikinin yardı . miyle yaşayabilmektedir. Alâeddin pazar günü maça gitmek için İstan « bula geçmiş, fakat bilet parası olma- dığı için bu seyahati vapurun kuytu bir köşesine saklanarak yapmış, ak. şam Kadıköyüne dönerken de ayni şekilde hareket etmiştir , Fakat o akşam tekrar bir arkada- şiyle 7,10 vapuruna binerek İstan « bula dönmüştür. ;Arkadaşınm Aksaraydaki akrabası. na gideceklerdi. Alâeddin yine para « sız olduğu için biletçinin gözünden saklanmak için vapurun kıç tarafın - daki dümen dolabına girerek saklan « mıştır. Fakat Sarayburnu önlerinde dü . mene fazla zaviye verildiği için zin « cirlerin uzun süren hareketi esnasın . da, zavallı yavrunun kolları, bacak- ları zincir halkalarının altına sürük - lenmiş, epeyce ezilmiştir. Çocukcağız can acısiyle cıyak ervak bağırmış, et. raftan yetişenler Alâeddini dolaptan parçalanmış vücudundan akan kanlar içinde çıkarmışlardır . Fakat yavrucuktan artık havır kal mamıştır. Bu bitik vücudu ölümden kurtarmak icin vapur köprüye yana- şır yanaşmaz Beyoğlu hastanesine götürülmüş, fakat biraz sonra ölmüş- tür . Polis ve adliye tahkikat yapryor. Fevzi—K avukçu İrakta nefyedildi Bağdat (Hususi) — Filistinde ko- pan karışıklıklar sırasında göhret kazanan ve çete muharebelerini ida - re eden Fevzi Kavukçu, buraya gel . diği zaman iyi karşılanmış olduğu halde son günlerde bazı muzır teşeh- büsler yüzünden — tevkif edilmiş ve Gergöğe sürülmüştür . Haber aldığımıza göre Irak hükü « metini bu şekilde harekete sevkeden âmil, Fevzinin İskenderun meselesin- den istifade ederek Irakta Türkiye a- leyhinde bir takım propagandalar yapmıya başlamasıdır. Fevzinin Su « riyedeki nüfuzunu sağlamlamak mak. sadiyle yaptığı bu propaganda - Irak hükümetinin nazarı dikkatine çarp - mış, hükümet Tünkiye ile en samimi dostluğu idameye azmetmiş olduğu” içn bu faaliyetlere hiddetlenmiş ve Fevziyi polis nezareti altında Gergö . ğe . göndermiştir . Şimâl devletleri Arasında yar- dım anlaşması Stokholm, 16 (A.A.) — Dört şimal devleti, Norveç, İsveç, Danimarka, Finlandiya, konferansı dün toplan - mıştır. Konferans, dört memleket a- rasındaki mütekabil yardım meselesi- ni de görüşmüştür. Bu yardımın ga- yesi, Avrupada bir harp zuhürunda kendileri için zaruri İ aEBEa S e olan mevadd K att