17 Şubat 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

— 3 ÜNCÜDE İspanya karada denizde kordon altına alınıyor 17 ŞUBAT 1937 ÇARŞAMBA ON SEKİZİNCİ YIL. NO: 5589 ADIMIZ, ANDIMİZDIR HER YERDE 5 KURUŞ Tersanemiz ihya edilecek | Balkan antantı konseyi Dış Bakanımız Doktor Aras yunan Başbakanı Metaksasla beraber Atinada — Istanbul limanında — İHususi miştir. Başvekilimiz Iktisat Vekili ile geniş tetkikler yaptılar Denizyolları idaresi bugün saat 13,30 da Eğe vapurunda Başbakan İsmet İnönü ve Ekonomi Ba- kanı B. Celâl Bayar şerefine bir öğle ziyafeti İsmet İnönü İstanbulda beşbin tona kadar gemi inşa edebilecek bir tersane kurulmasını emrettiler muhabirimizden telefonla|j sad Vekâleti deniz müsteşarı B. Sadullah, Akay müdürü B. Cemil, Tahlisiye umum müdürü B. meddin, Liman umum müdürü B. Raufi Manyas, Havuzlar müdürü B. Cemil, Fen müşaviri B. ver- Ziyafette Başbakan İnönü, Ekonhomi! îaâz 1 der Porten deniz ticaret müdürü B. Müfid Necdet, Celâl Bayar, Başbakanlık hususi I#m,' ıi’d rü yüksek deniz ticaret mektebi müdürü B. Zeki bu- Vedid, İstanbul valisi B. Muhiddin Üstündağ, / İktı- lunmuştur. (Sonu 5. inci sayfada) / / İ Nec- von kabul resminde alkan EHariciye Nazırları samimi nutuklar verdiler Türk parası YAZAN: SELÂHADDİN ÇAM Merkez Bankası Direktörü Büyük harbten mukaddem Türki- ye'de câri olan nakid usulü, çifte mik- 'yas usulünün aksak nevi idi. Altın mes- kükât darbınde tam bir serbestiye mu- kabil iri kıt'ada gümüş meskükât dar- bi uzun müddetten beri tatil edilmiş bulunuyordu. Büyük harb sırasında tadile uğrayan para mevzuatı evvelki Usul yerine altından müteşekkil tek maden usulünü ikame eyledi. Türkiye'- de vahidi nakdi altın kuruştur. Türk lirası 100 kuruşa münakasemdir. Fiili- Yyatta vahidi nakdi olarak müstamel bu- Junan lira 916 2/3 ayârında, 7,21657 gram altını, yani 6,615 gram halis altı- nı 'muhtevidir. (bir ingiliz lirası da 916 2/3 ayârında 7,988 gram altını, yani 7.322 gram halis altını ihtiva eder). Harbten mukaddem tedavüldeki para- ların hemen kâffesi maden meskükât idi. Fakat kâğıd para büs bütün mef- kud değildi. 1863 senesinden beri mem- lekette tedavül imtiyazına sahib bulu- nan Osmanlı Bankasının banknotları da, halk arasında olmasa da ticaret sa- hasında tedavül ediyordu. Şu kadar ki burada tadadı uzun sürecek sebebler- den dolayı kâğıda müstenid bu tedavül bir türlü inkişaf edemiyordu. 1914 de 'Türkiye'nin muhasemata iştirakinden mukaddem altın gümüş madent meskü- kât miledarı elli milyon lira kadar tah- min edildiği halde o tarihte azami in- kişafını göstermiş olan Osmanlı Ban- kası banknotları iki milyona baliğ ola- imiyordu. Harba girmiş diğer devletlerde olduğu gibi Türkiye'de de tedavülü mecburiye tâbi kâğıd çıkarmaksızın harbi finanse etmek imkânı bulunamadı. Yine muhte- lif. sebebler dolayısiyle Osmanlı Ban- ikasr mevzuu bahis emisyonun mes'uli- yetini üzerine alamazdı. Bunun içindir iki hükümet daha ziyade kendi itibarına istinad ederek evrakı nakdiyeyi bizzat tedavüle çıkardı. Bu evrakı nakdiye harb senelerinin devamı müddetince maddi manevi karşılıktan büsbütün mahrum değildi. Muhasematin hitamın- da Türkiye'de 158,8 milyon liralık bir tedavül kitlesi bulunuyordu ki Osman- lr Bankasının az mikdardaki banknot- ları bu mikdardan hariçtir. Kısa bir mütareke ve nevmidi dev- resinden sonra Anadolu'da istiklâl mü- (Sonu 5 incı sayfada) Atina, 16 (A.A.) — Atina a- jansı bildiriyor: dün akşam, Elten başvekili B. Metaksas ve refikası Balkâan koferansındaki murahhas heyetleri reisleri şerefine, Büyük Britanya otelinde büyük bir ziya- fet vermişlerdir. Murahhas heyet leri reislerinden Başka Balkan an tantı devletlerinin Atina elçileri hariciye nezareti daimi müsteşa- rı B. Mavrudis matbuat ve turizm müsteşarı B. Nikolodis, balkan an tantı matbuat konferansı reisi u- mum müdürü B. Papadakis ve hari ciye nezareti yüksek memurları da bu ziyafette hazır bulunmuşlardır. Ziyafeti, parlak bir kabul res- mi;takib etmiş Ve bu kabul resmi- ne bütün elçiler, hükümet azaları, yüksek devlet ricali ve diğer yük- sek zatlar iştirak etmişlerdir. B. Metaksas'ın nutku Ziyafet sonunda, Başvekil Metaksas aşağıdaki nutku iradetmiştir : “— Üç dost ve müttefik devletin muhterem mümessillerini selâmlamak ve onlara kraliyet hükümeti ve Elen milleti adlarına en samimi bir surette “hoş geldiniz” demek benim için çok büyük ve hususi bir şeref teşkil etmek- tedir. (Sonu 6. ıncı sayfada) Matbuat Umum —Müdürü Nedim Tör Vedat Atina, 16 (A.A.) — Atina ajansı bil- diriyor: misinin büyük merasim salonunda ilk toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda BB. Metaksas, Stoyadinoviç, Antones- sürekli alkışlariyle karşılanmışlardır. Konferaris açılırken.. Matbuat ve turizm müsteşarı B. Ni- açmış ve ezcümle demiştir ki : türk ve yugoslav gazeteciliğinin muhte- bahtiyarım. Balkan harici Atatürkle Mısır kıralı arasında telgraflar Ankara, 16 (A. A.) — Mısır Kıralının doğumunun yıldönümü münasebetiyle, Rei- sicumhur Atatürk ile Kıral Fa- ruk arasında aşağıdaki telgraf- lar teati olunmuştur: S. M. Birinci Faruk Mısır Kıralı Kahire Majestenizin doğum yıldönü- mü münasebetiyle, samimi teb- riklerimle birlikte, şahisi saadet- leri ve Mısır'ın refahı hakkında en hararetli temennilerimi arze- derim. K. ATATÜRK Kamâl Atatürk Reisicümhur İstanbul Beni çok mütehassis eden lü- tufkâr telgrafınızdan dolayı size hararetle teşekkür eder ve gerek şahsi saadetiniz gerek Türkiye- nin refahı için hararetli temen- nilerimi takdim eylerim. KIRAL FARUK Humus, 16 (Hususi) — 2 şubat ge- cesi Halep Vatani partisi merkezinde umumi bir toplantı yapılmıştır. Bu top- lantıda Sadullar Cabiri ve Abdurrah - man Kiaki de hazır bulunmuşlardır. Bu itçimada Sancağın silâhla istirdadı için lüzumu kadar silâhın fransızlar tara - fından verileceği Vatant şefleri tarafın- dan temin olunmuştur. Vatani şeflerin ileri sürdükleri fikirler, içtimada bulu- nan bir kısım halk tarafından kabul e- dilmemiş, türklere karşı silâh atmıya - caklarını açıkça izhar edenler, partiden (Sonu 5. inci sayfada) Vataniler Hatayın silâhla istirdadını duşunuyorlar Sancakta mekteblerinin kapanması üzerine açıkta kalan talebeler babalariyle. Arkadaşları mız- dan - ricamız Ulus'tan alındığı tasrih edilmeksizin gazetemiz - den hiç bir yazı iktibuas edilmemesini arkadaşla- rımızdan rica ederiz. sek menafii ve büyük hedefleri hakkın- da müzakerelerde bulunurlarken, mat- buat delegeleri de dört memleket gaze- tecileri arasında sıkı ve samimi bir teş- riki mesai yolunda atılacak yeni adım- (Sonu 6. ıncı sayfada) Fıkra: Sirt ve sırık İstanbulda yük altında bir hamal daha ölmüştür : bu fırstala iç işler baka nımızın yaptığı bir tamimi neşrediyo- XUZ. | k E Vagon perdesini kaldırdığınızda, şark toprağına ayak bastığınızı bildiren faicalardan biri sırt ve sırık hamalı'dır. olur. Bir insan sırtında veya birbirine üstünde deve çökertecek, beygir inlete- cek ve dingil kıracak ağırlıkta yükl körük sesi veren göğüsler, fırlamış da- marlar, kanlı bakışlar! Ankaramız bu manzaradan kurtul- muştur. Hamallar küçük yükleri elde, ve ağırlarını arabada taşrmaktadırlar. Diğer şehirlerimizin niçin bekledikleri« ni sorabilirmi yiz? Aceba bize araba te« kerleklerine elverişli düz yollar olma« dığını mı söliyecekler? Böyle bir iddia meşhur özür ve suç fıkrasını hatıra ge« tirebilir Daha kısasını soylıyeyım: iki bük« lüm cumhuriyet vatandaşı olamaz! Sırt ve sırık hamallarının ıztırabını seyret- meğe daha uzun müddet tahammül et- mek istemiyoruz. — Fatay Balkan antantı matbuat kon- feransı, dün öğle üzeri, Atina akade- ko, Tevfik Rüştü Aras ve Badırlesko da bulunmuş ve bu zevat, gerek geliş- lerinde gerek gidişlerinde konferansın koludis, konferansı büyük bir nutukla | — Bu klâsik topraklar üzerinde, romen, rem mümessillerine hoş geldiniz demekle siyasetinin muhterem idarecileri, antantımızın yük İnsan, derhal, değerini kaybetmiş gibi sırıkla bağlı bir kaç insanın omuzlarış & Balkan antantı basın birliğinde B