17 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

bi z aü Skbik P AZ AR TUA N EV-İ Istanbul Ankara caddesi 17 TELEFON: 24318, 24319, 24310 TELGRAF: TAN, ISTANBUL 2 İNCİKÂNUN İKİNCİ YIL — No. 629 1937 5 KURUŞ Heyeti Bir Haftalık Tarih Ahmet Emin YALMAN evfik Rüştü Aras ve ar- kadaşları yeni bir Ce- mevre seyahatine çıktılar. Bu defaki akında acaba İfrit vuru- lacak mı? Yoksa Yakın Şarkın ve dünyanın huzur ve rahatını tehdit etmekte devam edecek mi? lfrit, Fransanm köhne, ikiyüzlü tahakküm siyasetidir. Bugün — Ha- tayda ve cenup hududunda bizi ra- hatsız ediyor. Fakat dünyanın her tarafında, hergün başkalarımı da ra- hatsız ediyor. Dünyada istikrar ve ahenk kurulmasına başlıca engeldir. Milletler Cemiyetinin müşahitle- rinde görür göz ve zerre kadar bi- taraflık ve mes'uliyet duygusu var- sa, Fransız idaresinin Suriyede ne- kadar mürteci ve hodbin vasi, Ha- tayda nekadar canavar bir üveyana olduğunu bütün âleme tanitacak yol- da bir rapor hazırlamaları beklenir. Böyle yaparlarsa yalnız Hatay meselesinin hakkaniyet dairesinde halline yol açılmakla kalmaz , Dün- yanm siyasi ufkunda da berraklık istidatları husule gelir. Milletler Cemiyetinin bu defaki toplantısınm geçireceği safhaları ve vereceği neticeleri bütün Türk mil- leti çok tabil bir merakla bekliye- gektir. Fırtınadan sonra sükünet ü narta——dsusar y 3 — 6 şiddetli bir Fakat fırtmadan sönrâ çoktanberi görülmemiş bir sükünet ortalığa ya- yıldı. h Birkaç gün içinde ne oldu? Alman ya İspanyol Fasmı işgal ettiği veya edeceği hakkımda Fransız gazeteleri- nin ve resmi makamlarının kopardığı yaygara, ne dereceye kadaf haklı idi? Bu cihet hâlâ anlaşılamamıştır. Fransızlar diyorlar ki: “Bunu yapı- Yorlardı, fakat bizim bütün donanma denize açılımca Ve Ingiltçren'iîı Fasm İşgaline tahammül e'.mlyecegı_ve bi- zimle beraber yüriiyeceği.peuı olun- ta korktular, geriye döndüler.” Hitlerin mühim rolü lmanlar katiyyen fol ve yu- murta olmadığında — ve işi baştanbaşa , Fransızların uydurdu- ğunda ısrar ediyorlar. Hattâ bu ri- vayetlerin, Fransızların — İspanyol Fasma karşı olan ihtiras v? emelle- rini örtmek için icat edildiğini — de söylüyorlar. îşirî' a.slîı:ne olursa olsup. muhak- kâk olan cihet şudür ki Hitler ayın on birinde ecnebi sefirlerini yeni yıl vesilesile kabul ettiği sırada Fransa- uzadıya ko- nın Berlin sefiri ile uzun Buşmuş, Almanlarla Fransızlarn' İs- panyol Fası hakkında hiçbir niyetle- ri olmadığı hakkında karşılıklı - te- minat istemiştir. Hitler, Fransa ge dost olmak ve Dr. Şaht vasmıs'ııe Pariste iktısadi müzakerelere Biriş- mek arzusunu da göstermiştir. Hitlerin sözleri Avrupanın ıîyaıgl havasmı birdenbire değistirmiştir. Alman gazetelerinin geçen hafta Fransız gazeteleri a.leyhln_e ku'lıa.n. dıkları şiddetli Jisan hafiflemiştir. Yarı resmi diplomatik Ve , pohuıf 'Korrespodenz — ajansi diyöor — ki: “Fransız gazetelerinin nız Alman - Fransiz m değil, bütün Avrupanm havasımı ka- rartıyordu. Bir daha böyle "yazılıı- yazmamalarını tavsiye ederiz. w Eden memnun ngiltere Hariciye Nazır Büdü I Hitlerin' sözlerinden — ©OK memnundur. Londrada e0ne bi muhkabirlerin verdiği bir ziyafette Söylediği nutukta Avrupanm rejim ÇArkası 13 üncüde) fırtına g'â;i:d? TARN BAŞMUHARRIRİ: AHMET EMİN YALMAN “Ayın: 21 inde; Türk, Fransız, inailiz Hariciye Nazırları bir arava gelecekler Hataydaki Alevileri Müşahitler dinlediler Âyın 21 inde Cenevredeki Milletler Cemiyeti toplantı- sına iştirak etmek üzere H Rüştü Arasın riyasetindeki saat 21,45 te kalkan trenle Hariciye Vekilimize Riyaseti Cüm- hur kâtibi umumisi Hasan Rıza, Bü. yük elçi Numan Rifat Menemencioğ- lu, Refik Amir ve Ankara Polis Mü- dürü Sadri de refakat etmektedir . Ki ler, Uğgurlama Heyeti istasyonda, Başveikil İsmet İnönü ve Dahiliye Vekili Şükrü Ka- ya ile meb'us Ali Kılıç, Salih Bozok Vali Muhiddin * rafımdan uğurlanmıştır . İtalya Sefirile Görüştüler Trenin hareketinden evvel, Baş- vekil İsmet İnönü ile Hariciye ve Da- hiliye Vekillerimiz İtalya sefiri Galli ile samimi şekilde gt'm"ışmüşlerdir. (Arkası 13 üncüde)| Üstündağ, İtalya se- a maalahat , AMT ariciye Vekili Doktor Tevfik heyet, dün gece Sirkeciden hareket etti. ERETE , Fransanın Antakyadaki mahut mümessili Düryö Filistindeki 400 bin Yahudinin akıbetin - den endişe ediliyor Baş Müftü Dedi ki: Haa a LA & Türk idaresi altında daha çok bahli- yardık. Türk m andasını, ingiliz mandasına tercih ederiz! ,, Kudüs, (Deyli Telgraf tin Araplarınım lideri ve Fi seyni bugün, İngiliz tahkik davasmı anlattı ve Arap muhabiri bildiriyor) — Filis- ilistin Başmüftüsü Emin Elhü- komisyonu karşısında Arap ların şikâ)'etleri nazarı dikkate alınmazsa Filistinde karışıklıkların sürüp sidçceğini söy- ledi. Hediyeli Müsabakamız Vereceğimiz Hediyeler 'TAN'ın yılbaşındanberi başlıyan eğlenceli müsabakası devam edi- yor. Her gün hocanın bir fıkrası - ni ve bir resmini neşrediyoruz. Okuyucular bunları takip edecek, ay sonunda, yani otuzuncu hikâye ve resim çıktıktan sonra resimler- le fıkraları ayrı ayrı kesecek ve her resmin hakiki fıkrasını bulup birleştirecektir. (Arkası 3 üncüde) Si Eminülhüseyni, beyanatı arasm. da, Araplarm, büyük harpten ön- ce Türk idaresinde, bugünkü manda devrine nisbetle, daha çok bahtiyar olduklarını izah ettikten sonra “A- rap istiklâlini temin için vuku bu. lan talebimiz tahakkuk etmiyecek- ö Tiırk di Mtencih yaş h bizim için İngiliz mandası altında yaşamıya — müraccahtır. Çünkü Türkler, bu derece Yahudi nüfuzu altında değillerdir.,, demiştir. BİR İTHAM Bminülhüseyni daha sonra Yahudi . lerin, Müslümanlara ait mukaddes yerleri tehdit ettiklerine ve “Hazreti Ömer,, camiinin enkazı üzerinde Sü- leyman mabedini kurmak istedikleri- duğunu söylemiş ve heyet Reisi Lord Peel, ithamın - çok mühim olduğunu ve isbat edilmesi gerekleştiğini an . latmıştır « ' MÜL TArkası 13 üncüde) . ne dair vesikalar ibrazına hazır ol - | YEN 2 V PPa ÇOCUK opedisi ü : “Anşiklope- Cİfdisi H abilirsiniz. aA — eee zaama G aa aa aa aa aa a t - # itti Dün akşam Cenevreye giden Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü, hareketinden biraz önce Başvekilimizle birarade Romada görüşme dünde yapıldı Roma, 16 (TAN) — Sinyor Mus- solini ile Prusya Başvekili General Göring dün tekrar görüştüler. Al - man nazırı, bu sabah en modern mi- haniki tesisatın kurulmuş, olduğu Guindenia'ya gitmiştir. Bü tayyare şehrinde Generale askeri merasim ya pıldı ve askeri tayyareler uçuşlar yyaptılar. Bu gece generalin şerefine operada bir temsil verilecektir. Gö- ring tayyare şehrinde gördüğü mü- D ünyada delilerin sayısı — gittikçe çoğalıyormuş - 2039 Senesi Gelince.. kemmeliyeti sitayişle mevzuu bahset miştir, General Göringin Mussolini ile gö İyüllüler meselesine dair verilecek ce Vabi görüştüğü bildiriliyor. ALMANYADA TEFSİRLER Berlin, 16 (A.A.) — Göring'in se- yahatini tefsir eden Frankfurter Zei tung gazetesi şunları yazıyor: “Belki şimdi İngiltere, Fransa, İ- talya ve Almanya arasında İspanyol meselesi hakkında konuşmak kabil olacaktır. Akdenizde statükonun mu hafazasını deruhde eden - İngiltere ne İspanyada bir Bolşevik hükümeti nin kurulmasmma ne Fransanın Bolşe vikleşmesine ne de Sovyetlerin Ak - denizdeki nüfuzlarının büyümesine razı olur. İngiltere ile Fransa her za man Berlin - Roma mihverine ilti - hak edebilirler.,, ş İNGİLTEREYE GÖRE Londra, 16 (A.A.) — Times Daily Telegraf ve Morning Post gazeteleri Göringin İtalyayı ziyaretinin Berlin ile Roma arasındaki teşriki mesaiyi bir kat daha tarsin ettiği mütaleasın da bulunmaktadırlar. FRANSAYA GÖRE Paris, 16 (A.A.) — Gazeteler ek- (Arkası 3 üncüde) RUSYADAN FAŞIZME Yeni bir nutkunda faşizmi itham eden Kalinin Yoldaş (Yazısı üçüncüde) “TAN" muharririne izahat veren De. Fahrettin Kerim Dünya yüzünde bir tek akıllı adam kalmıyacak, herkes çı dıracakmış Parisli Jurnal gazetesinin rivayetine bakılırsa 60 sene önce Paris nüfusu bugünün yarısı miktarında iken tımar- haneler haricinde serbest serbest gezen deliler, halkın on binde 28 i derecesinde imiş. Şimdi büyük şehir hayatının tazyiki karşısında deliler günden güne çoğalı- yormuş. Bugünkü nisbet on binde 35 derecesine varmış. umum Nevyork Heraldın anlattığına gö- re deliliğin çoğalması Parise mahsus değilmiş. Dünyanım her tarafında de lilik o kadar çoğalıyormuş ki, bü « tün deli hastaneleri ağzına kadar do lu bulunuyormuüş. SON ARTİIiŞ j Meşhur bir Avustralya mütehassı sının rivayetine göre dünya yüzünde delilerin nisbeti son on senede yüz- de 30 derecesinde artmış. Bunun ye gâne sebebi, büyük bir şehrin boğu cu ve bunaltıcı hayatı imiş Delilik bugünkü nisbette çoğalmakta devam ederse 2039 senesinde dünya yü - zünde her erkek, her kadın, her ço- cuk, bugünkü ölçü ile deli olacak « Miş, ZİRDELİLER Nevyork Herald diyor ki: “Avus « tralyalı mütehassısın haklı olup ol « (Arkası 3 üncüde) kelimeleri riyoruz: Föniksin , yaptığı ihtilâs: Müdür 300 Milyon çalmış Viyana, 16 (Tan) — Föniks sigor ta şirketi direktörü Berlinger tara - fından yapılan ihtilâsın zahnedildi. » ğinden daha fazla ve mühim, bir 'yö- kün tuttuğu anlaşılmıştır. Yalnız Vi yana merkezindeki sulistimal 300 mil yonu bulmaktadır. Dil Tetkikleri Sport - Sportmen Türkçedir Bolu Saylavı Cevat Abbas Gürer, Güneş klübünde öz dil tetkiklerine ait olgun bir konferans vermiştir. Kon- feransçı (Sport - Sportmen) kelimelerini ele alarak bun- ların türkçe olduklarını isbat etmiştir. Bu ilmi ve mü- him konferansın ilk kısmını bugün okuyucularımıza ve- Arkadaşlar; Seygili sporcularımızm şen ve SI- cak muhitine girdikten sonra, adımı- . zı (Spor) ve (Atlet) kelimelerinin yerini tutacak Öztürkçe birer kelime aramayı kendime iş edindim. Çünkü, ben, hepimiz gibi bu- iki kelimeyi yabancı dillerden gelmiş ol« duğunu zannediyordum. Elde mev - cut Türkçe lugatleri karıştırdım, Bil hassa Dil Cemiyetinin pek kıymetli bir eseri olan Dergiye de baş vur - dum. Btimolog olmadığım için pek güç- lükle — irdeleğebildiğim — lügatlerde (spor) ve (atlet) kelimelerinin doğ- rudan doğruya mukabilini bulama - dim. Yalnız karıştırdığım — sayfalar arasında (spor) ve (atlet) kelimele- rine yakınlık ve akrabalık gösterdi- ğini tahmin ettiğim bazı kelimeleri gördükten sonra,(spor) ve(atlet) ek limeleri yavaş yavaş bana munis gel- (Arkası 3 üncüde) »