16 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
vga k ; CUMARNESİ Mianbal "Ai 16 2 INCIKANUN 1937 TELEFON: 343 TE TANE Vk caleğ 24319, 24310 F; ISTANBUL IKINCI YİL. i Na zn 5 KURUŞ IAN BAŞMUHARRIRI: AHMET EMİN YALMAN Ansiklopedisi Bu küponları toplayınız. 10 kupo İİ na karşı Yeni Çocuk A: 1 İİ disini 7 > kuruşa alabilirsi EL atay “Davamız Hevetimiz Aksama Cenevreve Gidivor Müstevliler çok rezil bir silâha başvurdular 50 bin Hataylının tezahü- ratı çok heybeti oldu Sancak meselesini Cenevrede müzakere edecek heyeti- miz bu akşamki ekspresle hareket edecektir. Heyet Dış işler Bakanı Tevfik Rüştü Aras, Riyaseti Cümhur Genel Sekreteri Hasan Rıza, Dışişler Bakanlığı Genel Sekre- teri Numan Menemencioğlu ve arkadaşlarından mürek- keptir. 21 İkincikânunda başlıyacak Milletler Cemiyeti içtimamdan evvel heyetimizin Parise gitmesi hakkında hiçbir tasavvur yoktur. Heyeti hâmil tren zaten 19 İkinci Lâik Fransa Nerelerde ? Ahmet Emin YALMAN ransız milleti dini ta- assuba karşı müca- dele açan, dini siyasi hayat- tan uzaklaştıran ve fertlere âit serbest bir içtihat ve ka- naat meselesi haline İ ilk millettir. * dpi Fakat lik Fransa, kenği milleti. nin terakki yolunda vardığı bu neti, ceyi başkalarından kıskanmış, sırf kendine ait bir inhisar addetmiştir Kendi memleketinde lâik olan Fran. #a, lâiklik cereyanını ihracat eşya, sından addetmiyor. Bilâkis ezmek uyuşturmak, esir haline indirmek ig tediği yabancı halit kütlelerine karşı dini taassubu, bir nüfuz aleti, bir ne. Yi afyon diye k akta menfaat u şekilde &ullünması r şey değildir. Buna tabli bir mül mişti. Abdülâzizin son zamanlarım. da Mitat Paşanın arkasında topla. nan münevver zümreye karşı Gene- ral İgnatiyefin yeşil sarıklı muhar. rikleri ve propagandacıları, köşe baş- larmda kulaktan kulağa fısıldıyor. lardı: “Ne duruyorsunuz, ey Ümmeti Muhammet, din elden gidiyor!” Mütareke zamanımda ie G ün İngilteresi, saltanatı ve Hürriyet ve İtilâfr alet diye kullanarak &yni taassup propagandasını körükledi. Maksat, millete yaşamak ve inkişaf ötmek aşkımı ve imkânmı verecek münevver unsurlar Üzerine cshalet ve taassubun düşmanlığını toplamak. & Bir aralık Fransa da mütareke za- manmdâ kendi hesabıma bir nüfuz politikası gütmiye kalkışmıştı. Ali Kemal maarif nazırı iken Fransanın onun vasrtasile tatbik me iste- diği maarif programı sud: “Yeni usul iptidai mekteplerini ka. amilere bağlı eski mahalle 'ne dönmek, dersleri fran - çoğaltmak...” Hatayda meşhur lâik Pransanm müstemleke memurlersi bugü. de ayni rolde görüyoruz: Hatayda fe. si, yobazlığı, tekkeyi himaye ediyor- lar. Şapka giyen, taşssuba esiri kabul etmiyen münevver gençliği düş Man biliyorlar ve boğmıya çalışıyor- lar, Bu rolü cenup hududumuz bo Yunca da oynamıys Yener. Comubi vilâyetlerimizin uyanık, ba - miyetli halkı şunu ere cenup hududunda kaçakçı! | ker fert, yalnız kendi kârmı memle-| ketin sararında arıyan bir sefil, bir hirsiz değildir. Ayni e e &ız İstihbar memurisrmm e messili, bir propugandacısi, bir vat hainidir. Fransa, sisli bir âlemde ye mü alyan İn tiğini farketmiyor. Dini tw Emi ber tarafta çürümekte olduğun! N böyle çirük bir, temele ar #stiyenlerin onunla beraber $ zi ğ ve yılılmıya mahküm bulunduğun! anlamak İstemiyor. zak Fransa, lâükliğin ihracat e olmadığma karar verdiği gün Çkmez bir yola girmişti. Tziyüsküğü TArkası 9 uncuna) pamak, ©: mektepleri Sızea olan liseleri Hatay hududu haricinde, Kürt 'dağında bulu- nan açık fikirli Kürtler şapka giymek arzu ve ik- #iyacını duymuşlar, bin kodar şopko tedarik et- mişlerdir. Suriyedeki Fransız memurları ve Vatani fırkası- nın müfritleri bu sof arzu ve emele karşı derhal seferberliğe geçmişler ve bir nevi Ehli selip harbi açmışlardır. Açık fikirli Kürtlere bir ültimatom verilmiştir: Yalnız şapka giymemeleri de kâfi değildir. Şap- kaları bir araya getirerek alenen yakacaklardır. Bunu yapmıyacak olurlarsa silâhlar toplanacak, #ürlü türlü tehdit ve #azyiklere maruz kalocek- lardır. Yirminci asır ortasında şapka engizisyanu... Fran- sızlar kendi kendilerini dünya nozarında canlı bir korikatür haline koymak için hiçbir şeyi esir. gemiyorlar. Fransiz ihtildlinin hususi bir mevi serpuşu vardı. Ihtilâlciler bunu giyer, bir hürriyet ağacı kurar, bunun karşısında merasim yaparlardı. SURIYEDE ŞAPKA ENGİZISYONU geridir ki bütün medeni insanların giydiği şapkc oralarda Fransız iktilâlinin hususi serpuşu man. zorasını alıyor ve engizisyon idaresinin asırlarca her yeniliğe karşı kullandığı ökbete mahküm ediliyor: Afeşfe yakılmak... Terokki yolunun alemdarı diye bellediğimiz Fran sayı dar müsfemleke ihtiras ve endişeleri yürü den bu seviyelere kadar düşmüş mü görecek tik Kürt dağında karşılaştığımız zihniyetin anehta rını birkoç gün evvelki Temps getetesinde bulu yorut. Bu garetöye göre herkesin bildiği şapke Hatay ve Suriyede Türk taraftarlığının bir olâ- meti imiş. Mürteciler ve Türk düşmanları fes gi. yiyorlarmış. Bitaraf ve mutovassıf fikirler besli yenler de bere ve ko:ket giymeği fercih ediyor- larmış. Fransızların Hotoy ve Suriyedeki halkın kalbin- den Türk dostluğunu ve terakki hasretini silmek için buldukları çare şudur: Kürt dağındaki açık fikirli Kürtlerin bin şopka- Loit Cor. kânun sabahı Cenevrede buli Fransız Içtimadan evvel Türk ve murahhasları arasında her halde son bir anlaşma teşebbüsü yapılacak ve buna Milletler Cemiyetinin ara bul - mak maksadile seçtiği raportör de iştirak edecektir. Bu teşebbüsün muvaffakıyeti M, Blumun vadettiği yeni teklifin ma « hiyetine tâbidir. Bu teklif bizim ortaya koyduğumuz prensiplere mu- vafıksa içtimadan evvel husüsi bir anlaşma esası tahakkuk başka iş kalmıyacaktır. Fransız gazetelerinin kullandığı li sana ve Sancakta devam, eden şid « detli tezyika göre bu hususta nikbin olmak güçtür. Mesele Milletler Cemiyetine in İ kal edince nazari olarak yezine TArkası 3 ünelide) —— Karada Yollar K merkezindedir. Parise gidip gelmek maddeten imkânsızdır. Bazı şehirlerde | mahrukat ihtikârı başgösterdi Vapurlar işleyemez Oldu Kar ve şiddetli soğuk devam ediyor. Dün sıcaklık de recesi şehrimizde — 2 ye kadar düşmüştür. Hemen fasr- lasız denecek şekilde kar yağmıştır. Karın bugün de de vamı muhtemel görülüyor. Gelen haberler, kışın şimali şarki ve Vasati Anadoluda bütün şiddeti ile devam ettiği lunacağına göre daha evvel ola > Fransanın Şuriyedeki şu Meşhui Fevkalâde Komiseri dö Martel |, apandı, Denizde . Karadenizde de şiddetli bir fırtma yardır. Evvelki akşam Karadenize hâ reket eden Cilmhuriyet vapuru Ka- vaklarda demirlemiş ve boğazdan çıkamamıstır. Büyükdere ve Kavak» larda on kadar vapur birikmiştir. Çarşamba günü Bartından limanımı za gelmesi beklenilen Çanakkale va- runun fırtma yüzünden hareket edemediği denizyollarına “bildiril « miştir. Mersinden dönen Güneysu vap - ru'da İzmire 48 saat geç gelmiştir. Güneysu, ancak yarın Ilmanımıza ge ebilecektir. Karadenizde seferde bu lunan Eğe Samsunda, Vatan Trab- zondadır. ! Trakyada Trakyada kışm diğer mmtakalara nisbetle hafif geçtiği anlaşılıyor. E- dire - İstanbul demiryolunda kar - dan mütevellit hiçbir ârıza yoktur. Seferlere İntizamla devam edilmek- tedir. Yalnız, hava bozukluğu yü - günden bazı postalarda küçük teeh- bürler görülmüştür. (Arkası 9 uncuda' sını, #ıpkı Ortaçağda engizisyonun münevver fi- kirlileri yaktığı gibi ateşte yakmak... Fransız mü-temleke idaresinin Hatayda ve Suri- yede kurdukları idarenin ruhu © kodor kara ve Cepane Yüklü Gemi Geçmedi ciyemiz “Bu Şayiayı Esasen Tekzip Etmişti Berlin radyosu cephane yüklü Rus Yapurlarının Boğaz- lardan geçtiği ve İspanya is- tikametinde yollarına devam iği hakkında evvelki akşam bir haber neşretmiştir. Bu haber vakit vakit ortada dolaşıyor. Geçenlerde Hari- ciyemiz bunu resmen tekzip etmişti. Haber aldığımıza gö- re bu tekzip, son defa tekrar edilen rivayetler hakkında da carid ' Silâh Arkadaşları HAKİKİ dün de görüştüler ispanya Harbine Sürüklemek Roma, 1$ (TAN) — Prusfa Başvekili ve Almanya Hava Nazırı General Göring Sinyör Musolini ile görüşe rek Almanya ile İngiltere, Almanya ile Fransa münase- betlerini gözden geçirmişler ve Almanya ile İngiltere arasında bir yakınlaşma hasıl etmenin şartlarını araştır- mışlardır. Haber verildiğine göre Almanya, İngiltereye doğrudan doğruya yakınlaşabileceği için İtalya bu işte mutavassıt rolünü yapmıyacaktır Iki devlet adamı bugün yaptıkları ikinci görüşmelerinde Tspanya selesile meşgul olmuşlar, müşterek bir siyaset takibi için anlaşmışlar, fakat bu siyasetin esasları Üze kat'i bir karar vermemişlerdir. Fr #anın kararsız vaziyeti de bunda a- mil olmaktadır. Bununla beraber iki devlet S me- memek hususunda ittifak etmiş bu- lunuyorlar, Paris, 15 (Tan) — Maten gazete sine göre Mussolini ile Göring İs - | panyada komünist bir cümhuriyetin teesslisine mâni olmak için diplo - masi yolile her gayreti sarfiçin te minat teati etmişlerdir. Paris gazetelerine © göre Görin - Son Roma #elâkisine Almanya İçin Notları toplıyan: Milli Ordu zabitlerinden: A. Aykut Sarhoş bir erkeğini öldürdü Eseri haurliyen: Maruf romancımız B. C. Meşhur ramancımı (B. C.) bu duygu ve heyecan eserini, kahraman bir zabiti mizin notlarinden aldığı il- ham üzerine (T A N) için hazırlamıştır. Eserde Türk ki- unın ve Türk gencinin istik- 1âl davası üstünde tuttukları gönül maceralarını, siperler- de, çadır gölgelerinde ge- çen günlerin heyecanını ilk defa bu eserde okuyacak ve duyacaksınız. Katil kadın polisler arasında IGinavetin bütün tafsilâtını ikinci sayfada verivoruz.T Almanyanın Maksadı Şu imiş: 'ta'yayı gin hedefi ( İtalyay İspanya bar - s pt : İNKILAP bine sürüklemektir.. Alman gazete - vesile veren İngiliz « İtalya anloş- (Arkası 3 üneülde) ması o İmzalanırken.. ROMANI EZ “ : kadın K Boğazlardan Göring ve Mussolini
