16 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Mr vr eye Muhar İlin a medi ebe Almanyanın asilere maddi yardımı devam ediyor Fransada Kızıl Devlet Şa- yiası Karşısı ı Longra, 15 (Tan) — İsp, nda Almanya anya harbinin merkezi sıkle- ti Madrit cephelerinden İspanyanın cenubuna'intikal €t- miş bulunuyor. Asilerin en bellibaşlı hedeflerinden biri, İspanyanın sahillerini zapte! adım İsteyonayı işgal etmek tarık ile Malaga arasın, bir mevkidir, Siyaset âlemi İspanya Harbi i panyaya yabancı gönüllü a kınını keserek bu memleketi kendi mukaddaratını İstediği gibi ta. yin etmek üzere bırakmak için sonu gelmiyen müzakerelere devam ediyorken, Madrit cephesini bırı müşavirler İspanya âsileri aktılar ve İspan yanın cenubunda faaliyete E*çtiler, en son haberlere göre General Fran konun kuvvetleri Cebelüttarik ile M-“'x-a arasında müstahkem bir mev ” wan İsteyonayı işgal etmişler ve İiaraniar dır “Mlukarela Söh* GUNEŞ şiddetli olmuş, "İsteyonanın Üzerine Atılan topların sesleri Cebelüttarık - tan işitilmiş, Cümhuriyetçiler gö - üs göğüse muharebeye tutuşmuş - karadan, denizden, havadan en şiddetli ateşler karşısında kalan Gümi huriyetçiler, sonunda ricate mec - bur kalmışlardır. Halihazırda bir ta raftan Cümhuriyetçiler, bir taraftan Asiler yeniden tutuşmıya hazırlan - maktadırlar, Asilerin meyli çi a; irmek ve bu suretle Ak. ali a zerinde, şgalleri, itin: da bulunan sahayı genişletmek. VE ün Akdeniz sahilini el Mel len cümhuriyetçileri memleket içinde dört taraftan sıkış tirmak, ve her şeyden fazla hariçle temaslarını kesme! Cümhuriyetçilerin haricle temas - ları kesildiği takdirde tellerin pr hedeflerine varmamaları İçin sebep kalmaz. O zaman, âsiler hariçten yar dim alsalar da, kendilerine taraftar olan devletlerden ordu ordu gönüllü ler temin etseler de, dünyaya sesle- rini işittirmekten âciz kalırlar ve bu- nun neticesi olarak sesleri kısılmıya mahköm olur, Asilerin bu hedefleri tahakkuk et- tirmiye imkân bulup bulamıyacakla Pı önümüzdeki günlerde anlaşılacak- tir, Göringin seyaheti: ün bu sütunlarda Prusya Baş- vekili General Göringin Re Ma seyahati münasabetile Mn ae hafilde çalkanan rivayetleri kaydet- miştik,* Bugün anla$ı! Italya ile Almanya 8 mekte olan mesel Ispanyaya gönüllü gö selasidir, Bu yüzden Italya, Ingiltereni teşebbüsüne vereceği 6V8P etmiş bulunuyor ve General gin Romaya müvasalatinden dış dünyaya ilk sızan haber, nın bu meseleya dair V8' bın gecikeçeği olmuştur. lan en mühim nokt rasında görüşül inen mühümmi hderilmâsi me in son tehir Görin sonra Italya» | ceva olda atılan ilk tmektir, B Dn Cebelüt - olmuştur, Burası, da olan müstahkem ve deniz üssü | ——— .... Asilerin Salamanka karargiin | İdan verilen malmata göre muhare0e son derece giddetli olmuş, asiler Xa - |radan, havadan ve denizden taarruza i geçmişler ve mevkiin cümhuriyetçi müdafilerini son derece müşkül bir vaziyete düşürmüşlerdir. Bununla be raber cümhuriyetçiler bilyük bir ce saretle muharebe etmişler ve GÖĞÜS göğüse vuku bulan müthiş bir mu - harebeden sonra çekilmek mecburi - yetinde kalmışlardır. Fakat verilen malümata göte eüümhuriyetçiler, TİC ati müteakıp yeni bir muharebeye gi| rişmek ve mukabil taarruz ,yapmak için hazırlanmaktadırlar. Diğer ta raftan asiler Malagayı ele geçirmek için tertibat alıyorlar. MALAGAYA TAARRUZ ün de havada. ve.de » mizdin Malagaya fllcum etmişlerdir. Iki taraf arasında şiddetli bir hava muharebesi vuku bulduktan obaşka denizde de şiddetli çarpışmalar vuku bulmuştur. Asilerin verdikleri malümata göre bugün Centadan 3000 Faslı Ispan - ya topraklarına çıkmış ve Malagaya karşı yapılacak taayrıma iştirak için bu tarafa sevkedilmişlerdir. MUKABİL TAARRUZ Madrit cepbelerindeki faaliyetle” re alt haberler az çok müphemdir. Fakat hükümet kuvvetlerinin Asileri Universite gelirinden çıkarıp al için mühim bir taarruz hareketi tıkları anlaşılıyor. Minili Malili mühim bir muhaceret akını başlamışiyr. MADRIDIN KUVVETİ İngilterenin en büyük biyoloji âli mi sayılan Mister Haldene Ispanya” dan geri dönmüş ve Madrit m İlerinin maneviyatmdan bahsederken şu sözleri söylemiştir: “Madrit mü - dafilerinin manev kuvveti o kadar sağlamdır ki bunu devrimizin en İmmühim hâdisesi saymak gerektir. Bü İtün tehlike, âsilerin gehre giden #7 yollarını kesmelerindedir. Iki taraf arasmdaki ihesafe çok kısadır. Bir tramvaya binerek'bir taraftarı öbür tarafa geçmek mümkündür.” MADRİTİN PROTESTOSU Londra 15 (Tan) — İspanya hükü meti bugün İngiltere hükümetine bir ha protesto göndererek, âdemi müdal le komitesinin, Ispanya hükümetine memleket alt olup en mühim kısmi haricinde bulunan altmisrm mevzuu bahs olmasmdan hissettiği hoşmut - #uzluğu anlatmış ve komitenin bu | mesele ile meşgul olamıyacağını sÖY lemiştir. GÖNÜLLÜLER VE FRANSA Paris, 15 (Tan) — Meclis bugün emin leniyor. Çünkü Ispanyaya gönüllü gönder mek için Avrupa devletleri; tarafın dan alınacak tedbirler, Almanya ile yap Gerek Almanya, gerek İtalya, Is panyada, kendi tabirlerile bir Sovyet Cümhuriyetinin teessüsüne müssa de etmiyeceklerini söyledikleri için bu meseleye dair verilecek karar İ tün dünva tarafından merakla bek - İtalva tarafından verilecek kararla - ra tâbidir. Bütün siyaset dünyası da bu ka- rarları beklemektedir. Ömer Rıza DOĞRUL diriyer. kdeniz Sahillerine Gecti tmak dan verilen teminata rağmen Paris TAN —emm mam KÜÇÜK HARICI HABERLER in Komünistlerinin Şe- fi Maotse Tung, Siang- fuya girmiştir. Ajans telgrafları radyo haberleri uy iç : sının Akdenizde monidar bir manev resim Fransanın Akdeniz donanması fae fatbikatını gösteriyor. merikada sürekli yağ - #murlar yüzünden İlli « | FRANoIZ DONANMA.I MANEVRALARDA | “FELEK Klot Farer Caddesi Affedersiniz ama bizde biraz saf- hk vardır. Sıkışık bir günümüzde bize azıcık gülene hemen kurban oluruz. Türkleri Eyüpsultan ve ha rem efsaneleri İçin seven Piyer Lo- | di namına sokak açtık. Halbuki top- / rağı bol olsun vu zat “İzlanda Balık- | cılar” ismindeki kitapta bir köpeğin Jismini (Türk) koymuştu. Umumi Harpte de Çanakkaleyi topa tutan Fransız filosunda gönüllü olarak, hu» lunmuştu, Bilmem bu zatın İsminde- ki sokak hâlâ mevcut » Tıpkı rahmetli Piyer Loti gibi hem bahriyeli, hem edip, hem de Akademi azasından olan (Klot Farer)e de bundan 10 - 15 sene evvel memleke- timize geldiği sırada pek büyük dost luk göstermiş, onun da admı cadde. ( iki gündenberi Fransız'donanma -| ta hareketinden bahsediyorlar. Şu nın bir hava hücumuna karşı müda-| nols Missuri, İndinna deviet- leri arazisini su basmıştır. Münakalât durmuştur, . indsör Dükü, Avustur. . V ya Reisicümhurunu zi- yaret etmiştir. Ziyaret husu- si mahiyettedir. . TF roçki Meksikoda kala - caktır, Kendisi için bir çiftlik hazırlanıyor. ği (Başı 1 incide) müspet İhtimal, Fransanın ihtilâfın bizimle Cemiyet arasında olduğu ve kendisine taallük etmediği hakkında ileri sürdüğü esasa samami olarak riayet etmesi ve bitaraf bir vaziyet | almasıdır. Böyle olacak olursa müs - pet bir neticeye varılıp varılmama smdaki müşahitler tarafından veri -| lecek raporun çok (tesiri olacaktır. Rapor cidden bitarafsa ve Fransa da | Cemiyet huzurunda dürüst davrani sa müspet bir neticeye varılması mümkün olabilir. Çünkü Fransızlar sun'i olarak yaratmıya çalıştıkları bulanik havaya rağmen federasyon| hakkındaki teklifimiz her (tarafta| duyulmuş ve dürüst emellerimizin sa rih bir delili diye karşılanmıştır. Fransanın rezil bir silâhi: Frengi mikrobu Adana, 15 (Tan) — Nimayişler do layısile Sancakta beş gündenberi tev kif edilenlerin sayısı 200 ü bulmuş - tur. Türkler tarafından yapılan i - kine mukabil nümayişte on bin ka- din, elli bin erkek coşgun tezahürat ia bulunmuştur. Fransızlar, Akdeniz müstemleke lerinden binlerce frengili kadmı San cağa getirerek, Türk gençlerinin ze- hirlenmelerine yandım etmektedir - ler. Dün ev ev dolaşılarak gençlere icap eden tenbihler yapılmıştır. Si vi! silâhlanma hâlâ devam etmekte - dir, » talyanın Arjantin sefir- İİ iliğine tayin olunan Gu. arigala itimatnamesini Reisi- cümhura vermiştir. .. ugoslav - Bulgar dost - luk paktı şubatta Bel - gratta imzalanacaktır. . ? spanya dahili harbinde I Yugoslavya bitaraf ka laçağını teyit etmiştir. .. t ile Paris arasın - da telefon muhaberesi dün başlamıştır. toplanarak hükümete, Ispanyaya gö nüllüler gitmesini men için salâhiyet ver irmremese ast vas KANUN tAYIMAN- nı müzakere etmiştir. Kanun lâyiha sı hükümete bu sâlâhiyeti altı ay müddetle vermektedir. Hükümet bu sayede diğer devletlerin hattı hareke tini takip ederek icap eden vaziyeti alacaktır. Komünisler (hükümete müzaherete karar Verdikleri için, meclis kanu lâyihasmı ittifakla bul etmiş ve lâyihayı âyan mecli ne göndermiştir. FRANSA VE FAS Paris, 15 (Niyöz Kronik! muha * biri bildiriyor) — Almanya tarafın- Bedevileri musallat etmek istiyor! Şam, 15 (Hususi) — Arap ve Fransızların Sancağa çöl Arapları göndermiye karar verdikleri haber almmıştır. Esasen Suriyenin muhte- Vif mmtakalarında da gizli gizli gö- nüllü çete teşkilâtı yapılmakta ol - duğu malümdur. Çöl Arapların Sancağa göndermekten maksat, böy lece Sancakta Arap ekseriyetini te - mine hizmet ve herhangi bir karı - şıklık esnasında Türklerin Malların: yağma ederek Sancaktaki hükümet kuvvetlerine yardımda bulunmakt”-, Çerkerlere karşi Humus, 15 (Hususi) — Reyhani. yede Türklerle beraber hareket eden Çerkezlerin de köyleri, hilkümet kuv vetleri tarafından sarılmakta, silâh aranmakta, bu vesile ile de bütün taz yikler yapılmaktadır. Lâzkiye, 15 (Hususi) Bayır, Bucak ve Hazine nahiyeleri halkı Hataylı olduklarmı, o nahiyelerinin Hataya bağlanması lâzımgeldiğini bildiren 200 imzalı mazbata İle mü- şahitlere bildirmişlerdir. Ermenilere silâh Hama, 15 (Hususi) — Fransızlar, Halepli Ermenileri gizlice silâhlandı. riyorlar. Kamışlıda bulunmakta Oo- Jan askeri müfrezelerrlen bir kısmı, Resülâyna sevkolunmuştur. “iskenderun ,, ve Taym's Londrada çıkan O“Taymis” gaze- tesi 12 Sonkünun tarihli nüshasın - Yapmaz alarmı be #rmiştir. o Fakat da Iskenderun meselesine tahsis et - tiği bir başmakalede meselenin 1921 den başlıyarak tarihini yazdıktan itin bu neşri Havas bü yatı tEKEİR | sonya Türkiyenin hukuk bakımından ediyor ve Perplnyan belediye relsi İle | iddasmm zayıf olduğunu anlatıyor, senatörünün bu haberlerin katiyyen | daha sonra Fransa resmi mahafili - esansız olduğunu ilân ettiklerini bil-| nin ne düşündüğünü izah ederek: “Fransa resmi mahafili, muahedele- resmi mahafilinden aldığım maslüma ta göre Fransa kendine ait Fas mıntakasma 100.000 asker yışmıştır.| Son günlerde Hitlerin “Mücade-| lem”. adm: taşıyan kitabının bir m - rapça nüshası Pârise gönderilmiştir. gerin İspanya Fas mmntakasında Araplara tevzii Pariste iyi bir tesir bırakmamıştır. Gene Parise gelen malümata göre Almanlar tarafmdan gönderilen 150 tayyare Avusturya, Italya yolu ile âsilerin eline varacaktır. Berlin, 15 (Tan) — Fransızca (Aksiyon Fransez) gazetesinin Fran sanım cenup bududunda kızıl bir! devlet teşekkül ettiği hakkındaki neşriyatı Alman gazeteleri tarafın - dan büyük bir ehemmiyetle neşro - lunmaktadır. (Aksiyon Fransez) e göre Perpinyanda vuku bulan hâdi- se, orada bir komünist diktatörlü- günün teşekkül ettigini şimdiden gös teriyor. Alman gazeteleri, bu neşriyatı, “Fransanın oCenubunda (Sovyetler hâkim" başlıği altında neşretmekte- dirler. Deutehe Allgemeine gazetesi diyor ki; Pirene dağlarmın Fransa tarafın den Ispanyaya doğru giden bir itha- iht mmtakası haline gelmiştir. Bu mıntakada Fransa devletinin ötorite si gayrimevcut olduğu intiba: alın - maktadir. l “Heyetimiz akşama Cenevreye gidiyor lerimize takmıştık. Günler geldi geç» ti. (Klot Farer) de sanıldığı sekilde bir Türk dostu olmadığını Sancak meselesindeki meşriyatile | gösterdi. Doğrusu ben ne (Piyer Loti) nin, ne de (Klot Farer) in bize neden dost olmadıklarına şaşmam! O Bunların dostlukları tamamen (Litteraire » ede bi) dir. Bir davanın bir tarafında Fs öbür tarafında da Türkiye varken bunların bize olan dostluk tevatürünü düşünüp lehimizde bu » müstemlekeler üzerinde manda sa -| hunacaklarını beklemek safdillik olur hibidir,” diyor. İdu. Onun içindir ki bu gibilerin isim- 'Taymis daha sonra makalesine şu | lerini sokaklara takmak gibi cemile- şekilde devam etmektedir: leri fazla görürüm. “O halde Türk davası, hukukiyat| o Şimdi (Klot Farer) falso etti, O- bakımından zayıftır. Fakat ameli| nun adımı tasıyan sokak ne olacak? ! noklai nazardan, Ankara bükümeti .| İşitiyoruz ki; sehir meclisi ilk iç- ni tatmin edecek ve Iskenderun mın | timamda bu ismi değiştirecekmiş, takasındaki Türklerin Arap ida Bana sorarsanız ben (Klot Fa- geçmekle birçok riske uğrıyacakla - | rer) in son hareketi üzerine ismini © rını söylemek mümkündür. Türkler, | sokaktan alır; şehrin zevk ticarete buğün Sancakta kat'i bir ekse hanelerinin bulunduğu sokağa taka teşkil etmeseler bi yok | rım. Keyif ve sokak benim değil mi? ki, ahalinin sayıst en çok ve en uzun | o Teklifim biraz kirlicr ama bizim zamandanberi buruda yerleşik unsu-| kendisine karşı gösterdiğimiz saffete rudurlar, Bunların hakları, diğer e-| böyle mukabele edene başka ne ya- kalliyetler (7) gibi Fransa - Suriye | pilabilir? muahedesinin sarih hükümleri Bu, bize derstir, Bundan sonra s0- temin edilmiş bulunuyorsa da İrak-| kaklara isim takarken ilerisini dü - taki Asurilerin acı akıbetini ve Fi - | sünlip herhangi bir hüdise zerine Tistindeki son hâdiseler, hudutları icar vermemiş kime çıkarır gibi 60- üzerinde yaşıyan ırkdaşları namına | kaktan atmıya mecbur olmıyacağıs besledikleri endişelerde Türkleri pek| mız adları “ seçelim de sehir meclisi haklı gösteriyor. Iskenderunun da -| Zaptında biribirini nekeden kararlar ha üç sene sonra Arap idaresine ge-| ve setirle siyasi hâdisrlere o göre çeceği: emeerini isim değiştiren caddeler bulunmasın? çeceğini ileri sürerek meselenin müs B. FELEK tacel olmadığma dair beyanatı, Türk ler tarafımdan kabil olunmamakta - G . öring ve Mussolini rin tadili teşebbüsüne karşı muba - 8m bir cephe a devam etmekte olduğundan, Türkiye lehinde, Sanca- ğı ayırmayı, tehlikeli bir teamül say: maktadır. Çünkü Fransa, Afri bir zamanlar Almanlara ait olan ç şüphe dır Türkle;, buna karşı muahede bu günkü şeklile tasdik edilirse Millet let Cemiyetinin, yahat Fransa bü - i Kümetinir., Ankara reajistleri tara » (Başı 1 ineldeY” | fenden, Trek tecribesinden sonra), |,| | evbum wahiyette lerinin Frans aaleyhinde neşriyatı bu i Kvvretii teminat vezin mülâkatın ilk neticesidir. Övr gaze « imkân keimaz, azı |tesine göre Almanya, Fransanın kus | Türk. gazetelerinin şiddetli neşriya |dudunu kontrola muktedir olmadığı İ nı İngi eye bildirerek gönüllüler tma rağmen, Türkiye, İskenderun li| maânmda bir imtiyaz almayı arzuet mekle beraber, Suriyeli olan Halebi İskenderun limanından mahrum et- mek, yahut maceralı işlere girişmek Yüzünden Türkiyeden şüphe etmiye yer yoktur. Türkiyenin harici siya - seti, bu gibi şüphelere yer vermiye- cok derecede makul ve sulhpervrdir. Fakat Türklerin İskenderun Türkle ri hakkında gösterdikleri endişelerin pek haklı olduğu aşikârdır. Onun i - çin Ankara hükümetinin hiddetli ten kitlerle kalmıyarak Suriye ile San - cak arasında federal bir birlik vito. | da getirmek gibi mifit ve başartcı Mei bulünması, iyi haber sayı meselesi hakkındaki Ingiliz teklifini kabul etmiyecektir. Humaniteye gö re, Berlin ve Roma, İngilterede Pa- rise karşı emniyetsizlik hissi tevlit için uğraşıyorlar, Pöpl gazetesine gö re faşist devletler Ispanya macera « sından hâlâ vazgeçemediler, Ziya Molla Vefat etli Türkiye Naft sanayii Türk Anonim şirketi müdürü Bay Sedat Ziya ve a- vukat Bay Suat Ziyanın babası, Dev let Demiryolları okimyagerlerinden Bay Salihin kayınpederi, eski Lüzis- tan mebusü ve Cemiyeti umumiyei belediye âzasından avukat Bay Ziya (Molla) dün kulp sektesinden vefat etmiştir. Merhum Adapazarı, Sam « sun, Antalya, İstanbul ve evkaf ka- dılıklarında uzun müddet hizmet et- miştir. Gerek mebusluğu ve beledi « ye Azalığı ve gerekse diğer vazifele- irinde dalma memleket ve milletini İ düşümmüş son derece vatanperver ve İyi kalbli bir zattır. Cenazesi bu - gün saat 11,30 da Ortaköyde Taşmer. divenlerdeki hanesinden kaldırılacak namazı Fatih camlinde kılmdıktan sonra Bdirnekapıdaki ale kabrista » na, defnedilecektir. Merhuma Al - lah gani gani rahmet eylesin, Nümeyiş yarağı Halep, 15 (Hususi) — Antakynda Türkler tarafından yapılan tezahürat üzerine mahalli hükümet, Araplara ve Türklere bundan sonra nümayiş yapmamalarmı bildirmiştir. Fakat buna rağmen Tskenderunda Araplar matbu beyannameler neşrederek A» rap halkı nümayiş icrasma davet et mektedirler. Başvekilimiz Ankaraya zvdet gü- nü henüz belli değil Şehrimizde bulunan Başbakan İs- met İnönü ve Iç Bakanı Şükrü Kaya- nm Ankaraya avdet günü henliz ta- ayylin etmemiştir. Pazar veya pazar tesi hareket etmeleri ihtimali var dır, İktisat Vekili Celâl Bayarm bu » günlerde şehrimize gelmesi yor, Iktisat Vekilinin seyahati şahsi bir mahiyette olacaktır. Bir müd - dettenberi rahatsız bulunan oğlu Re- fi Bâyarı xiyaret edecektir bekleni-