29 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

— 2 .Kudüs mektubu Filistinde İngiliz - Arap ine safhada? mücadelesi Arap çetelerinin eskiye nazaran da- ha iyi teçhiz edil E si Nablis'de İngiliz karargâhı K rekeleri vardır. İngilizlerin ten maksatları beş aydanberi devam eden karışıklıklara ve çete muharebelerine son mak ve felce uğrayan umumi faaliyti yenilemekti: Filistin halkı memnun değil A raplarm İhgiliz sevkiyatma etmeleri muhtemel olmasına göre kuvvetlerini ölçmek yersiz olmaz. Filistinin aşağı yukarı bütün halkı hoşnutsuzluk içindedir. Memleket teki bütün dükkân ve mağaza sa - biplerinin biri çalışmıyor ve dük- kânmı açmıyor. İşçilerin hepsi de ayni şekilde hareket etmektedirler. Gerçi bunlarm ekseriyeti karışıklığa iştirak etmiyor, fakst dalma dağ ba- şında bulunan bir ekalliyet vardir. Telde birde akın yapan bu ekalliye- tin çeteleri iyi silâhlığır. Arasıra mü- himmet kıtlığna uğrayan bu çete- lerin levazımı çok mükemmeldir. Silâh kaçakçılığı var etelerin ellerindeki silâhlarm çoğu Büyük Harpten kalma- âır. Bu silâhlar teslim olunmadığı için elde kalmıştır. Büyük Harp s- ç rasında, Türkler, Almanlar, Ingiliz- ler buralarda birçok silâhlarla yığın yığın mühimmat bırakmışlardı. Si- rası gelince bunlarm hepsi de mey- dana çıktı. Sonra Maverayi Erden hududunda, aşağı yukarı herkes bir silâh sahibi olduğu için bu silâhlar Filistine geçirilmektedir. Suriye hu- dudu da kolay geçilmekte olduğu İ- çin buradan da bir hayli silâh ka - çakçılığı yapılıyor. Belçika tüfekle- ri ile mitralyözleri buradan geçiril - mekte ve çeteler tarafmdan kulla» nılmaktadır. Deniz tarikile de silâh getirildiği ve sandallarla memleket içine naklolunduğu da anlaşılıyor. Fakat Arap çetelerinin tayyarele- Fi, sırhlı otomobilleri, ve sair mode: vasıtaları yoktur. Arapların askeri tecrübeleri de, €- hemmiyetsiz değildir. Araplar ara - smda vaktile Osmanlı ordusunda ye- tişenler ve çete harplerine aşina 0 - lanlar bulunduktan başka hasımla- rından, korunma usulünü öğrenen - der de az değildir. Araplar dağılma ve saflanmayı öğrendikleri için tay- yareler eskisi kadar tehlikeli ve kor- 'kunç olmaktan çıkmış, hattâ Arap- lar tayyarelere ateş açman. usulü- nü de öğrenmişlerdir. İngiliz zsker- leri, son zamanlarda Arap çeteleri- nin daha iyi organize edildiklerini ve daha iyi teçhiz olunduklarını gör * müşlerdir. Bunun 1925 ihtilâlinde de kendini gösteren Fevzi Kavukçu , Beyin eseri olduğu söyleniyor. Bu zat, Büyük Harpten önce askeri tahsil görmüş olduğu gibi harp «i- rasmda tecrübesini arttırmış ve Fi. Yistin Araplarının yaptıkları taarruz- ların birçoğunda üzerine mühim bir rol almıştır. Süküna iade için.. arp için para lâzımdır. Arap- İar şimdiye kadar muhtaç ol- üdüs, (Hususi muhabirimizden) — İngilizlerin son günlerde yaptıkları sevkiyat ile Filistindeki kuv- | vetleri asgari (30,000) e yükselmiş bulunuyor. Bundan ( başka İngilizlerin Filistindeki kuvvetli bir hava üssülha- rağmen mücadeleye devam! 7 pi görülüyor MZ bu kadar asker sevketmek- vermek, emniyeti sağlamla - jrayı tedarik pdebildiler. Bir aralık Avrupalı bir devletin Araplara para temin ettiği söylendi. Fakat para - nm en büyük kısmı, memleket da- hilinde toplanmıştır. İyi teçhizat, iyi teşkilât, iyi lider- lik ve kâfi miktarda para gibi dört Amlin bir araya gelmesi, memlekete sükünu iade işini zaruri bir hale ge- tirmiştir. Bu bakımdan İngiliz askerlerinin karşılamıcağı vazife hiç te kölay de - gir. Çünkü Bir kere düşmanı “ra” yap: bulmak Tağimiir Halk” hele olduğu için muharipleri saklamak i- çin her şeyi yapmaktadır. Meselâ bir defa İngiliz askerleri bir yerde bir çeteyi sıkıştırdığına i- nanmış, fakat sonunda eli boş dön - müştü. Çünkü silâhlar saklanmış, çete efradı bir sapan alarak tarlala- ra dağılmışlardı. Askerler bir bulunmadığına kani olarak geri dö meye başladığı zaman çete efradı silâhlarını aldıkları gibi, İngiliz as- kerlerini ateşe tutmuştu. Arap çetelerinin vaziyeti emleketin arazi vaziyeti İngi- liz askerlerinin aleyhindedir. Filistinin belkemiği sayılan dağ sil Sonu hıçkırıklarla biten bir dava “Arife günü, çocuklarım açtı, karım bu para ile onlara ekmek almış! ,, Dün, ağır ceza mahkemesinde hiç- kırıklarla biten şayanı dikkat bir da- vaya bakılmıştır. Suçlu, belediye me- zat yeri minadisi Saiptir. Saibin su- sı ve mahkemeye verdiği makbuzun rak göstermesidir. mali : '— Ben on altı senelik memurum. vardır. Maaşım da (35) liradır. O gün Yeniköy mahkemesinden 1750 kuruş için evvelce aldığım iki yirmi para İ- çin bir kuruşluk makbuz kestim. Va- kit geçti. Vapurn yetişmek için böy- le bir sevih yapmışım, Saip, ıslanan gözlerini bir mendille lerek sözüne şöyle devam etmiştir: “— Muhterem heyeti hâkime,. Şim- di burada ilk defa olarak bir aile sır- rını size açıyorum. O gün arife idi Evde çocuklarım açtı. Refikam çan- tamdan bu parayı gizlice alarak on- lara ekmek tedarik etmiş ve bayra- İmm arifesinde çocuklarımı açlıktan kurtarmıştı. Ben bilâhare bu parayı ödedim. Benim sunu tsksirim ol- mıyan bu aile faclasmı şimdi burada açıyorum... Müddeiamuminin sözleri Bu sırada dinleyiciler arasında hıç- kırıklar işitildi. Yaşlı bir. kadınla üç genç kız ve iki çocuk ağlaşıyorlar- dı, Bunlar mevkufun çocukları ve re- fikası idi. Bu hazin sahneye şahit olan diğer dinleyici kadınlar da göz yaşlarını-tutamadılar. Müddehamuni —BMuhün,. çalleo'nla çokluğu ve parayı. yatırmış, olması hafifletici sebeplerden sayılarak suç- lunun cezalandırılmasın: istedi. Ar- kadan hıçkırıklar şiddetleniyordu. 1s- tenilen maddeye göre suçlunun mah- kümiyeti beş seneden başlıyacaktı. Reis Refik, son sözü suçluya verdi. O, ağlıyarak kendisini müdafaa edi: “ — Benim 10 uncu, 8 inci ve 5 inci amıflarda Üç çocuğum var. Üç gün - İsonra mektepler açılıyor. Bunlar mek tepsiz ve ekmeksiz sokakta kalacak. (Dinleyiciler arasmdaki kızlarmı gös“ tererek) kızlarım da çile dolduracak- lar, Adaletin beraetle neticelenmesini isterim.,, Ğ Mahkeme, kararın tefhimi duruşmayı başka güne bırakmıştır. silesi sayısız uçurumlarla dolu oldu- Zu için motörlü nakil vasıtalarınm çalışmasına imkân vermiyor. Arap- lar ise, kendi topraklarını, en kes - tirme yolları tanıyor, vadiden vadi- ye sıçrıyor, ve burada hayatın bütün güçlüklerine alışık bulunuyor. Sonra halk, İngiliz askerlerine ha- sımdır. Onun işin hiçbir kimse, çe- telerin saklandığı yer hakkında kat- Cürmümeşhut kanunu Müddelumumilik bir teşrinlevvel - den Itibaren tatbik edilecek olan ye - İni meşhut cürümler kanunu hakkm - daki hazırlıklarını bitirmiştir. Istan - bulda meşhut cürümlerin sulh mah - ci sulh ceza mahkemeleri ve asliye iyyen malümat vermemektedir. Ger- çi hükümetin elinde bir takım ücret-| li çasuslar vardır. Fakat bunlar da| bir iş beceremiyorlar. ! Arapların şimdiye kadar | tuttuk-| ları hattı hareket Ingilizleri müm - kün mertebe taciz etmektedir. Bun- lar küçük birer çete halinde dolaş - makta, emin bir yerden birkaç silâi atmakta, muharebe tehlikeli bir ma- hiyet almea derhal dağılmaktadır. Bunlara eşkiya, yahut çete demek doğru değildir. Bunlar yerli halka göre vatanperverler ve memleketle- ri için çalışan ve ölen kimselerdir. (Times) Çocuğunu çöplüğe atan kadın! Fenerde Tekfur sarayında Kara- göz sokağında 33 numrada oturan Ahmedin karısı Hatice düşürdüğü dört aylık bir çocuğu çöplüğe attığı için müddelumumilik tahkikata baş- lamıştır. Tabibladil Salim Haşim dün Haticeyi evinde muayene etmiştir. mahkemelerine ait kısımlarına da gene nöbetle tiç asliye ceza mahkeme- si bakacaktır. Mmtakalara tayin e- dilecek mtlddeiumumilere de bugün tebligat yapılacaktır. Matbuat davaları Müddeiumumilik, İstanbulun Ses mecmuasında çıkan bir yazıyı muhte- edici mahiyette gördüğü için mecmu- ayı toplattırarak mecmua ve makale sahibi aleyhine dava açmıştır. Dava- ya bu hafta İkinci ceza mahkemesin- de başlanacaktır. Müddeiumumilik, yeni çıkan Pro - paganda gâzetesinin ilk nüshasında - ki bir yazıyı da müstehcen gördüğü için gazeteyi toplattırmış ve sahi”i a- leyhine dava açmıtşır. Açık Söz ga- zetesi de bir yazısında Karagümrük balkını heyecana verdiği için dava a- çılmıştır. İnhisarlar Umum Mi vilâyetlerinde bir tetkik seyahati yap- Mitat Yenel, Vereceği rapora göre tahkikata de- vam edilecektir. dönecektir. Mitat Yenel, Şarkta sa- tış teşkilâtmı gözden geçirmiştir. çu, Yeniköyde müzayede ile satılan|! bir evin tellâliye resmi olan 1750 ku-|i ruşu Yeniköy mahkemesinden alma-|* dip koçanmda bu parayı 1 kuruş ola- | ! Suçlu, kendisini göyle müdafaa et-! il i i Iki oğlan olmak üzere yedi çocuğum |! aldım. Bizde kesirli para olmadığı|! Daha nekadar" bekliyeceyiz? Eyipteki 36 ncı İlkmektebin yanı başında bir verem dispanse- ri vardır, Mekteple arasında du- çevreliyen bahçeye tükürür, ge- gerler. Bu hal, mahzurlu ve teh- | likelidir. Birkaç ay evvel bu vaziyeti e- hemmiyetle yazdık ve alâkadar. | larm nazarı dikkatini oçeldik. | Sıhhiye ve Maarif Müdürlükleri meşriyatımıza karşı alâka göster- diler. Dispanseri yerinden oynatma- ğa imkân olmadığı için aralarma duvar çekmeği kararlaştırdılar, Mekteplerin o açılma zamanı yaklaşmış bulunuyor. Fakat, ve- rilen kararın tatbiki yolunda hiç bir hareket görmlüyoruz. Tehlike- Yi kısmen olsun önlemek için dis - Panserle mektebi biribirinden a- yırmak zarureti inkâr edilemez. Bu hayati meselenin sürünce- mede bırakılmıyacağını ümit ede- rek soruyoruz : Daha ne kadar bekliyeceğiz? Berber dükkânları Tasla yüz yıkamak usulü kaldırılıyor Belediye berberlerin tâbi olncağı hilkiümler hakkında yeni bir talimat- name hazırlamaya başlamıştır. Bu ta- limatname ile bilbassa berber dü kânlarındaki temizlik meselesi kökün den halledilecek ve berber dükkânta- rrasrileştirilecektir. Mail im yikama gran ve asri yıkama muslukları yaplırı ması takarrür etmiştir. Usturalar, daima anti septik mad- delerle yıkanacak ve her. dükkânda ! | ! için| kemelerine taallük eden kısımlarma| nöbetle Sultanahmet birinci ve ikin - | Motör Ingiltereden getirtilmiş, tekne | Hf sınıfları biribiri aleyhine tahrik; antiseptik tertibat bulunacaktır. Bun- dan başka talimatnamede berberle- rip giyinme ve traş etme tarzlarına ait te bazı hükümler bulunacaktır. Bu talimatnamenin tamamiyle tat- bik edilebilmesi için, berberlere mu- ayyen bir mühlet verilecek ve bu mniih let sonunda bu talimatnameye riayet etmiyen berber düklcânları kapattırı- lacaktır. Tahlisiye motörleri Bütün vasıtalar birer birer makineleştirilecek 'Tahlisiye idaresi 1,5 tonluk büyük bir tahlisiye motörü yaptırmıştır. burada imal edilmiştir. Bu motör, İtahlisiyemizde ilk motörlü vesaittir. Bugüne kadar bütün tahlisiye vasıta- ları kürekle idare edilmiştir. İyi neti- ce alındığı takdirde bütün tahlisiye vasıtaları motörleştirileecitir. Yeni motör, en büyük denizlerde bile süratle hareket edebileeek kabi- liyettedir. Kaza yerlerine böylelikle çabuk yetişmek mümktin olacaktır. Liman daireleri Tahlisiye umum müdürlüğünden sonra kurtarma girketide Merkez Rıhtım hanındaki yeni dairesine ta- şınmıştır. Yakında Fenerler idaresi- le, Kılavuzluk ta ayni hana nak'ele- ceklerdir. Budört müessese hanm Şehrimizde 14bin iltalebe kaydedildi Lise ve ortamekteplerde bugün, ilkmekteplerde yarın tedrisata başlanıyor Yeni tedris yılının yaklaşması do- layısiyle bütün mekteplerde son ha- #ırlıklar ikmal edilmiştir. Bütün Tür- kiyede bu tedris yılı faaliyete geçmek üzere yeniden açılan orta mektep ve liseler altmişı, mevcutlara ilâve olu- nan şubeler yüz elliyi geçmiştir. Diline kadar ilk, orta ve liselere ya- zılan talebe miktarı ondört bine yak- laşmıştır. Yalnız busene kaydedilen bu talebenin hemen yarısma yakamı yalnız orta mekteplere yazılanları teşkil etmektedir. Bu itibarla şehrimizde orta mektep ihtiyacı daha ziyade hissedilmiştir. Son ilâvelerden sonra yeni şubeler) açmaya imkân kalmadığından yalnız bu yıl için Üsküdar ve Kumkapı orta mekteplerinde çifte tedrisat usulünün tatbik edilmesi kararlaştırılmıştır. Bu mekteplerde sabah dersleri 7.50 İlde başlıyacak, 12,15 de nihayet bü- lacak, akşam dersleri de 12,30 dan 17,50 ye kadar sürecektir. Ilk mekteplere de bu sene fazla hü- cum yapılmıştır. Fakat, hiç bir za- man orta mektepler derecesini bulma- mıştır. Ancak, tahsisatsızlık yüzünden ye- ni mektep binası yapılamadığından ve bazı kira ile tutulan “binalarda mektep olmaya elverişli bulunmadı - ğımdan bunlar boşaltılmıştır. Bundan mütevellit ilk mektep boşluğu da çif- te tedrisat usulü ile giderilecektir. Lise ve orta mektepler bugün açılıyor Orta mektep ve liseler bugün, ilk mektepler yarın açılarak yeni tedris yılma gireceklerdir. Pöh manti aa — yoları -ikmal edilmiştir. — Maamafih mektep müdürlüri Büğün Maarif mü-| hafta dürlüğüne birer tezkere göndererek, mekteplerinde yeniden açılan sınıf, şube adedi, munilim mevcudu . veya boşluğu: yazılan veya mevcut bulu - nan talebe miktarını bildireceklerdir. Üniversiteye gelince, ikmal ihti - hanları bugün nihayet bulacak ve perşembe günü üniversite merasimle açılacaktır. Merasim üniversitenin kuruluşunun 4 üncü yıldönümü müna- sebetiyle yapılacak ve rektör bir nü- tukla yeni yılı açacaktır. Maarif Vekili gitti Cumartesi gününderiberi şehrimiz- de bulunan Maarif Vekili Saffet Art. kan dün akşam Ankaraya hareket et-| miştir. Saffet Arıkan, Haydarpaşa istasyonunda Maarif erkânı tarafın. dan uğurlanmıştır. Vekil, Hukuk Fakliltesinin dört se- neye çikarılması meselesini Ankara da tamamiyle neticelendirecektir. | Elektrik Şirketindeki tetkikler Elektrik şirketinin hesapları Üze- rinde tetkikat yapan heyet, mesuisine devam etmektedir. Heyet reisi Şefik, | kendisiyle görüşen bir muharririmi- ye şunları söylemiştir: — Şirketten aldığımız müuamelât dosyaları üzerinde çalışıyoruz. Lâzım gördükçe şirket müdürlerinden de i- zahat alıyoruz. Bu tetkikstimzn daha on gün kadar sürmesi muhte. meldir, ——— — dördüncü ve beşinci katlarını, Liman şirketi de ilk üç katı işgal edecektir. Çinili Rıhtım hanı tamamen gümrlk- lere tahsis edilecektir. Bugün hava umumiyetle açık geçecektir. Yağmur yağması ihtimali azdır. Rüzgir, İnhisarlar Vekili Ali Râna ile Şark | mütehavvil olarak esecektir. Dünkü hava makta olan İnhisarlar umum müdürü | Dün hava öğleden sonra açık ve güneşli bugünlerde şetirimize | geçmiştir. Sabahı erken saatinde başlıyan Me kadar yağmur, kma fasılalarla saat sürmüştür, İstanbal civarma düşen yağmur |larına miktarı, daha farladır. Gelen rasat rapor. Gün: 273 Hızır? 1352 RUMI 16 Eylül $ 552 — Öğle: Ikindi: 15,24 — Akşam: Yatsı: 1928 — Imsâk: Siyaset âlemi Ispanyada Toledonun sukutu: spanyada dahili harbin bas- ia gündenberi Alkazar muhasarası hakkında da haberler a- Uyorduk. Cümlruriyetçiler Toledo şehrinin harbiye mektebi ovazilesini gören ve mekiebin talebesi tarafm « dan faşistler hesabına müdafaa edi - Ten kaleyi muhasara etmişler, ve bu- nu bir an evvel ele geçirmek için uğ- raşmışlardı. Madridin üç taraftan muhasara edilmesi Toledo şehrinin hükümet nazarındaki değerini katkat arttırdı. Çlinkil Madrit ile deniz ara- sındaki yola hâkim olan şehir, Toledo idi, Madrit, ancak bu yol sayesinde, halkım isşesini temin eder ve müda - İnaasını sağlamlıyacak vesaiti ele ge- girebilirdi. Oümhuriyetçiler bu yüz- den Allazarı berhava etmeyi göze aldılar ve şehre hâkim olmak istedi - ler. Fakat Alkazar kolay kolay ber- hava edilemedi ve Alkazarm müda - fileri bütün tehditlere rağmen yumu- şamadıkları gibi bütün sulh ve mü- tareke teşebbüslerine de kulak asma- dılar. Nihayet, mimarlığın şaheserle- rinden sayılan Alkazar hurdahaş ol. du. Fakat Cümhuriyetçilerin eline düşmedi Çünkü İspanya faşistleri de Alka. zardaki müdafileri kurtarmak ve Toledoyu ele geçirerek Madriti bir arma içine almak için uğraşıyor - Mücadele faşistlerin muvaffakıye- tiyle neticelenmiş ve Toledo şehri fa- sistlerin eline düşmüş, Alkazardakl mahsurlar kurtarılmış ve bunlar ka lenin ankazı içinden sıçrıyarak cüm- huriyetçilere saldrmakla muhasara günlerinin — intikamı almışlardır. Toledonun sukutu ile İspanya eüm- huriyetçileri mühim bir darbeye uğ- ramış ve vaziyetleri çok müşkülleş « miştir Bundan böyle cümhuriyetçiler ile faşistler o arasmdaki © çarpışmalar Madritin etrafmda vuku bulacaktır. Madritteki çilmhuriyetçiler, bu sehri teshir edilme: li ir. Tek içiN Saliyürml hallaç tie hafta içinde taayyün edecektir. aponya diş bakanı bugünkü beyanatında Japonya ile Çin arasında biribirinin elini sıkmak ve- ya bundan vazgeçmek sırasmm hu - Tül ettiğini söylemiş ve hu suretle «ön Şanghay buhranının ehemmiyetini anlatmıştır . Şanghay buhranı bir Japon bahri- ye askerinin öldürülmesi yüzünden ileri gelmişti . Çinin en büyük şehri ve Iki milyon nüfuslu olan Şanghay, hakikatte Üç şehirden müteşekkildir. Biri beynel- mileldir ve İngiliz, Amerikan, Japon ve Çinli bir belediye heyeti tarafın - dan idare olunur. İkincisi, bir Pran- sız şehridir ve Fransanm İdaresinde- dir, Gerisi Çinili bir şehirdir ve Çinli bir belediye reisi tarafmdan İdare o- lunur idaresi bu kadar karmik olan Şanghayda vuku bulan hâdiselerin Uzak Şarkta yeni ve tehlikeli bir buhrana yol açması beklenmekteydi. Bu ihtimal henüz zall olmamıştır. Ömer Rıza DOĞRUL LE A BIRKAÇ SATIRLA üddelumumi Hikmet, dün M sabah Vilâyet binasındaki eski Meclisi Idare odasında yeni Cürmü Meşhut Kanununun tat- bik şekilleri hakkında zabıta â- müirleri: ikinci bir konferans da- ha vermiştir. » niversitede 15 doçentlik münhaldir, bunun için ya» rin bir müsabaka imtihanı yapı « lacaktır. * elediyo tramvay tarifelerin» (den ve tramvay arabala- rının rbuhtelif şebekeler Üzerine taksim tarzından dolayı (yapılan şikâyetler üzerine Tramvay Şir - ketile temasa geçmiştir. Yeni ve ibtiyacı karşılayan bir tarife ha- zırlanacaktır. göre, hav, Tray takasda | amaaa Aİ yağışlı geçmiştir.