27 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ÇN 27 - 9 - 936 SONHABER İspanya asileri Bilbao ya bomba yağdırdılar Siyast hadiseler çıktı Bir İngiliz gemisi hükümete mensup bir zırhlıya karşı ateş açtı İspanyada âsilere karşı Londra, 26 (Radyo-TAN) — İs - panyadan gelen 'en son haberlere gö re vaziyet şu merkezdedir. Bilbao şehri âsilerin tayyareleri tarafından iki kere hamhamdrmıa— - dilmiş, ikinci bombardıman sırasın- da İngiliz konsolosluğu cüz'i tahri - îıî bir sürü tâahribatıma sebep olmuş, birçok evlerde yangmn çıkmıştır. Za- yiat miktarı malüm değildir. Asi general Molanın yarım şehre karşı kat'i bir taarruzda bulunacağı haber veriliyor. Miralay Yagne Toledo şehrine doğ ru ilerlemektedir. Haber verildiğine göre Yagnenin kıtaları şehirden iki tiç mil mesafededir, Şimalde hükümet kuvvetleri Ovle- do şehrine yaklaşmıştır. Asiler şehir etrafında siper kazmış ve siperlere girmiş bulunuyorlar. İki tarafın bu- rada çarpışacağı anlaşılıyor. Asiler tarafından verilen malüma ta göre Alkazarı müdafaa edenler hâlâ mukavemet göstermektedirler. KRALI BEKLİYENLER " Londra, 26 (A.A.) — Cebelüttarik tan buraya gelen haberlere göre, yüzlerce kral taraftarı eski İspanya kralı Alfonsu görmek ümidiyle dün akşam İtalyadan gelen “Rex,, gemi Bine' çıkmışlarsa da sabik kralı yolcu- lar arasında görememişlerdir. " Roma, 26 (A.A.) — Resmi maha- #il, iki İtalyan vatandaşının tevkifi tizerine İtalya tarafından Madrit hü- kümetine bir ültimatom verildiğin . den haberdar olmadıklarmı bildir - mektedirler, KANLI BİR İHTİMAL Hendaye, 26 (A.A.) — Asilerin iş- galindeki havaliyi gezen Röyter mu habirile diğer bitaraf müşahitlerin tahminine göre —asiler dahili bir harpten muzaffer çıkarlarsa faşist ve muhafazakâr kralcıların iktidarı ele-geçirmek için biribirlerine gir - meleri muhtemeldir. ATEŞ ETTİ Londra, 26 (A.A.) — Cebelüttarik ta demirli bulunan bir İngiliz harp gemisi, nasyonalistlerin ateşinden kaçarak İngiliz kara sularına girmiş ©lan “Almicante Ferendia,, adlı kızıl torpito çekerine ateş etmek mecbu- “ Piyetinde kalmıştır. cepheye giden kadın askerler > Yugoslavyada köylüler kazandı |Köylünün borçtan kurta- rılması için bir kararna- me tasdik edildi Belgrat, 26 (A.A.) — Başbakan Stoyadinoviç, bugün Bakanlar konse- yi tarafından köylü borçlarının tesvi- yesi hakkında imza edilen kararıa- menin ehemmiyetini kaydeden uzun bir beyannameyi matbuata tevdi et - miştir. Alacaklıları mühim kayıt altında bulunduran ve köylülere borçlarını tesviye etmek imkânını veren bu ka- rarnameden maksat, köylü kü!lesi menfaatlerinin korunması ve zirai kredinin yeniden kurulmasını temin- dir. Filistinde Bir günde 19 Arap öldü, 40 Arap yaralandı Kudüs, 26 (Röyter) — Son 24 sa- at içindeki müsademelerde bir İngi- liz neferi ve 19 Arap ölmüş, iki İngi- liz zabiti ile 40 Arap yaralanmıştır. Sözlerini tutmı- yan tacirler İktisat Vekâleti İzmirde tedbirler alıyor İzmir, 26 (Tan muhabirinden) — Burada bazı tâcirler üzüm ve incir Üzerine vaktile alivre satış yaptıkla- ri Alman ithalât tâcirlerine taah'nüt- lerini yerine getiremiyeceklerini açı- ğa vurmuşlardır. İhracatımız - bakı - mından çok mühim olan bu meselede Türkofis derhal müdahale ederek ta- cirlere taahhütlerini yerine getirme- lerini bildirmiştir. — İktısat Vekâleti bünlar hakkiında kanüni tedbirler a- lı.cı.ktu' Uzak Şa Şarkta harp kokusu Şanghay, 26 (A.A.) — Japonya - nm Şanghaya başka harp gemileri yollamıyacağı ve derhal askeri ted- Haberler arasından seçtiklerimiz D ün Romada İtalya ile Bul gar murahhasları ara - sında bir ticaret anlaşması im - zalanmıştır. .. ransa ile Lehistan arasın- daki yeni mali anlaşma - ya göre Fransa şu günlerde Le- histana 300 bin frank verecek- tir. *.. ransa kabinesinde fenni araştırmalar müsteşarı o- lan Madam Küri Sorbon profe- sörlüğüne namzetliğini koydu - ğu için kabineden istifa etmiş - tir. ... erlin, 26 — Mıisır Başba- kanı Nahas Paşa, Finans Bakanı Makram Paşa ve Genel sekreter Osman, resmi olmıyan bir ziyaret için buraya gelmiş - lerdir. Paris. 26 — Nehir nakli - yatı işçilerinin ilân et - tikleri grev, bütün vilâyetlere si rayet etmektedir. *.. Atatürkün kıymetli bir hediyesi Yugoslavya nazırına fotoğraflarını verdiler Belgrat, 26 (Radyo-TAN) — Tür- kiye sefiri Ali Haydar Aktay bugün Yugoslav nazırlarından Şevki Beh - mene Atatürk tarafından hediye edi- len ve Atatürkün öz ve soyadlarının ilk harflerini altınla işlenmiş olarak ihtiva eden bir fotoğrafını takdim et miştir. Şevki Mehmen minnet ve şük ran hislerile mütehassis olmuş ve bu Nislesinin Atatürke. arsını dilemiz. - tir, Rusyada bisiklet- te birinci olduk Yedinci Balkan oyun- ları bugün açılıyor Leningrat, 26 (Tan muhabirin - den) — Bugün (dün) yapılan yüz ki- lometrelik bisiklet müsabakasında Talât birinci, Kâzım ikinci geldiler, Puvan hesabile Türk takımı dokuz puvanla birinciliği kazandı, Lenin - grat bisiklet takımı da on iki puvan- la ikinci oldu. Bu gece on buçukta Kiyefe gidiyoruz. — Tezcan Atinada bugün Atina, 26 (Telefonla) — Balkan oyunlarına iştirak için burada îopla- nan Balkanlı sporcular bugün 5,30 da Meçhul asker;âbidesine merasim- le çelenk koydular, sırasile bütün Balkanlıların milli marşları çalındı. Balkan komitesi azası ve takım şef - leri âbide defterini imzaladılar. Ya - rın (bugün) 3,30 da Yedinci Balkan oyunları Atinanın tarihi stadında a- çılacaktır. Kralın da hazır buluna- cağı söyleniyor. Türk takımı spor - cularının maneviyatı yerindedir. F'a- kat Almanyada bulunan gülleci İr - fan ile İngilteredeki sırık atlayıcısı Fethi henüz gelmediler. Yunan ta - kımının formu iyidir. R ler de TAN Cenevrede Fransa hari- ciye nazırıda söz aldı Diyorki:“ Avrupa, iki muhalif tarafa ayrılmakla tehdit altındadır,, Cenevre, 26 (Hususi) — Bugün Milletler Cemiyeti »ssamblesinde Fransa Dış Bakanı M. Delbos söz söyledi. Detbos evvelâ beynelmilel iş birliği esaslarırıdan bahset- ———0 — ti ve dedi ki: “— Iş birliği, her milletin kendi iş lerini kendi idare etmesi, hudutları içinde organize olması ve Herhangi bir ecnebi müdahale ve tecavüzden tamamile masun olması ile bir mâna taşıyabilir. Dünyada şimdi hüküm süren anlayışlar, Avrupayı iki mu - halif tarafa ayrılmakla tehdit et - mektedir. Bu tehlikeleri mübalâga etmek doğru değildir. Fakat muhte- lif fikirlerde bulunan Avrupalıların ihtilâfı neticesinde bu gibi tehlikele - rin doğabileceğini de nazarı itibare almak lâzımdır.,, Delbos daha sonra Fransanın si - yasi sahada olduğu gibi ekonomi sa hağsında da iş birliğine taraftar ol - duğunu söylemiş ve Fransanın İngil- tere ve Amerika ile yaptığı müzake - relerden bahsetmiş, daha sonra İs - panya işlerine ademi müdahale me - selesine geçerek Fransanın biribirine rakip müdahalelerin doğuracağı âki- beti hesaplıyarak ademi müdahale - yi temin etmek istediğini, yoksa bu- nun lâkaydiden ileri gelmediğini an- latmıştır. Delbos silâhsızlanmaktan bahsederken bu işin üç merhaleye tâ- bi olması lâzımgeldiğini, bunların da evvelâ silâhları kontrol, sonra silâh- ları tahdit, en sonra da silâhları ek- siltme olduğunu söylemiş ve askeri masrafların 'neşr ve ilânı lâzımgeldi ğini ilâve etmiştir. Delbostan sonra Norveç Dış Ba- kanı Koht söz söylemiş ve: “Norveç, Milletler — Cemiyetinin 119 paktında derpiş edildiği gibi, si- lahsızlanmağa doğru gayretlerine de- vam etmesini temenni etmektedir. Bu iş, şimdi Milletler Cemiyeti dışın da bulunan Milletlerin iştiraki ol - maksızın yapılamaz., , Demiştir. Panama delegesinin de bir nutkun dan sonra assamble celsesi. Pazartesi gününe talik edilmiştir. İFELEK Çekemiyenlere! — Ah, ah! — Ne oldu? Yine ne var? — BSorma! — Mahzun görünüyorsun.. — Çok kederliyim! , — Geçmiş olsun! Neye bu kadar keder?! — Efendim! İki şeye acıyorum. Yüreğim yanıyor. Kimseye de bir şey söyliyemiyorum. İçim hün oluyor. — Vah, vah! , — Hele bir desen de belki çaresini bulurduk , — Çaresi yok! Nasip böyle! Ne yapalım?! — E canım! İnsan derdini söyle « mezse, derman bıılnmu Bir deyiver bakalım! — Efendim! Ben âşık olup içini çekene; zöğürt olup sümüğünü çeke- ne; para kazanmak için bin kapının ipini çekene, İspanyada biribirini ye- mek için ölünciye kadar tetik çeke « ne; hulüs çakmak için ötekine beri- kine telgraf çekene; güreş — öğrene- ceğim diye habire elense çekene; ih- tikâr için piyasadan mal çekene; ka« badayılıktır diye silâh çekene; do « lap beygiri gibi muttasıl su çekene; Yalova burnunun dibindeyken roma- tizma çekene; kaşlar kalem çizgisi olmuşken hâlâ rastık çekene; kan- hırcı olup bıituıı ömründe elin malmı (Başı 1 incide) müşterek emniyet ve ademi tecavüz meselelerini çok ciddiye alan küçük memleketler ağır bastılar. Cenevre- de hakiki Milletler Cemiyeti ruhu üs- te çıktı ve zafer kazandı. İngilizlerin siyasi mezhebi * ngiltere Hariciye Nazırı Ede- nin Cenevredeki nutku da bu zaferi teyit edecek ve Milletler Cemiyeti prensiplerine kuvvet ver - direcek mahiyettedir. Eden Avru - payı ikiye ayıran siyasi mezhep ay- rılığı-karşısında İngilterenin mezhe- bıni bidirmiştir: İngiltere, Cemiyeti Akvamcıdır... Eden her memleket.ın Milletler Cemiyetine girmesine samimi suret- te arzu göstermiştir. Milletler Cemi- yeti misakma aykırı düşmemek şar- tile mevzil misaklar aktedilmesine taraftardır. Garbi Avrupa için böy- le bir misak müzakeresine de hazır- dır. Milletler Cemiyeti ni Bir haftalık tarih kat Fransada hüküm süren bütün şartlar buna imkân bırakmıyacak yoldaydı. Bir taraftan altına nis - betle kâğıt para miktarı mütemadi- yen çoğalsın, diğer taraftan kâğıdın kıymeti sabit kalsın. Bu her halde beklenemezdi. Bilhassa ki Fransa - daki iktısadi gidişte frangm düşme- sini icap ettirecek türlü türlü sebep- ler vardı. Şimdi anlaşılıyor ki Blum kabine- si bu zarureti iptidadan görmüş, Londra ve Vaşington ile aylarca giz- liden gizliye konuşmuş, ;nihayet Üç||. büyük memleket arasında bir para birliği kurmıya, böylece frangın düş- mesinden husule gelecek sarsıntmın kısmen önüne geçmiye muvaffak ol- muştur. Frangın düşmesinden birçok ferdi ziyanlar olacaktır. Fakat üç memle- ket arasımdaki para anlaşmasının husule getireceği istikrar, milletlera- rası münasebetler için büyük — bir sinde tadiller yapılmasını istiyor. İlk adım olarak, Cemiyet misakmmın Ver say sulh muahedesinden ayrılması lüzumunu ileri sürmüştür. Bu suret- le Almanyanın Cemiyete karşı baş - hca itirazı hükümden düşmüş ola - caktır. Mister Eden müsavi esaslar dairesinde silâhları terketmiye taraf tar göründüğü gibi ham maddeler hakkımda münakaşalara girişmiye de hazırdır. Londrada içtima olacak mı Cenevredeki nutukta Lokar - no devletlerinin Londradaki içtimar için zemini hazırlamak gaye- si aşikârdır. Fakat bu içtimaa iki ciddi mâni çıkmıştır. Birincisi, İtal- yanın Habeş murahhaslarının Ce - nevre toplantısma kabulü üzerine Londra içtimama gitmemiye karar vermesidir. İkincisi de Hitlerin Nürenbergte Rusya ile hiçbir hüzakereye giriş - miyeceğini söylemesi ve Garbi Av - rupa meselelerini konuşmak için Fransanm Rusyadan ayrılmasına lü- zum göstermesidir. Fransa, boyle bir düşünceden çok uzak gö - re Londrada bir anlaşma husulü şöy- le dursun, bu maksatla bir toplantı yapılma.ıx bile şimdıllk şüpheli gö - rünmektedir. JA ümitlidir. Bulgar atletleri henüz ye- nidir. — B. FELEK Titülesko tehlike- yi atlatıyor Sen Moritz, 26 (A.A.) — Titüles- konün ahvali umumiyesi salâha doğ- ru mühim derecede yüz tutmuz'ur. Kansızlığı sür'atle zail olmaktadır. Hasta, halihazırda tehlikeyi atlat - mıştir. birlere başvurmıyacağı hakkındaki haber, buradaki gerginlıği bir dere - ceye kadar izale etmîştu'. Bir taraftan da Avrupadaki emni- yetsizlik kazanı durmayıp kaynıyor. İtalya, Avusturya ve Macaristan a- rasındaki iş birliği artıyor. Almanya ile Avusturya arasında son anlaş - madan sonra çok yakınlık hâsıl ol - muştu. Avusturya ve Macaristanın İtalyaya yaklaşması, Almanya ile Avusturya arasmdaki rabıtayı gev- şetmiş gibi görünüyor. Buna muka- bil Almanyanın Balkanlardaki — te- mas ve faaliyetleri artmıştır. Fransız frangı rangın birdenbire düşürülme- si bu haftanın en mühim hâ- diselerinden biridir. Blum kabinesi Frangı tutmak - iddiasımdaydı. Fa- kazanctır. Ahmet Emin YALMAN İngiltere Akdenizde kuvvetleniyor (Başı 1 incide| ziyetin bir daha tahaddüs etmemesi- ne azmetmiştir. İngilterenin deniz, kara ve hava kuvvetleri sükünet i - çinde takviye edilecek, bütün sev - külceyiş noktaların müdafaası tama- mile modern bir hale getirilecek, de- niz ve hava kuvvetleri için yeni üs- ler vücude getirilmesi temin oluna - caktır.,, Italya gazeteleri hiç memnun değil ç pedagoji ksadiyle kulak çekene; akıntıya kürek çekene, derdi tle ağız | çekene; yokuş- ta vuklu araba çekene acımıyorum. ; — Güzel? . — Yalnız acıdıklarım çekemiyen- ler. — Araba çekemiyenler mi? — Hayır! Yavrum! Azıcık zeki ol! Çekemiyenlere, seni, beni, şunu çeke- miyenlere acryorum. 'Lâkin elden ne gelir?. Çekemiyorlar.. — Ne diyeyim! Allah — çektirme- sin! B. FELEK | | NASIL YAZIYORUZ? Tanh ıçmde dcgışıklıklemıe Tağ- men (Türk edebiyatı) vaaıfları Tı'rld dilile söyl ve Türk ruhunu, velev muayyen .sıııı]- lar içinde olsun, ifade etmesidir. — AÇIK SÖZ, 25 - 9 - 1936 Cenab Şahabettin bir yazısında: “Vatan sağır kef,, istiyor demişti; vüzuh ta bu cümlede, “Türk edebiyatı,, terkibinden son- ra bir “nın,, bulunmasını istiyor. Bu, meseleyi Lâhey mahkemesine havale etmek gibi bir idarei maslâhat siyasetini ansızın tersine çevirerek d« lınmış bir karar olduğu içindir ki en« teresandır. AÇIK SÖZ, 25 - 9 - 1986 *“İçin,, yerine "içindir ki,, söze daha bir kibarlık, âdeta bir derinlik veriyor, değil mi?.. Hem Frenkler istedikleri kadar ka« rar “alsın,, Türk kararı "verir.,, Şemsi Paşa çok nekre bir adamdı... Tuhaflığı ve nükteli sözler söylemeği severdi. — AKŞAM, 26 - 9 - 1936 Ne iyi muharrir!” “Nekre,, kelimesini belki bilmezler diye manasını da söyleyi « vermiş!.... Hozatın Karacaköy üstündeki bü « yük Doğan tepesinde ebedi uykusu « na varan tarihi türbesile Sarı Saltuk ta bu ulu erlerden biridir. — CUMHÜRİYET, 26 - 9 - 1986 - AĞA —| Türbede ebedi'uykuya varıldığını bilir. £ Temps g Ro'üimmı.türbeniudemvırdığmıye- ma D Lı,: Aı K | $ ç) !iı!'n I. ni ğ di o P gAĞ S ŞTR gç et ı talya - Habeş harbi sırasında İngil - tere ile İtalya arasında vücuda ge - tirdiği gerginlikten bahsederek İn - gilterenin son haftalar zdarfında Ak- denizde siyasi ve bahri yeni bir plân ile harekete geçtiğini anlatıyor. Ve vaziyeti-şu şekilde hülâsa ediyor: İngilterenin Cebelüttarik ile Sü - veyş arasındaki üslerini takviye et- mesi, Kral Sekizinci Edvardın Yu - goslavya, Yunanistan ve Türkiyeyi ziyareti, İngiltere bahriye nazırı Sir Samvel Horun Malta, Kıbrıs ve Hay fayı teftiş etmesi, İngiltere ile Mı - |ker? sır arasında askeri üssülharekeler ü- zerinde yeni bir anlaşma yapıl: dan ibaret mi?... Yok canım! ama ben tashih edilir yanlışlara balmumu yapıştırı- yorum... Altta kalan Amerıkalı derin bir inli ile epey TAN, 26 - 9 - 1936 Bayılmanın azı çoğu olmıyacağına göre “epeyce bayılmak”, uzun zaman baygm kalmak, yatmak olacak. Öğle deyiver, a canım!... Yalnız saçlarımın rengi değil, ta « lihsizliğimin ağırlığı da omuzlarıma çöktünr— — AKŞAM, 26 - 9 - 1936 Ağırlık çöker ama renk omuza nasıl çö« Ahfeş İngiltere ile Türkiye arasında dost - luğun canlandırılması, İtalyanın Ak deniz hassasiyetini her vakitkinden fazla uyandırmıştır. Stampa gazetesi, müdürünün im- zasını taşıyan bir yazıda İngiltereyi İtalya ile Akdeniz şarkındaki dev - letler arasındaki iyi münasebetleri ih lâle uğraşmakla, yani, Romaya kar- şı zecri tedbirler devrinde başlamış olan Akdeniz paktı politikasını ida- me ettirmekle itham ediyor ve Bri- tanya hükümdarının tam Yugoslav- ya sahillerinin İtalyaya karşı tecavü zi tahkimatımın kuvvetlendirilmesi düşünüldüğü sırada Dalmaçya sahil lerini ziyaret edişinin dikkate şayan olduğunu ilâve ediyor.