27 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

TAN Z27 - 9 - Yöb Frank kıymeti düsürüldü 1Başı 1 incide) memleket arasında bir istikrar birli- ği şeklinde ortaya konulduğu için frangm sarsıntısı şahsi ve mevzii za rarlara münhasır kalmış, ilân edilen istikrar birliği dünyanın her tarafın- da teskin edici ve işlerin istikrar ve inkişafı hakkında ümitler uyandırı- cı bir tesir yapmıştır . Borsayı müteessir edecek mühim kararların cumartesi günü ilân edil- mesi âdet hükmünü almıştır. İngi - liz lirası için de, dolar için de böyle yapılmıştı. Frank için ayni Aan'ane takip edilmiştir. Çünkü cumartesi kısmen ve pazar günü tamamile bor- sa kapalr olduğu için spekülâsyona meydan kalmaz. Fazla olarak Fransız parlâmento- su bu mühim kararı tasdik için pa- zartesiye içtimaa çağırıldığı ve an- cak salı sabahına kadar kat'i netice beklendiği için Paris borsası pazar- tesi günü de kapalı bulundurulacak- tır. Fransız meclisi yarın toplaniyor Paris, 26 (Radyo-TAN) — Fran- sa hükümeti kararını verdi, ve İn - giltere ile Amerika müttehit Cüm - huriyetleri hükümetlerile anlaştık - tan sonra frangın fiatini düşürdü. Belçika daha evvel altın esasından ayrılmış, İsviçre federal meclisi bu- gün ayni şekilde altın esasını bırak - maya karar vermiş olduğu için Av- rupada altın esasına sadık kalan bi- ricik devlet, Felemenk olmuştur. Fransa hükümeti frangm değerini yüzde 25, yüzde 35 kadar düşürdü- ğü için her İngiliz lirası yüz frank değerinde olacaktır. Fransız parlâmentosu pazartesi günü toplanacak ve hükümetin bu kararımı müzakere edecektir. Üç devlet arasında anlaşma Fransa hükümeti, İngiltere ve A- merika ile anlaşarak frangi düşür - mey& karar vemiş"aduğd fazla düşmemesi için pâŞînden İcap edeti teminatı sağlamlamiş bujunu- yor. Üç memleket arasında imzala - nan anlaşma, döviz karşılıklarına karşı gelmeyi temin ettikten başka mali müvazenenin muhafazasını ve istikrarın devamını temin etmekte - dir. Bunun faydası derhal görülmüş, - Rusya devlet bankasınım Amerika piyasasına takdim ettiği ve her ne pahasına olursa olsun satmak istedi- ği bir milyon İsterlin Amerikanın is- tikrar için kullandığı para ile satın alınmış ve Amerika 2000 milyon do- lara baliğ olan istikrar parasını bu gaye ve maksat için kullanacağını göstermiştir. Fransaca moratoryum Fransa hükümeti mühim ihtiyati tedbirler almış bulunuyor. Bütün dö- viz ve altın muamelâtı üzerinde ilân olunan moratoryüm bu tedbirler ara smdadır. Üç devlet arasında imza - lanan anlaşma şimdiye kadar eşi gö- rülmemiş bir mahiyettedir. Bu mü- him hâdise devamlı sulhün ilk nişa - nesi sayılabilir. Amerikanın tikri Amerika maliye nazırı Morgentau bu münasebetle şu sözleri söylemiş- “Dünya parası istikrarının, devam- lr bir sulh, ve dünya ticaretinin ye- niden faaliyete geçmesi için sağlam bir esas teşkil edeceğine kaniim. Pa- ra antantı, Fransız, Amerikan ve İn- giliz eksperlerinin toplandığı dışişle- ri bakanlığında ve bir gün içinde ya- pilmıştır. Tarihte ilk defa olarak üç finans bakanı müşterek bir beyanna- me neşretmişlerdir. Amerika, şimdiki neticeyi üç bu- çuk Ssenedenberi tahmin etmekte idi., , Üç aydanberi devam eden müzakereler Üç devlet arasında imza edilen anlaşma Üüç aydanberi devam eden müzakeratm eseridir. Finans Bakanı Vincent Auriol, e- konomi bakanı da hazır bulunduğu halde, bu sabah matbuat mümessil- lerini kabul ederek aşağıdaki beya - natta bulunmuştur: “Bütün memleketler beyanname - edilmiştir: bulursa hükümet, Türk lirasınım Hükümet Türk parasının kıyme- tini muhafazaya karar verdi ,Nitekim, dün gece yarısımdan sonra Ankaradan aldığımız en son haberlerden anladık ki hükümet Türk parasmın kıymetini muhafaza etmeğe karar vermiştir. Bu haberleri şuraya sıralıyoruz: Ankara, 26 (TAN muhabirinden) (dün) 15 de toplandı, dört saat müzakerede bulundu. göre bu toplantıda Fransız frangınm son vaziyeti gözden geçirilmiş ve paramızın bugünkü kıymetinin muhafazasına karar verilmiştir. BAŞVEKALET TEBLİĞ EDİYOR Ankara, 26 (A.A.) — Başvekâletten 26 - 9 - 1936 tarihiyle tebliğ 1 — Yabancı dövizlerin kıymeti üzerinde yeni tahavvüller vuku ga karar v (Başı 1 incide) — Vekiller Heyeti bugün Öğrendiğime kıymetinde bu tahavvüllere tâbi olarak bir tı —ül.v P 38 — Türk lirası, altma tahvil meti muhafaza edecektir . 4 — Bu esas dahilinde, kıymet nisbetlerini Merk edecektir . 2 — Hükümet, Türk lirasının bugünkü kıymeti memleketin iktı- sadi ve mali ihtiyaçlarına en iyi tekabül ettiği kanaatindedir nazaran şimdiye kadar fiili olarak kazanmış olduğu müstakar rk lirasınm diğer dövizlere nazaran” Bankası olunabilir dövizlere izafeten altına kıy- vakit vakit hesap ve ilân , ye iştirake davet edilmişlerdir. Ya - kında başka devletlerin de iştirak e- deceklerine emin — bulunmaktayım. Bu beyanname ile temin edilen itti- fak, beşeriyet sulhünün başlıca şar - tı olan bir para sulhünün başlangıcı- nı teşkil etmektedir. Milli sahada, yeni tedbirler, Fransız ekonomik ha yatının tevessü etmesi ve canlanma- sı suretile tecelli edeceklerdir. Sosyal haksızlıkların 'vuku bulma- sına mâni olmak için, hükümet, al - tının şimdiki piyasa üzerinden top - latılmasmı ve küçük servet sahiple - ri ve eski muharipler lehine olarak bazı tedbirler almmasını parlâmen - toya teklif edecektir. Hükümet bun dan başka yevmiyelerin hayat paha- lılığı nisbetinde tesbit edilmesini teklif edecektir. Hükümet, gümrük siyasası saha - sında bazı tedbirler almak suretile fiyatların aşırı bir şekilde artmasına da çalışacaktır. İsviçrenin vaziyeti Bern, 26 (A.LA.) — İsviçre federal konseyi dört saat süren bir toplantı yapmış ve toplantıdan sonra aşağı - daki resmi tebliğ neşredilmistir: Federal konsey, Fransız hüküme - tinin Fransız frangmı takriben yüz- de otuz kadar kiymetten düşürmek için verdiği karardan malümat al- dıktan sonra, İsvçrenin de parasımı, milli ekonomisi nef'ine, beynelmilel rayice uydurmak mecburiyetinde ol- duğu mütaleasıma varmıştır. Kon - sey gelecek pazartesi günü tederal konseylere tekliflerini yapacaktır. Borsalar pazartesi ve salı günü kapalı bulunacaklardır. Federal Başkan Meyer bu akşam telsizde bir nutuk söyliyerek konse - yin kararlarını Iıviçre ulusuna bildi- recektir. 2 nlaşmanm metni 1 — Fransız hükümeti, sulhü ida- me ettirmek hususundaki umumi ar zuyu tesbit etmek, beynelmilel exo- nomik münasebetlerde nizamın tesisi için icap eden şartların kurulmasını kolaylaştırmak, dünya refahını arttır mak ve,milletlerin hayat seviyesinin yükselmesine matuf bir siyasa takip etmek maksadile Büyük Britanya ve Amerika hükümetleri ile temasa gi - rişmiştir. ş 2 — Amerika Birleşik devletleri hükümeti ile Büyük Britanya hükü- meti, beynelmilel para siyasası saha - sında, İngiltere İmparatorluğu ile A- merika Cümhuriyetinin dahilf refahı için lâzım gelen şartları nazarı itiba- ra alacaklardır. Diğer taraftan Fran- sız hükümeti de beynelmilel para pi- yasasının müvazenesini temin için ça lışacak ve bu müvazenenin bir İngiliz veya Amerikan para hareketi yü - zünden bozulmaması için lâzım gelen tedbirleri alacaktır. 8 — Muhtelit ekonomiler arasında ayni zamanda devamlı bir müvazene temin edilmeden başlıca paraların takviye edilemiyeceği düşüncesini e- sas ittihaz eden Fransız hükümeti, para işinin düzeltilmesini parlâmen- toya teklif etmeği kararlaştırmıştır. Amerika ve İngiltere hükümetleri bu kararı müsbet bir şekilde karşıla - mışlar ve bunun beynelmilel ek9no- cağı ümidini izhar etmişlerdir. Amerika, İngiltere ve Fransa hükü metleri, imkân hudutları içinde, ve ellerinde bulunan en emin vasıtaları kullanarak, tasarlanan tanzim ameli- yesi neticesinde kurulacak olan yeni para esaslarına halel gelmemesi için çalışmak kararındadırlar. Bu husus ta diğer iki hükümet ve milli banka - larla yapılacak olan istişarelerin te- min edilmesi de tabiidir. Kontenjan ka'kıyor merika ve İngiltere hükümetleri yu- karıda işaret edilmiş olan siyasanın muvaffakiyetinin beynelmilel ticare - tin inkişafıma bağlı olduğuna kani bulurmaktadırlar. Fransa hükümeti ileride tamamile kaldırılması maksadile, şimdiki kon- tenjanlar ve paranın kontrolü siste - mini derhal gevşetmeği lüzumlu bul- maktadır. 5 — Bu hususta Amerika ve İngil- tere hükümetlerile birlikte hareket e- den Fransa hükümeti, işbu beyanna- mede izah edilmiş olan siyasanın ta- hakkuk etmesi için diğer milletlerin işbirliğinde bulunmasını temenni et- mektedir. Fransa hükümeti, hiçbir memleketin aykırı bir para avantajı temin etmek istemiyeceğini ve Fran- sa, Amerika ve İngiltere hükümetle- rinin daha müstakar ekonomik müna- sebetlerin tesisi bakımından sarfede-, cekleri mesaiye iştirakten imtina et- miyeceğini ümit etmektedir. Dünyada akisler Londra, 26 (A.A.) — Times' gaze- tesi, bugünkü nüshasımda, Fransız frangınm - kıymetten — düşürülmesi hakkında şu yazıyı neşrediyor: “İngiliz - Fransız - Amerika an - laşması, dünya dövizlerinin kat'i surette istikrarına doğru atılmış bir adımdır.” Deyli Telgraf, bu ilk beynelmilel el birliği tecrübesinin beklenmiyen bir hâdise olması dolayısile daha mu cibi memnuniyet olduğunu yazmak - tadır. Nevyork, 26 (A. A.) — Nevyork Times gazetesi, Fransız frangı kıy- metinin yeniden tesbit edilmesine da- ir olan kararı “mesut bir netice” diye Gerek Fransız hükümeti, gerek A- tavsif etmektedir. Şehrimize ü (Başi 1 incide) mek ve başka memleketlerle muka - yese etmek için tekrar büraya gele- cektir.. Fakat bir tereddüdü var. Bi- ra, şarap burada çok pahalı... “Biz İngilizler çok bira içeriz, di- yor. Fakat — İstanbulda bira içmiye insan para yetiştiremiyor. Taksiler de dünyanın her yerinden pahalr... Gıda fiyatları, bilhassa meyva ucuz.. Öyle zannediyorum ki Londrada bir işçi ailesi, Türk işçisinden ayni mik- tarda parayla daha iyi seviyede ya- şıyabilir. Kadınlarımıza hayzan İstanbulda iki gün kaldım. Üze - rimde kalan tesir büyüktür. Şehrin garplılaşmak yolundaki çalışmala - rinı, bilhassa temizliğini beklediğim- den çok iyi buldum. Kadınlarınıza hayrette — kaldım. Dün evlerde esir gibi yaşıyorlardı. Bu kadar az zamanda bu inkişafa nasıl vardılar? Gördüklerimi güzel, cazibeli, zeki buldum. Her bahse alâ- ka gösteriyorlar. Vukuflu münaka- şalara giriyorlar. Ben hayalimdeki nümune ile mukayeseler yaparak şu tesir altında kaldım: Türk kadınları bana ölmüş te tamamile garplı bir kılıkta yeniden dünyaya gelmiş mah lüklar hissini verdi. Büyük Şef yaman insan Büyük Şefinizin yaman bir insan olduğuna ait kanaatim derinleşti. İn sanların ruhuna az zamanda ve hür- riyet içinde bu kadar disiplin, inti - zam, seviye yüksekliği nasıl sokula- bilir? Askerleriniz hal ve kıyafetçe mükemmel... Zabıtanız vazifesinin ehli ve muntazam... Bir itiraz: Hamallar Yalnız nakliye vasıtalarınıza ak - lrm ermedi. Burada eski ile yeni çok karışmış. Büyük bir şehir içinde ötomobil ile eşek ve deveyi nakliye vasıtası diye yanyana gördüm. Bu da bir şey değil... Ya iki kat olmuş, sırtında ağır yük taşıyarak giden in- sanlar? Türkiyenin yenilik ve terak- ki çerçevesine bu mınurıyı yakış - tıramadım. Çok terakki ettiniz. Londra ve Parise varmak için daha çok yolu - nuz var, Fakat gidişinizdeki sür'ate bakmca yakm bir zamanda oraya da varacağınıza şüphem yoktur.” Avam Kamarasınm diğer iki aza- sını İstanbul Klübünde bir arada bulduk. Saatlerce konuştuk. Yuka' - ç İngi iz mebusu geldı rıda söylediğimiz gibi bunlardan Miralay Veb Baldvin dün akşam gitmiştir. Miralayın memleketimiz hakkımdaki-ilk Mmtibar nayrahliık de- retesindedir. 'Politika hayatı hari - cinde, birtakım malzeme fabrikala - rı idare etmektedir. Eğer Mister So- mervil memleketimizde — inşaat te - şebbüslerine girmiye karar verirse Miralay Baldvin malzeme cihetini temin edecektir. Memleketimizde İngiliz sermayesi İki İngiliz meb'usunun memleketi- mize İngiliz sermayesi getirmek — ve faaliyete geçmek hususunda söyle - dikleri şudur: — “Londrada Siti iktısadi mehafili, Türkiyede faaliyete geçmek husu - sundaki ihtimalleri çok ciddiyetle telâkki etmektedir. Memlekete — dö- viz olarak gelecek paranın ve elde edilecek kârın İngiltereye iadesi için ameli imkânlar bulunacak olursa Türkiyedeki ciddi teşebbüsler — için İngilterede bol sermaye bulunacağı- na şüphemiz yoktur. Grupumuz, ciddi bulduğu işler için istediği kadar sermaye teminine muktedirdir. Harpten sonra Fran - sada harabiye uğrıyan şehirlerin ye- niden yapmak hususunda altı milyon İngiliz liralık taahhütlere giriştik. İperde İngiliz abidesini biz yaptık. Birimiz, (Mister Somervil) — An- karaya giderek dikkatimiz celbedi - len üç işi tetkik edecektir ki bunlar- dan biri mesken kooperatifinin evle- ridir, İşi esasen iyi, sağlam ve kârlı bulursak daha esaslı tetkikat yap- mak ve faaliyete geçmek için bir fen heyeti göndereceğiz. Derdiniz: Sermayesizlik Türkiyenin derdi sermayesizliktir. İhracat eşyası da miktarca azdır. Memleketin inkişaf etmesi, mahreç-. lerin artması lâzımdır. Bunlar hep sermaye işleridir. Bir defa iyi bir çığır açılırsa İngilttereden mühim miktarda sermaye gelmesi de imkân dahilindedir. Türkiyeyi 30, 40 senedenberi tanı- yanlar memleketin geçirdiği terak - kiye hayret ediyorlar, Hariçte mü - taassıp ve geri kalmış diye tanınmış bir halkım yeniyi bu kadar iyi kabul etmesi ve benimsemesi, Atatürkün rehberlik hususundaki — kudretine hayret verici bir delildir. mik münasebetlerin istikrarı için da ha sağlam esaslar kurmağa yaraya- BAŞ.DİŞ.ROMATİZMA AĞRILARİLE OPRİN karcderi GRİP VE NEZLEYE KARŞI BİRİC ) HEH'ERUE? Yüksek Zirnat Enstıt—_- .. y .. Rektörlüğünden: Bu yıl Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsünün Ziraat. Fakültesine kız ve erkek ve Baytar Orman Fakültelerine yalnız erkek parasız yatılı, paralı yatılı ve yatısız talebe alınacaktır. Enstitüye yazılabilmek için aşağıdaki şart- lara uymak gereklidir. i — Lise mezuniyet imtihanını vererek Bakaloryası- nı yapmış veya lise olgunluk diplomasını almış olmak “Bakaloryasını yapmamış veya olgunluk diplomasını al- mamış olanlar Enstitüye alınmaz,, ve Türk tabiyetinde bulunmak lâzımdır. 2 — İstanbul üniversitesinin fen fakultesınden naklen gelecek olanlar orada okudukları Sömestrelerden, mu - vaffak olmuşlar ise ikisi kabul edilerek Baytar, Ziraat ve Orman fakültesinin üçüncü Sömestrelerine alınırlar. An cak Baytar fakültesine girenlerin bu fakultef'vn birinci ve ikinci Sömestrelerinde okunan Anatomi “ lersine de ayrıca devam etmeleri ve Ziraat fakültesine girenlerin Ziraat stajını yapmaları gereklidir. 3 — Enstitüye girecek talebenin yaşı 17 den aşağı ve 25 ten yukarı olmaz. Nihari talebe yüksek yaş kaydina bağlı değildir. 4 — Parasız yatılı talebeden ertiklerinin lüzum gös- terdiği beden kabiliyeti ve sağlamlıkları hakkında tam teşekküllü bir hasta evi kurulunun raporu lâzımdır. 5 — Enstitüye yazılan talebe iki ay içinde, yeniden sağlık ve sağlamlık muayenesinden geçirilerek ertikleri- nin lüzum gösterdiği beden kabiliyetini göstermiyenle- rin Enstitüden ilişiği kesilir. 6 — Ziraat fakültesine girecek talebe Ankarada Or - man çiftliğinde 10 ay staj görmeğe mecburdurlar. Bu staj müddetince talebeye 30 lira aylık verilir. Yatacak yer çiftlikte parasız sağlanır. “Stajiyer talebenin yeme- si, içmesi de Enstitüce sağlandığı takdirde kendilerine bu 30 lira verilmez..,, 7 — Parasız yatı talebesinden staj veya okuma devre- si içinde sonradan meydana gelen mücbir haller dışında olmak üzere, kendiliğinden stajını veya okumasını bıra- kanlardan veya cezel olarak çıkarılanlardan hükümetçe yapılan masrafları ödiyecekleri hakkında verilecek nü - muneye göre Noterlikten tasdikli bir kefaletname alınır. 8 — Enstitüye girmek istiyenler yukarıda yazılı ra- pordan başka nüfus kâğıdını, aşı kâğıdını, polis veya uraylardan alacakları uzgidim kâğıdını, orta mektep ve liselerde görmüş oldukları süel dersler hakkındaki ehli - yetnameleri iliştirilerek el yazıları ile yazacakları pullu bir-dilekçe ile ve altı tane fotoğrafr ile birlikte doğruca Ankarada Yüksek Enstitü rektörlüğüne-bâşvururlar. 'Ta lipler dilekçelerinde hangi fakülteye kayıt olunmak is- teklerini bildirmelidirler. Aksi taktirde dilekçeleri hak- kında bir muamele yapılmaz. 9 — Pulsuz veya usulü dairesinde pullanmamış olan ve 8 inci maddede yazılı kağıtların ilişik olmadığı dilek- çeler gelmemiş sayılır ve bunlar hakkında hiçbir muame- le yapılmaz. 10 — Vaktinde tam kâğıtlariyle başvuranlar arasın - dan pek iyi veya iyi dereceli olanlar tercih edilir. Kabul e_dilecek talebe diploma derecesine ve başvurma tarihle- rine göre seçilirler. Kadro dolmadığı takdirde orta dere- celiler de başvurma sırasına göre alınabilirler. 11 — Cevap istiyenler ayrıca pul göndermelidirler. 12 — Başvurma zamanı Ağustosun birinci gününden Eylülün otuzuncu günü akşamına kadardır. Bundan sonraki başvurmalar kabul edilmez. — (15) 1164 Liseler alım satım komisyonundan: 1 — 21/9/936 pazartesi günü saat 11 de ihalesi yapıl- mak üzere münakasaya konulan Beykozda yeni açılacak orta okulun 1505 lira bedel içinde (125) adet dersane sı- rası, (8) adet siyah yazı tahtası ve (5) adet yemek ma - sasının münakasası 2/10/936 cuma günü saat 10 da pa- zarlıkla İstanbul İiseler muhasebeciliğinde toplanan ko- misyonda yapılacaktır. İsteklilerin ticaret odasının yeni yıl vesikası ile bu gibi doğrama işlerini muvaffakıyetle yapmış olduklarına dair resmi dairelerden alınmış vesaikle komisyona müraca - atları: 2 — İlk teminatlarını komisyon başkanlığından ala- cakları yazı ile liseler muha sebecıhgı veznesine yatır - maları: 3 — Şartname ve sıra resmini görmek istiyenlerin ko- misyon sekreterliğine müracaatları ilân olunur. (1650) İstanbul Nafıia Müdürlüğünden 6/10/936 Salı günü saat 15 te İstanbulda Nafıa Mü- dürlüğü Eksiltme komisyonu odasında (4411) lira keşif bedelli Bakırköy Emrazı Akliye hastanesi bekleme salo- nu inşaatı açık eksiltmeye konulmuştur. Mukavele, eksiltme, baymdxrlık işleri genel, hususi ve fenni şartnameleri, proje, keşif hülâsasile buna müteferri diğer evrak dairesinde görülecektir. Muvakkat teminat (331) liradır. İsteklilerin en az ( 3500) liralık bu işe benzer.iş yaptı- ğına dair Nafıia Müdürlüğünden almış olduğu müteah - hitlik ve ticaret odası vesikalarile mezkür gün ve saatte Nafıa Müdürliüğüne gelmelerı. (1327) 7 | | | K <t K . i- ükr . d - Kü DETE hei BĞ & el L « llli