16 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ma 2 Ankara mektubu Demir sanayiimizde Türk-İngiliz işbirliği Muamele vergisi Karabük fabrikasının işlemesile 9 . -. milyonluk döviz ra 15 “Hususi muhabiri « miz yazıyor) — Sa Majeste Kral Sekizinci Edvardm memleketi. mizi ziyaretini takip eden şu gün - lerde ticaret ve sanayi hayatımızda bir. canlılık müşahede ediliyor. Türk - İngiliz ticaret ve klering anlaşma» sınm dâ ayni günler içinde imza ve neşredilmiş olması bu hareketin tat- bikat sahasındaki müsbet neticeleri - ni değerli bir vesika içinde toplaması itibarile ayrıca mes'ut bir tesadüf telâkki edilmektedir . Türk - İngiliz iş dostluğu Biri ziyaret, memleketimiz .| den büyük bir sempati ve saygı toplayarak ayrılan Sa Majes -| tenin dost memleketinde, Türkiye - nin İş âlemini yakından ve alâka ile, takip eden heyetlerin dostça tezahür. | lerine vesile olmuştur. İngiliz sanayi ve finans Alemine mensup bir heyetin Türkiyenin sana- yi plânı tatbikatında birlikte çalı ma şartlarını yerinde tetkik etmek ve alâkalı Türk daireleriyle o temasa gelmek üzere yakmda Ankaraya ge leceği haberi sevinçle karşılanmış - tır. Memleketimizde heniz ilk adım - ları atılan büyük bir sanayi kolun. da demir ve çelik fabrikaları tesisin- de, bu işe bizden çok evvel başlamış ve dünya demir İstihsalâtında birinci safi tutmuş olan dost İngiliz mile - tinin bize vaad ettiği yardım Türkiye işin pek değerlidir . Karabükte kurulacak demir ve çe- lk O fabrikalarınm (finansal İşi hakkında ,İngiltere kredi dairesiyle Brassert şirketi arasındaki kat'i mu» kavele Londrada imza edilmiş bulun- maktadır . Türkiyede ve İniğilterede teşkil edi» lecek şirketlere ait esa tali mukavele ykında Londrada imza edilecektir . Karabük demir fabrikamız ve l istikbali arabük demir ve çelik fabri- kularının sistemli çalışmesi - le, Türk demir endüstrisini bekliyen büyük istikbalin tahakkuku bugün tık bir hayal değildir. Türkiye için demir ve çelik endüst. risinin mânası ve faydaları bu ba -| kımdan şöyle sıralanabilir: Karabük fabrikasınm, ilk yıllardn hariçten getirtilecek cevher üzerin - de işlediğini farzederek her yi 9 mil- yon döviz tasarruf edeceğimizi söy - lemiş olmak, teşebbüslin büyüklüğü ve bütçemizin aktif kısmındaki değe- ri hakkımda bir fikir vermek için kâ- fidir. Durmayan bir çalışma ile memle - ketimizin asırlarca ihmale uğramış cevherlerini meydana çıkarıp, fabri - kanın makinelerine teslim ettikçe, arttıracağımız döviz miktarı ve onun arkasmda iştira kabiliyeti yani refah #eviyesi yükselecektir. tasarruf edilecek lanilan demir ve çelik sarfiyatı, bir! memleketin meden! seviyesi için gü - 2el bir ölçüdür , Yurd “içindeki demir imslâtınm başlaması ile ietihlâkinin de bu nis - bette artması en tabii neticedir. Memleketimizin demire ihtiyacı - nı, bugün demir için yabancı mem - leketlere verdiğimiz para ile ölçme - meliyiz. Daha basit ve pratik bir yol tutarak Türk köylüsünün elindeki âletlere bakmak, demir ihtiyacının ehemmiyet ve şiimülünü canlandırır. Dokuz milyonluk kazanç arabik fabrikaşımın iş y başlamasiyle o 9 milyonluk döviz tasarrufu, memleket parasmın artmasına ve ilk safta İşçi ve memur gelirinin ve buna müvazi olarak in- kişaf eden satın alma kabiliyetinin çoğalması demektir. Bu tasarruf, işçi ve memur büt - çesinin, gıda, elbise, ev parası fasıl- larmda derhal hissedilecek ve saha genişledikçe memleketin giraat, men- sucat ve sair endüstrisi de inkişaf etmiş bulunacaktır . Hükümete verilen kazanç ve sş- nayi vergilerinin nisbeti takip ede- rek artması, ihmal edilmemesi lâzım gelen bir hesaptır. Karabükte tesis edilecek demir endüstrisinin senede yüz milyonlar - €a ton kilometrelik nakliyat yapacak olan Devlet Demiryollarının kazan. cı da gene memleketin kazancıdır. Fabrikalarımızın ihtiyacı olan de- mir cevheri çok mahdud seneler için hariçten getirtilecek ve bir yandan da bizim zengin demir damarlarımız üzerinde çalışılacaktır . | Memleketimizdeki demir yatakları zengindir - güne kadar Türkiyede 86 yerde demir zühuratı tesbit edilmiş . bulunmaktadır. Bunlardan 18 i zayıf, fakat diğer kısmı çok mit verici yataklardır . Fakat demirin cevherini mutlaka memleketin içinden beklemek mec - buriyeti yoktur. Zira, bugün için dahilde istihsal edilecek cevherin maliyet fiati, ithal edilen öevherinkinden daha yüksek olacak, binaensleyh ekonomi bakı - mından tercihe değer mahiyette ol - muıyacaktır , Nitekim, dünyanmen büyük demir endüstri firmalarını toplayan | İngiltere, Almanya, Belçika ve Çe - koalovakya gibi memleketlerde de - mir fabrikaları hariçten getirtilen cevherleri işlemektedirler . Fakat biz buna rağmen kendi fabrikalarımızda, kendi madenleri - mizi işlemek hedefine doğru yürü - mekteyiz. Bugün için söylenecek söz şudur: kanunu Sanayiciler dileklerini tesbit için toplandılar Sanayi mamulâtma (ait Muamele Vergisi Kanununda yapılacak de şiklikleri tesbit için muhtelif sanayi erbabı ticaret odasında toplantıları. na devam etmektedirler. Dün de kolata, şeker ve şekerlemeciler fab- rikatörleri odada toplanarak bu işi görüşmüşlerdir. Deri, çanta, eldiven ve #eraciye fabrikatörleri de bugün toplanacaklardır . Kanunda yapılacak tadilât için s2 nayiciler üç muhtelif grupa ayri - maktadırlar; 1 — Ham maddeleri hariçten ge - lenler. Bunlarm muamele vergileri gümrüğe gelen ham madde üzerin- den almacaktır. 2 — Ham maddesini kısmen di - şardan ve kismen de içerden tedarik edenler. Bunların muamele vergile- ri imal edilen mallar fabrikadan çi- karken alınacaktır. Vekillerin seyahati İktisat ve Maliye ay sürecek tetkik Iki Vekil, Galata rıhtımında uğurlıyanlar arasında iktmt ve Maliye vekilleri, dün, şarkta büyük bir tetkik seyahatine 3 — Ham maddesini tamamile da | cıkmışlardır. Celâl Bayar ve Fuat hilden tedarik edenler. da yine müamele vergisi mal fabri - kadan çıkarken almacaktır. Değirmencilerin teklifleri Yalnız, meselâ değirmen sanayi gibi ham maddesini tamamen dahil. den tedarik eden değirmenciler ayrı bir teklifte bulunmuşlardır. Bun - lar, buğdayı koruma vergisi dolayı- sile değirmenlerden her çikan çuva- İm mühürlenmekte olduğunu ve bundan dolayı muamele vergisinin de toptan almabileceğini ileri sürmek tedirler, da yerinde görülmüştür. Değirmen- ciler bundan başka hariçten gelen unlarm muamele vergilerini yerle - rindeki değirmen fiyatlarmdan de - gil, buradaki piyasa fiyatları üzeri den almmasını da İstemektedirl ridat elde etmiş olacaktır. Türk polisi Dahiliye Vekili çalışkan zabıtamızı takdir etti Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, İn - gütere Kralı Sekizinci Edvardın mem leketimizi ziyareti münasebetile mü- kemmel surette çalışan Türk polisi hakkmda dür vilâyetlere şu taraimi göndermiştir: “İngütere Kralı Sekizinci Kdvar - dın memleketimize dahil olduğu gün. den #tibaren Çanakkale, İstanbul, av detlerinde hat güzergühmda Türk polisinin kendilerine gösterdiği yük- sek İtina ve emniyet vazifelerini ifa- Anki dikkat ve faaliyetlerinden çok mütehassis olmuş ve takdir etmişler. dir, Bu hususta mesaileri sepkeden bil- tün zabıta âmir ve memurlarına ve Türkiyedeki demir zühuratı ve ih. | bu meyanda İstanbul, Çanakkale em- tiyat miktarı, hiç olmazsa bir çok seneler ihtiyacı karşılamıya kâfidir Tıraş bıçağmdan ray ve lokomo - te, balta ve pulluktan top ve harp yz »isine kadar binlerce şekilde kul- ve her hangi nazik bir vaziyette tiyat olarak saklanan madenden İs- tifade etmek inkar vardır . “Ehli hayvanat sergisi dün açıldı. | niyet müdürlüklerine takdir ve te - İ şekkürlerimi bildirir ve bunun bütün zabıta âmir ve memurlarına tebliği- ni dilerim.” Bu takdire hak kazanan çalışkan > | zabıtamızı, bu vesile le bizde tebrik ederiz. Kış mesai saat Bir teşriniavvelden itibaren bü -| Bu teklifler alâkadarlarca ! l Bunlardan | Ağralı, hareketlerinden evvel Reisi- clmhur Atatürk tarafından kabul e- dilmişler ve Büyük Şefe tazimatları- nı arzederek veda etmişlerdir. Hep iki vekil rıhtımda birçok 26- vat tarafından uğurlanmışlardır. Ta- TI vapuru, saat 15,15 te Galata nh- tımmdan hareket etmiştir. Ayni va purla İran sefiri de gitmiştir. Heyete İktisat Vekâleti ihracatı teşkilâtlan dırma müdürü Servet te refakat et- mektedir, Maliye ve iktisat vekilleri, evvelâ Zonguldağa çıkacaklardır. İktisat Vekâleti Başmüşaviri Sami İşbayla | Etibank umum müdürü İlhami Na - Vekilleri, dün bir seyahatine çıktılar fiz Pamir heyete Zonguldakta iltihak edecekler ve buradan sonra muhte- lif limanlara uğrayarak Trabzona gi dilecektir. Trabzonda liman işleri, İran transit yolu meselesi tetkik edi- lecektir. İki vekil, Trabzondan Iğdı - ra geçecekler ve Vana kadar tetkik- lerine devam edeceklerdir. Van gö- lünde kurulan yeni İşletme daresi ve tesisatı gözden geçirilecektir. Dö- nilşte, Karsa uğranması da mukar - rerdir, Seyahatin bir aydan fazla silreceği tahmin edilmektedir, Celâl Bayar, ayni zamanda Ziraat Vekili vekâletinde bulunduğu (için bu tetkik seyahati, iktisadi, mali ve zirat bakımlardan bliyük ehermmiye- ti haizdir, Bir motör kayıp ee me iFırtına yüzünden kazava uğramasından korkuluyor Din Deniz Ticaret Direktörlüğü - ne, dört gün evvel alçı yükü ile Gem- likten hareket eden Muzaffer Reise ait 32 tonluk (Muzaffer) motörd - nün kaybolduğu haber verilmiştir. Motör, Rıza Kaptanm idaresindedir İve Gemlikten yükünü boşaltmak üze re Kartal Çimento Fabrikasma hare- ket etmiştir. Marmara limanlarına çekilen telgraflara gelen cevaplarda böyle bir motöre tesadüf edilmediği bildirilmiştir. Motörün birkaç gün - denberi devam eden fırtmanm tesiri- le bir kazaya uğramış olmanmdan korkulmaktadır. Motörün içinde üç tayfa vardır. Başvekilin Londra seyahati yaklaşıyor Londraya seyahati mukarrer bu - lunan Başvekil İsmet İnönünün bi- rinciteğrinin ilk haftalarında mem - leketimizden hareket etmeleri muh - temeldir. Bagvekilimize bu seyahat- lerinde kimlerin refakat edecekleri henüz belli değildir. Eyüpte belediye teşkilâtı Yeni Eyüp kazasında belediye teş İkilâtı yapılabilmesi için usulen hal tln resmi dairelerde kış mesai san «| km reyine müracaat edilmesi icap et tinin tetbikine başlanacaktır. Me - murlâr sabah dokuzda iş başina ge- lecekler akşam beşte çıkacaklardır. Serginin açılış merasiminden bir intiba Dün Edirnekapıda belediyenin as- Sergide bu yıl 19 kısrak, 22 tay, 5 mektedir. (Belediye, teşrinievvelin! ortasında reyi âmın yapılmasına ka- çi rar vermiştir. | ekilen | Bugünkü Hava : KAPALI Hava, borukluğunu muhafaza etmekte - dir. Rasat merkezlerinden aldığımız ma - limata göre havalarm birkaç gün daha böyle gitmesi muhtemeldir. Hava, bugün bozuktur. Orta Anadolu muntakasında / ahırlarında ekili hayvanat sergisi | boğa ve 4 inek vardır. Sergi üç gün |Ceşeel” baş göllermişir. açılmıştır. Açılış merasiminde Fa » tih Kaymakamı Rauf ile Vilâyet Beytar Müdürü Etem, Belediye Bay tar Müdürü Esat bulunmuşlar, ve E- tem serginin ehemmiyetini tehariiz ettiren bir nutuk söylemiştir. açık kalacaktır. Jüri heyeti cumartesi, pazar, pa - zartesi günleri çalışmış , 1500 lira- dan ibaret mükâfatı alacak olan bi - rinci, ikinci ve üçüneüyü ayırmıştır. Dünkü hava Dün hava bululuydu ve kismen yağmur ta geçmiştir. Sıcaklık derecesi en çok 16, #n öz 7 kaydedilmiştir. Rürgür şimalden 9 uncu #y Oo Gün: 260 1355 HICRİ Çemaziyelikir: 29 Biz; 4 1352 RUMİ 3 Eyi Geçen sene bugün esmiştir. Hava tazyiki 767 dir. Havam ya| Hararet vasati 10, azami 26, rütübet va gl m sokaklar çamurlanmış - | sati 76 derece ve rüzgürm vasaiğ sürati) 3,08 dir. —— e - Akay tarifesi Taeölslerila. yani sa mühim değişiklikler Akay İdaresi sonbahar tarifesini bugünden &Hibaren tatbik etmeğe başlayacaktır . Bu sene havalar fena gittiğinden sonbahar tarifesi erken tatbik edil mektedir. Yeni tarifede Anadolu seferleri kaldırılmış, Adalardan ve diğer is - kelelerden köprüye olan #on vapur. larm saati de daha erkene alınmış! tr. Tarifenin en mühim noktası her cumartesi günl Haydarpaşa, Kadı - köy ve bütün Adalara 24,50 de vapur konmasıdır. Evvelce 23,45 de olan bu sefer şikâyetler üzerine daha geç saate alınmıştır. © Böylelikle Adalar ve Anadolu ya- kası halkı kış gecelerini İstanbulda geşirebilecektir . İskelelerde radyo ve plâk neşriyatı Şirketi Hayriye köprüdeki iskele - lerinden kalkacak vapurlarm saa - tini ve hangi İskelelere uğrayacağı - nı halka bildirmek üzere bu iskele- lere radyo hopatlörleri yerleştirme - ge başlamıştır. İlk olarak Boğaziçi iskelesine bir! hoparlör konmuştur. Şirket ayrıca, iskelelerde vapur bekliyecek halkı! İ eğlendirmek üzere plâk ve radyo neşriyatı da yapacaktır. Gelecek bu! mevsimde Boğazın belli başlı iskele- İlerinde de ayni tesisat yapılacaktır. | re s. 101 ps 14 5 16 17 8) (20:21 2223 2425 27282930 . 19 pr 16-90-9036 İCE MIT Vİ Almanyayı çember içine alma siyaseti Almanya ve Lehistan Almanyanın son senelerde en çok şikâyet ettiği nokta, kendisine karşi, bir çevirme hareketinin yapıldığıdır. Almanya bu çevirme hareketini boz- mak için Lehistan ile anlaşmış ve ikl devlet arasında bir ademi tecavüz paktı imzalanmıştı. Bu ademi tecavüz paktınm imzalanması Lehistan tat- min ettiği ve Almanyadan yana his- settiği korkuları bastırdığı için çe- virme hareketinden eskisi kadar sık sık bahsedilmez olmuştu. Fakat son haftalar içinde Lehis - tan eski dostu ve eski müttefiki olan Fransa ile arasmı yeniden düzelte- rek aradaki dostluğu canlandırdı ve «ski ittifakı sağlamladı. İki memleket arasında yapılan ye- ni anlaşmanm Lehistan silâhlamak «asma istinat ettiği herkesin bil diği sırlar arasmdadır. Fransa Le - histana tayyareler, ağır toplar, de- nizaltı torpil döken gemiler verecek, ve en mühimmi Lehistanın kendi hu- dudu dahilinde silâh fabrikaları yap- ması (İçin istikrazlar temin ede cek. ” Lehistanm bu hattı hareketi takip etmesi dış siyasetinde esaslı bir de - Zişiklik vuku bulduğunu apaçık gös teriyor, Alman komşuluğu Sebebi, Almanya komsuluğu « nun, komşuları işkillendirmesi ve korkutmasıdır. Almanyanm Dançiği bir an evvel geri almak için faaliyete geçmesi, daha sonra askeri hizmet müddetini iki misline çıkarması, Le- histanı endişeye düşürmüş, ve Le- histan Fransa ile başbaşa verip vas mriyeti teemmiil mecburiyetinde kal. mıştır. Bugün anlaşılan bir hakikaf iki memleket erkânı harbiyesinin va» riyeti tehlikeli görmeleri ve Alman- yanm askeri hizmet müddeftini iki misline çıkardıktan sonra seferberlik Uânma Hizm görmeden (harekete geçebilecek hale geldiğine inanma » la KUrŞU KAMAN — YENDİ, VE histanı anlattığımız şekilde silâhla « mak ve iki memleket (arasmdaki dostluğu sıklaştırmak olmuştur Çevirme hareketinir tahakkuku Gerçi bu tedbirlerin sırf tedafül mahiyette olduğu terin olunuyor ve bu teminatm samimi (o olduğundan şüphe edilmiyor. Fakat neticede, Al- manyayı çember İçine almak mese - lesi tazaleniyor ve Almanyanm or- talığa saçtığı korku onun çember içine almması siyasetini kendiliğin - den tahakku kettiriyor. ö. R. DOĞRUL Parti kongreleri başladı İstanbul Halk Partisinin ocak kon grelerine dünden itibaren başlanmış tır. Bu kongreler bir teşrinlevvele kadar #tirecek, sonra nahiye kongre leri için hazırlıklar yapılacak ve tegrinievvelin onunda nahiye kon * grelerine başlanacaktır. Nahiye kon greleri, gelecek ayın sonuna kadar İdevam edecektir. Teğrinisani orta * larında keza kongreleri ve kânunu « evvelde vilâyet kongresi toplanacak“ tr. anlamina BİRKAÇ SATIRLA Ik tedrisat mektepleri için hazır « lanan yeni müfredat programının tatbik tarzı üzerinde çalışın komisyef din de toplanmıştır. Yeni progra sekiz sene müddetle tatbik mevkilnd? kalacaktır. Mis işletme faaliyetinde ve mer denlerde direk olarak kullamlan Okaliptüs ağacı cinslerinin yetigtiril yek veli vilâyetle” re bildirilmiştir. Mn! Vektlzri Tstanbul mekt rindeki balonlar yengi trmeye karar vermiş, bü gi plnez İstanbul mektepleri için ii bın iiralık yz verilmiştir, H ariciye vekile Umumi kâtibi Ns” man Menemencioğlu, dün akşam” ki trenle e gitmiştir. B giterler Cimiyeti Göte heyeti din bir toplantı yaparak berbeti 'er mektebinin bu seneki tedris g€ ogün Teçili? tandıralı Arandofl Bea menamann 400, a9 gelecektir. Sevvshlar şehrimizde öd gün kalacaklardır. SM İİ