15 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
man 15-996 IT AN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, herşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. Kadını ve çocuğu ile harp eden millet İspanyadaki dahili harbin tafsi » Hâtnı Avrupa gazetelerinde okuduk - ga insanın içi titriyor. Bir tarafta eski imtiyazlarını muhafaza etmek i- çin Fastan getirdikleri kölelerle ken- di memleketlerini bir harabeye çe- viren generaller, karşılarında kadı. niyle, çocuğiyle dövüşen halk. İspanyanın Jandarkı La Passions- | rin geçen gün bir iş için cephedeki vazifesini bırakarak Parise gitti ve orsda sosyalistlerden yardım dilendi. Kürsüde gözyaşı dökerek: — İşim var, cepheye döneceğim. Vazifem beni orada bekliyor, diye bağırdı ve Fransız halkmdan yardım dilendi: — Bugün bizim başımıza gelen ya- rn sizin başmıza gelebilir, gözünü - sü aşm! İhtarmda bulundu. İspanyol kadmı ve İspanyol çocu - Şu kocalariyle ve babalariyle el ele we yanyana harbediyorlar. Bu bir milletin tarihinde nadir görünür bü - yük sahnelerden biridir. grg iğ Eski Amazonlar Eski bir Yunan efsanesine göre, Öksun denizi civarında bir yerde ka, | dınlardan mürekkep bir cemiyet var. mış. Burada kadınlar tek başlarına yaşar, aralarma erkek girmesine mü- saade etmezlermiş. Yalnız nesilleri mahyolmasın diye arada sırada civar aşiretlere ziyaretler yaparlarmış. Bu birleşmelerden doğan erkek çocuk- lar ya o aşlrete iade edilir ve yahut öldürülürmüş. Kız çocuklar büyütü- cudiyetinden bahsedilen Amazonlar) bunlarmış. Yunan efsanesinin an- lattığı bu cemiyetin var olup olma - dığı hakkında elimizde kat'i deliller yok. Fakat bugün İspanyada kadın -| lar kurşun atmasını, harbetmesini! öğrendiler. Cephede hükümet safları arasmda kızların ve kadmların da yer aldığmı görüyoruz. Hükümet ta- rafmdan halkı teşvik için sokaklara tarlan ilinda elinde silâh bir genç kız resmi vardır. Me Küçük bir mukayese * 1914 ve 1986. 1014 Cihan Harbinin başladığı ta- Yihtir, O gilin de devletler arasnda silâh Parışı vardı, buçtn de vardır. O vakit Avrupa milletlerinin mev- Bagtin Cihan Harbinden 18 yıl Bonra Avrpada silâh altnda bulun- para| Mışlardı. Bugün de İki ziimreye ay- Piıyorlar, 914 de bazı devletler müstemleke bugün de o devletler Müstemleke istiyorlar. 914 de davalarmı ancak harple | zanneden millet- ler vardı, bugün de vardır. Hulâan 914 le 986 birbirine çok ir, Hattâ denebilir ki, 936 harp için 514 den daha müsaittir. Çünkü şim- Ü fazla olarak milletler arasmdaki Olhan Harbinin doğurduğu haksızlık- lârn tamirini istiyenler vardır. Ve Nihayet milletleri sürükleyen muay- Yen kavga mevzuları daha bariz ve keskin bir şekli almıştır. Bugün harp olümyorsa, sebebini harpten bıkmış olmaların. 4, devlet adamlarmm da bir harp | Bizim yaramazlar * BUGÜNÜN İSİNİ YARINA! BIRAK”, BABAMVE HOCAM BÖYLE SÖYLÜYORLAR AMMA. Miç Suriyeliler, istik- iğllerini ihtilâl va- parak kazanmıştır Birkaç sene öncede Suriyeye bir muahede teklif olunmuş, fakat Suriyelileri hoşnut etmediği için bütün Suriyeliler tarafından reddedilmiştir ürkiye efkârı umumi- yesi, Fransa - Suriye muahedesinin Pariste, Suriyeyi temsil eden hey- etle Fransa hükümeti ara- sında imza edilmiş oldu - gunu haber almış bulunu. yor. Bu muahedenin tat- biki ile Fransanın Suriye üzerindeki mandası ilga olunmakta ve Suriye devleti istiklâlini kazan - maktadır. Suriyeliler bu istiklâli, boşuboşuna kazanmış de- gillerdir. Bilâkis Suri- yöliler 17 -- sene evvel “Pransız-ordülarmin Yürt- larını işgal etmelerinden- beri hürriyet ve istiklâlle- rine kavuşmak için çalışı- yorlar. Fransa, bu ara- da Suriye ile anlaşmak istemiş, bir kaç yji önce yalnız Fransızlarla, o za- man Fransızlara yakın o- lan kimseleri hoşnut eden bir muahede projesi ha- zırlamış, fakat Suriye par- lâmentosu ile Suriye ef - kârı umumiyesi bu proje- yi reddetmiş ve bu proje- nin tetkikine bile râzı ol- mamıştı. Çünkü Suriyedeki mil - liyetçi. kütle ile Suriye gençliği ve Suriye mat- buatı bü projenin mahi - yetini teşhir ederek (ona taraftarlık (gösterenlere, ummadıkları ve bekleme- dikleri bir şekilde meydan dan okumuşlardı. ir kaç sene önce ileri sürülen ve Suriyeyi hoşnut etmek- ten çok uzak olan bu projenin Fran sanın bendelerinden müteşekkil ola rak Suriye hükümeti otarafından imza edildiği haberi yayılır yayıl. maz bütün gençlik ayaklanmış ve Pparlâmentonun bu muahedeyi red. detmesi için cidâ! tedbirler almış- tı. Parlâmento Şamda toplandığı İçin gençler de Şamda toplanmış- lar-ve parlâmento Âzası ile birer bi rer temas ederek hepsine her ne pahasma olursa olsun muahede projesinin reddi için and içirmiş- lerdi. Bunun neticesi olarak munhede projesi o parlâmentoda reddolun- muş, fakat Fransızlar, parlâmen- tonun alacağı vaziyeti anladıkları için, tam bu toplantı sırasında parlâmentonun feshine dalr bir ka rar hazırlamışlar, bu kararın neşri Üzerine bütün Suriyeyi derin bir boşnutsuzluk kaplamıştı. Bu ara- Mev'aliyetini üzerlerine almaktan koriamalarında, aramalıdır. da bütün Suriye halkımın itimat Yazan: M. K. Tabbara (İzmir sergisini ziyarete ge - len Berut gazetecilerinden Bay Mehmet Kâmil Tabbare, İstan bulda birkaç gün geçirmek üze- re şehrimize gelmiştir. Berutta çıkan Şehrazad mecmuası sahi- bi ve gündelik Savtül Ahrar ger zetesi mümessili olan meslekta- şımız Suriyenin istiklâlini nasıl kazandığını anlatan bu maka- leyi sureti mahsusada TAN için yazmıştır. Yazıyı arapçadan türkçeye çevirerek neşrediyoruz. | ettiği milliyetçi kütle programını, Heziriryor ve harekete geçmek İçin © vaziyet alıyordu. Milliyet hareketi Suriyenin bütün şehir ve köylerine yayılmış bulunuyordu. Büyük bir fırtmanm kopmak üzere olduğu gö »e çaromakta idi N ihayet Şamda milliyetci küt- le heyeti, gehre ışık veten Fransız elektrik şirketine karşı bir bovkotaj hareketi hazırladı. Ve bütün halkı elektrik kullanmamı- ya davet etti, Buna karşı Suriye- deki Fransız makamatı bu hareke- tin ümümi emniyeti ihiği edecek mahiyette Olduğuna ( İnanarak Şam Meb'usu Bay Fahri Baroğiyi ve bazı gençlik liderlerini Şamdan uzaklaştırmış, fakat bu hâdise ha- ber almır slmmaz bütün Suriyede umumi bir grev hareketi başlamış, ve mandater devlet aleyhinde her gün nümayişler yapılır o olmuştu. Suriye fevkalâde komiserliği Suri- sipmip ileri gelenlerinden biz kaçmı uzaklağtırmak ve sürgüne gönder. nü almayı düşün- bir memlekette ihtilâl ya yardım etmiş ve Suriyedeki askert makamat müda- kale meoburiyetinde kalınıştır. ransa bu vaziyet karşısında milliyetçi kütle ile anlaş- maktan başka çare bulunmadığını anlıyarak bu kütle ile müzakereye girişmiş, neticede altmış gün de- vam eden umumi grev son bulmuş ve milliyetçi kütle erkânmdan te- gekkül eden bir murahhas heyet Parise giderek Suriye — Fransa muahedesinin müzakeresine başla- mıştır, Bu heyet Paristeki çalışmalarmı muahedeyi imzalamakla tamamla- muş, Fransada halk cephesinin iş başıma gelmiş olması meselenin ONLAR SALİBA SHAYATCARM Da DİŞCİYE GİYMEMİŞLER, halini -kolaylaştırmıştır. . Fransız halk cephesinin programları Suri- in istiklâlini temin edecek ma- *stiklâlini temin eden hede imzalanmış Fu la evvel vükü bulan hâdiseler ihtilâlleri, 1928 de yapılan Kanu- nu Esasiyi mevzuu bahsetmeye lü- zum görmüyorum. için B»” yarıyı yazdığım sırada Su- riye istiklâlinin Türk mat. buatı tarafmdan kutlulandığın: ve Suriye haberlerinin gazetelerde en önemli mevkli işçal ettiğini görü- yorum. Bilhassa “Tan. ın evvelki günkü başmakalesi Türkiyenin ye- ni Suriyeye karşı hislerini çok iyi ifade etmekte idi, Komşu memle- ketin en iyi şerait içinde yaşıya- cakları hiç şüphe götürmez. M. K. Tabbare OKUYUCU MEKTUPLARI Ankarada işleri takip edilen okuyucularımız ( Ankaradaki resmi dairelerde takip edilecek işi bulunan okuyucuları - mıza kolaylık olmak üzere gazetemizin açtığı büroya şimdiye kadar yüz- lerce müracaat yapılmıştır. Büromuz, bu müracaatları birer birer takip etmiş ve alınan neticeler iş sahiplerine yazı ile derhal bildirilmiştir. Bü- romuzdan riyoruz:) Halil Doğan, Kale mahallesi Dar sokak No. 8 Vize - Kırklareli Şürayi Devlete verdiğiniz 16575 soyk dilekçeniz hususi heyete hava- Iş edilmiş ve karşı taraftan müdafaa istenmiştir. Size haber vermek ve sizden cevap istenmek için müdafa- ann gelmesine intizar olunmuş ve bu yüzden dediğiniz gibi vakit geç- miştir. Nitekim birinci müdafaa gelir gelmez bugünün tarihile sizden bi - rinci müdafasya cevap istenmiştir. Cevabamız diğer tarafa tebliğ edilip mildafaası alındıktan sonra karar verilmek üzere hususi heyota sevke- dilecektir. ... Salâhattin Arıkan, Selçukhatun ma- hallesi, Karacaahmet sokağı No. 7 Bursa Vasiyetinisi mufassal bir şekilde anlatarak ve bize gönderdiğiniz gibi bir de tasdikname sureti ilâve ede - rek Kültür Bakanlığı Orta Tedrisat Genel Direktörlüğüne bir istida veri- niz. Direktörlük vasiyetinizi ince - den inceye tetkik edecek ve Tüzüm görürse Genel Kurmaydan da $or » duktan sonra size cevap verecektir. Bugün için size milsbst bir cevap veremediğimize müteessiriz. Kültür Bakanlığına vereceğiniz istldanın ta- gelen cevaplardan üçünü de bugün bu sütunlarda bildi- Jrih ve numarasını bize de yollayınız, takip eder ve size ayrıca cevap veri riz, ... Hasan Mes'ut, İstanbul Postanesi giden dairesi şehir ciheti memurlarından İstanbul Verdiğiniz tarih ve numara ie is- tidamz Ankarada İlunamamıştır. Bu “tarih ve #mumaranın İstanbul Başmüdürlüğüne ait olduğuna göre siz Ankaraya havale tarih ve numa- rasnı alıp bize yollarsanız derhal öğ renir ve bildiririz Ankaraya temmuz ayında gelmiş sizin imzanızla bir is. #da yoktur « * e | Tarihi Dedikodu Köpekler anası bir kadın Abdülhamit devrinin maruf adam» larından biri de Münif Paşadır. Mü- nif Paşa Aymtaplıdır. Şair Hasıra Zadenin akrabasından ve ehibbasın- dandır. Şamda tahsil etmiş, İstan- bula gelmiş, Babıâli tercime kalemi- ne çırağ edilmiştir. Münif Paşa er- babi kalemdendi. Güzel söyler, gü- zel yazardı. Bir Ayıntap dönüşünde Hasırcı Zade Mustafa Efendiye yaz- dığı mektup Bahri tavil üslübunda- dır; fakat pek hostur. Münif Paşa gazetecilik de etmiş- tir. Ruznamel Ceridel Havadiste kâ- tiplik eylemiştir. Münif Paşa bir zamanlar Adliyeye de intisap etti; Dördüncü Ticaret Mahkemesine reis oldu. Zaptiyede teşekkül eden İstinaf Ceza Mehke « mesine*rels olunca yerini - tavsiyesi üzerine - Hasan Fehmi Efendiye terkeyledi. Hasan Fehmi Efendi, Nafıa ve Adliye Nazırı olan Hasan Fehmi Paşadır. Münif Paşa bir zamanlar Berlin Sefareti Seniyyesine müsteşar oldu. Berline gidince üç ay sefaret kona- fından çıkmadı. Sefarette hizmeti ol- madığı zamanlar odasına kapandı; almanca öğrendi. Hususi surette Hu- kuk dersi de gördü. Münif Paşanın pek çok karısı ve pek çok çocuğu oldu. Bunlardan biri de Berlin dönüşünde beraberinde ge- tirdiği bir Alman kadınıdır. Alman kadmını Üsküdarda yerleştirdi, Ona Salacakta beş, altı ev yaptı. Evlerin varidatmı Alman karısının maişetine tahsis etti. Ayrıca tahsisat da bağ- ladı, Münif Paşanm Alman karsı, Alman karısile mlinasebetleri sır 0- larak kalmıştır. Münif Paşa pek ke» tum bir adamdı. Meclisinde ilimden, fünundan, edebiyattan, lisandan baş- ka söz konuşulmazdı. Münif Paşanın Alman karısı garip bir kadımdı. İstanbula gelince, İstan- bulun sokak köpeklerine âşık oldu. | Köpekleri pek sever, yolda fırmlara uğrayarak ekmek dağıtırdı. “ Alman kadın İstanbula gecince Galata kö- pekleri Köprüye | üşüşürler, velini. metlerini istikbal ederlerdi. Sonra hep beraber Reyoğluna geçerler, her frrmin önünde durup rızıklarını pay- | asırlardı. Alman karısının Galataya, | Reyoğluna geçmesi bir hâdise teşkil İ ederdi. Her köpek cümhuriyeti çün. kü İstanbulda köpekler cümhuriyet | halinde yaşarlardı - ülkesi dahilinde Alman kadınmı İstikbal eder, teş yi eyler, komsu cümhuriyet köpekle- rine tevdi ve teslim eylerdi, Seksen, yüz köpeğin bir firenk kadmı arkası- na düşüp fırm, firm gezmeleri hoş ve garip bir manzara teşkil eylerdi. İstanbulun köpekler o cümhuriyetini, köneklerinin zekâ ve âdetlerini . Ab- dülhamidin Hekimbaşısı Tuysal Paşa uzun uzadıya bir broşürde gü- zel güzel tasvir etmiştir. Alman ka- rısmm ismi Hund Mutter'dir ve kö- pekler anası demektir. Abdurrahman Âdil EREN Konservatuvarda tedrisat Konservatuardada bir U Tegrinlev- İ velden itibaren derslere başlanacak - tr. Muallimler meclisi ayın yirmi se kizinde tir toplantı yapacaklar ve gelecek tedris yılmdaki ders progra» mr ve verilecek konserleri tesbit e- deceklerdir. Bu yıldan itibaren kon- servatuarda geçen sene Şehir Mecli- since kabul edilen yeni talimatasme tatbik edilecektir. Konservatuarda mevcut derselere bu sene Türkü ve Danslar adi yeni bir ders daha ilâve edilmiştir. Ankara sergisine san'at mektepleri iştirak edecekler Ankarada 29 Teşrinievvelde açıla” cak ev ve elişleri sergisine bütün mn taka san'at mekteplerinin iştirak et meleri alâkadarlara tamim edilmiş » tir. Trakyada meyvacılık . tetkikleri Trakyada tetkikata giden İktısat Vekâleti meyvecilik seksiyonu şefi Zeki Doğan ile ambalâj mütehassısı Bade dün şehrimize dönmüşlerdir. Bu heyet yakinda Sabancaya giderek ora meyveleri hakkında tetkikat ya- pacak ve Sabancadan İzmire gidecek lerdir
