15 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nci sahifede: Siyasî icmal 5 inci sahifede: Sağlık Selim Sırrı Tarcan bahisleri 6 ncı sahifede: Sıra Portekizin mi? Muharrem Feyzi Togay, Büyük ehra mm esrarı vıl cavı • umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 Salı 15 Eylul 1936 Cemiyeti Akvam siyaseti!... Hava taarruzları Karşısında İstanbul: 2 H stanbula nisbetle hava tehlikesi ihtiII mallerinden tahrib ve gaz bombalarından ziyade yangın tahribatının ehemmiyeti üzerinde tevakkuf etmiştik. Şimdi bu tehlikelere karşı alınacak esas tedbirleri tetkik edelim. Umumî olarak hava saldırımına karşı korunma tedbirleri o suretle yapılmalıdır ki şehrin mutad idare ve maişet hayatı en az derecede müteessir olsun ve mutad yaşayışa arız olan sekteler en seri tarzda bertaraf edilsin. Korunmadan mana ve maksad işte budur. Esas bu olduktan sonra hava saldmmları karşısında bir şehri tahliye etmek ve halkı dağlara ve ormanlara uzaklaştırmak fikri, bizce tamamen sakattır. Asıl panik bundan doğar ve düşmanın hava saldınmından beklediği maksadı ona kendi elimizle temin etmiş oluruz. Büyük bir şehir halkının daglarda ve ormanlarda veya şehir civarındaki köylerde harbin devamı müddetince barınması ve yaşaması esasen mümkün de olamaz. Diğer taraftan halkın bannmak maksadile dağıldığı veya toplandığı o yerler elbette tayyare saldınmlarını kendüerine celbedeceklerdir. Hem öyle bir şekilde ki oralarda ne sığınak, ne de teşkilât vardır. Kezalik oralarda yiyecek. içecek ve diğer ihtiyaclann devamlı temini de kolay değildir. Bizzat M. Blumün yaptığj M. Hitler Bolşe vizm aleyhinde hakemlik faydasız kaldı Nuremberg tezahüratı biterken... Fransada grev vahimlesti yeni bir nutuk daha irad etti Hitler, etrafında bulunan devletler Bolşevikliğe sürüklenirlerse müdahale etmeğe mecbur olacağını söylüyor. Fransada kırk bin kişi Bolşeviklik aleyhinde miting yaptı Lile giderek amele ve patronların araaını bulmağa çalışan Başvekil Parise döndü, Fabrikatorlar, metalibi reddettiler Lille 14 (A.A.) M. L e o n Blum Lille mıntakası mensucat sanayi inde ilân <?dilmic olan grevde ha kemlik etmek ü zere dün öğleder sonra buraya gelmiştir. Grev, fabrikaların 20 binden fazla amele tara fından yeniden işgal edilmesi üze rine vehamet peyda etmiştir. Bu işgal hareketi pat ronların M. Salangro tarafından yapılan teklifleri redM., Blum bir mitingde söz söylerken detmeleri üzerine başlamıştır. çen haftadanberi işgal etmekte olduk Ayni zamanda Lille belediye reisi o ları fabrıkaları tahliyeye ikna etmiştir. Maamafih, cumartesi günü patronlar lan M. Salengro, cuma ve cumartesi günleri birbirini müteakıb patronlarla grevcilerle doğrudan doğruya müzakeve amele murahhaslarile görüşmüştür. relerde bulunmağı tercih etmekte ol • [Arkası Sa. 6 sütun 3 te] Mumaileyh, cuma gecesi ameleyi ge Böyle bir hal önüne geçilemiyecek kargaşalıklara ve felâketlere meydan verir. Bunu bir plâna tevfikan yapmak daAlman amele teskilâtı Nuremberg te geçid resminde.. hi ayni mahzurların zuhuruna mâni olamaz. Hava saldırımlanna karşı bir şeh Nuremberg 14 (Hususî) Nasyonal gayretler sayesinde bugünkü şerefli mevrin çok sık şekilde meskun yerlerini sey Sosyalist fırkasının dördüncü kongresi kie çıktığımızı bir dakika bile unutmıya rekleştirmek veya ahşab mahalleleri bugün büyük merasimle kapanmıştır. rak, ordumuz da diğer yurddaşlann çaazaltmak maksadile halkı öteye beriye Öğleden sonra, 800 tayyare Nuremberg lışmasına iştirak etmelidir. Sulhu korumak için vücude getirdiğinakletmek şeklinde alınacak tedbirler üzerinde gösteriş uçuşlan yaptıktan sonra manevralar yapmışjardır. Bu manev miz ordu bu gayeye varmak için herşeyi çok makuldur ve yerindedir. Fakat bu iş hava saldınmlan arifesinde şehri tahli ralara kara kuvvetleri de iştirak etmiştir. yapmağa hazırdır. Istikbal çalışanın olye şeklinden baskadır. Ve ancak geniş Resmi geçidden sonra M. Hider orduya duğuna göre, on sene evvelki vaziyetimihazer zamanında da esaslı bir dağıtma hitaben 20 dakika süren kısa bir nutuk zi gözönünde tutarak ona göre hareket ve seyrekleştirme plânına göre yapılacak söylemiş ve son seneler zarfında Nasyo etmek mecburiyetindeyiz. Alrnaa milleüm ,0jjfjİİ "bir nevi iskân işidîrHfcr IHwef<rbtf sOftt nal Sosyalist fırkasının başardığı işlerden bahsederek demiştir ki: hergün biraz daha fcuvvetli olacağız. le tesbit edıldikten sonra geri kalan hal« Müstakbel büyük Almanyanm Yaşasin Almanya!» kın hava saldırımına karşı şehri tahliye etmesi yerine şehirde ve sığınaklarda yegâne istinadgâhını, kuvvetli ordusu teşNurembeEg kongresinin kapanışı miikil etmektedir. Ordu yurd sevgisini filen nasebetile dün gece şehirde muazzam bir barınması icab eder. [ArkaM Sa.l sütun 1 de} Bugün her şahsın kendisini tayyare ispat etmelidir. Her sahada sarfettiğimiz bombalarınm tesirinden koruması mecburiyeti vardır. Korunma vasıtalan onun o kadar yakınında bulunmalıdır ki; alarm işaretile ilk bomba arasında geçecek çok kısa zaman zarfında korunma yerine iltica edebilsin, diğer taraftan kendi maişet vasıtası olan işini, ancak mümkün mertebe kısa zaman için terke mecbur olsun. Bu imkânı halka temin edecek yegâne korunma vasıtası (sığınak) tır. Avrupada pasif korunma işlerine yeni başlamış şehirlerde henüz kâfi miktarda sığınak bulunmadığından zaruret halinde tünel, metro ve mahzenlere iltica düşünülmektedir. Fakat bunlar hiçbir zaman Iktısad Vekili Celâl Bayar ve Malibütün bir şehir halkını almağa kâfi değilye Vekili Fuad Ağralı memleket dahi dir. Ancak bu gibi yerlerin civanndaki lınde bir tetkik seyahati yapmak üzere halk için istifade kabildir. bugün şehrimizden hareket edeceklerdir. Bundan başka Avrupa şehirleri dereVekiller, bugün on beşte kalkacak ocesinde uzunboylu metrolar ve tüneller lan T a n vapurile evvelâ Zonguldağa yoktur. Mevcud tek bir tünelden istifade gideceklerdir. Zonguldak seyahatine olunabilir. Buna mukabil eskiden kalma îran sefirile sefaret müsteşan da Vekilbirçok yeraltı binalan ve mahzenler varlere refakat edeceğinden bu seyahatte dır. Çok mukavemetli yapılmış basık Tan vapurunun grandi direğine Iran medreseler ve münferid küçük camiler bayrağı da çekilecektir. mevcuddur. Bunlar sığınak haline konIran sefiri, Zonguldak havalisinde mak şartile o civar halkı için barınma yetetkiklerde bulunduktan sonra îstanbula ri olabilirler. Dik ve yüksek tepelerin eteğinde bulunan mahalleler ve semtler avdet edecektir. Bu tetkikler, iki, üç gün de, tepelerin içine doğru açılacak geniş sürecektir. İktısad ve Maliye Vekilleri mağaralar ve tünel şeklinde yerler sığı bundan sonra yollarına Ege vapurile denak haline getirilerek her nevi bombaya vam edecekler, muhtelif Karadeniz li karşı tam bir emniyet temin ederler. Bun manlannda tetkik ve teftişlerdc buluna îdan başka yeni yapılacak binalarda ve caklardır. eskiden mevcud olup ta harb zamanında içinde oturulması zarurî olan büyük binalarda ve hususî evlerde sığınaklar yapılmalıdır. Bunun masrafı pek o kadar büyütülmemelidir. Hele yeni yapılacak binalarda bodrum katlan çok az masrafla sığınak şeklinde yapılabilir. Her evin sığınak yapması da lâzım cleğildir. Şehrin sık yerlerini seyrekleştirmek ve yangına müsaid yerlerin cesametini azaltmak maksadile daha şimdiden başka yerlere nakli lâzım gelen nüfusla, sefer esnasında orduya iltihak edecek insanların miktan düşüldükten sonra ve umumî sığınakların istiab derecesi de hesab edilerek geri kalacak nüfusa göre kaç evde birinin sığınak yapması lâzım geleceği tesbit olunabilir. Sığınağın lü2um ve ehemmiyeti halkımız tarafından anlaşıldıktan sonra sığınakh bir evin kıymeti elbette sığınaksız evden fazla ola Bratislavada yeni kararlar verildi Romanya ve Yugoslavya arasında sıkı bir teşriki Kafilemiz 57 Idşiden mürekkebdir, ilk maç ; mesai esası tutuldu ı yapılacak Bratislava 14 Hususî) Kü çük Antant Hari ciye Nazırlan bugün öğleden evvel ve öğleden sonra Karlton otelinde iki toplantı yaparak işlerini bitirmişler dir. Konferansın hitamında neşredi M. Krojta len tebliğ Yugos lavya, Romanya ve Çekoslovakya Hariciye Nazırlannm kendi memleketlerile komşu devletler arasındaki münasebatı tetkik ettiklerini ve her zaman olduğu gibi bu sefer de Küçük Antant devletleri arasında tam bir tesanüd ve fikir birliği [Arkası Sa. 7 sutun 3 te] Sporcu kafilemiz dün Odesaya hareket etti Vekillerin Şark seyahati Celâl Bayar ve Fuad Ağralı bugün gidiyorlar Iran sefiri de Vekillerin refakatinde olarak bugün Zonguldağa hareket edecektir Romada meydana çıkan komünist teskilâtı Ingiliz gazeteleri yeni tafsilât veriyorlar iktısad Vekili Celâl Bayar ve Maliye Vekili Fuad Ağralı Dün dost Sovyet Rusyaya giden »porcvdarımız Galata rıhtımında Dost Sovyet Rusya sporculanna ia dei ziyaret edecek olan sporcu kafilemiz dün büyük bir kafile halinde Si nob meb'usu Cevdet Kerimin riyaseti altmda Odesaya hareket etmiştir. Sporcularımız, Galata rıhtımında kalabalık bir halk tarafından uğurlanmışlardır. Sporcu kafilemiz; 24 futbolcu, iki i dareci, 13 güreşçi, iki idareci, dört bi sikletçi, bir idareci, 6 eskrimci bir idareci, bir doktor, bir tercüman ve iki futbol hakemei olmak üzere 57 ki şidir. Futbol hakemleri Şazi ve Suphidir. Kafilemiz 16 eylulde Odesaya muva salat ve ayni günde Moskovaya hare ket edecektir. 17 eylulde Moskovaya [Arkası Sa. 2 sütun 1 de] ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııınınıııııııııııııııınıi'inıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı kımdan pek büyük bir ehemmiyet atfedilmektedir. İktısad Vekâleti ihracatı teşkilâtlan dırma müdürii Servet te yannki T a n vapurile iktısad Vekilinin maiyetinde olarak Zonguldağa hareket edecektir. Bu tetkik seyahatinde Vekile refakat edecek Celâl Bayarla Fuad Ağralı bu seya heyete dahil olan Sami İşbay ve İlhami hatte Iran transit yolunu da tetkik ede Nafiz Pamir de heyete Zonguldaktan cekler, Iğdır mıntakasında tetkikatta bu iltihak edeceklerdir. lunacaklar, dönüşte Vana da uğnyacaktktısad Vekili bugün geliyor lardır. Burada yeni işletme münasebetile Yalova tarikile Bursaya gitmiş olan yapılan tesisat görülecektir. Vekillerin bu iktısad Vekili Celâl Bayar bugün gene seyahatte Karsa kadar gitmeleri de muh ayni tarikle şehrimize dönecektir. Bu setemeldir. Mühim meselelerin tetkik edi yahatinde Celâl Bayara îzrhir meb'usu leceği bu seyahate malî ve iktısadî ba Hamdi Aksoy refakat etmiştir. olunabilir de. Nerelerde umumî sığınaklar ve kimler tarafından hususî sığınaklar yapılacağmı, esaslı bir tetkik ve hesaba göre alâkadar makamlarımız tayin ederler. En dayanıkh sığınakta bile gözetilecek esas, binlerce halkı bir araya toplıyacak şekilde büyük olmaması, küçük ve dağmık şekilde yapılmasıdır. Küçük tahrib bombalarına ve gaze karşı pasif halk için en güvenilir vasıta olan sığınaklar, tabiatile yangına kar§ı da emindirler. Istanbulun yangından korunma meselesinin beton binah şehirlerde ve hatta Şarkî Anadolunun düz toprak damlı binalardan mürekkeb kasabalarında alınacak normal tedbirlerin fevkinde hususî ve radikal tedbirlere ihtiyac gösterdiğini tesbit etmiştik. Keyfiyet böylece kabul edildikten sonra düşünülecek iş, ahşab mahalleleri tedricen ortadan kaldırmak ve bu suretle şehrin yangına karşı hassaslığı derecesini azajtmaktır. Deyli Herald yazıyor: «Italyan faşist partisinin yüksek ma kamlar işgal eden bazı erkânınm gizli polis teskilâtı tarafından tahtı tevkife alındıklan haber verilmektedir. Ünitet Pres Ajansma nazaran bunlar gizli bir komünist teşekkülü kurmakla itham edilmektedir. Gene ayni haberlere lArkası Sa. 7 sutun 1 de} Hükumet kuvvetleri yeni bir paniğe uğradılar ispanya ihtilâlcilerinin reisi General Franko: «Artık bundan sonra kat'î zafer mubakkaktır» diyor Sovyet Japon gerginliği artıyor Yeni hudud hâdiseleri oldu, Rusya tekrar protestoda bulundu Tokyo 14 (A.A.) Hseinkingden bildirildiğine göre Çinde eski Atamasoka ormanlarında ekserisi Koreli olmak üzere üç bin kişilik bir komünist çetesi teşekkül etmiştir. Moskova 14 (A.A.) Kabarovskden bildirildiğine göre bir Sovyet karakolu Ussurt nehri kıyılarmda Verkanyaya köyünün üç kilometro şimali garbisinde Mançukov topraklarmda kâin YunlArkası Sa. 2 sütun 2 de\ IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItlMIIIMIIIIIIMIIIIIIIininillllllllllllltllllllllllllllMIIIIIMIIIIIIIMtlllllllllllllllMIIIIIII Bir Sovyet karakoluna taarruz çaktır. Bu sebeble sarfcdilen para telâfi muhabiri elde etmiş olduğu malumata halde milisler paniğe uğramışlardır. Sen istinaden San Marcoya hâkim ve hüku Sebastiyen hükumet komitesi hemen topmet kuvvetlerinin inhizama uğramasını lanmış ve kıtaatı kuvvetli mevziler vü » intac etmiş son derece mühim sevkul cude getirilmiş olan Orio üzerine çekmeceyşî bir nokta olan Santa Barbaramn ğe karar vermiştir. Hükumet komitesi, zaptı hakkında aşağıdaki tafsüâü ver Santa Barbara mıntakası kumandan lArkası Sa. 5 sütun 4 te] mektedirj İspanya ihtUâlinin fecî bir hali: lrun ateşler içinde... îhtilâlciler, taarruzda bulunmadıklan Paris 14 (A.A.) Havas Ajansı