14 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
— o 4-9.988 T AN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, herşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. Dünya gazeteleri Sovyetler Birliğinde nüfus sayımı | Sovyetler Birliğinde 3 üncü defa olarak yapılacak olan niifus sayımı- nin tarihi, 6 Kümunusani 197 olarak tesbit edilmiş bulunmaktadır. Bu işin azametini tebariiz ettir- mek için; sayım işinde 1 milyon 200 bin sayıcı İle 120 bin müfettişin kul- lanılacağını, 80 lisanda basılacak sa yım kâğıtları İçin bin ton kâğıt sar- fedileceğini kaydetmek kâfi olsa ge- rektir, li Her sahada bu büyük işin iyi'bir sürette bitirilmesi için İstihzarata gimdiden başlanmıştır. Hesap maki- neleri İmal edilmekte bulunmuş ve muhtelif Cümhuriyetlerde, mıntaka- larda ve şehirlerde hususi bürolar a- çılarak çalışmaya başlanmıştır, Kışın gidilmesi çok zor olan bazı şimal mmtakalarında sayım şimdi- den bitirilmiştir. Bu mıntakalarda bi- nl göçebe olmak üzere 40 bin nüfus sayılmıştır. Sayım için memurlar bir. gok defa yok urun mesafeler katet- | mek zaruretinde kalmışlardır. Bir- çok mmtakalarda ihzari mesai esna-| sında yeni yeni meskün köycükler keşfedilmiştir. Bu seçim'sonunda şimal mıntakala rmda ahalinin çok artmış olduğu tes- bit olumuştur. Meselâ Kareli'de Pet- rozavodsk şehrinin ahalisi son on yıl| içinde iki misline çıkarak 60 bini| bulmuştur. Saratov mıntakasmda bu müddet zarfında 50 köy, kasaba ha-| lini almış ve Dnieprop?trevsk mınta- | kasında İse yeni yeni endüstri kasa- baları vücut bulmuştur. | Moskova - Volga kanalı | 128 kilometroluk muazzam Mosko- va » Volga kannimın “nşantı ürtık bitmek üzeredir. Bu kanal üzerinde 450 büyük inşa at bulunacaktır. Bunların arasında 11 kapaklı set, 5 muazzam tulumba Istasyonu, 7 topraktan ve 3 betondan baraj mevcuttur. Şimdiki halde bu “o-attan 200 tanesi tamamen bit-| miştir. Ötekiler üessindn de büyük bir faaliyetle çalışılmaktadı Yalnız toprak tesviyesi milyon metre mikâbi toprak attın. mıştır. Ayrıca 2,5 milyon metre mi- kâbı da beton ve beton arme konul - muştur. Bugün kanalım kıyılarmın düzeltil mesi, ağaçlar dikilmesi ve inşaatm bediileştirilmesi ile uğraşılmaktadır. Bu yeni su yolunun işletilmesine Hi d zumlu binalar da yapılmaktadır. Ka» pah bentlerin makineleri tamamen konulmuştur. Bu kapalı bentler va- sıtasile, bu kanalda işleyecek olan zemiler münhat araziden yüksek a- raziye çıkarılacak ve yahut yüksek araziden alçak araziye indirilecek. tir, Moskova civarmda vücude getiri. | len sun'i büyük bir göl üzerinde yol» cu ve eşya için iki büyük liman in-| şasi bitmiştir. Ayrıca yolcular için! bir de gar inşa edilmiştir. Sovyet milli ekonomisinde miihim bir rol oynayacak olan bu yeni su! Yolunun açılışı yakında yapılacak. yani 63 '— İkinci mektubunuzu aldık. Gösterdiğiniz alâka ve bağlılığa te. tekir ederiz. Şahsi şikâyetinizin Kanuni mercileri hakkmda gösterilen Yolu takip ediniz. Haklı şikâyeti, her| dinlemeye mecburdur. Bu- Bunla, beraber, hareketinizle hâlâ bu Adamım cür'etkârlığna mahal ve im- verdiğiniz anlaşılıyor. Yapacağı- MX iş, evvelâ alâkayı kat'i surette Kesmek, sonra alacağımız. kanunun bütün maddelerinden istifade ederek Mahsil etmektir.,, : Beyoğlunda M. Öncel tmzaslle bir Kuyucu yazıyor: ler vardır. Henliz! genesi; larım açılmış yınız. Maddi bir imkânsilik yoksa iyileşmeniz kolaydır. Üzülmeyiniz. YAN © Bağdatta çıkan Elkanun mecmuası muharrirlerinden ve Irakın tanınmış gazetecilerinden Hulleli Bay Abbas Hilmi birkaç gündenberi şehrimizdedir. © Bay Abbas Hilmi “TAN,,a komşu- muz İrak devletinin istiklâl devrinde başardığı işler hakkında bu değerli yazıyı yazmıştır. © Yazıyı Arapçadan Türkçeye çevi- rerek okuyucularımıza sunuyoruz. Irakın istiklâli 1 932 yılınm 3 Birinciteşrin günü Milletler Cemi- yeti konseyi İngiltörenin Irak üzerindeki man- dasmı ilga ederek müstakil Irak devletini Cemiyet azalığına kabule karar vermiş ve bu suretle Irak dev- leti tam istiklâline kavuşmuştu. Bu karar, Irak milletinin hürriyet ve istiklâl uğ- rundaki açtığı milli savaşım semeresi idi. Merhum Kral Feysal ile Irak hükümeti, dirayet ve basiret dairesin- de hareket eden Irak muhalefeti bu karar ile büyük bir muvaffakıyet kazanmış oluyordu. Irak devletinin istiklâline kavuşmasmdan #onra, Irak ricalinin meziyet ve ehliyetleri tebarüz etmiş, reform hareketi milli hayatın her cephesine şamil ol. muştur. Aziz Türk okuyucularına bu kalkınma hare- ketini vuzuh ile gösterebilmek için en esaslı unsurları- na göre taksim ediyorum: 1. Askeri safha K ral Feysalın (o 1921 yılmda Irak dev- letinin bağına geçmesi ü- zerine Irak siyasileri Türk Harp Akademisin- de yetişen ve büyük harp sırasında tecrübe gören İrkalı zabitlerin liyakat - lerinden istifadeyi ve kül- türlerini yükseltmeyi dü- şünerek Bağdatta bir Harbiye Mektebi açtılar ve İrak milletinin kendini müdafaa şerefini ihraz €- deceği güne hazırlanmış olmak için İngiltereye as- keri oheyetler gönder - meğe başladralr. Bundan başka ilkön- ce küçük ölan, fakat ma- seviyat bakımından kuv- vetli olâk-bir milli vücuda getirildi. Bu ordu Asurilerin-is- yanını, bütün yabancıla- rın takdirini kazanan bir şekilde bastırmış, daha sonra mevzii bir takım is- yanların kökünü kırmış- tır, 1935 de milli müdafaa kahununün tatbiki halk tarafından sevinçle okar- şılanmış ve Irak ordusu sürekli bir tekâmülü ta- kip etmiştir, Ordunun teçhizatı, di- ger medeni orduların tec- hizatı seviyesindedir. Ira- kın zabitleri İngilterede tahsil gören bir hava kuv- veti bulunduğu gibi Bağ- dat'ta bir (o tayyarecilik ordu e ği yüzünden küçük iken damdan di müşüm. Bu düşmeden sonra bacak - larımın sinirleri çekilmiş ve boyu kı- salmastır. ettiriyorum. İyileşir | defa bir hastaneye gittim. Senin ba- / caklarm iyi olmaz diye beni geri gönderdiler. 22 yaşmdayım. Bacak - İ karım açılması mtmkiin müdür? Yedi senedenberi tedayi diyorlar. Son İstanbulda © kıymetli operatör- iz. Bacak- r diye yasa kapılma- * Pehlivanköyden Mustafa yazıyor: IR İm NANA irak Eralı Gaziyülevvet AK iSTiKLAL DEVRİNDE mektebi. ile.tayyare ma - kinistliği mektebi vardır . Ve bunlar memlekete muktedir tayyareciler ye- tiştirmektedirler. Muhte- Bu makalenin Abbas muharriri Hümi Bay lif askeri mevzular üze- rinde açılan kurslara de- vam eden Irak zabitleri daimi bir tahsil hayatı içinde sayılırlar. Iraklı» ların bugün en çok iftihar ettikleri kuvvet, cesur ve aziz ordularıdır. takımı geldi ve köy futbol sahasında maç yapıldı. Misafir futbolcular, İyİ bir oyun gösteremediler ve hattâ kı- zarak köyün talımmda çalışan ç0- cukları hırpaladılar. Bu müsabaka mıdır? Biz, böyle sporculuk istemiyoruz demeye hakkımız yok mu?,, Haklısınız. Spor bu demek değil- r. Sporun en büyük prensibi, ar- kadaşça ve kardeşçe yarışmak, ruh- taki mücadele ene yolda sar mektir. Hakkmız var, Sille, tokat ve küfürle spor olmaz. | Kâletinde nebati sana; | olah büyük bir daire bu Trak iktısadiyatı yp” hükümetinin ziraat işleri- ne verdiği ehemmiyet çok biü- yüktür. Çiftçilere yardım ve kre- di temini için müteaddit kanunlar yapıldığı gibi iki kanun ile devlete Ait araziyi istismar Iraka »kulmuş edenlere bu arazi veril mahsülleri ve yeni bi çeşit buğday yetiştirilm. küin olmuştur. Rü; de yetiştirildiği için muğu,, adi veri şidi de bu dir, Memleketin yeni su yolları Dicle ile Fıratt bitişi yeni 3iri ni pamuk çe» suller arasında» birçok yerlerinde açıldıktan başka k için bü- ve bu suretle geniş arazinin sulan- ması ve istismar edilmesi imkân hazırlanmıştır. Sdlama projelerinin biri de Gergük'livasmda tatbik edi- lecektir. Biri Felluca civarında tat- bik edilmiştir. Habbaniye projesi ile diğer projelerde beş senelik imar programına dahildir ve beş sene içinde başarılacaktır. İrak hükümeti, milli sanayii teş- vik eden bir kanun çıkarmış bulu- nuyor. Bugün Bağdatta ve Musul. daki mensucat, deri ve dokuma fab rikaları Avrupanın en ileri fabri- kalarından geri kalmıyacak bir va- ziyettedir. Sanayi ve zirante yar- dım için bir sanayi ve ziraat ban- kası tesis olunmuştur. Iktısat Ve. i İle meşgul unmakta. dır. Trak hükümeti, bir petrol tas- #iyehanesi yaptırmağa karar ver- miştir. İrak maliyesi, sürekli bir in- | kişaf içindedir. Memlekette yetişen hurmaların sıhhi şerait dairesinde ambalâj edilmesi için tedbirler alm miştir. Bügün Bağdatta Irak siga- Taları imal eden yedi fabrika yar- dır. Hükümet tütün tohum lâha ehemmiyet veriyor. Irakta, A- vustralya ve Cenubi Afrikada ta- kip edilen usul dairesinde ağnamın derisini yüzmek ve yünlerini temiz lemek için hususi yerler yapılmış» tır, Hukuki ıslahat 1 devleti eski kanunlarınm Çoğunu tadil ve tebdil ederek bugünkü vaziyetine mutabık bir ENT 18 hale getirmiştir. Yüksek bir 8 t lmiye sahibi olan Adli eyit Reşit Ali Kilogi medeni kanunu tadil ile meşgul ol- maktadır. Büyük hukuk üstatların dan olan Milli Meclis Reisi Seyit Mehmet Zeki, Hukuk medresesi de kanı Dr. Senhuri, Tedvini kavanin dairesi reisi it Nuri Elfazi, h modern me Türk kanunu me miş, bu kanunun bir ceza muhakemeleri usulü kanun lâ yihasını Laniamlamış bulunuyor. Diğer bir heyet, en yeni kanunları nazarı itibara alar: ret kanunu hazırlamaktadır. İrak- ta ka Ve takdiri kazanmıştır. İrak ö Milletler Cemiyetinin kabul et ahlâki ve sihhi ni ni kabul etmiştir. Kültür hareketi > hükümeti Beri Amerika, manya ve Mısır ile diğer memle- ketlerde tahsil görmek için talebe ermiştir. İrakta bir hukuk bir yüksek muallim mek ndis mektebi vardır. Irak mecburi tahsili t ate adım atmaktad ümmilikle mücadel yet teşekkül! etmiştir. Kız mektep- leri günden gine artmaktadır. Hü kümet her köyde bir mektep ve bir dispanser açmak siyasetini takip ediyor. İrak Üniversitesinin tesisi için Jâsım olan temeller atılmış bu- Junuyor. Bu Üniversite bütün Arap memleketlerinden talebe toplaya- caktır. Siyasi vaziyet rakta siyasi İstikrar vardır. İrak siyasileri arasında saygı ve sevgi hisleri hüküm sürmekte- dir. Bugünkü hükümet reisi Seyit Yasin Hâşimi Paşa, manda devrin- de muhalefetin reisi idi. Kendisi Irakın en güzide ve en yüksek ka- biliyetli şahsiyetlerinden biridir. Irakm ihtiva etmektedir. Dahiliye ve Adliye Na- zırı Reşit Ali Geylâni, beynelmilel diplomasi dünyasmm en tanmmış simalarından olan Nuri Sait Paşa, Yasin Paşanm kabinesi İrakın en yüksek şahsiyetlerinden olan Müdafaa Nazırı Cefer Askeri Paşa, Maarif Nazırı Sadık Bassan bunlar arasındadır. Ptün kabine azası memlekete yüksek hizmetler ifa eden zevat arasındadır. Hepsi, Irakm sevgili Kralı Birinci Gazinin irşadile tam bir tesanüt ve ma dairesinde memleketi yi mek için çalışmaktadırlar, Abbas Hilmi Ss eş Tarihi Dedikodu ISadaret odasın- da borazanlık eden sadrazam Giritli Mustafa Naili Paşa sudra - 4 zamdı. Fakat okuması yazması yok- tu. Tanzimat devrinde bir ve mın okuyup yazma bilmemesi saya nı hayrettir. Fakat, bir vâkıadr Giritli Mustafa Naili Paşa sadare- tinde Afif Bey ametçi bulunuyordu. İ Ametçi bey, Meclisi Hassı Vükelida ıkar, verilen kararları kaleme nz « alırdı, Her meclis sonunda Giritli Musta- fa Naili Paşa sadaret odasına çeki - Hr, koltuğuna oturur, biraz İstir hatten sonra ametçi beyi davet ede- rek: “— Ametçi Beyefendi, yazdınız ATIF Bey Zabıtları Sualini irat ederdi, Yazdık efendim.,, cevabını ve- rirdi, | Aradan bir müddet geçtikten son- ra Mustafa Nalli Paşa yine Afif Beyi çağırır ve kendisine has lehçesil sive ve “— Ametçi Beyefendi. kararları beğendiniz m #rardı. İ “— Allah ömürler versin. sabet, ayni keramet efendim Cevabı tasvip, Giritli Mustafa Na- İ Mi Paşanm hoşuna gider, koltukları kabarırdı. Bazan, oturduğu sandal « | yanm bir cihangiri devlet vezirazam Verdiğimiz diye so- ai b sandalyası olduğunu unutacak kadar ney'elenir, sağ elinin basparmağile şehadet parmağını açıp ağzma yakın tutarak borozan gibi öttürmeye baş- lardı, Sadrazam Giritli Mestafa Naili Paşa Kavalalı Mehmet Alinin arka - daşı idi. Orduya neferlikle girmiş idi. Borozanbası olmuş idi, İptidayı teşetteki Hiyadını kaybetmemiş idi, Abdurrahman Âdil EREN Deka © bir otomobil kazası Adana, (Tan) — Şofür Ömer oğ- tu Mi n İdaresinde bulunan #7 tomobil ev falttan g çi gece saat », Ahmet lu Nuri ismindeki adamm İsinde bulunan 17 numaralı ar, İ carpışmıştır. ba ile Araba parçalanmış ve hayvanlar İda sakatlanmıştır. Zabıta şoförü yakalamıştır. Adanada hava vaziyeti Adana, (Tan) bölgede hava bazı gi hafta içinde er bulutlu ve kapalı — evvelki gün ve geceki ha- fif yağmur — geçmekle beraber şa- yanı şükran bir durumdadr İ Sicakların şiddeti geçen haftaya nisbetle çok düşmüştür. Bu haftaki hararı ati 30 san- tigrat dereceden yukarı çıkmamış » tır. Pamuk © miahsulüimüzün devşirme devresi olan bu zamanlarda yağa - cak yağmurlar mahsulün tesirle mahsulün parlaklığ sile her ci « açabilir. Bunun için şu sex bettireceği gi hetten zarar kaj ân Çukuro « vada yağmur hiç te temenni edile « cek bir şey değildir. Pamuk mmda İnne pamuklarmı ameliyesi gittikç mıntakamızm her kıs. toplamak çoğalmaktadır. İzmirde üzüm ve incir piyasası hararetti İzmir, 13 (A.A.) — Bu hafta için- de borfüda beş kuruş otuz paradan yirmi bir buçuk kuruşa kadar 26727 çuval üzüm ve 6 kuruş on paradan 14 kuruşa Kadar 22102 çuval incir satılmıştır. Bunlarla beraber ın açıldı - kadar borsada sa- 6 çuval üzüm ve 58809 çuval incirdir. Piyasa harare- tini muhafaza etmektedir.
